Cancelcultuur: een nieuw monster is geboren
Het is na middernacht wanneer je je door Central Park begeeft. Je bent een jonge, blonde vrouw. Alleen. Je draagt een designer regenjas. Je bent hoofd van je divisie, mensen kennen jouw naam. Je hakken weergalmen over de slecht belichte paden van New York City’s paradijs. Voor jou wordt deze oase je dood. Die van je carrière dan toch.
Jouw naam is Linda Fairstein. Je bent hoofd van de Sex Crimes Prosecution Unit van de officier van justitie. Wanneer je in de nacht van 19 op 20 april 1989 onder het politielint stapt, besef je niet dat mensen je dertig jaar later voor monster zullen aanzien. Je ziet niet in dat voor de acties die je de komende maanden zult ondernemen, mensen in 2019 op straat zullen komen om jouw ontslag te vragen. In 1989 zal de pers je nog lauweren voor je heldendaad. Je hebt maar liefst vijf monsters weten opsluiten. In 2019 zal de Netflix-serie When They See Us jou als het monster afbeelden, want jij bent de racistische aanklager die vijf onschuldige Afro-Amerikaanse tieners opsloot voor de verkrachting van een jonge blonde vrouw in Central Park.
De zaak van de Central Park-jogger is tot de dag van vandaag een van de meest beruchte misdaden in de geschiedenis van New York City. Een 28-jarige vrouw werd verkracht op één van haar nachtelijke jogs door het park. Ze zou twaalf dagen in coma liggen, en haar wonden zou ze voor de rest van haar leven met zich meedragen. Diezelfde avond zou een groepje Afro-Amerikaanse en latino jongeren ravage in het park aanrichten en worden opgepakt. Voor een stad die in de jaren 80 kampte met dagelijkse moorden, overvallen, een aids- en drugsepidemie, werd deze gruwelijke misdaad de druppel die de emmer liet overlopen.
In de maanden die volgden, verspreidden de kranten collectief een verhaal waarin een onschuldige, witte Wall Street vrouw van goede afkomst onterecht en brutaal werd aangerand door een bende zwarte criminelen. De grote boze wolf had Roodkapje verslonden, klonk het. Nog vooraleer enig grondig politieonderzoek kon worden verricht, werden vijf jongens de hoofdrollen van het verhaal. The Central Park Five werd hun naam.
Wanneer de rechtszaak in het najaar van 1989 begon, maakte het niet meer uit dat er geen DNA was dat de jongens aan de misdaad kon linken. Noch maakte het uit dat de bekentenissen van de Central Park Five vol gaten zaten en elkaar herhaaldelijk tegenspraken. De stad was namelijk zo overtuigd van het verhaal dat de media hun hadden verteld, dat de mogelijke onschuld van deze vijf jongeren nooit in vraag werd gesteld. Wat telde, was dat het “uitschot” van de maatschappij eindelijk achter tralies zat. Dat Linda Fairstein en haar team de stad eindelijk van haar tijdperk van teistering en onheil verlost hadden. De boswachter had de wolf verslagen.
Het was pas in 2001 dat het verhaal van de jogger een wending kreeg wanneer een man naar voren kwam die beweerde de werkelijke dader te zijn. De Central Park Five tieners waren ondertussen volwassen in de cel geworden. Zelfs na het uitzitten van hun vijf tot zestien jaar lange celstraf, bleef hun naam gebrandmerkt en hun bestaansrecht haast onbestaande. In december 2002 zouden ze eindelijk worden vrijgesproken. Desondanks, zou het nog tot de release van When They See Us in 2019 duren, vooraleer het publieke verhaal omtrent de zaak van de Central Park-jogger werkelijk zou veranderen.
In de masterproef When They See Us as the Central Park Jogger Case’s Monsters: Changing the Narrative from Villain to Victim, wordt het verhaal – verteld door de kranten in 1989 – vergeleken met die van de serie. Aan de hand van een literair onderzoek, wordt onderzocht hoe één misdaad twee tegenstrijdige verhalen kan uitlokken. Er wordt nagegaan hoe de kranten in 1989 door middel van – vaak racistische – beeldspraak en woordkeuze de publieke opinie konden beïnvloeden en het leven van vijf onschuldige jongeren konden ruïneren.
Daartegenover staat de Netflix serie waarin onderzocht wordt welke strategieën gebruikt werden om de onschuld van de Central Park Five te bewijzen en zo het bestaande narratief, oftewel de publieke opinie, te veranderen. Een van de manieren waarop Ava DuVernay, de filmmaker, het heersende narratief wist te wijzigen, is door Linda Fairstein als de nieuwe boeman van het verhaal voor te stellen.
Het doel van deze master thesis is om de kracht van verhalen en storytelling bloot te leggen. Naast de verscheidene strategieën die zowel de krant als Ava DuVernay hanteren om mensen van hun versie van de feiten te overtuigen, blijkt dat de context waarin het verhaal verteld wordt evengoed een belangrijke rol speelt.
Wat er echt gebeurd is op de avond van 19 april 1989 kunnen en zullen we nooit weten. Wel kunnen we leren uit de handelingen en de verhalen die achteraf hebben plaatsgevonden. Vooraleer de Central Park Five hun verhaal mochten vertellen, was het narratief al voor hun geschreven. Het narratief dat de kranten hanteerden, was gebaseerd op verhalen die al eeuwenlang de ronde deden over zwarte mensen en hun zogezegde inherente criminele aard.
Het zijn zulke heersende verhalen die (onschuldige) mensen veroordelen en van hun stem ontnemen. Het zijn zulke verhalen die het leven van mensen kunnen ruïneren. Maar het is evengoed dankzij de kracht van zulke verhalen dat de naam en eer van de Exonerated Five, de vrijgesproken vijf, hersteld is kunnen worden.
Cancelcultuur is niet nieuw. Enkel haar gezicht verandert. Sinds het begin van de mensheid bestaan verhalen. Ze zijn er om ons te informeren en ons te waarschuwen. In 1989 werd ons verteld om op te letten voor jonge zwarte mannen, in 2019 werd een witte vrouw in een politiekostuum het nieuwe monster, en in 2020, was het de beurt aan een virus. Een goed verteld verhaal heeft impact. Een narratief heeft een boodschap. De boodschap van deze thesis is om je te waarschuwen voor wat je leest en ziet. Per slot van rekening, zijn het allemaal toch maar verhalen.
Bibliografie
Arenas, Enrique C. “Villains in Our Mind: A Psychological Approach to Literary and Filmic Villainy.” Villains and Villainy: Embodiments of Evil in Literature, Popular Culture and Media, edited by Anna Fahraeus and Dikmen Yakali Camoglu, Rodopi, 2011, pp.3-28.
Beardsley, Kathryn and Carrie Teresa. “The Journey from ‘Just Us’ to Some ‘Justice’: Ideology and Advocacy, the New York Amsterdam News, and the Central Park Jogger Story.” American Periodicals: A Journal of History & Criticism, vol. 27, no. 2, 2017, pp. 165-179. Project MUSE, muse.jhu.edu/article/668549. Accessed 7 Apr. 2021.
Bird, S. Elizabeth and Robert W. Dardenne. “Myth, Chronicle, and Story: Exploring the Narrative Qualities of News.” Media, Myth, and Narratives: Television and the Press, edited by James W. Carey, Sage, 1988, pp. 67–86, www.researchgate.net/publication/330502720_ Bird_and_Dardenne_Myth_Chronicle_and_Story_Exploring_the_Narrative_Qualities_of_News. Accessed 7 Apr. 2021.
Brickell, Juliet. Based on a True Story: An Analysis of the Drama Documentary Genre and the Mediatisation of Events Based on the Miniseries When They See Us. 2020. Lund University, MA thesis. Lup Student Papers, lup.lub.lu.se/luur/download?func=downloadFile&recordOId=9009385&fileOId=9031667. Accessed 12. Dec 2020.
Buozis, Michael and Brian Creech. “Reading News as Narrative.” Journalism Studies, vol. 19, no. 10, 2018, pp. 1430-1446, www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/1461670X.2017.1279030?needAccess=true. Accessed 12 Dec. 2020.
Burns, Sarah. The Central Park Five: A Chronicle of a City Wilding. Knopf, 2011.
Byfield, Natalie P. Savage Portrayals: Race, Media, and the Central Park Jogger Story. Temple UP, 2014.
Callan, Paul. “Ava DuVernay’s Compelling Look at Tragic Injustice of Central Park Five Case.” CNN, 1 Jun. 2019, edition.cnn.com/2019/06/01/opinions/when-they-see-us-central-park-five-opinion-callan/index.html. Accessed 27 Apr. 2020.
Chase, O. G. “Narrative, Inference, and Law in Cultural Context.” Jerome S. Bruner Beyond 100: Cultivating Possibilities, Cultural Psychology of Education, vol. 2, edited by Marsico, Springer, 2015, pp. 211-218, doi.org/10.1007/978-3-319-25536-1_19. Accessed 12 Dec. 2020.
Chatman, Seymour. Story and Discourse: Narrative Structure in Fiction and Film. Cornell UP, 1978.
Chiasson, Stella. The Press Coverage of Violent Crime: Evidence from a Newspaper Content Analysis. 2008. Saint Mary’s University, Halifax, MA thesis. library2.smu.ca/xmlui/bitstream/handle/01/22752/chiasson_stella_masters_2008.PDF;jsessionid=4AF6BEBAA010AAD0BBE341F5ED39632D?sequence=1. Accessed 16 Apr. 2021.
Didion, Joan. “New York: Sentimental Journeys.” The New York Reviews of Books, vol. 38, 17 Jan. 1991, pp. 45-56.
Domínguez, Eva. “Going Beyond the Classic News Narrative Convention: The Background to and Challenges of Immersion in Journalism.” Frontiers in Digital Humanities, vol. 4, no. 10, 2017, www.frontiersin.org/articles/10.3389/fdigh.2017.00010/full. Accessed 25 Dec. 2020.
Duru, N. Jeremi. “The Central Park Five, the Scottsboro Boys, and the Myth of the Bestial Black Man.” Cardozo Law Review, vol. 25, no. 4, March 2004, pp. 1315-1366. HeinOnline, heinonline.org/HOL/Page?collection=journals&handle=hein.journals/cdozo25&id=1331&men_tab=srchresults. Accessed 26 Apr. 2020.
Ettema, James S. and Theodore L. Glasser. “Narrative Form and Moral Force: The Realization of Innocence and Guilt Through Investigative Journalism.” Journal of Communication, vol. 38, no. 3, 1988, pp.8-26, www.researchgate.net/profile/Theodore_Glasser/publication/229507230_Narrative_Form_and_Moral_Force_The_Realization_of_Innocence_and_Guilt_Through_Investigative_Journalism/links/59e50c9d0f7e9b0e1aa88488/Narrative-Form-and-Moral-Force-The-Realization-of-Innocence-and-Guilt-Through-Investigative-Journalism.pdf. Accessed 25 Dec 2020.
Fahraeus, Anna and Dikmen Yakali Camoglu. “Who are the Villainous Ones? An Introduction.” Villains and Villainy: Embodiments of Evil in Literature, Popular Culture and Media, edited by Anna Fahraeus and Dikmen Yakali Camoglu, Rodopi, 2011, pp.vii-xii.
Fairstein, Linda. “Netflix’s False Story of the Central Park Five.” Wall Street Journal, 10 Jun. 2019, www.wsj.com/articles/netflixs-false-story-of-the-central-park-five-11560207823. Accessed 26 Apr. 2020.
Gagliano, James A. “Netflix deserves to pay up for Smearing Veteran NYC Prosecutor in Central Park Five Series.” Washington Examiner, 23 Mar. 2020, www.washingtonexaminer.com/opinion/netflix-deserves-to-pay-up-for-smearing-central-park-five-prosecutor. Accessed 27 Apr. 2020.
Hancock, Lynnell. “Wolfpack: The Press and the Central Park Jogger”. Columbia Journalism Review, Jan. 2003, www.usprisonculture.com/blog/wp-content/uploads/2012/08/wolfpack.pdf. Accessed 28. Apr. 2020.
Harris, Elizabeth A. and Julia Jacobs. “Linda Fairstein, Once Cheered, Faces Storm After ‘When They See Us.’” The New York Times, 6 Jun. 2019, www.nytimes.com/2019/06/06/arts/television/linda-fairstein-when-they-see-us.html. Accessed 4 Feb. 2021.
Herman, Luc and Bart Vervaeck. Handbook of Narrative Analysis. U of Nebraska P, 2001.
Jacobs, Julia. “Elizabeth Lederer, Prosecutor of Central Park Five, Resigns from Columbia Law.” The New York Times, 12 Jun. 2019, www.nytimes.com/2019/06/12/arts/elizabeth-lederer-central-park-five.html. Accessed 22 May 2021.
Jones, Cynthia. “Little Red Riding Hood: Transition from Victim to Villain.” Villains and Villainy: Embodiments of Evil in Literature, Popular Culture and Media, edited by Anna Fahraeus and Dikmen Yakali Camoglu, Rodopi, 2011,pp.93-106.
Kelsey, Darren. “News, Discourse, and Ideology.” The Handbook of Journalism Studies, 2nd ed., Routledge, 2020, pp. 246–260.
Kennedy, Joseph E. “Facing Evil.” Michigan Law Review, vol. 104, no. 6, 2006, pp. 1287-1304, repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1514&context=mlr. Accessed 12 Dec. 2020.
Lichter, Linda S., et al. “The New York News Media and the Central Park Rape.” The American Jewish Committee, Sept. 1989, pp.1-29, www.bjpa.org/content/upload/bjpa/the_/THE%20NEW%20YORK%20NEWS%20MEDIA%20AND%20THE%20CENTRAL%20PARK%20RAPE.pdf. Accessed 12 Dec. 2020.
Maddaus, Gene. “Former Prosecutor Sues Netflix and Ava DuVernay Over Central Park Jogger Series.” Variety, 18 Mar. 2020, variety.com/2020/biz/news/central-park-five-linda-fairstein-sues-netflix-ava-duvernay-1203538010/. Accessed 27 Apr. 2020.
MasterClass. “Inciting Incident Explained: Tips and Examples for Writers.” MasterClass, MasterClass, 8 Nov. 2020, www.masterclass.com/articles/writing-101-what-is-an-inciting-incident-l… 20 Feb. 2021.
Meister, Jan C. and Jörg Schönert. “The DNS of Mediacy.” Point of View, Perspective, and Focalization: Modeling Mediation in Narrative, edited by Peter Hühn, Wolf Schmid and Jörg Schönert, De Gruyter, 2009, pp. 11-40.
Mexal, Stephen J. “The Roots of ‘Wilding’: Black Literary Naturalism, the Language of Wilderness, and Hip Hop in the Central Park Jogger Rape.” African American Review, vol. 46, no. 1, 2013, pp. 101–115. JSTOR, www.jstor.org/stable/23783604. Accessed 26 Apr. 2020.
Oprah Winfrey Presents: When They See Us Now. Directed by Mark Ritchie, Southpaw Production, 2019. Netflix,www.netflix.com/watch/81147766?trackId=14277281&tctx=-97%2C-97%2C%2C%2C%2C. Accessed 6 May 2021.
Paget, Derek. True Stories? Documentary Drama on Radio, Screen and Stage. Manchester UP, 1990.
“Part Four.” When They See Us, created by Ava DuVernay, episode 4, Array Filmworks, 2019. Netflix, www.netflix.com/watch/80200646?trackId=200257858. Accessed 4 Feb. 2021.
“Part One.” When They See Us, created by Ava DuVernay, episode 1, Array Filmworks, 2019. Netflix, www.netflix.com/watch/80200643?trackId=200257859. Accessed 4 Feb. 2021.
“Part Three.” When They See Us, created by Ava DuVernay, episode 3, Array Filmworks, 2019. Netflix, www.netflix.com/watch/80200645?trackId=200257858. Accessed 4 Feb. 2021.
“Part Two.” When They See Us, created by Ava DuVernay, episode 2, Array Filmworks, 2019. Netflix, www.netflix.com/watch/80200644?trackId=200257858. Accessed 4 Feb. 2021.
Patten, Dominic. “‘When They See Us’ Creator Ava DuVernay & Emmy Nominated Cast Seek ‘Restorative Justice’ in Central Park 5 Netflix Series.” Deadline, 21 Aug. 2019, deadline.com/2019/08/when-they-see-us-ava-duvernay-emmys-central-park-five-jharrel-jerome-niecy-nash-emmys-netflix-interview-1202670721/. Accessed 10 May 2021.
Roeh, Itzhak. “Journalism as Storytelling, Coverage as Narrative.” American Behavioral Scientist, vol. 33, no. 2, Nov. 1989, pp. 162–168, journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0002764289033002007#articleCitationDownloadContainer. Accessed 25 Dec. 2020.
Smolyannikova, Yana. Engaging Activism on Screen: Black Resistance to Oppression and the Disruption of Master Narratives in USA through Netflix. 2019. Ca’ Foscari University of Venice, MA thesis. dspace.unive.it/bitstream/handle/10579/16250/837961-1208860.pdf?sequence=2. Accessed 11 May 2021.
Stratton, Greg. “Transforming the Central Park Jogger into the Central Park Five: Shifting Narratives of Innocence and Changing Media Discourse in the Attack on the Central Park Jogger, 1989–2014.” Crime, Media, Culture, vol. 11, no. 3, Dec. 2015, pp. 281–297, journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1741659015592794. Accessed 13 Apr. 2021.
Tenenboim-Weinblatt, Keren. “News as Narrative.” Encyclopedia of Journalism, edited by Cristopher H. Sterling, Sage, 2009, pp. 953–955.
Tillet, Salamishah. “‘When They See Us’ Transforms its Victims into Heroes.” The New York Times, 30 May 2019, www.nytimes.com/2019/05/30/arts/television/when-they-see-us-netflix.html?action=click&module=RelatedLinks&pgtype=Article. Accessed 28 Apr. 2020.
van Dijk, Teun A. “News, Discourse, and Ideology.” The Handbook of Journalism Studies, edited by Karin Wahl-Jorgensen and Thomas Hanitzsch, Routledge, 2009, pp. 191-204.
Wahl-Jorgensen, Karin and Thomas R. Schmidt. “News and Storytelling.” The Handbook of Journalism Studies, 2nd ed., Routledge, 2020, pp. 261–276.
Welch, Michael, et al. “Moral Panic Over Youth Violence: Wilding and the Manufacture of Menace in the Media.” Youth & Society, vol. 34, no. 1, Sept. 2002, pp. 3–30, troublesofyouth.pbworks.com/f/welch+at+al+-+moral+panic+over+youth+violence.pdf. Accessed 16 Apr. 2021.
______. “Youth Violence and Race in the Media: The Emergence of ‘Wilding’ as an Invention of the Press.” Race, Gender & Class, vol. 11, no. 2, 2004, pp. 36-58. JSTOR, www.jstor.org/stable/pdf/41675123.pdf. Accessed 16 Apr. 2021.
“When They See Us.” IMDb, IMDb.com, 31 May 2019, www.imdb.com/title/tt7137906/?ref_=fn_al_tt_1. Accessed 4 Feb. 2021.
Wolff, Craig. “Youths Rape and Beat Central Park Jogger.” The New York Times, 21 Apr. 1989, www.nytimes.com/1989/04/21/nyregion/youths-rape-and-beat-central-park-jogger.html?searchResultPosition=3. Accessed 2 Feb. 2021.
“Wolf Pack’s Prey: Female Jogger near Death after Savage Attack by Roving Gang.” Daily News, 21 Apr. 1989.
