Vlaamse fictie zorgt voor een negatiever beeld van journalistiek dan internationale fictie, zo blijkt uit een onderzoek van VUB
Welke films en series je kijkt zou wel eens een grote invloed kunnen hebben op hoe jij nadenkt over journalistiek. Dat heeft een studie van de VUB aangetoond. De onderzoekers bevroegen 150 Vlamingen, onder wie ook journalisten. Daaruit blijkt dat degenen die Amerikaanse films en series kijken, vonden dat journalistiek positiever werd voorgesteld dan mensen die alleen Vlaamse films en series kijken.
Journalistiek is een van de weinige beroepen die al sinds het begin van de filmindustrie veel belangstelling opwekken bij zowel producenten als bij het publiek. Nu blijkt dat de films en series die je kijkt een grote invloed kunnen hebben op hoe je nadenkt over journalistiek. Want veel mensen krijgen nooit de kans om in het echt te zien hoe een redactie werkt en moeten dus wel vertrouwen op wat ze op televisie te zien krijgen.
Zo beoordelen mensen de representatie van journalistiek in Vlaamse films en series vaker als sensationeel, onethisch en corrupt dan die in films en series uit andere landen zoals de Verenigde Staten (72.5 procent voor Vlaamse fictie versus 48 procent voor Amerikaanse fictie). Grote fans van Vlaamse fictie kunnen daarom een negatiever beeld hebben van journalistiek. Al moet verder onderzoek nog uitwijzen of die negatieve beoordeling van journalistiek in fictie zich ook doorvertaalt naar de beoordeling van ‘echte journalistiek’.
Negatief voor vrouwen
Bovendien beïnvloedt fictie ook hoe we denken over vrouwelijke journalisten. Zij worden namelijk minder vaak in ‘serieuze’ plots voorgesteld dan hun mannelijke collega’s. Zo gaat slechts 26 procent van de films en series waarin alleen vrouwelijke journalisten worden voorgesteld over onderzoeksjournalistiek in tegenstelling tot 50 procent waarin alleen mannelijke journalisten voorkomen. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat Vlamingen fictie met alleen vrouwelijke journalisten vaker beoordelen als sensationeel of onethisch (67.7 procent voor titels met alleen vrouwelijke journalisten versus 54.6 procent voor alleen mannelijke journalisten). Ook journalisten die niet wit of heteroseksueel zijn, verschijnen minder in ‘serieuze’ plots (26.7 procent voor plots over onderzoeksjournalistiek).
Maar niet iedereen beoordeelt journalistiek in fictie daarom op dezelfde manier. De fictie die mannen, oudere mensen en journalisten zich konden herinneren, beoordeelden ze vaker als positief (alle groepen meer dan 50 procent positief). Terwijl vrouwen, jongere mensen en niet-journalisten journalistiek in de fictie die zij zich konden herinneren minder vaak zo beoordeelden (alle groepen minder dan 50 procent positief). Iets om in het achterhoofd te houden dus als je dit weekend op zoek gaat naar een goede film of serie voor je cinema-avond.
Altman, R. (1984). A semantic/syntactic approach to film genre. Cinema Journal, 6-18.
Altman, R. (1987). The American film musical. Bloomington: Indiana University Press.
Barker, C. (2003). Cultural studies: Theory and practice. London, Thousand Oaks, CA & New Delhi: Sage.
Brooks, D. E., & Hébert, L. P. (2006). Gender, race, and media representation. Handbook of gender and communication, 16, 297-317.
Cook, T. E., Gronke, P., & Rattliff, J. (2000). Disdaining the media: The American public’s changing attitudes toward the news. Paper presented at the annual meeting of the American Political Science Association, Washington, DC.
Davis, T. J. (2008). Homophobia and media representations of gay, lesbian, bisexual, and transgender people. Encyclopedia of interpersonal violence, 338-339.
De Vuyst, S., & Gober, G. (2019). Gendered online harassment in journalism: a challenge to the right of voice of female journalists. Paper presented at the International Association for Media and Communication research annual conference.
De Vuyst, S., & Raeymaeckers, K. (2015). Genderbreuklijnen in transitie? Een studie naar de gender-gerelateerde gevolgen van de veranderende werkomstandigheden in de journalistiek. Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 43(4), 342-361.
Ehrlich, M. C. (1997). Journalism in the movies. Critical Studies in Media Communication, 14(3), 267-281.
Ehrlich, M. C. (2005). Shattered glass, movies, and the free press myth. Journal of Communication Inquiry, 29(2), 103-118.
Ehrlich, M. C. (2006). Facts, truth and bad journalists in the movies. Journalism, 7(4), 501-519.
Ehrlich, M. C. (2019). Popular Culture: Portrayal of Journalists. The International Encyclopedia of Journalism Studies, 1-8.
Ehrlich, M. C., & Saltzman, J. (2015). Heroes and scoundrels: The image of the journalist in popular culture. Champaign, IL: University of Illinois Press.
Evens, T., & Raats, T. (2016). Tussen marktversterking en marktverstoring? De VRT als partner of concurrent. In Een VRT voor morgen, of morgen geen VRT meer? (pp. 47-62). Kalmthout: Uitgeverij Pelckmans.
Ferrucci, P., & Painter, C. (2017). Print versus digital: How medium matters on House of Cards. Journal of Communication Inquiry, 41(2), 124-139.
Forshaw, B. (2012). Death in a cold climate: A guide to Scandinavian crime fiction. NY, New York: Springer.
Gauntlett, D. (2008). Media, gender and identity: An introduction. New York, NY: Routledge.
Ghiglione, L., & Saltzman, J. (2005). Fact or Fiction: Hollywood looks at the News. Image of the Journalist in Popular Culture.
Good, H. (1998). Girl reporter: gender, journalism, and the movies. Lanham, MD: Scarecrow Press.
Greenberg, B. S., & Baptista-Fernandez, P. (1980). Hispanic-Americans: The new minority on television. Life on television: Content analysis of US TV drama, 3-12.
Hall, S. (1982). The rediscovery of ideology: Return of the repressed in media studies. Cultural theory and popular culture: A reader, 111-141.
Hallin, D. C., & Mancini, P. (2004). Comparing media systems: Three models of media and politics. Cambridge, UK: Cambridge university press.
Hanitzsch, T., & Vos, T. P. (2017). Journalistic roles and the struggle over institutional identity: The discursive constitution of journalism. Communication Theory, 27(2), 115-135.
Imec. (2019). Imec.digimeter 2019: Digitale mediatrends in Vlaanderen. Retrieved from https://www.imec.be/static/f6fe6fa9efafc16bd174620ca1f90376/476531-IMEC-Digimeter-Rapport%202020-WEB.PDF
Jacobs, L., & Hooghe, M. (2014). Roldiversiteit op de Vlaamse en Franstalige Televisie. Retrieved from https://core.ac.uk/download/pdf/34601577.pdf
Jones, D. A. (2004). Why Americans don’t trust the media: A preliminary analysis. Harvard international journal of press/politics, 9(2), 60-75.
Kaminsky, S. M. (1985). American film genres (2nd ed.). Chicago: Nelson-Hall.
Langman, L. (2009). The media in the movies: A catalog of american journalism films, 1900-1996. Jefferson, NC: McFarland.
Lule, J. (2001). Daily news, eternal stories: The mythological role of journalism. London & New York, NY: Guilford Press.
Mastro, D. E., & Greenberg, B. S. (2000). The portrayal of racial minorities on prime time television. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 44(4), 690-703.
McInroy, L. B., & Craig, S. L. (2017). Perspectives of LGBTQ emerging adults on the depiction and impact of LGBTQ media representation. Journal of Youth Studies, 20(1), 32-46.
McNair, B. (2011a). Journalism at the movies. Journalism Practice, 5(3), 366-375.
McNair, B. (2011b). Journalists in film: heroes and villains. Australian Journalism Review, 33(1), 137-142.
McNair, B. (2014). From cinema to TV: Still the same old stories about journalism. Journalism Practice, 8(2), 242-244.
Mertens, S., & Standaert, O. (2017). Journalistiek in België: twee landstalen, twee journalistieke culturen? Paper presented at the Etmaal van de communicatiewetenschap.
Müller, J. (2013). Mechanisms of trust: News media in democratic and authoritarian regimes. Frankfurt: Campus Verlag.
Nelson, J. L. (2019). The next media regime: The pursuit of ‘audience engagement’ in journalism. Journalism.
Ness, R. (2020). Encyclopedia of journalists on film. Lanham, MD: Rowman & Littlefield Publishers.
Painter, C. (2019). Fictional Representations of Journalism. In Oxford Research Encyclopedia of Communication.
Painter, C., & Ferrucci, P. (2012). Unprofessional, ineffective, and weak: A textual analysis of the portrayal of female journalists on sports night. Journal of Mass Media Ethics, 27(4), 248-262.
Painter, C., & Ferrucci, P. (2015). 'His Women Problem': An Analysis of Gender on 'The Newsroom'. The Image of the Journalist in Popular Culture Journal, 6.
Painter, C., & Ferrucci, P. (2017). Gender games: The portrayal of female journalists on House of Cards. Journalism Practice, 11(4), 493-508.
Peters, C. (2015). Evaluating journalism through popular culture: HBO’s The Newsroom and public reflections on the state of the news media. Media, culture & society, 37(4), 602-619.
Raats, T., Evens, T., & Pauwels, C. (2015). Towards sustainable financing models for television production? Challenges for audiovisual policy support in small media markets. Paper presented at the European Communications Policy Research Conference (EuroCPR), Brussels, Belgium.
Reuters Institute for the Study of Journalism. (2020). Reuters Institute Digital News Report 2020. Retrieved from https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2020-06/DNR_2020_FINAL.pdf
Saltzman, J. (2002). Frank Capra and the image of the journalist in american film. Los Angeles, CA: Norman Lear Center, the Annenberg School for Communication.
Saltzman, J. (2003). Sob sisters: The image of the female journalist in popular culture. The Image of the Journalist in Popular Culture.
Saltzman, J. (2005). Analyzing the images of the journalist in popular culture: A unique method of studying the public’s perception of its journalists and the news media. Association for Education in Journalism & Communication.
Schatz, T. (1981). Hollywood genres: Formulas, filmmaking, and the studio system. New York, NY: McGraw-Hill.
Schudson, M. (1992). Watergate in American memory: How we remember, forget, and reconstruct the past. New York, NY: Basic Books.
Schultz, J. (1998). Reviving the fourth estate: Democracy, accountability and the media. Cambridge: Cambridge University Press.
Siebert, F. T., Peterson, T. B., & Schramm, W. (1956). Four theories of the press: The authoritarian, libertarian, social responsibility, and Soviet communist concepts of what the press should be and do (Vol. 10). Champaign, IL: University of Illinois press.
Sinardet, D., De Swert, K., & Dandoy, R. (2004). Franstalig, Vlaams, commercieel, openbaar: zoek de verschillen. Een longitudinale vergelijking van de thema's in de Belgische televisiejournaals. Universiteit Antwerpen.
Tuchman, G. (1978). Making News. New York, NY: Free Press.
Tukachinsky, R., Mastro, D., & Yarchi, M. (2017). The effect of prime time television ethnic/racial stereotypes on Latino and Black Americans: A longitudinal national level study. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 61(3), 538-556.
Van Leuven, S., Raeymaeckers, K., Libert, M., Le Cam, F., Stroobant, J., Malcorps, S., . . . De Vuyst, S. (2019). Het profiel van de Belgische journalist in 2018. Gent: Academia Press.
Vanlee, F., Dhaenens, F., & Van Bauwel, S. (2018). Understanding queer normality: LGBT+ representations in millennial Flemish television fiction. Television & New Media, 19(7), 610-625.
Vaughn, S., & Evensen, B. (1991). Democracy's guardians: Hollywood's portrait of reporters, 1930–1945. Journalism Quarterly, 68(4), 829-838.
Willems, G. (2016). Cinema, the Government, and the Popular: Popular and Commercial Aspects of Cultural Film Support in Flanders (Belgium). Journal of Popular Film and Television, 44(4), 227-235.
Zelizer, B. (2004). Taking journalism seriously: News and the academy. London, Thousand Oaks, CA & New Delhi: Sage Publications.
Zynda, T. H. (1979). The Hollywood version: Movie portrayals of the press. Journalism History, 6(1), 16-32.