Handvaten voor een aangename sfeer tijdens eetmomenten bij personen met autisme.

Bo
Loris

Handvaten voor een aangename sfeer tijdens eetmomenten bij personen met autisme

Een onderzoek naar hoe begeleiders kunnen inzetten op een aangename en comfortabele sfeer tijdens eetmomenten in een leefgroep die bestaat uit personen met autisme.

De Aanleiding:

Volgens begeleiders van vzw De Okkernoot, willen de begeleiders uit leefgroep 3, een leefgroep die bestaat uit personen met autisme en een verstandelijke beperking, handvaten om de sfeer tijdens de eetmomenten te verbeteren. (K. Bauwens, Persoonlijke communicatie, februari 2022) Het is dankzij de nood van de begeleiding dat deze bachelorproef vorm kreeg. Ik ben mij gaan verdiepen in de problematiek autisme en heb de eetmomenten hieraan gelinkt. Zo ben ik gekomen tot een lijst aan good practices voor de begeleiding uit leefgroep 3.

Daarnaast is het ook nog eens een maatschappelijk relevant thema omdat ik heb gemerkt dat heel wat organisaties te maken hebben met een onaangename en drukke sfeer tijdens eetmomenten.

De methode:

Een kwalitatief ontwerponderzoek wordt uitgevoerd. Er wordt gekozen voor observatie van de eetmomenten in de eigen leefgroep en interviews met andere organisaties die eetmomenten begeleiden bij personen met autisme en eventueel een verstandelijke beperking. Aan de hand van de observatie wordt het gedrag van de bewoners met autisme vastgesteld, er wordt ook gekeken hoe frequent bepaald gedrag voorkomt. Vervolgens worden er 7 interviews afgenomen met organisaties die eetmomenten begeleiden bij personen met autisme, ook wel ASS genoemd. Er wordt op zoek gegaan naar handvaten die ook in vzw De Okkernoot bruikbaar zijn om de sfeer te optimaliseren. De analyse van de interviews wordt ook afgetoetst met K. Bauwens (Persoonlijke communicatie, 20/05/2022).

Resultaten:

Uit de interviews met organisaties die werken met personen met autisme blijkt dat eetmomenten een cruciaal moment zijn in de dag van de bewoners. Eten is hun voornaamste bezigheid tijdens de dag.  5 van de 7 voorzieningen geven aan dat eten een moment van stress is. De begeleiders uit de geïnterviewde organisaties merken de nood aan onderzoek omtrent eetmomenten. Er wordt veel geïnterpreteerd en bijgeleerd door expertise, maar er zijn slechts weinig wetenschappelijke onderzoeken over te vinden. (S. D’Haene, Persoonlijke communicatie 10/05/2022)

Conclusie:

Aangezien er uit ieder afgenomen interview blijkt dat eten een stressfactor is voor personen met autisme moet er vooral preventief opgetreden worden om eetmomenten zo aangenaam mogelijk te laten voorlopen. Hiervoor zijn er een aantal handvaten ontwikkeld.

Bibliografie

De Bildt, A., Servatius Oosterling, I. & De Jonge, M. (2021). Autisme bij kinderen. Nederland.

De Groot, A. (1961). Adriaan De Groot – grondlegger CITO toets. Geraadpleegd op 7/05/2022 via https://historiek.net/adriaan-de-groot-1914-2006/6927/

Field, D., Garland, M. & Williams, K. (2003). Correlates of specific childhood feeding problems.

Fondelli, T. (2012). Autisme en eetproblemen.

Goodwin, M., Groden, J., Velicer W., Lipsitt L., Baron, G., Hofmann, S., Groden, G. (2006). Cardiovascular Arousal in Individuals With Autism. Geraadpleegd op 1/12/2021 via https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.929.6900&rep=rep1&type=pdf.

Harrison, B. & St-Charles, L. (2017). Autisme beter begrijpen: hoe mensen met autisme de wereld zien en ervaren.

Hofman, E. (1998). Moeilijk etende peuters. Een onderzoek naar moeilijk eetgedrag van peuters.

Kanner, L. (1943). Autisme: voor iedereen anders. Geraadpleegd op 16/05/2022 via https://www.leokannerhuis.nl/over-ons/autisme#:~:text=Met%20autisme%20bedoelen%20we%20autisme,onderverdeling%20wordt%20steeds%20meer%20losgelaten.

Nederlandse Vereniging voor Autisme. (z.j.). Invloed van autisme op stress. Geraadpleegd op 1/12/2021 via https://www.autisme.nl/over-autisme/levensterreinen/autisme-en-stress/invloed-van-autisme-op-stress/.

Nederlandse Vereniging voor Autisme. (z.j.). Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Geraadpleegd op 30/5/2022 via https://www.autisme.nl/over-autisme/wat-is-autisme/autisme-spectrum-stoornis-ass/

Plochg, T. & Van Zwieten, M. C. B. (2007). Kwalitatief onderzoek. Geraadpleegd op 7/05/2022 via https://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=kl5QBCFpvN4C&oi=fnd&pg=PA77&dq=de+meerwaarde+van+interviews+tijdens+een+onderzoek&ots=eTQ0KOCrVN&sig=EmS9LaXeww1l_oU3PcOcWA9io84#v=onepage&q=de%20meerwaarde%20van%20interviews%20tijdens%20een%20onderzoek&f=false

Råstam, M. (2008). Eating disturbances in autism spectrum disorders with focus on adolescent and adult yearsClinical Neuropsychiatry: Journal of Treatment Evaluation.

Ritvo, E. & Freeman, B. (1978). The national society for autistic children’s definition of the syndrom of autism.

Spek, A. (31 juli 2014). Autismespectrumstoornis in de DSM-5. Geraadpleegd op 30/5/2022 via https://www.dsm-5.nl/documenten/artikel/28/Autismespectrumstoornissen-in-de-DSM-5

Van der Donk, C. & Van Lanen, B. (2019). Praktijkonderzoek in zorg en welzijn.

Van Oyen, P. (september 2020). Fingerfood geeft ouderen meer eetlust.

Download scriptie (1.59 MB)
Universiteit of Hogeschool
Arteveldehogeschool Gent
Thesis jaar
2022
Promotor(en)
Helena Sienaert
Thema('s)