Niets zegt meer over een openbaar zwembad dan de scherpe geur van chloor. Maar wat doen al die industriële chemicaliën met je ogen? Amy Landau, een pas afgestudeerde bachelor in de Oogzorg, bracht heel wat tijd door in haar "thuiszwembad" om de feitelijke effecten van openbaar zwembadwater op de ogen te ontdekken.
Als onderdeel van haar afstudeerproject kwam Amy op het idee om de werkelijke effecten van openbaar zwembadwater op de ogen te onderzoeken. Het verkrijgen van reële gegevens was essentieel. Daarom kampeerde ze gedurende 5 dagen in februari 2022 in het Olympisch Zwembadcentrum Wezenberg in Antwerpen om gegevens te verzamelen van 66 vrijwilligers.
De studie
Een eerste controlemeting vond plaats vóór het zwemmen. Een zwembril was optioneel, terwijl zwemmen met het hoofd onder water verplicht was. Na 30 minuten zwemmen werden exact dezelfde metingen herhaald. Aansluitend werden de deelnemers kort ondervraagd over subjectieve symptomen of reacties.
Amy verdeelde de deelnemers in 2 groepen: ouder dan 45 en jonger dan 45 jaar. Ze noteerde de exacte leeftijd, het geslacht en de toestand van de ogen voor en na het zwemmen. Contactlensdragers werden verplicht zonder lenzen te zwemmen om de gekende hoornvliesontsteking Acanthamoeba keratitis te voorkomen.
Amy was vooral benieuwd naar de effecten van het zwembadwater op de ogen, maar ook naar welk effect de leeftijd en het dragen van een zwembril had. Op grond van de literatuurstudie wist ze dat er veel potentiële boosdoeners zijn die kunnen verklaren waarom mensen rode ogen hebben na het zwemmen in openbare zwembaden.
De boosdoeners
Chloor is het meest gebruikte desinfectiemiddel om zwembadwater te ontsmetten en dit heeft nadelige gevolgen op de ogen. Wanneer chloor in contact komt met organische stoffen, zoals cosmetica, haar en zweet, worden desinfectiebijproducten gevormd die ook bijwerkingen hebben zoals irritatie en conjunctivitis (slijmvliesontsteking van het oog). Wanneer het water niet voldoende wordt gedesinfecteerd, kunnen pathogene micro-organismen zoals Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, adenovirussen en acanthamoeba ook oculaire gevolgen hebben.
Een grondige objectieve blik...
Amy Landau screende elke deelnemer grondig en onderzocht de visus, roodheid van de ogen, ging op zoek naar eventuele ooglidrandontstekingen, verstopping van de klieren, ontsteking onder het ooglid en testte de bevochtigingsgraad van het oog.
...evenals subjectieve methoden
Fervente zwemmers zullen zeggen dat de kwaliteit van het zwembadwater en het "gevoel" van het zwembad zelden hetzelfde zijn. Sommige zwembaden zijn zout, terwijl andere mineraal aanvoelen. Sommige zwembaden zitten dan weer boordevol chemicaliën terwijl andere eerder een tintje “eco” aanvoelen.
Daarom was het subjectieve deel van de studie zo belangrijk. Alle deelnemers werden bevraagd naar de aanwezigheid van prikkende, jeukende, droge, gezwollen en licht geïrriteerde ogen, het gevoel van zand in de ogen en het zien van halo’s of wazig zicht. Dr. van Lint, oogarts in het UZA, en Amy’s externe scriptiebegeleider zorgde voor professionele begeleiding. Daarnaast maakte hij foto’s van de ogen van elke deelnemer, zowel voor als na het zwemmen.
Zo veel chloor
De grootste boosdoeners als het gaat om oogirritatie en die typische rode ogen bij het zwemmen zijn de (ja u raadt het al!) zwembadchemicaliën. Het zwembadwater in Wezenberg wordt gedesinfecteerd met chloor en UV-stralen. Het water wordt maandelijks grondig door de overheid getest op de aanwezigheid van micro-organismen. De waarden van de chemicaliën, pH en temperatuur worden daarnaast ook gemeten.
Ten tijde van het onderzoek was de waterkwaliteit van het zwembad van Wezenberg aanvaardbaar tot zeer goed en waren er geen sporen van micro-organismen.
De details van de studie
Hier wordt het interessant. Amy Landau werkte met een studiegroep van 66 mensen (71% was ouder dan 45 en 29% was jonger dan 45.) 54 mensen zwommen zonder zwembril en 12 mensen zwommen met zwembril. Een toename van de conjunctivale en limbale roodheid (beiden een vorm van rode ogen) zijn de twee belangrijkste kenmerken die de deelnemers vertoonden.
De studie sluit bacteriën uit als oorzaak van rode ogen vermits deze niet aanwezig waren in het water. De boosdoeners lijken dus een combinatie van chloor, UV en desinfectiebijproducten te zijn.
Rode ogen en zwembaden: wat te doen?
Met een goede zwembril kom je een heel eind. De studie van Amy Landau wijst op een enorm verschil in gegevens als het gaat om mensen die al dan niet een zwembril dragen. Deze resultaten neigen naar de resultaten van Ishioka et al. (2008) die beweren dat zwemmen zonder zwembril schadelijke gevolgen geeft voor het hoornvlies en het slijmvlies van het oog.
Ook interessant, is dat meer dan de helft van de studiegroep 'licht geïrriteerde' ogen als belangrijkste symptoom rapporteerde. Zelfs twee deelnemers vertoonden een daadwerkelijke verslechtering van hun zicht na het zwemmen.
Het advies van een nieuwe oogzorgprofessional
Draag een zwembril van goede kwaliteit om enerzijds symptomen te voorkomen en anderzijds als contactlensdrager ernstige infecties te vermijden. Informeer bij de lokale optiekzaak naar een zwembril op sterkte. En tenslotte: raadpleeg een arts bij tekenen van een infectie!
Hier stopt het niet. Amy werkt verder aan een bewustmakingscampagne in openbare zwembaden. Tevens zet ze haar liefde voor oogzorgonderzoek voort als technisch oftalmologisch assistent in de Oogkliniek Deurne.
Ahmad, S. S. (2018). Water related ocular diseases. Saudi Journal of Ophthalmology: Official Journal of the Saudi Ophthalmological Society, 32(3), 227–233. https://doi.org/10.1016/j.sjopt.2017.10.009
Akinnola, O. O., Ajayi, A. S., Ogunleye, B. O., & Enueme, I. N. (2020). Chapter 10—Disinfection by-products in swimming pools and health-related issues. In M. N. V. Prasad (Red.), Disinfection By-products in Drinking Water (pp. 235–252). Butterworth-Heinemann. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102977-0.00011-1
Azari, A. A., & Barney, N. P. (2013). Conjunctivitis. JAMA : the journal of the American Medical Association, 310(16), 1721–1729. https://doi.org/10.1001/jama.2013.280318
Barna, Z., & Kádár, M. (2012). The risk of contracting infectious diseases in public swimming pools. A review. Annali Dell’Istituto Superiore Di Sanita, 48(4), 374–386. https://doi.org/10.4415/ANN_12_04_05
Behniafar, H., Niyyati, M., & Lasjerdi, Z. (2015). Molecular Characterization of Pathogenic Acanthamoeba Isolated from Drinking and Recreational water in East Azerbaijan, Northwest Iran. Environmental Health Insights, 9, EHI.S27811. https://doi.org/10.4137/EHI.S27811
Bowen, A. B., Kile, J. C., Otto, C., Kazerouni, N., Austin, C., Blount, B. C., Wong, H.-N., Beach, M. J., & Fry, A. M. (2007). Outbreaks of Short-Incubation Ocular and Respiratory Illness Following Exposure to Indoor Swimming Pools. Environmental Health Perspectives, 115(2), 267–271. https://doi.org/10.1289/ehp.9555
Carter, R. A. A., & Joll, C. A. (2017). Occurrence and formation of disinfection by-products in the swimming pool environment: A critical review. Journal of Environmental Sciences, 58, 19–50. https://doi.org/10.1016/j.jes.2017.06.013
Centers for Disease Control and Prevention. (2007). Ocular and respiratory illness associated with an indoor swimming pool—Nebraska, 2006. MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report, 56(36), 929–932.
Chowdhury, S. (2012). Implications of Using Steady-State Conditions in Estimating Dermal Uptake of Volatile Compounds in Municipal Drinking Water: An Example of THMs. Human and Ecological Risk Assessment: An International Journal, 18(5), 1051–1068. https://doi.org/10.1080/10807039.2012.707932
Chowdhury, S. (2015). Predicting human exposure and risk from chlorinated indoor swimming pool: A case study. Environmental Monitoring and Assessment, 187(8), 502. https://doi.org/10.1007/s10661-015-4719-8
Ekopai, J. M., Musisi, N. L., Onyuth, H., Gabriela Namara, B., & Sente, C. (2017). Determination of Bacterial Quality of Water in Randomly Selected Swimming Pools in Kampala City, Uganda. New Journal of Science, 2017, 1–7. https://doi.org/10.1155/2017/1652598
Esboei, B. R., Fakhar, M., Saberi, R., Barati, M., Moslemi, M., Hassannia, H., Dadimoghadam, Y., & Jalallou, N. (2020). Genotyping and phylogenic study of Acanthamoeba isolates from human keratitis and swimming pool water samples in Iran. Parasite Epidemiology and Control, 11, 7. https://doi.org/10.1016/j.parepi.2020.e00164
Fantuzzi, G., Righi, E., Predieri, G., Giacobazzi, P., Mastroianni, K., & Aggazzotti, G. (2010). Prevalence of Ocular, Respiratory and Cutaneous Symptoms in Indoor Swimming Pool Workers and Exposure to Disinfection By-Products (DBPs). International Journal of Environmental Research and Public Health, 7(4), 1379–1391. https://doi.org/10.3390/ijerph7041379
Fernandes, J. V., Galvão de Araújo, J. M., & Allyrio Araújo de Medeiros Fernandes, T. (2013). Biology and natural history of human papillomavirus infection. Open Access Journal of Clinical Trials, 5(2013), 1–12. https://doi.org/10.2147/OAJCT.S37741
Fernández-Luna, Á., Burillo, P., Felipe, J. L., del Corral, J., García-Unanue, J., & Gallardo, L. (2016). Perceived health problems in swimmers according to the chemical treatment of water in swimming pools. European Journal of Sport Science, 16(2), 256–265. https://doi.org/10.1080/17461391.2014.1001877
Florentin, A., Hautemanière, A., & Hartemann, P. (2011). Health effects of disinfection by-products in chlorinated swimming pools. International Journal of Hygiene and Environmental Health, 214(6), 461–469. https://doi.org/10.1016/j.ijheh.2011.07.012
Haag, J. R., & Gieser, R. G. (1983). Effects of Swimming Pool Water on the Cornea. JAMA, 249(18), 2507–2508. https://doi.org/10.1001/jama.1983.03330420053035
Hansen, K. M. S. (2013). Strategies for chemically healthy public swimming pools [Doctoraatstudie, Technical University of Denmark]. DTU Library. https://orbit.dtu.dk/en/publications/strategies-for-chemically-healthy-…
Ishioka, M., Kato, N., Kobayashi, A., Dogru, M., & Tsubota, K. (2008). Deleterious effects of swimming pool chlorine on the corneal epithelium. Cornea, 27(1), 40–43. https://doi.org/10.1097/ICO.0b013e318156d200
Kalra, S. K., Sharma, P., Shyam, K., Tejan, N., & Ghoshal, U. (2020). Acanthamoeba and its pathogenic role in granulomatous amebic encephalitis. Experimental Parasitology, 208, 107788. https://doi.org/10.1016/j.exppara.2019.107788
Koganti, R., Yadavalli, T., Naqvi, R. A., Shukla, D., & Naqvi, A. R. (2021). Pathobiology and treatment of viral keratitis. Experimental Eye Research, 205, 108483. https://doi.org/10.1016/j.exer.2021.108483
La Rosa, G., Della Libera, S., Petricca, S., Iaconelli, M., Briancesco, R., Paradiso, R., Semproni, M., Bonito, P. D., & Bonadonna, L. (2015). First detection of papillomaviruses and polyomaviruses in swimming pool waters: Unrecognized recreational water-related pathogens? Journal of Applied Microbiology, 119(6), 1683–1691. https://doi.org/10.1111/jam.12925
Lakhundi, S., Siddiqui, R., & Khan, N. A. (2017). Pathogenesis of microbial keratitis. Microbial Pathogenesis, 104, 97–109. https://doi.org/10.1016/j.micpath.2016.12.013
Lee, J., Jun, M.-J., Lee, M.-H., Lee, M.-H., Eom, S.-W., & Zoh, K.-D. (2010). Production of various disinfection byproducts in indoor swimming pool waters treated with different disinfection methods. International Journal of Hygiene and Environmental Health, 213(6), 465–474. https://doi.org/10.1016/j.ijheh.2010.09.005
Manasfi, T., Coulomb, B., & Boudenne, J.-L. (2017). Occurrence, origin, and toxicity of disinfection byproducts in chlorinated swimming pools: An overview. International Journal of Hygiene and Environmental Health, 220(3), 591–603. https://doi.org/10.1016/j.ijheh.2017.01.005
Martínez, G. G., & Troconis, J. N. (2014). Natural history of the infection for human papillomavirus: An actualization. Investigacion Clinica, 55(1), 82–91.
Maulud, S., Omar, L., Hassan, A., & Saeed, R. (2020). Microbial and Molecular Screening of Swimmers Associated with Conjunctivitis from Public Swimming Pools in Erbil Province. Al-Mustansiriyah Journal of Science, 31, 36. https://doi.org/10.23851/mjs.v31i4.903
Meyers, J., Ryndock, E., Conway, M. J., Meyers, C., & Robison, R. (2014). Susceptibility of high-risk human papillomavirus type 16 to clinical disinfectants. The Journal of Antimicrobial Chemotherapy, 69(6), 1546–1550. https://doi.org/10.1093/jac/dku006
Mood, E. W., Clarke, C. C., & Gelperin, A. (1951). The Effect of Available Residual Chlorine and Hydrogen-ion Concentration Upon the Eyes of Swimmers. American Journal of Epidemiology, 54(1), 144–149. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.aje.a119464
Pinaud, L., Sansonetti, P. J., & Phalipon, A. (2018). Host Cell Targeting by Enteropathogenic Bacteria T3SS Effectors. Trends in Microbiology, 26(4), 266–283. https://doi.org/10.1016/j.tim.2018.01.010
Pippin, M. M., & Le, J. K. (2022). Bacterial Conjunctivitis. In StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546683/
Schets, F. M., Schijven, J. F., & de Roda Husman, A. M. (2011). Exposure assessment for swimmers in bathing waters and swimming pools. Water Research, 45(7), 2392–2400. https://doi.org/10.1016/j.watres.2011.01.025
Schloemer, J. A., Zirwas, M. J., & Burkhart, C. G. (2015). Airborne contact dermatitis: Common causes in the USA. International Journal of Dermatology, 54(3), 271–274. https://doi.org/10.1111/ijd.12692
Schmalz, C., Frimmel, F. H., & Zwiener, C. (2011). Trichloramine in swimming pools – Formation and mass transfer. Water Research, 45(8), 2681–2690. https://doi.org/10.1016/j.watres.2011.02.024
Simard, S., Tardif, R., & Rodriguez, M. J. (2013). Variability of chlorination by-product occurrence in water of indoor and outdoor swimming pools. Water Research, 47(5), 1763–1772. https://doi.org/10.1016/j.watres.2012.12.024
Teo, T. L. L., Coleman, H. M., & Khan, S. J. (2015). Chemical contaminants in swimming pools: Occurrence, implications and control. Environment International, 76, 16–31. https://doi.org/10.1016/j.envint.2014.11.012
Thomas, P. A., & Kaliamurthy, J. (2013). Mycotic keratitis: Epidemiology, diagnosis and management. Clinical Microbiology and Infection, 19(3), 210–220. https://doi.org/10.1111/1469-0691.12126
van Veldhoven, K., Keski-Rahkonen, P., Barupal, D. K., Villanueva, C. M., Font-Ribera, L., Scalbert, A., Bodinier, B., Grimalt, J. O., Zwiener, C., Vlaanderen, J., Portengen, L., Vermeulen, R., Vineis, P., Chadeau-Hyam, M., & Kogevinas, M. (2018). Effects of exposure to water disinfection by-products in a swimming pool: A metabolome-wide association study. Environment International, 111, 60–70. https://doi.org/10.1016/j.envint.2017.11.017
WHO. (2006). Guidelines for safe recreational water environments. 2, Swimming pools and similar environments. World Health Organization; WHO IRIS. https://apps.who.int/iris/handle/10665/43336
Wong, R. L. M., Gangwani, R. A., Yu, L. W. H., & Lai, J. S. M. (2012). New Treatments for Bacterial Keratitis. Journal of Ophthalmology, 2012, e831502. https://doi.org/10.1155/2012/831502