Het jaar 2020 zal voor iedereen de geschiedenis ingaan als het jaar van de coronapandemie. Het voorbije jaar grepen overheden naar de noodrem om het coronavirus onder controle te krijgen. Lockdowns, verplicht thuiswerken, gedwongen sluiting van scholen en horeca, … werden realiteit.
De sluiting van scholen was een drastische en moeilijke beslissing. Door de sluiting van de scholen werden leerlingen van hun leerkansen ontnomen. Toch weerhield de lockdown leerkrachten niet om nieuwe leerstof op een alternatieve wijze aan te brengen. Ze stapten af van het traditionele onderwijs en schakelden over naar online onderwijs.
Uit onderzoek is gebleken dat ondanks de inzet van de leerkrachten heel wat leerlingen een leerachterstand hebben opgelopen. Verschillende partijen (leerkrachten, ouders, overheid, …) stelden zich de vraag of Vlaanderen niet te veel vasthoudt aan het traditioneel onderwijsmodel. Ze beseffen dat een modernisering van het onderwijs met technologische en online aspecten zich opdringt. Een onderwijsvorm die technologie implementeert is ‘blended learning’.
Wat is blended learning?
Blended learning is een onderwijsvorm die aspecten van het traditioneel en het online onderwijs combineert. Een deel van de leerstof wordt online aangeboden. Afhankelijk van het percentage online aangeboden lessen onderscheidt men verschillende onderwijstypes.
Soms wordt blended learning verward met hybride leren. Hybride leren is een onderwijsvorm waarbij verschillende leeromgevingen worden aangeboden in functie van de leerdoelen van de lerende. Bij deze leeromgeving zijn 3 aspecten belangrijk: ruimte (online en face-to-face), tijd (synchroon en asynchroon) en werkelijkheid (geconstrueerd en realistisch).
Blended learning valt onder de parapluterm hybride leren waarbij slechts 2 aspecten van toepassing zijn namelijk tijd en ruimte. Het hybride-leren-model onderscheidt 4 soorten blended learning: synchroon – online, synchroon – face-to-face, asynchroon – online en asynchroon – face-to-face.
Om van blended learning te kunnen spreken moet er worden voldaan aan 10 criteria:
Via deze QR-code krijg je meer informatie over de criteria:
Binnen de 4 soorten blended learning kunnen we verschillende modellen onderscheiden met ieder een eigen invalshoek: face-to-face driver model, rotatiemodel, flex model, self blended model, enriched virtual model, online lab model. Sommige modellen zijn makkelijker toepasbaar in het lager onderwijs dan andere. Dit is het geval bij modellen waarbij leerlingen nog steeds naar school komen en minimaal van thuis uit de leerinhouden moeten verwerven en verwerken.
Net zoals andere onderwijsvormen kent blended learning voor- en nadelen. Deze kunnen gegroepeerd worden in: haalbaarheid (differentiatie, tijd, motivatie,…), efficiëntie (belemmering, live soms beter, communicatie, ...), kosten en baten en gezondheid.
In het Vlaamse onderwijslandschap is blended learning vooral terug te vinden in het hoger- en volwassenenonderwijs. De laatste jaren begint technologie binnen te sijpelen in het secundair, lager- en kleuteronderwijs. Heel wat scholen investeerden reeds in tablets en computers en integreerden deze in het school- en leerproces. Toch zullen naast investeringen in technologieën ook infrastructuuraanpassingen nodig zijn om deze onderwijsvorm te kunnen faciliteren.
Vermits blended learning een nieuwe onderwijsvorm is waarbij heel wat komt kijken, is een stappenplan geen overbodige luxe. Dit stappenplan is bedoeld voor scholen en/of leerkrachten die blended learning wensen te implenteren in hun onderwijspraktijk.
Om tot blended learning te komen, moeten 4 stappen doorlopen worden:
3.Individual Rotation. (z.d.). Blended learning. Geraadpleegd op 19/092020 via https://sites.google.com/site/blendclass/individual-rotation
Allen, I.E., Seaman, J., & Garrett, R. (2007). Blending In: The Extent and Promise of Blended Education in the United States. The Sloan Consortium, United States of America. Geraadpleegd op 31/07/2020 van https://www.onlinelearningsurvey.com/reports/blending-in.pdf
Anderson, K. (z.d.). 7 Steps to Create a Training Course for Blended Learning. Center for Management & Organization Effectiveness. Geraadpleegd op 7 /02/ 2021, van https://cmoe.com/blog/7-steps-to-create-a-training-course-for-blended-learning/
Arteveldehogeschool. (z.d.). OnderwijsTool. OnderwijsTools. Geraadpleegd op 17 /01/2021, van http://www.onderwijstools.be/
Babel, & L. (2019, 25 april). De voordelen van blended learning voor organisaties. Babel. Geraadpleegd op 18/08/2020 via https://www.babel.nl/blog/voordelen-van-blended-learning/
Baeyens, T. (2020, 29 september). Digitaal leren: structuur aanbieden. LinkedIn. Geraadpleegd op 12/03/2021, van https://www.linkedin.com/pulse/digitaal-leren-structuur-aanbieden-tobe-baeyens/
Bernaerts, K. (z.d.). Xerte. Educatietools. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://toll-nettools.be/product/xerte/
Blended learning universe. (z.d.). Blended Learning Models. Geraadpleegd op 3/08/2020 via https://www.blendedlearning.org/models/
Blended Learning. (2019). Blended learning- hoe doe je dat? Geraadpleegd op 31/08/2020 via https://blended-learning8.webnode.be/stappenplan/
Blended learning. (z.d). Literary Devices Definition and Examples of Literary Terms. Geraadpleegd op 12/09/2020 via https://literarydevices.net/blended-learning/
Bonk, C. J., Graham, C. R., Cross, J., & Moore, M. G. (2006). The handbook of blended learning: global perspectives, local designs. Pfeiffer. Geraadpleegd op 31/07/2020 van https://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=tKdyCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=RA1-PA3&dq=blended+learning+definition&ots=BhpKGsxEdj&sig=lo2-YuEs8nhK69caB5UDRbUKdtk#v=snippet&q=1999&f=false
BookWidgets Interactive Learning. (z.d.). Create your own interactive exercises and automatically graded tests in minutes! Bookwidgets.com. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://www.bookwidgets.com/
BrainCert. (2019, 1 augustus). Introducing Learning Paths Feature To Deliver Structured Courses [Illustratie]. BrainCert. Geraadpleegd op 2/09/2020 via https://www.braincert.com/blogs/17learning-management-system/218-introducing-learning-paths-feature-to-deliver-structured-courses
Brown, B.L. (1998). Distance Education and Web-Based Training. ERIC Clearninghouse on Adult, Career, and Vocational Education, Center on Education and Training for Employment, The Ohio State University. Geraadpleegd op 15/08/2020 via http://ericacve.org/mp_brown_02.asp
Carman, J.M. (2002,oktober). Blended Learning Design: Five Key Ingredients. KnowledgeNet Geraadpleegd op 14/08/2020 via http://blended2010.pbworks.com/f/Carman.pdf
Carman, J.M. (2005,augustus). Blended Learning Design: Five Key Ingredients. Agilant Geraadpleegd op 14/08/2020 via https://www.it.iitb.ac.in/~s1000brains/rswork/dokuwiki/media/5_ingredientsofblended_learning_design.pdf
Cavanaugh, C., Sessums, C., & Drexler, W. (2015, februari). A Call to Action for Research in Digital learning: Learning without Limits of Time, Place, Path, Pace of Evidence. Journal of Online Learning Research, 1(1). Geraadpleegd op 7/08/2020 via https://www.learntechlib.org/p/149851/
Clark, R.C. (2002, augustus). The New ISD: Applying Cognitive Strategies to Instructional Design. ISPI Performance Improvement Journal, 41(7). Geraadpleegd op 15/08/2020 via http://www.clarktraining.com/CogStrat.pdf.
Clayton Christensen Institute, Christens, C.M., Horn, M.B., & Staker, H. (2013,mei). Is K-12 Blended Learning Disruptive? An introduction to the theory of hybrids. Geraadpleegd op 5/08/2020 via https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED566878.pdf
Cloudshare. (z.d.). What is the Difference Between Hybrid and Blended Learning? Geraadpleegd op 11/09/2020 via https://www.cloudshare.com/blog/what-is-the-difference-between-hybrid-a…
Dcmarketing. (z.d.). Pros and Cons of Blended Learning. Geraadpleegd op 19/08/2020 via https://www.digitalchalk.com/resources/blog/tips-and-tricks/pros-and-cons-of-blended-learning
Decré, H., Cardoen, S., & Truyts, J. (2020, 12 maart). Cafés en restaurants gaan dicht, lessen worden opgeschort, maar scholen moeten opvang aanbieden. VRT.be. Geraadpleegd op 14/05/2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/12/coronavirus-12-maart/
Digital Marketing Institute. (z.d.) What are the benefits of blended learning? Geraadpleegd op 11/08/2020 via https://digitalmarketinginstitute.com/blog/what-are-the-benefits-of-blended-learning
Dijkstra, P. (2018, maart). Zelfregulerend leren effectiever leren met 14 leerstrategieën. Boomtest onderwijs. Geraadpleegd op 23/03/2021, van https://www.boomtestonderwijs.nl/zoeken/100-7709_Poster-Zelfregulerend-leren#omschrijving
Driesen, G. (2016, 8 januari). Het verschil tussen blended learning en hybrid learning. Anewspring. Geraadpleegd op 11/09/2020 via https://www.anewspring.nl/het-verschil-tussen-blended-learning-en-hybrid-learning/#:~:text=Blended%20learning%20richt%20zich%20op,online%20zijn%2C%20speciaal%20voor%20jou.
EasyLMS, & Knowly. (2020, 8 juli). Voor- en nadleen van blended learning. Geraadpleegd op 21/08/2020 via https://www.easy-lms.com/nl/kenniscentrum/lms-kenniscentrum/voordelen-van-blended-learning/item10386#:~:text=Er%20kleven%20ook%20wat%20nadelen,elke%20leeftijd%2C%20school%20of%20organisatie.
eLearning Industry, & Hunt, V. (2016, 18 december). Pros And Cons of Blended Learning At College. eLearning Industry. Geraadpleegd op 19/08/2020 via https://elearningindustry.com/pros-cons-blended-learning-at-college
eLearning Industry, & Savage, M. (2018, 24 september). How To Choose The Right Blended Learning Model For Your Corporate Training. eLearning Industry. Geraadpleegd op 10/08/2020 via https://elearningindustry.com/right-blended-learning-model-corporate-training-choose
Eric Guise. (2016, 11 november). Blended Learning Module 4: Flew Model [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 6/08/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=bZgx4ivwwtY
Fransen, J. (2005, 21 september). Project New Blends Startnotitie Blended Learning [Reactie bij het artikel “Project New Blends Startnotitie Blended Learning”] Geraadpleegd op 5/08/2020 via https://www.inholland.nl/media/10183/startnotitie_blended_learning_new_blends_0506.pdf
Future Ready Education. (2019, 27 april). What are the various Models of Blended Learning? Geraadpleegd op 10/08/2020 via https://www.futurereadyedu.com/what-are-the-various-models-of-blended-l…
Garrison, D.R., & Vaughan, N.D. (2008). Blended learning [illustratie]. Geraadpleegd op 14/08/2020 via http://untblendedlearning.weebly.com/what-is-blended-learning.html
Geeraerts, I. (z.d.). EÉN OUDER OP DRIE VINDT DAT SCHOLEN OOK NA CORONA MOETEN INZETTEN OP DIGITAAL LESGEVEN. telenet press. Geraadpleegd op 22/03/2021, van https://press.telenet.be/een-ouder-op-drie-vindt-dat-scholen-ook-na-corona-moeten-inzetten-op-digitaal-lesgeven
Grymonprez, S., & Maenhout, K. (2020, 27 juni). 'Mainstream onderwijs is dood’. De Standaard. Geraadpleegd op 25/03/2021, van https://www.standaard.be/cnt/dmf20200626_05002940
HBtraining. (z.d.). 6 redenen om te kiezen voor blended learning. Geraadpleegd op 12/08/2020 via https://www.hb-training.com/inspiratie/klaar-voor-21st-century-learners-6-blended-learning-voordelen
HESSELS, W. (2020, 16 juni). De beproevingen van online onderwijs. De Tijd. Geraadpleegd op 12/03/2021, van https://www.tijd.be/opinie/algemeen/de-beproevingen-van-online-onderwijs/10233560.html
Hurix. (2020, 30 maart). 7 Steps to Designing Effective Blended Learning Courses. Hurixdigital. Geraadpleegd op 12/03/2021, van https://www.hurix.com/steps-designing-blended-learning-courses/
Huyghebaert, P. (2021, 8 februari). Grote problemen met Smartschool tijdens afkoelingsweek: “Astronomisch aantal aanmeldingen tegelijk”. vrtnws.be. Geraadpleegd op 25/04/2021, van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/02/08/grote-problemen-met-smartschool-tijdens-afkoelingsweek-1-2-aan/
iNACOL (International Association for K-12 Online Learning)Powell, A., Watson, J., Staley, P., Patrick, S., Horn, M., Fetzer, L., Hibbard, L., Oglesby, J., Verma, S. (2015, juli). Promising practices in blended learning and online learning. Blended Learning: The Evolution of Online and Face-to-Face Education from 2008-2015. Geraadpleegd op 8/08/2020 via https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED560788.pdf
Inholland & Fransen, J. (2005, september). Lectoraat eLearning. Geraadpleegd op 05/08/2020 via https://www.inholland.nl/media/11993/bijlage3.pdf
Innosight Institute, Staker, H. (2011, mei). The Rise of K-12 Blended Learning Profiles of merging models. Innosight Institute. Geraadpleegd op 10/08/2020 via https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED535181.pdf
Innosight Institute, Staker, H., & Horn, M. B. (2012, mei). Classifying K-12 Blended Learning. Innosight Institute. Geraadpleegd op 3/08/2020 via https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED535180.pdf
Interactive Learning Centers. (05/03/1999). The Free Library. Geraadpleegd op 31/07/2020 van http://www.thefreelibrary.com/Interactive+Learning+Centers+Announces+Name+Change+to+EPIC+Learning.-a054024665
K.V. (2020, 24 augustus). “Vlaams onderwijs loopt voorop in digitaal oefenen”. HLN.be. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://www.hln.be/onderwijs/vlaams-onderwijs-loopt-voorop-in-digitaal-oefenen~a284fe90/
Keller, J.M. (1987). Development and use of the ARCS Model of instructional design. Journal of Instructional Development, 10(3), 2-10.
Klassikaal onderwijs. (2020, 1 maart). In https://nl.wikipedia.org/wiki/Klassikaal_onderwijs. Geraadpleegd op 7/08/2020 via https://nl.wikipedia.org/wiki/Klassikaal_onderwijs.
KnowledgeWave, & Patterson, J. (2016, 6 september). The 7 Most Important Benefits of Blended Learning. KnowledgeWave. Geraadpleegd op 17/08/2020 via https://www.knowledgewave.com/blog/benefits-of-blended-learning
KTA Halle. (2020). Infobrochure laptop 2020-2021. Geraadpleegd op 6/04/2021, van https://go-tahalle.be/sites/default/files/infodocumenten/2020-2021%20Laptop%20Infobrochure.pdf
Legends of Learning. (2017, 8 maart). 27 tips to set up your blended learning classroom. Geraadpleegd op 29/08/2020 via https://www.legendsoflearning.com/blog/27-tips-blended-learning/
Leren is altijd. (2019, 1 november). Modulair leren, leertechnologie, leermanagement en leernetwerken. Geraadpleegd op 14/08/2020 via https://lerenisaltijd.nl/algemeen/modulair-leren-leertechnologie-leermanagement-en-leernetwerken/
Lucassen, M. (2019, 7 november). Mooier lesmateriaal: slimme tips voor een beter resultaat. Vernieuwingsonderwijs. Geraadpleegd op 5/04/2021, van https://www.vernieuwenderwijs.nl/mooier-lesmateriaal-slimme-tips-voor-een-beter-resultaat/
Mason, C. (z.d.) Are you setting checkpoints? [illustratie]. Are you setting checkpoints?. Geraadpleegd op 3/09/2020 via https://www.elaura.com/blogs/hoozyu/are-you-setting-checkpoints
Mayer, R. E. (Ed.) (2014). The Cambridge handbook of multimedia learning (2nd ed.). New York: Cambridge University Press.
McGraw-Hill PreK-12. (2016, 5 april). How and Why to Integrate Station Rotation into Your Classroom [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 12/09/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=oY5iXxqe_WU
Mees, F. (2020, 15 december). “Elke leerling krijgt laptop vanaf vijfde leerjaar”: Weyts investeert 375 miljoen. hln.be. Geraadpleegd op 4/04/2021, van https://www.hln.be/onderwijs/elke-leerling-krijgt-laptop-vanaf-vijfde-leerjaar-weyts-investeert-375-miljoen~a63b0c2f/#:~:text=Vlaams%20minister%20van%20Onderwijs%20Ben,onderwijs%20het%20digitale%20tijdperk%20in.%22
Merrill, M.D. (1994). Instructional Design Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Educational Technology Publications.
Merrill, M.D. (2002). Scorm: Clarity of Calamity. Online Learning Magazine, Summer 2002, 14-18.
Mijland, E. (2016, 15 april). 21e eeuwse vaardigheden: tien ontwerpprincipes. BCO onderwijsadvies en -ondersteuning. Geraadpleegd op 29/08/2020 via https://www.bco-onderwijsadvies.nl/uit-de-praktijk/21e-eeuwse-vaardigheden-tien-ontwerpprincipes
Minordicom. (2015, 20 januari). Hoofstuk 4: Valkuilen, nadelen en oplossingen. Geraadpleegd op 19/08/2020 via https://minordicom.wordpress.com/2015/01/20/hoofdstuk-4-valkuilen-nadelen-en-oplossingen/#:~:text=4.2%20Nadelen&text=Blended%20Learning%20vereist%20grotere%20eisen,hoger%20dan%20bij%20traditioneel%20onderwijs
MyCamedy, & de Knegt, A. (19/07/2018). Wat is blended learning? MyCademy. Geraadpleegd op 23/04/2021, van https://mycademy.com/site/blended-learning/
Nicolas Johnson. (2016, 12 juli). Lab Rotation Model of Blended Learning [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 4/08/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=Y10bvjiYo8E
Oliver, M. & Trigwell, K. (2005). Can ‘blended learning’ be redeemed? e-Learning and Digital Media, 2(1), 17- 26. Geraadpleegd op 31/07/2020 van https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.2304/elea.2005.2.1.17
Onderwijs en vorming. (zd). Organisatie van het onderwijsaanbod. Geraadpleegd op 3/08/2020 via Onderwijs Vlaanderen: http://www.ond.vlaanderen.be/volwassenenonderwijs/directies/organisatie_onderwijsaanbod.htm
Opdrachtgestuurd onderwijs. (2020, 1 maart). In Wikipedia. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Opdrachtgestuurd_onderwijs
Osmosis. (9/01/2017). Blended learning & flipped classroom [Video] Geraadpleegd op 3/08/2020 via
https://www.youtube.com/watch?v=paQCE58334M
https://www.osmosis.org/learn/Blended_learning
Paul Beckermann. (2018, 29 maart). Four Blended Learning Models [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 4/08/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=cVXD0_8WjW0
Peorie Unified C&I. (2017, 17 maart). Blended Learning with Station Rotations Intermedia Grades 3-5 [Video]. Youtube. Geraapleegd op 12/09/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=9zCoYtvxut8
Picciano, A. G., Dziuban, C. D., & Graham, C.R. (2014). Blended Learning: Research Perspectives (2de editie). Routledge. Geraadpleegd op 9/08/2020 via https://books.google.be/books?id=JfMJAgAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=publi&f=false
Quillen, I. (2013, 8 juli). The Rise of Blended Learning. Smithsonian.com. Geraadpleegd op 9/08/2020 via https://static1.squarespace.com/static/50512e0a24ac3544de307375/t/51e6bd39e4b0878eefe02285/1374076217446/The+Rise+of+Blended+Learning+_+Ideas+%26+Innovations+_+Smithsonian+Magazine.pdf
Royackers, J. (2019, 12 mei). [MODERNISERING] Zelfsturing en de leerling. Schoolmakers. Geraadpleegd op 29/03/2021, van https://www.schoolmakers.be/differentieren/modernisering-zelfsturing-en-de-leerling/
rtlnieuws. (2020, 9 november). Jongeren kijken 7 uur per dag op scherm en vinden dat te veel. rtlnieuws.nl. Geraadpleegd op 2/05/2021, van https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/5195832/jongeren-kijken-tot-7-uur-dag-op-scherm-en-vinden-dat-te-veel
Ruben, W., Tjepkema, S., Poell, R., Wagenaar, S. & Dekker, H. (Eds) (2003). Omzien in verwondering: de (prille) geschiedenis van e-learning. In: E-learning: meerwaarde of mer van hetzelfde?. HRD Thema 4 (3). Deventer: Kluwer. p. 9-17.
Rubens, W. (2015, 25 augustus). Lerenden activeren bij online leren. Wilfred Rubens.com. Geraadpleegd op 6/03/2021, van http://www.te-learning.nl/blog/lerenden-activeren-bij-online-leren/
Rubens, W. (2020, 11 januari). Wijze lessen. Twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek versterkt met behulp van leertechnologie. Wilfred Rubens.com. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://www.te-learning.nl/blog/wijze-lessen-twaalf-bouwstenen-voor-effectieve-didactiek-versterkt-met-behulp-van-leertechnologie/
Sandra Gase. (2016, 4 februari). Enriched Virtual Model [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 9/08/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=PeNpuNDK7kM
Sbo, & van Londen, M. (2016, 2 februari). Stappenplan voor het ontwerpen van een blended leertraject. Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. Geraadpleegd op 31/08/2020 via https://blog.sbo.nl/overig/ontwerpen-van-een-blended-leertraject/
Schoolmakers. (2020, 27 april). Alle studenten motiveren en betrekken in afstands- en blended onderwijs. Schoolmakers. Geraadpleegd op 2/09/2020 via https://www.schoolmakers.be/aangepast-aanbod/alle-studenten-motiveren-en-betrekken-in-afstands-en-blended-onderwijs/
Self-Blended model of learning. (2019, 30 september). In https://en.wikipedia.org/wiki/Self-blended_model_of_learning. Geraadpleegd op 8/08/2020 via https://en.wikipedia.org/wiki/Self-blended_model_of_learning.
Self-blended model of learning. (2019, 30 september). In Wikipedia. Geraadpleegd op 27/09/2020 via https://en.wikipedia.org/wiki/Self-blended_model_of_learning
Spoormakers, S. (2020, 22 september). Afstandsonderwijs nog altijd niet op punt: “Het hoofdprobleem: scholen moeten zélf oplossingen bedenken”. HLN.be. Geraadpleegd op 23/02/2021, van https://www.hln.be/onderwijs/afstandsonderwijs-nog-altijd-niet-op-punt-het-hoofdprobleem-scholen-moeten-zelf-oplossingen-bedenken~ad06861f/
Stevens, J. (z.d.). Zelfsturing ontwikkelen. De Steven een-op-een-coaching. Geraadpleegd op 16 januari 2021, van https://www.desteven.nl/leerdoelen/persoonlijke-leerdoelen/persoonlijke-effectiviteit-leerdoelen/kwaliteiten/zelfsturing
Stijn Van Lokeren. (2020, 2 september). Hybride leren: Tijdens corona (korte termijn) én in aanloop van Odisee (2027)(lange termijn) [Video]. My media KULeuven. Geraadpleegd op 11/09/2020 via https://kuleuven.mediaspace.kaltura.com/media/0_8i0z14i6
Stockmans, P. (2020, 23 december). ‘Dit is het ware gelaat van afstandsonderwijs in een ongelijk Vlaanderen’. Mondiaal Nieuws. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://www.mo.be/commentaar/afstandsonderwijs-vlaanderen-digitalisering-ongelijkheid
strategie voor leren. (z.d.). Poster Leerstrategieën. Geraadpleegd op 17 januari 2021, van https://www.strategievoorleren.nl/poster/
Struyven, K., Gheyssens, E., Coubergs, C., De Doncker, H., & De Neve, D.(2019). Binnenklasdifferentiatie in de praktijk. Ieders leer-kracht realiseren (2de editie). Acco.
Study.com. (z.d.) Face-to-Face Driver Model: Application & Examples. Geraadpleegd op 10/08/2020 via https://study.com/academy/lesson/face-to-face-driver-model-application-examples.html
Studytube, & Aning, N. (2018, 7 juni). 8 Voordelen van blended learning voor organisaties die je nog niet kent. Studytube. Geraadpleegd op 18/08/2020 via https://www.studytube.nl/blog/8-voordelen-van-blended-learning-voor-organisaties-die-je-nog-niet-kent
Surma, T. (2020, 29 september). Vijf richtlijnen voor het ontwerp van multimediaal lesmateriaal. Excel Expertisecentrum voor effectief leren @Thomas More. Geraadpleegd op 9/03/2021, van https://excel.thomasmore.be/2020/09/vijf-richtlijnen-voor-het-ontwerp-van-multimediaal-lesmateriaal/
Surma, T., Vanhoyweghen, K., Sluijsmans, D., Kamp, G., Muijs, D., & Kirschner, P. A. (2019). Wijze lessen: 12 bouwstenen voor effectieve didactiek. Open Universiteit. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://www.ou.nl/web/wijze-lessen/de-auteurs
Symbaloo. (z.d.). Maak je eigen les met het beste online materiaal. Learningpath by symbaloo. Geraadpleegd op 6/03/2021, van https://learningpaths.symbaloo.com/
Tai Preuninger. (2020, 19 februari). Agnew Passion Based Learning Team – Flex Model of Blended Learning [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 16/09/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=YpGo1DCDZuw
The Editors. (2000, januari). Six for the Century [Electronic Version]. Inside Technology Training Magazine. Geraadpleegd op 15/08/2020 via http://www.trainingsupersite.com/ittrain/pastissues/January00/jan00converstory1.htm
Timmermans, K. (2010, december). Succesvol Blended-learning. Geraadpleegd op 7/08/2020 via https://wilfredrubens.typepad.com/files/succesvol-blended-learning.pdf
Tinzmann, M.B., Jones, B.F., Fennimore, T.F., Bakker, J., Fine, C., & Pierce, J. (1990). What Is The Collaborative Classroom? Geraadpleegd op 15/08/2020 via http://www.ncrel.org/sdrs/areas/rpl_esys/collab.htm
Tiption, S. (2020, 6 mei). 5 Steps to a Successful Blended Learning Strategy. Learning Rebels. Geraadpleegd op 12/03/2021, via https://learningrebels.com/2020/05/06/5-steps-to-a-successful-blended-learning-strategy/
TNTP. (2014, november). Reimagining teaching in a blended classroom. Geraadpleegd op 29/08/2020 via https://tntp.org/assets/documents/TNTP_Blended_Learning_WorkingPaper_2014.pdf
Tracy Mulligan. (2020, 5 maart). Spivey Blended Individual Rotation [Video]. Youtube. Geraadpleegd op 5/08/2020 via https://www.youtube.com/watch?v=y93I2j9QWxY
TVOO. (2015, 17 november). 14 strategieën om zelfstandiger te leren. Tijdschrift voor Ontwikkeling in organisaties. Geraadpleegd op 9/12/2020, via https://www.tvoo.nl/actueel/14-strategieen-om-zelfstandiger-te-leren#:~:text=De%2014%20leerstrategie%C3%ABn&text=Jezelf%20kennen%3A%20ken%20je%20eigen,en%20trek%20daar%20lessen%20uit
Université de Montréal, Crifpe, UQÀM, Commission Scolaire Eastern Township School Board, Karsenti, T., & Collin, S.(2011, januari). Synthèese des principaux résultats Avantages et défis inhérents à l’usage des ordinateurs portables au primaire et au secondaire : Enquête auprès de la Commission scolaire Eastern Township. (0.9). Geraadpleegd op 26/08/2020 via https://www.researchgate.net/profile/Thierry_Karsenti/publication/269112269_Avantages_et_defis_inherents_a_l’usage_des_ordinateurs_au_primaire_et_au_secondaire_Enquete_aupres_de_la_Commission_scolaire_Eastern_Townships_Synthese_des_principaux_resultats/links/5697c4c608ae34f3cf1f168f.pdf
Valcke, M. (2010). Onderwijskunde als ontwerpwetenschap. Een inleiding voor ontwikkelaars van instructie en voor toekomstige leerkrachten. Gent: Academia Press
Van Bastelaere, L. (2020, 24 september). Leerachterstand door corona blijkt groter dan gedacht. “Leerlingen kunnen dit levenslang meedragen”. HLN.be. Geraadpleegd op 10/04/2021, viahttps://www.hln.be/onderwijs/leerachterstand-door-corona-blijkt-groter-dan-gedacht-leerlingen-kunnen-dit-levenslang-meedragen~a7eb44c6/
Van Gastel-Firet, A. (2019,23 april). Online versus offline leren: de voor- en nadelen. Onderwijs van morgen. Geraadpleegd op 19/08/2020 via https://www.onderwijsvanmorgen.nl/online-versus-offline-leren-de-voor-en-nadelen/
Vancaeneghem, J. (2018, 1 juni). 1 op de 12 scholen verplicht laptop. De Standaard. https://www.standaard.be/cnt/dmf20180601_03540284
VanDale. (z.d.). VanDale. Geraadpleegd op 7 februari 2021, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/werkgroep#.YB_GZehKg2x
Vandeputte, S. (2019, 20 mei). Basiskennis inoefenen. Schoolmakers. Geraadpleegd op 9/12/2020, via https://www.schoolmakers.be/blog/basiskennis-inoefenen/
Vandeputte, S. (2020, 16 april). Asynchroon en synchroon digitaal lesgeven: zo zie je het bos door de bomen. Schoolmakers. Geraadpleegd op 9/12/2020, via https://www.schoolmakers.be/blog/asynchroon-en-synchroon-digitaal-lesgeven-zo-zie-je-het-bos-door-de-bomen/
Vandeputte, S. (2020, 8 oktober). 10 criteria voor een geslaagd blended ontwerp. Schoolmakers. Geraadpleegd op 9/12/2020, via https://www.schoolmakers.be/in-de-kijker/10-criteria-voor-een-geslaagd-blended-ontwerp/
Viona, Desmedt, E., De Coen, A., & Goffin, K. (2019, april). E-leren in Vlaanderen. IDEA consult. Geraadpleegd op 3/08/2020 via https://www.ideaconsult.be/images/Eindrapport_eleren_drukkelaar.pdf
WebRoom Education. (2020, 1 augustus). The 6 Blended Learning Models and When They Work The Best. Geraadpleegd op 10/08/2020 via https://webroomeducation.com/2018/08/01/the-6-blended-learning-models-which-one-could-fit-your-school-the-most/
Whooo’s Reading Blog, & Bright, S. (2015, 8 juli). 10 Benefits of Teaching in a Blended Learning Classroom. Whooo’s Reading Blog. Geraadpleegd op 11/08/2020 via http://blog.whooosreading.org/10-benefits-of-teaching-in-a-blended-learning-classroom/
wij-leren.nl. (z.d.). SMARTI. Kennisplatform voor het onderwijs. Geraadpleegd op 7 februari 2021, van https://wij-leren.nl/smarti.php