Huisdieren laten ons meer plantaardig eten

Sarah
Dauw

‘Kunnen we een huisdier hebben?’, vroeg ik een twintig jaar geleden aan mijn ouders. Een vraag die waarschijnlijk uit reeds heel wat andere kindermondjes gekomen is. Veel ouders gaan hier ook graag in mee, want zo’n huisdier, dat zorgt er toch voor dat kinderen positieve eigenschappen ontwikkelen. Daarnaast is het gewoon fijn om leven in huis te hebben. Die huisdieren van ons hebben echter veel meer in hun mars dan we in eerste instantie zouden denken.

Van het hebben van een huisdier...

Alles start met het feit dat ouders het bij het rechte eind hebben wanneer ze een huisdier nemen om de ontwikkeling van hun kind te bevorderen. Onderzoek heeft immers aangetoond dat huisdieren kinderen helpen bij de ontwikkeling van verantwoordelijkheid, dat ze socialisatie vergemakkelijken, de ontwikkeling van empathie ondersteunen...

Zeker dat laatste is interessant want empathie heeft niet alleen betrekking op onze medemens, maar even goed op kunst, dieren... Verder heeft deze empathie naar onze medemens, kunst en dieren een verregaande impact op ons doen en laten. Het draait dus om meer dan in iemands schoenen staan, medeleven voelen, iemand troosten, noem maar op.

Afbeelding huisdieren laten ons meer plantaardig eten

Naar voedingsgewoonten...

Je kan je dan natuurlijk afvragen hoe verregaand die verregaande impact is. Een volledige lijst bestaat daaromtrent niet, want veel is nog niet onderzocht of achterhaald en zal dat misschien ook nooit zijn. Wat ik jullie wel met zekerheid kan meegeven is dat empathie een impact heeft op onze voedingsgewoonten.

Meer specifiek gaat het om empathie naar dieren toe en een (gedeeltelijk) plantaardig voedingspatroon. Dat is misschien niet direct een verband waar je aan zou denken bij het horen van empathie, wel een heel interessant.

Ondertussen is het immers vijf voor twaalf, althans wat betreft onze voedingsgewoonten en de impact die deze hebben. We eten namelijk nog altijd té veel vlees, wat negatieve en nefaste gevolgen heeft voor zowel dierenwelzijn als milieu.

Zo leven dieren gekweekt voor de voedingsindustrie in omstandig- heden met te weinig voedsel, bewegingsruimte en frisse lucht. Daarnaast stijgt ook de productie van vlees in ons land nog steeds, waardoor er meer nood is aan land, water en energie... Wat op zijn beurt leidt tot lucht-, water- en bodemvervuiling.

Dit kunnen we echter tegengaan door over te schakelen naar een duurzamer dieet. Dit houdt concreet in dat we niet meer eten dan dat we energie verbruiken, dat we sterk verwerkte en verpakte voeding vermijden, en dat we meer plantaardige voedingsmiddelen en minder dierlijke consumeren.

Naar de impact van huisdieren op voedingsgewoonten...

Bij het meer consumeren van plantaardige voedingsmiddelen en minder dierlijke komen onze huisdieren opnieuw in beeld. Zo een dieet aannemen en ook volhouden is namelijk niet vanzelfsprekend. Gelukkig zijn er enkele factoren die dit ondersteunen.

Allereerst is een sterke intentie van onmiskenbaar belang om een meer plantaardig dieet te volgen. Deze intentie kan gebaseerd zijn op dierenwelzijn, milieu, gezondheid, geloof... of een combinatie van voorgenoemde. Zeker wanneer anderen uit de omgeving deze intentie bevestigen en/of delen vormt het een krachtig element dat het aanhouden van een meer plantaardig dieet faciliteert.

Uit een onderzoek bij de Vlaamse bevolking blijkt echter dat ook één of meerdere huisdieren hebben daar een positieve invloed op heeft. Het gaat dan trouwens zowel over één of meerdere huisdieren hebben tijdens de kindertijd, als momenteel één of meerdere huisdieren hebben.

Dat het momenteel of tijdens de kindertijd hebben van één of meerdere huisdieren een positieve impact heeft op de bereidheid tot het volgen van een meer plantaardig dieet, is dan ook te verklaren door een van de redenen waarom ouders een huisdier nemen voor hun kinderen. Het is namelijk zo dat wie momenteel of tijdens de kindertijd één of meerdere huisdieren heeft, meer empathie vertoont naar dieren toe. Wie dan weer meer empathie naar dieren toe vertoont, gaat zich sneller openstellen voor een meer plantaardig voedingspatroon.

Naar een mooiere wereld

Zo draagt je huisdier dus volkomen onbewust bij aan een mooiere wereld voor mens, dier en natuur. We moeten daar natuurlijk allemaal ons steentje toe bijdragen, hoe klein of groot ook. Of zoals Igor (uit Winnie de Poeh) - die met zijn distels in feite een van de pioniers was van een meer plantaardig dieet - prachtig verwoordde: “A little consideration, a little thought for others, makes all the difference.”

Bibliografie

  • Arluke, A., & Sax, B. (1992). Understanding Nazi animal protection and the Holocaust. Anthrozoös, 5(1), 6-31.

  • Bacon, L., & Krpan, D. (2018). (Not) Eating for the environment: The impact of restaurant menu design on vegetarian food choice. Appetite, 125, 190-200.

  • Basch, M. F. (1983). Empathic understanding: A review of the concept and some theoretical considerations. Journal of the American Psychoanalytic Association, 31(1), 101-126.

  • Beardsworth, A. D., & Keil, E. T. (1991). Vegetarianism, veganism, and meat avoidance: Recent trends and findings. British Food Journal, 93(4), 19-24.

  • Beardsworth, A. D., & Keil, E. T. (1993). Contemporary vegetarianism in the UK: challenge and incorporation?. Appetite, 20(3), 229-234.

  • Bernburg, A. (2018, 13 februari). Bijna helft van de Belgen heeft zijn vleesconsumptie het laatste jaar verminderd. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://www.evavzw.be/nieuws/bijna-helft-van-de-belgen-heeft-zijn-vlees…- jaar-verminderd

  • Bodart-Bailey, B. M. (2006). The dog shogun: the personality and policies of Tokugawa Tsunayoshi. University of Hawaii Press.

  • Book, H. E. (1988). Empathy: Misconceptions and misuses in psychotherapy. American Journal of Psychiatry, 145(4), 420-424.

  • Breidenstein, B. C. (1988). Changes in consumer attitudes toward red meat and their effect on marketing strategy. Food technology (Chicago), 42(1), 112-116.

  • Bruyland, B. (2019). Eet ik een vleesloze hamburger?. De Standaard. Geraadpleegd op 4 februari 2021, via https://www.standaard.be/cnt/dmf20190426_04354038?articlehash=A08C83709… C59EA1B6524E358917886FC77FC62C9720CB9D2CB231B511ADF7D084A18892F2C395415 7B71D54DB0035B0E76385A9156A5FD090F2A1E

  • Bucher, T., Collins, C., Rollo, M. E., McCaffrey, T. A., De Vlieger, N., Van der Bend, D., ... & Perez-Cueto, F. J. (2016). Nudging consumers towards healthier choices: a systematic review of positional influences on food choice. British Journal of Nutrition, 115(12), 2252-2263.

  • Buie, D. H. (1981). Empathy: Its nature and limitations. Journal of the American Psychoanalytic Association, 29(2), 281-307.

  • Camilleri, L., Gill, P. R., & Jago, A. (2020). The role of moral disengagement and animal empathy in the meat paradox. Personality and Individual Differences, 164, 110103.

  • Cooper, C. K., Wise, T. N., & Mann, L. (1985). Psychological and cognitive characteristics of vegetarians. Psychosomatics, 26(6), 521-527.

  • Corrin, T., & Papadopoulos, A. (2017). Understanding the attitudes and perceptions of vegetarian and plant-based diets to shape future health promotion programs. Appetite, 109, 40-47.

  • Craig, W. J. (2010). Nutrition concerns and health effects of vegetarian diets. Nutrition in Clinical Practice, 25(6), 613-620.

  • Daly, B., & Morton, L. L. (2003). Children with pets do not show higher empathy: A challenge to current views. Anthrozoös, 16(4), 298-314.

  • Danish, S. J., & Kagan, N. (1971). Measurement of affective sensitivity: Toward a valid measure of interpersonal perception. Journal of Counseling Psychology, 18(1), 51-54.

  • De Backer, C. J., & Hudders, L. (2014). From meatless Mondays to meatless Sundays: motivations for meat reduction among vegetarians and semi-vegetarians who mildly or significantly reduce their meat intake. Ecology of Food and Nutrition, 53(6), 639-657.

  • De Backer, C. J., & Hudders, L. (2015). Meat morals: relationship between meat consumption consumer attitudes towards human and animal welfare and moral behavior. Meat science, 99, 68-74.

  • Didow Jr, N. M., Perreault Jr, W. D., & Williamson, N. C. (1983). A cross-sectional optimal scaling analysis of the index of consumer sentiment. Journal of Consumer Research, 10(3), 339-347.

  • Dietz, T., Frisch, A. S., Kalof, L., Stern, P. C., & Guagnano, G. A. (1995). Values and Vegetarianism: An Exploratory Analysis 1. Rural Sociology, 60(3), 533-542.

  • Djekic, I. (2015). Environmental impact of meat industry–current status and future perspectives. Procedia Food Science, 5, 61-64.

  • Duan, C., & Hill, C. E. (1996). A critical review of empathy research. Journal of Counseling Psychology, 43(2), 261-274.

  • Eisenberg, N. (1988) Empathy and sympathy. Anthrozoös, 2, 15-17.

  • Eisenberg, N., Fabes, R. A., Carlo, G., Speer, A. L., Switzer, G., Karbon, M., & Troyer, D. (1993). The relations of empathy-related emotions and maternal practices to children’s comforting behavior. Journal of Experimental Child Psychology, 55(2), 131-150.

  • Elliott, R., Bohart, A. C., Watson, J. C., & Greenberg, L. S. (2011). Empathy. Psychotherapy, 48(1), 43.

  • Elzerman, J. E., Hoek, A. C., Van Boekel, M. A., & Luning, P. A. (2011). Consumer acceptance and appropriateness of meat substitutes in a meal context. Food Quality and Preference, 22(3), 233-240.

  • Elzerman, J. E., Van Boekel, M. A., & Luning, P. A. (2013). Exploring meat substitutes: consumer experiences and contextual factors. British Food Journal, 115(5), 700-710.

  • Elzerman, J. E., Hoek, A. C., van Boekel, M. J., & Luning, P. A. (2015). Appropriateness, acceptance and sensory preferences based on visual information: A web-based survey on meat substitutes in a meal context. Food Quality and Preference, 42, 56-65.

  • Ethische Commissie FEB, Commissie Wetenschappelijk Onderzoek FEB, & Faculteitsraad FEB. (2015). Ethische code voor onderzoek aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Geraadpleegd via https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahU… _HwAhXwDmMBHcHsAR0QFjABegQIAxAD&url=https%3A%2F%2Fwww.ugent.be%2Feb%2Fnl %2Fonderzoek%2Fethische-code-feb.pdf&usg=AOvVaw29MFqFU4ahMOqbpKRf7WV4

  • European Commission. (2020). Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions: A Farm to Fork Strategy, for a fair, healthy and environmentally-friendly food system. Geraadpleegd op 7 februari 2021, via https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52020DC0381

  • European Commission. (2020a). EU agricultural outlook 2020-30: sustainability objectives to impact meat and dairy along the supply chain. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://ec.europa.eu/info/news/eu-agricultural-outlook-2020-30-sustaina…- meat-and-dairy-along-supply-chain-2020-dec-16_en#moreinformation

  • European Union. (2020). EU agricultural outlook for markets, income and environment 2020- 2030. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/food-farming-fisheries/farmi…- outlook-2020-report_en.pdf

  • EVA vzw. (z.d.). Wat is het verschil tussen een vegetariër en een veganist?. Geraadpleegd op 8 februari 2021, via https://www.watwat.be/eten/wat-het-verschil-tussen-een-vegetarier-en-ee…

  • Feshbach, N. D. (1975). Empathy in children: Some theoretical and empirical considerations. The counseling psychologist, 5(2), 25-30.

  • Fiddes, N. (2004). Meat: A natural symbol. Routledge.

  • Fox, N., & Ward, K. (2008). Health, ethics and environment: A qualitative study of vegetarian motivations. Appetite, 50(2-3), 422-429.

  • Fraser, G. E., Welch, A., Luben, R., Bingham, S. A., & Day, N. E. (2000). The effect of age, sex, and education on food consumption of a middle-aged English cohort: EPIC in East Anglia. Preventive medicine, 30(1), 26-34.

  • Friel, S., Barosh, L. J., & Lawrence, M. (2014). Towards healthy and sustainable food consumption: an Australian case study. Public health nutrition, 17(5), 1156-1166.

  • Greenpeace Belgium. (2020). Mythe 3: “Megastallen bestaan niet bij ons”. Geraadpleegd op 5 mei 2021, via https://www.greenpeace.org/belgium/nl/story/15851/mythe-3-megastallen-b…

  • Geusens, S. (2021, 1 maart). Veggiekids. Het Nieuwsblad, p. 6-7.

  • Greenson, R. R. (1960). Empathy and its vicissitudes. International Journal of Psycho-Analysis, 41, 418-424.

  • Hayes, A. F. (2017). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford publications.

  • Hoek, A. C., Luning, P. A., Stafleu, A., & de Graaf, C. (2004). Food-related lifestyle and health attitudes of Dutch vegetarians, non-vegetarian consumers of meat substitutes, and meat consumers. Appetite, 42(3), 265-272.

  • Jabs, J., Devine, C. M., & Sobal, J. (1998). Maintaining Vegetarian Diets Personal Factors, Social Networks and Environmental Resources. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research, 59(4), 183-189.

  • Janda, S., & Trocchia, P. J. (2001). Vegetarianism: Toward a greater understanding. Psychology & Marketing, 18(12), 1205-1240.

  • Jonckheere, L. (2017). Inleiding psychologie. Gent, Faculteit Economie en Bedrijfskunde Universiteit Gent.

  • Kalof, L., Dietz, T., Stern, P. C., & Guagnano, G. A. (1999). Social psychological and structural influences on vegetarian beliefs. Rural Sociology, 64(3), 500-511.

  • Katz, R. L. (1964). Empathy: Its nature and uses. Free Press of Glencoe.

  • Krpan, D., & Houtsma, N. (2020). To veg or not to veg? The impact of framing on vegetarian food choice. Journal of Environmental Psychology, 67, 101391.

  • Kunst, J. R., & Hohle, S. M. (2016). Meat eaters by dissociation: How we present, prepare and talk about meat increases willingness to eat meat by reducing empathy and disgust. Appetite, 105, 758-774.

  • Lamos, E., & Fernandez, L. (2020). EU agricultural emissions: On the table. Geraadpleegd op 7 februari 2021, via https://www.euractiv.com/section/agriculture-food/video/eu-agricultural…

  • Listowel, E. (1934). A critical history of aesthetics. C. Duan & CE Hill (1996). The current state of empathy research. Journal of Counseling Psychology, 43, 261-274.

  • McMichael, A. J., Powles, J. W., Butler, C. D., & Uauy, R. (2007). Food, livestock production, energy, climate change, and health. The lancet, 370(9594), 1253-1263.

  • Miller, P. A., & op de Haar, M. A. J. (1997). Emotional, cognitive, behavioral, and temperament characteristics of high-empathy children. Motivation and Emotion, 21(1), 109-125.

  • Montaño, D. E., & Kasprzyk, D. (2015). Theory of reasoned action, theory of planned behavior, and the integrated behavioral model. Health behavior: Theory, research and practice, 70(4), 231

  • Mooijman, R. (2020). Belgen eten steeds minder vlees. De Standaard. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://www.standaard.be/cnt/dmf20200102_04789640

  • Mullee, A., Vermeire, L., Vanaelst, B., Mullie, P., Deriemaeker, P., Leenaert, T., ... & Huybrechts, I. (2017). Vegetarianism and meat consumption: A comparison of attitudes and beliefs between vegetarian, semi-vegetarian, and omnivorous subjects in Belgium. Appetite, 114, 299-305.

  • Paul, E. S. (2000). Empathy with animals and with humans: Are they linked?. Anthrozoös, 13(4), 194-202.

  • Preylo, B. D., & Arikawa, H. (2008). Comparison of vegetarians and non-vegetarians on pet attitude and empathy. Anthrozoös, 21(4), 387-395.

  • RetailDetail. (2020). Vleesconsumptie blijft dalen in België. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://www.retaildetail.be/nl/news/food/vleesconsumptie-blijft-dalen-b…

  • Richardson, N. J., Shepherd, R., & Elliman, N. A. (1993). Current attitudes and future influence on meat consumption in the UK. Appetite, 21(1), 41-51.

  • Rimal, A. P. (2002). Factors affecting meat preferences among American consumers. Family Economics and Nutrition Review, 14(2), 36-43.

  • Rogers, C. R. (1959). A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships: As developed in the client-centered framework (Vol. 3, pp. 184-256). New York: McGraw-Hill.

  • Rogers, C. R. (1975). Empathic: An unappreciated way of being. The counseling psychologist, 5(2), 2-10.

  • Rokeach, M. (1968). A Theory of Organization and Change Within Value‐Attitude Systems. Journal of social issues, 24(1), 13-33.

  • Rosenfeld, D. L., Rothgerber, H., & Tomiyama, A. J. (2020). From mostly vegetarian to fully vegetarian: Meat avoidance and the expression of social identity. Food Quality and Preference, 85, 103963.

  • Rozin, P., Markwith, M., & Stoess, C. (1997). Moralization and becoming a vegetarian: The transformation of preferences into values and the recruitment of disgust. Psychological science, 8(2), 67-73.

  • Rozin, P., Millman, L., & Nemeroff, C. (1986). Operation of the laws of sympathetic magic in disgust and other domains. Journal of personality and social psychology, 50(4), 703-712.

  • Ruby, M. B. (2012). Vegetarianism. A blossoming field of study. Appetite, 58(1), 141-150.

  • Sims, L. S. (1978). Food‐related value‐orientations, attitudes, and beliefs of vegetarians and non‐ vegetarians. Ecology of Food and Nutrition, 7(1), 23-35.

  • Sobal, J. (2005). Men, meat, and marriage: Models of masculinity. Food and Foodways, 13(1-2), 135-158.

  • Springmann, M., Godfray, H. C. J., Rayner, M., & Scarborough, P. (2016). Analysis and valuation of the health and climate change cobenefits of dietary change. Proceedings of the National Academy of Sciences, 113(15), 4146-4151.

  • Stern, N. (2007). The economics of climate change: the Stern review. Cambridge University Press.

  • Stotland, E. (1969). Exploratory investigations of empathy. In advances in experimental social psychology (Vol. 4, pp. 271-314). Academic Press.

  • Stueber, K. (2013). Empathy. International Encyclopedia of Ethics. Geraadpleegd op 7 februari 2021, via https://stanford.library.sydney.edu.au/entries/empathy/

  • Titchener, E. B. (1909). Lectures on the experimental psychology of the thought-processes. Macmillan.

  • Tosun, P., Yanar, M., Sezgin, S., & Uray, N. (2020). Meat substitutes in sustainability context: A content analysis of consumer attitudes. Journal of International Food & Agribusiness Marketing, 1-23.

  • Vrindts, V. (2018). Wat is een vegetariër, flexitariër of vegan?. Geraadpleegd op 3 februari 2021, via https://proveg.com/nl/blog/vega-abc/

  • Zickfeld, J. H., Kunst, J. R., & Hohle, S. M. (2018). Too sweet to eat: Exploring the effects of cuteness on meat consumption. Appetite, 120, 181-195.

Download scriptie (1.89 MB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2021
Promotor(en)
Hendrik Slabbinck
Thema('s)
Handelswetenschappen en bedrijfskunde
Kernwoorden
Duurzaam,
empathie ,
dierenwelzijn,
Voedingsgewoonten,
Vlaanderen