Mijn ontbijt tegen mijn vaginale schimmelinfectie?
We eten het elke ochtend, een boterhammetje met kaas of een kommetje yoghurt met wat vers fruit. Maar naast het vullen van onze buik blijken de ingrediënten, meer specifiek de het gist in ons brood en de melkzuurbacteriën in onze yoghurt, aanwezig in dit standaard ontbijt, in staat te zijn vaginale schimmelinfecties te genezen.
Zij, jij en ik hebben er last van
Vaginale schimmelinfecties hebben een perceptie niet veel voor te komen. Toch kampt 75% van de vrouwen met minstens één vaginale schimmelinfectie in haar leven. De helft van de initieel geïnfecteerde vrouwen krijgt een tweede infectie, terwijl 5 tot 10% van hen vier of meer vaginale schimmelinfecties per jaar heeft, wat dan de recidiverende variant wordt genoemd. Wereldwijd wordt deze recidiverende variant vastgesteld bij ongeveer 128 miljoen vrouwen per jaar en dat aantal zal naar schatting toenemen tot een astronomisch aantal van 150 miljoen in 2030. Vaginale schimmelinfecties worden voornamelijk veroorzaakt door de schimmel Candida. Candida is een schimmel die kan voorkomen in het vaginale microbioom in lage aantallen en daardoor geen infectie veroorzaakt. Maar, wanneer Candida de kans krijgt om te groeien tot grote aantallen, veroorzaakt het vervelende symptomen zoals jeuk, pijn, ongemak tijdens de geslachtsgemeenschap, abnormale vaginale afscheiding, roodheid en zwelling van de vaginawand. Additioneel belemmert het taboe random intieme gezondheid vrouwen om openlijk te durven praten over hun vaginale schimmelinfectie omdat ze zich vaak onhygiënisch voelen, en leidt dit tot mentale problemen. Het is echter belangrijk om op te merken dat een vaginale schimmelinfectie in het grootste aantal van patiënten niet te wijten is aan slechte vaginale hygiëne maar voornamelijk te wijten is aan het gebruik van antibiotica, seksuele activiteit, inname van contraceptiva of genetische predispositie.
De genderkloof in gezondheidszorg anno 2021
Maar dan rijst de vraag: Hoe is het mogelijk dat vaginale schimmelinfecties zo frequent blijven voorkomen en waarom is de ernst van deze infectie niet algemener geweten? Wel, dit is te wijten aan verschillende factoren. Net zoals genderdiscriminatie vrouwen treft in hun werkomgeving, salaris en relaties, heeft het ook ernstige gevolgen voor de vrouwelijke gezondheidszorg. Vele vrouwspecifieke ziekten worden onvoldoende onderzocht; oorzaken zijn vaak onbekend en correcte behandelingen ontbreken. Wereldwijd wordt minder dan 2,5% van het door de overheid gefinancierde onderzoek gewijd aan de reproductieve gezondheid van vrouwen. Dit, samen met de taboe rondom intieme gezondheid zorgt dat vele vrouwen niet geholpen worden en hun ongemak niet durven uiten.
Zijn probiotica de toekomst voor de vaginale gezondheid?
Momenteel zijn er enkele behandelingen te vinden tegen vaginale schimmelinfecties maar helaas missen ze volledige effectiviteit, wat maakt dat vele vrouwen onbeholpen achterblijven. Daarom is de behoefte aan alternatieve, effectievere behandelingen noodzakelijk geworden. De populairste alternatieve therapie is het gebruik van probiotica. Probiotica zijn levende micro-organismen die, wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden toegediend, een gezondheidsvoordeel opleveren voor de consument. Probiotica zijn wel gekend en sociaal geaccepteerd met betrekking tot het darm- en huid microbioom. Zo zijn ze reeds geïmplementeerd in het dagelijkse dieet van velen onder ons onder de vorm van supplementen, yoghurt, kefir, crèmes etc. Vergelijkbaar met microbioom van de darmen, dat een belangrijke rol speelt in de gezondheid van de mens, speelt het vaginale microbioom een belangrijke rol in de vaginale gezondheid. Zo toonde voorgaand onderzoek al aan dat probiotica om vaginale infecties te behandelen of te voorkomen, effectief kunnen zijn terwijl ze het o zo belangrijke vaginale microbioom in tact houden.
Het gist uit je brood kan je helpen
Deze thesis, die deel uitmaakt van het ScerViCs-project van de KU Leuven, onderzocht de probiotische eigenschappen van een op bakkersgist (Saccharomyces cerevisiae), gekend voor het gebruik in brood en gebak, gebaseerde behandeling van vaginale schimmelinfecties veroorzaakt door de schimmel Candida. Tijdens dit onderzoek werden 70 verschillende bakkergisten geëvalueerd voor hun Candida inhiberende eigenschappen. Meer specifiek werd er gefocust op één van deze probiotsiche eigenschappen, namelijk de inhibitie van Candida groei door bakkersgist door de secretie van metabolieten. De resultaten toonden aan dat verschillende stammen van bakkersgisten de groei van Candida te remmen door de afscheiding van azijnzuur. Rekening houdend met alle probiotische eigenschappen van de verschillende bakkersgist stammen die werden geëvalueerd, konden er verscheidene stammen geselecteerd worden die verschillende probiotische eigenschappen vertoonden tegen (R)VVC. Uiteraard is het wat kort door de bocht om te zeggen dat je bakkersgist kan aanbrengen wanneer je een vaginale schimmelinfectie hebt aangezien de stammen die getest werden niet exact deze bakkersgisten zijn die gebruikt worden in je brood.
De melkzuurbacteriën uit jouw yoghurt kunnen je ook helpen
De meeste van de probiotica tegen vaginale schimmelinfecties die momenteel beschikbaar zijn, zijn gebaseerd op lactobacillen, een groep van melkzuurbacteriën, aanwezig in de meeste yoghurts. Dit is logisch aangezien het Isala project van de UAntwerpen eerder dit jaar aantoonde dat de aanwezigheid van lactobacillen correleert met een gezond vaginaal microbioom in 80% van de Vlaamse vrouwen. Helaas is ook deze therapie niet in staat om alle vrouwen te helpen. Het tweede deel van deze thesis richtte zich dan ook op het onderzoek van een behandeling van vaginale schimmelinfecties gebaseerd op lactobacillen in combinatie met bakkersgist. Gelijkend op het eerste deel werden er verscheidene probiotische eigenschappen van de combinatietherapie (89 combinaties bestaande uit verschillende bakkergist en lactobacillen soorten) geëvalueerd. De resultaten tonen aan dat de combinatietherapie van bakkergist en lactobacilli in staat is om de effectiviteit van de lactobacilli therapie te verbeteren.
Deze veelbelovende resultaten indiceren dat een probiotische behandeling op basis van zowel bakkersgist als lactobacillen tegen vaginale schimmelinfecties de voorkeur krijgt boven probiotica die op maar één soort gebaseerd zijn. Bovendien hebben de resultaten van deze thesis hebben een hoge applicatie voor menselijk gebruik en de validatie in vaginale modelsystemen en ontwikkeling van een probiotische therapie in samenwerking met een Vlaams probiotica bedrijf zijn dan ook realistische en logische volgende stappen. Op deze manier hopen wij niet alleen het groot aantal vrouwen die lijden aan vaginale schimmelinfecties te helpen, maar ook om de genderkloof in gezondheidszorg te verminderen.
1. Council, M.R., UK Health Research Analysis 2014. 2015, UK Clinical Research Collaboration 2015.
4. Köhler, J.R., et al., Fungi that Infect Humans. Microbiol Spectr, 2017. 5(3).
10. Berman, J., Candida albicans. Current biology, 2012. 22(16): p. R620-R622.
18. Mandal, B., AIDS and fungal infections. J Infect, 1989. 19(3): p. 199-205.
22. Sobel, J.D., Vulvovaginal candidosis. Lancet, 2007. 369(9577): p. 1961-71.
27. Dujon, B., et al., Genome evolution in yeasts. Nature, 2004. 430(6995): p. 35-44.
33. Owen, D.H. and D.F. Katz, A vaginal fluid simulant. Contraception, 1999. 59(2): p. 91-95.
36. Paavonen, J., Physiology and ecology of the vagina. Scand J Infect Dis Suppl, 1983. 40: p. 31-5.
93. Brown, A.J., et al., Stress responses in Candida. Candida and Candidiasis, 2011: p. 225-242.
117. Krüger, W., et al., Fungal-Bacterial Interactions in Health and Disease. Pathogens, 2019. 8(2).
119. Gold, J.M. and I. Shrimanker, Physiology, vaginal. StatPearls [Internet], 2020.
142. Gross, M., Biochemical changes in the reproductive cycle. Fertil Steril, 1961. 12: p. 245-62.
182. Scynexis. SCYNEXIS Announces FDA Approval of BREXAFEMME® (ibrexafungerp tablets) as the First and Only Oral Non-Azole Treatment for Vaginal Yeast Infections. 2021 [cited 2021 02-06-2021]; Available from: https://www.globenewswire.com/news-release/2021/06/02/2240294/0/en/SCYNEXIS-Announces-FDA-Approval-of-BREXAFEMME-ibrexafungerp-tablets-as-the-First-and-Only-Oral-Non-Azole-Treatment-for-Vaginal-Yeast-Infections.html.
183. Campoy, S. and J.L. Adrio, Antifungals. Biochemical Pharmacology, 2017. 133: p. 86-96.
192. Bodey, G.P., Azole antifungal agents. Clin Infect Dis, 1992. 14 Suppl 1: p. S161-9.
194. Campoy, S. and J.L. Adrio, Antifungals. Biochem Pharmacol, 2017. 133: p. 86-96.
208. Probiotics Market Size to Exceed USD 64 Billion by 2023: Global Market Insights Inc. 2016 [cited 2021 January 31]; Available from: https://mdanderson.libanswers.com/faq/26219
210. Kligler, B. and A. Cohrssen, Probiotics. American family physician, 2008. 78(9): p. 1073-1078.
254. Zolkiewicz, J., et al., Postbiotics-A Step Beyond Pre- and Probiotics. Nutrients, 2020. 12(8).
264. Lambert, R. and M. Stratford, Weak‐acid preservatives: modelling microbial inhibition and response. Journal of applied microbiology, 1999. 86(1): p. 157-164.
300. Martinez, R., et al., Improved treatment of vulvovaginal candidiasis with fluconazole plus probiotic Lactobacillus rhamnosus GR‐1 and Lactobacillus reuteri RC‐14. Letters in applied microbiology, 2009. 48(3): p. 269-274.
310. Chew, S., et al., Probiotic L actobacillus rhamnosus GR‐1 and L actobacillus reuteri RC‐14 exhibit strong antifungal effects against vulvovaginal candidiasis‐causing C andida glabrata isolates. Journal of applied microbiology, 2015. 118(5): p. 1180-1190.