Bedrijfslaptop en -gsm: vergiftigd geschenk?
“Nog vlug een mailtje sturen en dan rond ik af”, twee uur later en je zit nog steeds te werken. Of misschien ervaar je druk omdat je collega’s na de werkuren blijven doorwerken, dus dan doe jij dat ook maar. Herkenbaar? Wel, je bent niet de enige. Wist je dat continu digitaal geconnecteerd blijven met het werk een negatieve impact heeft op je privéleven en op je gezondheid? Spanningen vanop het werk worden meegenomen naar het privéleven waardoor ook het gezin beïnvloed wordt. Bovendien belemmert dit je herstel van het werk (stress, spanningen, vermoeidheid, slaapproblemen). Hoe bereikbaar ben jij tijdens en na je werkuren?
We kunnen collega’s de hele dag door online bereiken. Wel handig als je een vraag hebt of hulp nodig hebt, toch? Spijtig genoeg ondervinden meer en meer werknemers (techno)stress door het frequent gebruik van de computer, de gsm, e-mail, videobellen met Teams of Zoom voor het werk. Deze verzameling aan digitale hulpmiddelen worden ook wel informatie- en communicatietechnologieën of kortweg ICT genoemd.
In de masterthesis van Liza Tokareva (KU Leuven) is het gebruik van ICT bij jonge werknemers (20 - 30 jaar) onderzocht. Deze leeftijdscategorie kan onderverdeeld worden in generatie Y (1980-1995) en Z (1995-2010). Beide generaties zijn geboren in het digitaal tijdperk en zijn snel mee met de digitale trends. Zou dit hen ook helpen om duidelijke grenzen te trekken voor zichzelf op professioneel vlak? Om dit na te gaan werden 9 interviews afgenomen bij jonge werknemers uit verschillende sectoren en functies (IT, burgerlijke bouwkunde, milieu en preventie). Na een grondige analyse werden enkele vaststellingen merkbaar.
Welke type werknemer ben jij?
Ten eerste, is uit het onderzoek gebleken dat niet iedereen duidelijke grenzen tussen werk en privé wenst te stellen. Deze mensen springen graag flexibel om met hun tijd door beide in elkaar te laten overvloeien. Bijvoorbeeld door een doktersafspraak tijdens de werkuren in te plannen of bij telewerk huishoudelijke taken uit te voeren als pauze. Anderzijds, is er een categorie mensen die de grens tussen privé en werk enorm belangrijk vindt. Deze mensen schakelen eerder hun laptop en gsm volledig uit na de werkuren en wensen niet meer bereikbaar te zijn. “Na 17u zal je me niet meer kunnen bereiken. Als ze willen dat ik nog werk na mijn uren, dan moeten ze maar extra betalen of een wachtdienst opzetten. Zo simpel is dat.”, klinkt het bij een geïnterviewde werknemer.
Drempels om te deconnecteren
Ten tweede, werden diverse belemmeringen om niet te ontkoppelen van al het digitale opgemerkt. Zo werd vaak aangehaald dat binnenkomende meldingen die voorafgegaan worden door een geluidje of zichtbare strook op het scherm, erg afleidend zijn. De taak die de werknemer dan aan het doen was, wordt in het midden onderbroken. Als gevolg is de concentratie weg. Sommige springen dan meteen op die melding, want “het is van de manager en dat is belangrijk”. De eindeloze sprongen van de hak op de tak leiden tot onvoltooide taken, stijgende werkdruk, stress en frustraties. Ook werd de afwezigheid van afgebakende werkuren aangehaald als belemmering bij de werknemers die werk en privé graag scheiden. Daarnaast, speelt de manager of leidinggevende een belangrijke rol. Werknemers haalden aan dat managers duidelijk hun verwachtingen moeten communiceren over de bereikbaarheid tijdens en na de werkuren (“Moet ik oproepen na de uren beantwoorden?”), maar ook de werkuren zelf (“Als collega’s blijven werken na 18u, moet ik dat ook doen?”). Een deel van de verantwoordelijkheid ligt dus bij de bedrijfsrichtlijnen. Een hoop stress en FOMO-gevoel (= Fear Of Missing Out, de angst om iets te missen) kan hiermee vermeden worden.
Tips en tricks
De belangrijkste vraag: wat zijn de tips en tricks om de voor- en nadelen van ICT voor het werk te balanceren? Tijdens de werkuren kunnen technologische hulpmiddelen ingezet worden om ICT te beperken. Een voorbeeld hiervan is tijdelijk de internetverbinding onderbreken, noise cancelling koptelefoon gebruiken, open communiceren via ICT-kanalen zoals de status bewerken naargelang de beschikbaarheid op Skype, Teams of een out-of-office e-mail instellen. Na de werkuren kan de laptop bijvoorbeeld volledig uitgezet worden. Eens deze uitstaat, is de kans kleiner om nog verder te werken of meldingen visueel waar te nemen. Ook helpt sociale controle: probeer je vrienden en familie niet uit het oog te verliezen. Deze helpen je vaak om je gedachten te verzetten en amusement is gegarandeerd!
Vervolgens helpt het velen om een realistische to-dolijst op te maken en op het einde van de werkdag een duidelijk afsluitingsritueel te creëren (bv. onafgewerkte taken voor de volgende dag oplijsten: eens genoteerd, moet je niet meer piekeren over iets dat je niet mag vergeten). Tenslotte, kan op bedrijfsniveau veel gedaan worden zoals (on)geschreven regels duidelijk communiceren over het gebruik van ICT, tijdstippen als de frequentie ervan. Daarbij helpen sociale activiteiten (vrijblijvende workshops, yoga op de bureaustoel, collectieve koffiepauzes, enz.) om zowel de teamspirit te verhogen als de stressniveaus te verlagen. Uiteindelijk heeft elke werknemer een unieke strategie. Toch zijn alle hulpmiddelen welkom om de balans te vinden, nietwaar? Dus hoe bereikbaar wil jij zijn?
‘Jouw werkdag ziet er anders uit dan de mijne, voel je vrij om te antwoorden wanneer het jou beter past.’
Ondergetekend: Mevr. Digitale Deconnectie
Bibliografie
Allen, T. D., Herst, D. E. L., Bruck, C. S., & Sutton, M. (2000). Consequences Associated With Work-to-Family Conflict. Journal of Occupational Health Psychology, 5(2), 278-308. https://doi.org/10.1037/1076-8998.5.2.278
APNews. (2013, 30 augustus). German industry bans out-of-hours calls to staff. Geraadpleegd van https://apnews.com/article/f14cabdf280c4977b589747db7809cdf
Bailenson, J. N. (2021). Nonverbal overload: A theoretical argument for the causes of Zoom fatigue. Technology, Mind, and Behavior, 2(1), 1-6. https://doi.org/10.1037/tmb0000030
Barley, S. R., Meyerson, D. E., & Grodal, S. (2011). E-mail as a source and symbol of stress. Organization Science, 22(4), 887-906. https://doi.org/10.1287/orsc.1100.0573
Bennett, S., Maton, K., & Kervin, L. (2008). The digital natives debate: a critical review of the evidence. British Journal of Educational Technology, 39(5), 775-786.
Bokek-Cohen, Y. (2018). Conceptualizing employees' digital skills as signals delivered to employers. International Journal of Organization Theory and Behavior, 21(1), 17-27. https://doi.org/10.1108/IJOTB-03-2018-003
Bordi, L., Okkonen, J., Mäkiniemi, J.-P., & Heikkilä-Tammi, K. (2018). Communication in the digital work environment: Implications for wellbeing at work. Nordic Journal of Working Life Studies, 8(3), 29-48. https://doi.org/10.18291/njwls.v8iS3.105275
Boswell, W. R., & Olson-Buchanan, J. B. (2007). The use of communication technologies after hours: The role of work attitudes and worklife conflict. Journal of Management, 33, 592-610.
Boyd, N. G., Lewin, J. E., & Sager, J. K. (2009). A model of stress and coping and their influence on individual and organizational outcomes. Journal of Vocational Behavior, 75(2), 197-211. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2009.03.010
Cho, S., Kim, S., Chin, S. W., & Ahmad, U. (2020). Daily effects of continuous ICT demands on workfamily conflict: Negative spillover and role conflict. Stress and Health, 36(4), 533-545. https://doi.org/10.1002/smi.2955
Day, A., Paquet, S., Scott, N., & Hambley, L. (2012). Perceived Information and Communication Technology (ICT) Demands on Employee Outcomes. Journal of Occupational Health Psychology, 17(4), 473-491. https://doi.org/10.1037/a0029837
De Wet, W., & Koekemoer, E. (2016). The increased use of information and communication technology (ICT) among employees: Implications for work-life interaction. South African Journal of Economic and Management Sciences, 19(2), 282-201. https://doi.org/10.4102/sajems.v19i2.1328
Derks, D., ten Brummelhuis, L.L., Zecic, D., & Bakker, A.B. (2014). Switching on and off...: Does smartphone use obstruct the possibility to engage in recovery activities? European Journal of Work and Organizational Psychology, 23(1), 80-90. https://doi.org/10.1080/1359432X.2012.711013
Dettmers, J., Vahle-Hinz, T., Bamberg, E., Friedrich, N., & Keller, M. (2016). Extended work availability and its relation with start-of-Day mood and cortisol. Journal of Occupational Health Psychology, 21(1), 105-118.
Dewaersegger, M. (2021). Telewerk: Recht op deconnectie. HR Square. Geraadpleegd van https://www.hrsquare.be/nl/adviesraad/telewerk-recht-op-deconnectie
Dex, S., & Bond, S. (2005). Measuring worklife balance and its covariates. Work, Employment and Society, 19(3), 627-637. https://doi.org/10.1177/0950017005055676
Diaz, I., Chiaburu, D. S., Zimmerman, R. D., & Boswell, W. R. (2012). Communication technology: Pros and cons of constant connection to work. Journal of Vocational Behavior, 80(2), 500-508. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2011.08.007
Edwards, J. R., & Rothbard, N. P. (2000). Mechanisms linking work and family: Clarifying the relationships between work and family constructs. Academy of Management Review, 25, 178- 199.
Fornell, C., Mithas, S., Morgeson III, F. V., & Krishnan, M. (2006). Customer Satisfaction and Stock Prices: High Returns, Low Risk. Journal of Marketing, 70(1), 3-14. https://doi.org/10.1509/jmkg.2006.70.1.3
Fritz, C., Yankelevich, M., Zarubin, A., & Barger, P. (2010). Happy, healthy and productive? The role of detachment from work during nonwork time. Journal of Applied Psychology, 95, 977983.
Gadeyne, N., Verbruggen, M., Delanoeije, J., & De Cooman, R. (2018). All wired, all tired? Work-related ICT-use outside work hours and work-to-home conflict: The role of integration preference, integration norms and work demands. Journal of Vocational Behavior, 107, 86 99. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2018.03.008
Grommen, S. (2018). Na de werkuren geen interne mails meer bij Lidl. VRT Nieuws. Geraadpleegd van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/08/31/na-de-werkuren-geen-interne- mails-meer-bij-lidl/
Karlsen, F., & Ytre-Arne, B. (2021). Intrusive media and knowledge work: how knowledge workers negotiate digital media norms in the pursuit of focused work. Information, Communication & Society, ahead-of-print(ahead-of-print), 116.
Kelly, E., Moen, P., & Tranby, E. (2011). Changing workplaces to reduce work family conflict: Schedule control in a white-collar organization. American Sociological Review, 76, 265-290.
Klotz, A. C., He, W., Yam, K. C., Bolino, M. C., Wei, W., & Houston, L., III. (2018). Good actors but bad apples: Deviant consequences of daily impression management at work. Journal of Applied Psychology, 103(10), 11451154. https://doi.org/10.1037/apl0000335
Kossek, E. E., & Lautsch, B. A. (2012). Work-family boundary management styles in organizations: A cross-level model. Organizational Psychology Review, 2, 152-171.
Kreiner, G. (2006). Consequences of work-home segmentation or integration: A person- environment fit perspective. Journal of Organizational Behavior, 27, 485507.
Kreiner, G., Hollensbe, E., & Sheep, M. L. (2009). Balancing borders and bridges: Negotiating work-home interface via boundary work tactics. Academy of Management Journal, 52, 704 730.
Lazarus, R.S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
Maslach, C. (2003). Job burnout: New directions in research and intervention. Current Directions in Psychological Science, 12(5), 189-192. https://doi.org/10.1111/1467- 8721.01258
Maxwell, J.A. (2013). Qualitative research design: an interactive approach (3rd ed., Applied social research methods series 41). London: Sage.
Park, Y., & Haun, V. C. (2018). The long arm of email incivility: Transmitted stress to the partner and partner work withdrawal. Journal of Organizational Behavior, 39, 12681282.
Park, Y., Fritz, C., & Jex, S. (2011). Relationships between work-home segmentation and psychological detachment from work: The role of communication technology use at home. Journal of Occupational Health Psychology, 16(4), 457-467.
Parkes, L.P., & Langford, P.H. (2008). Work-life balance or work-life alignment? A test of the importance of work-life balance for employee engagement and intention to stay in organisations. Journal of Management & Organization, 14(3), 267284. https://doi.org/10.5172/jmo.837.14.3.267
Pauwels, M., & De Backer, F. (2021). Komt er ook bij ons binnenkort een 'recht op deconnectie'? Prof: "Slechte balans tussen werk en privé is recept voor vroegtijdig uitvallen". Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd van https://www.hln.be/carriere/komt-er-ook-bij-ons-binnenkort-een-recht-op…- voor-vroegtijdig-uitvallen~a13bb6ff2/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
Peeters, M. C. W., Montgomery, A. J., Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2005). Balancing work and home: How job and home demands are related to burnout. International Journal of Stress Management, 12, 43-61. https://doi.org/10.1037/1072-5245.12.1.43
Peters, P., den Dulk, L., & van der Lippe, T. (2009). The effects of time-spatial flexibility and new working conditions on employees' work-life balance: the Dutch case. Community, Work & Family, 12(3), 279297. https://doi.org/10.1080/13668800902968907
Pirkkalainen, H., Salo, M., Makkonen, M., & Tarafdar, M. (2017). Coping with Technostress: When Emotional Responses Fail. In ICIS 2017: Proceedings the 38th International Conference on Information Systems (pp. 1-17). Association for Information Systems (AIS). http://aisel.aisnet.org/icis2017/IT-and- Social/Presentations/3/
Powell, G. N., & Greenhaus, J. H. (2010). Sex, gender, and the work-to-family interface: Exploring negative and positive interdependencies. Academy of Management Journal, 53, 513534.
Radtke, T., Apel, T., Schenkel, K., Keller, J., & Von Lindern, E. (2021). Digital detox: An effective solution in the smartphone era? A systematic literature review. Mobile Media & Communication, 10(2), 190-215. https://doi.org/10.1177/20501579211028647
Salanova, M., Llorens, S., & Cifre, E. (2013). The dark side of technologies: Technostress among users of information and communication technologies. International Journal of Psychology, 48(3), 422436. https://doi.org/10.1080/00207594.2012.680460
Schmitt, J., Breuer, J., & Wulf, T. (2021). From cognitive overload to digital detox: Psychological implications of telework during the COVID-19 pandemic. Computers in Human Behavior, 124, 106899.
Sellberg, C., & Susi, T. (2013). Technostress in the office: a distributed cognition perspective on humantechnology interaction. Cognition, Technology & Work, 16(2), 187201.
Shockley, K. M., Gabriel, A. S., Robertson, D., Rosen, C. C., Chawla, N., Ganster, M. L., & Ezerins, M. E. (2021). The fatiguing effects of camera use in virtual meetings: A within-person field experiment. Journal of Applied Psychology, 106(8), 1137-1155. http://dx.doi.org/10.1037/apl0000948
Shoshan, H. N., & Wehrt, W. (2021). Understanding "zoom fatigue": A mixed-method approach. Applied Psychology, 1-26. https://doi-org.kuleuven.e- bronnen.be/10.1111/apps.12360
Sonnentag, S. (2003). Recovery, work engagement, and proactive behavior: A new look at the interface between nonwork and work. Journal of Applied Psychology, 88(3), 518528. https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.3.518
Sonnentag, S., & Fritz, C. (2007). The recovery experience questionnaire: Development and validation of a measure for assessing recuperation and unwinding from work. Journal of Occupational Health Psychology, 12, 204 221.
Sonnentag, S., Binnewies, C., & Mojza, E. J. (2010). Staying well and engaged when demands are high: The role of psychological detachment. Journal of Applied Psychology, 95(5), 965 976.
Sonnentag, S., Kuttler, I., & Fritz, C. (2010). Job stressors, emotional exhaustion, and need for recovery: A multi- source study on the benefits of psychological detachment. Journal of Vocational Behavior, 76, 355365.
Sonnentag, S., Reinecke, L., Mata, J., & Vorderer, P. (2018). Feeling interruptedBeing responsive: How online messages relate to affect at work. Journal of Organizational Behavior, 39(3), 369383. https://doi.org/10.1002/job.2239
Steinmueller, W. E. (2000). Will new information and communication technologies improve the 'codification' of knowledge? Industrial and Corporate Change, 9, 361376.
Tarafdar, M., Darcy, J., Turel, O., & Gupta, A. (2015). The dark side of information technology. MIT Sloan Management Review, 56(2), 61-70.
Ter Hoeven, C. L., van Zoonen, W., & Fonner, K. L. (2016). The practical paradox of technology: The influence of communication technology use on employee burnout and engagement. Communication Monographs, (83)2, 239-263, https://doi.org/10.1080/03637751.2015.1133920
Titko, J., Svirina, A., Skvarciany, V., & Shina, I. (2020). Values of young employees: Z- generation perception. Verslas: Teorija Ir Praktika, 21(1), 1017. https://doi.org/10.3846/btp.2020.11166
Towers, I., Duxbury, L., Higgins, C., & Thomas, J. (2006). Time thieves and space invaders: Technology, work and the organization. Journal of Organizational Change Management, 19, 593618.
Valcour, P. M., & Hunter, L. W. (2005). Technology, organizations, and work-life integration. In E. E. Kossek, & S.J. Lambert's (Eds.), Work and life integration: Organizational, cultural, and individual perspectives: 61-84. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Verlinden, A., & Baillien, E. (2020). Deconnectie of evenwichtige connectie? Een exploratieve studie rond digitale ontkoppeling bij werknemers. Leuven: KU Leuven. Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen.
Wiederhold, B. (2020). Connecting Through Technology During the Coronavirus Disease 2019 Pandemic: Avoiding "Zoom fatigue". Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 23(7), 437-438.
Williams, N. (2021). Working through COVID-19: 'Zoom' gloom and 'Zoom' fatigue. Occupational Medicine (Oxford), 71(3), 164.
Wright, K.B., Abendschein, B., Wombacher, K., O'Connor, M., Dempsey, M., Krull, C., Dewes, A., & Shelton, A. (2014). Work-Related Communication Technology Use Outside of Regular Work Hours and Work Life Conflict. Management Communication Quarterly, 28(4) 507530.
