Belgische jongerenparlementen: de redders van onze falende democratie?

Merel
Fieremans

Het slechte nieuws, de generatie van de toekomst is politiek de weg wat kwijt. Het goede nieuws, er bestaan initiatieven om jongeren terug op politieke koers te krijgen. Maar doen deze initiatieven effectief wat ze beloven? Merel Fieremans, een masterstudente aan de VUB bekeek het potentieel van twee (potentiële) redders in nood, het Belgisch federaal jongerenparlement en het Vlaams (regionaal) jongerenparlement. Op basis van een vragenlijst ingevuld door 93 deelnemers en organisatoren van de jongerenparlementen werd gekeken naar hun potentieel om jongeren met de politiek te herenigen. 

Politieke vervreemding bij jongeren

In West-Europa heeft een ontwikkeling plaatsgevonden waarbij jongeren zich weg van of zelfs tegen het klassieke politieke systeem keren. Deze ontwikkeling wordt gekenmerkt door een lage interesse in het kiessysteem, een zwakke connectie met democratische instanties, en een laag politiek vertrouwen bij de jeugd. Sommigen spreken zelfs van “de crisis van de democratie”. Maar wat betekent dit voor ons politiek systeem, een systeem dat sinds het Oude Athene berust op de politieke deelname van burgers? Simpelweg, wanneer jongeren hun rug naar de traditionele politiek keren (bijvoorbeeld: de stembus), wordt hun stem in het beleidsproces genegeerd.

Met deze bezorgdheid gingen onderzoeksinstellingen en parlementen wereldwijd aan de slag. Hun oplossing? De ontwikkeling van initiatieven om jongeren politiek te engageren. Één van deze initiatieven is het jongerenparlement. Het jongerenparlement is een simulatie van het volwassen parlement met als missie om jongeren dichter bij de traditionele politiek te brengen.

Het potentieel van het jongerenparlement

Het staat dus vast dat een jongerenparlement de mogelijkheid biedt om jongeren met de traditionele politiek te herenigen/verenigen. Of dit effectief lukt, hangt volgens onderzoek vast aan het waarmaken van volgende functies: een parlementaire functie, democratische functie, en een educatieve functie. De parlementaire functie verwijst naar de directe link die het jongerenparlement vormt met het volwassenen parlement. Door deelname aan een parlementaire simulatie leren jongeren de werking van dit politieke instituut kennen. Vervolgens bestaat de democratische functie uit twee onderdelen. Eerst en vooral verwijst deze functie naar de mogelijkheid van het jongerenparement om jongeren hun stem te laten uiten en een opinie te vormen (interne democratische functie). Daarnaast kan het jongerenparlement deelnemers de mogelijkheid bieden om de politieke agenda te beïnvloeden (externe democratische functie). De laatste functie, de educatieve verwijst naar de politieke training en scholing die een jongerenparlement biedt. Ondanks al deze mogelijkheden mogen we niet te vroeg juichen. Onderzoek wijst namelijk uit dat elk jongerenparlement anders is en dat niet elk jongerenparlement aan (al) deze functies in dezelfde mate voldoet.

Wanneer men wil weten hoe we de politieke koers van België, een land dat momenteel wordt bestempeld als een falende democratie, kunnen omdraaien, is het belangrijk om te bekijken hoe de Belgische jongerenparlementen aan deze functies voldoen. Zowel het federaal als het Vlaams regionaal jongerenparlement uiten het belang van deze functies. Echter, om te kijken of deze cases jongeren met de politiek kunnen herenigen, is het noodzakelijk om te bestuderen hoe deelnemers de functies ervaren.

Loze beloftes of sterke ervaringen?

Een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel ging via enquêtes op zoek naar de ervaringen van deelnemers van twee Belgische jongerenparlementen.

De algemene ervaringen

Algemeen zien we dat de deelnemers van beide jongerenparlementen dankzij de simulaties een sterkere connectie met de parlementaire instelling voelen (parlementaire functie). Vervolgens hadden deelnemers sterk het gevoel dat ze tijdens de sessies hun stem konden uitten (interne democratische functie). Verder hadden ze relatief sterk het gevoel dat ze na de simulatie dichter bij de democratie staan en politiek geschoolde burgers zijn geworden (educatieve functie). Jammer genoeg hadden de deelnemers niet het gevoel dat hun stem werd gebruikt om de politieke agenda te beïnvloeden (externe democratische functie).

Verschillen tussen de twee jongerenparlementen en deelnemers

Wanneer men kijkt naar de ervaringen binnen de Belgische cases, ondervinden we zeer sterke verschillen tussen de jongerenparlementen. We zien dat deelnemers in het Jeugd Parlement Jeunesse (JPJ) sterker van mening zijn dat de simulatie hen in politiek geschoolde burgers heeft veranderd (onderdeel democratische functie) dan VJP-deelnemers. Daarnaast ervaren de JPJ-kandidaten de mogelijkheid om debatten te onderbreken opvallend sterker dan de VJP-deelnemers (onderdeel interne democratische functie). Deze andere belevening kan men wijten aan verschillen in de institutionele kenmerken van de 2 cases. Bijvoorbeeld, het JPJ biedt de mogelijkheid om in de drie landstalen te debatteren en maakt gebruik van vertalers om dit proces te vergemakkelijken. Deze vertalers kunnen echter een bemiddelende rol aannemen waardoor er een gelijkere vorm van deelname ontstaat.

Tussen de verschillende groepen van deelnemers merken we interessante variaties op. Eerst en vooral ondervinden we dat organisatoren de parlementaire functie veel sterker ervaren dan de personen die enkel deelnamen. Dit is te wijten aan de cultuur van de jongerenparlementen waarin de connectie met het parlement centraal staat. Vervolgens zien we dat jongeren die voor de eerste maal deelnemen de functies minder sterk ervaren. Aangezien zij nog vertrouwd moeten worden met de omgeving en hun rolconcepties, zijn hun ervaringen zwakker. Over het algemeen merken we dat hoewel parlementen een door mannen gedomineerd instituut is, vrouwen de functies niet veel zwakker ervaren dan mannen. Toch moeten we wel aandacht besteden aan de zwakkere ervaring van vrouwen om hun stem te uiten (interne democratische functie).

Het nut van het jongerenparlement

Dit onderzoek verduidelijk de mogelijkheid van twee Belgische jongerenparlementen om jongeren met de politiek herenigen. Het is cruciaal dat deze initiatieven investeren in de bevindingen van dit artikel en dat ze reflecteren over hun institutionele kenmerken. Nog een kleine boodschap aan de generatie van de toekomst: gaande van woke-discussies tot de huidige energiecrisis, jouw politieke deelname heeft meer invloed op jouw leven dan je zelf wel denkt. Dus hé, misschien is deelnemen aan een jongerenparlement toch niet zo’n slecht idee?

 

Bibliografie

Acker, J. (1990). ‘Hierarchies, Jobs, Bodies: A Theory of Gendered Organizations’. Gender & Society, 4(2), 139–158. doi:10.1177/089124390004002002

 

Beauvais, E., & A. Bachtiger. (2016). Taking the Goals of Deliberation Seriously: A Differentiated View on Equality and Equity in Deliberative Designs and Processes. Journal of Public Deliberation, 12(2), 1–18.

 

Bech, M., & Kristensen, M. B. (2009). Differential response rates in postal and Web-based surveys among older respondents. Survey Research Methods, 3(1), 1-6. doi:10.18148/srm/2009.v3i1.592

 

Button, M., & Mattson, K. (1999). Deliberative Democracy in Practice: Challenges and Prospects for Civic Deliberation. Polity, 31(4), 609–637. doi:10.2307/3235238

 

Carifio, J., & Perla, R. (2008). Resolving the 50-year debate around using and misusing Likert scales. Medical Education, 42(12), 1150-2. doi: 10.1111/j.1365-2923.2008.03172.x.

 

Dalton, R. J. (2004). Democratic challenges, democratic choices: The erosion of political support in advanced industrial democracies. Oxford: Oxford University Press

 

Doerr, N. (2012). Translating democracy: How activists in the European Social Forum practice multilingual deliberation. European Political Science Review, 4(3), 361-384. doi:10.1017/S1755773911000312

 

Economist Intelligence Unit (2022). Democracy Index 2021: The China Challenge.

 

Eurobarometer (2021). Standard Eurobarometer 95 – Spring 2021 [Fact Sheet]. European Commission. https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2532

 

Evans, J. R., & Mathur, A. (2005). The Value of Online Surveys. Internet Research, 15(2), 195-219. doi:10.1108/10662240510590360

 

Fiket, I., Olsen, E. D. H., & Trenz, H.J. (2011). ‘Deliberation under Conditions of Language Pluralism. Insight from the Europolis Deliberative Polling Experiment’, Arena Working Paper, 9, October 2011.

Finkel, E. S., Sabatini, A. C., & Gwendolyn, G. B. (2000). Civic Education, Civil Society, and Political Mistrust in a Developing Democracy: The Case of the Dominican Republic. World Development, 28(11), 1851-1874. doi:10.1016/S0305-750X(00)00067-X

Fuks, M., & Casalecchi, G. A. (2012). Trust and Political Information: Attitudinal Change in Participants in the Youth Parliament in Brazil. Brazilian Political Science Review, 6(1). Retrieved from https://www.researchgate.net/publication/267684787_Trust_and_Political_Information_Attitudinal_Change_in_Participants_in_the_Youth_Parliament_in_Brazil on 6 November 2021.

 

Hawkesworth, M. (2003). Congressional Enactments of Race-Gender: Toward a Theory of Raced-Gendered Institutions. The American Political Science Review97(4), 529–550. http://www.jstor.org/stable/3593022

 

 

Henn, M. (2011). Young People, Political Participation and Trust in Britain. Parliamentary Affairs, 65(1), 47-67. doi:10.1093/pa/gsr046

 

Hooghe, M. & Van Haute, E. (2014). Politiek vertrouwen in Vlaanderen en Wallonië. Samenleving & Politiek, 21(7), 17-26. Retrieved from https://www.sampol.be/2014/09/politiek-vertrouwen-in-vlaanderen-en-wall…

 

Inter-Parliamentary Union (s.d.). Establishing Your Youth Parliament – A Planning Guide. Geneva: IPU.

 

IPU. (2016). Youth participation in national parliaments. Geneva: Inter- Parliamentary Union.

 

Jeugd Parlement Jeunesse (s.d.). Simulatie [Webpage]. Retrieved from https://www.jeugdparlementjeunesse.be/simulationon 3 October 2021.

 

Jeugd Parlement Jeunesse (s.d.). Wie zijn we [Webpage]. Retrieved from https://www.jeugdparlementjeunesse.be/info on 3 October 2021.

 

Kahne, J., & Middaugh, E. (2008). High Quality Civic Education: What is it and who gets it? Social Education, 72(1), 34-39.

 

Kanter, R. M. (1977). Men and Women of the Corporation. New York: Basic Books

 

Karpowitz, C. F., & Mendelberg, T. (2014). The silent sex: Gender, deliberation, and institutions. Princeton, NJ: Princeton University Press

 

Karpowitz, C. F., Mendelberg, T., & Shaker, L. (2012). Gender Inequality in Deliberative Participation. American Political Science Review, 106 (3), 533–547. doi:10.1017/S0003055412000329

 

Kymlicka, W. (2001). Politics in the Vernacular: Nationalism, Multiculturalism, and Citizenship. Oxford: Oxford University Press. doi:10.1093/0199240981.001.0001

 

Laine, S., & Gretschel, A. (2009). Whose arena is the EU youth policy? Youth, 17(2), 191–215. doi:10.1177/110330880901700205

 

Leston-Bandeira, C. (2012). Parliaments' Endless Pursuit of Trust: Re-focusing on Symbolic Representation. The Journal of Legislative Studies, 18(3-4), 514-526. doi:10.1080/13572334.2012.706059

 

Leston-Bandeira, C. (2014). Parliaments and citizens. London: Routledge.

 

Leston-Bandeira, C. (2016). Why Symbolic Representation Frames Parliamentary Public Engagement. The British Journal of Politics and International Relations, 18(2), 498-516. doi:10.1177/1369148115615029

 

Lindstädt, R., Slapin, J. B., & Wielen, R. J. V. (2012). Adaptive behaviour in the European Parliament: Learning to balance competing demands. European Union Politics, 13(4), 465–486. doi:10.1177/1465116512441267

 

Lodewijckx, I. (2020, April 5). Citizen Participation in Belgium: Flawed or Flourishing? CitizenLab. Retrieved from https://www.citizenlab.co/blog/civic-engagement/citizen-participation-in-belgium-flawed-or-flourishing/ on 12 March 2022.

MacFarland, A.D., & Thomas, J. R. (2006). Bowling Young: How Youth Voluntary Associations Influence Adult Political Participation. American Sociological Review, 71(3), 401-425. doi:10.1177/000312240607100303

 

Matthieu, J., Vrydagh, J., Caluwaerts, D., & Erzeel, S. (2020). The democratic credentials of youth parliaments. The case of the Belgian Jeugd Parlement Jeunesse. The Journal of Legislative Studies, 26(2), 204-222. doi:10.1080/13572334.2020.1731982

 

Mendelberg, T., Karpowitz, C. F., & Oliphant, B. J. (2014.). Gender inequality in

deliberation: Unpacking the black box of interaction. Perspectives on Politics, 12(1), 18–44. doi: 10.1017/S1537592713003691

 

Milliken, M. (2008). Enfranchising young people: The case for a youth parliament. Child Care in Practice, 7(2), 157 163. doi:10.1080/13575270108415319

 

Norman, G. (2010). Likert scales, levels of measurement and the “laws” of statistics. Advances in Health Sciences Education, 15(5), 625–632. doi:10.1007/s10459-010-9222-y

 

Norris, P. (2001). Digital Divide: Civic Engagement, Information Poverty, and the Internet Worldwide. Cambridge: Cambridge University Press.

 

Norton, P. (2013). Parliaments in Contemporary Western Europe. London: Routlegde.

 

O’Leary, B. (2005). ‘Debating Consociational Politics: Normative and Explanatory Arguments’, in S. Noel (Ed.), From Power Sharing to Democracy: Post-conflict Institutions in Ethnically Divided Societies (pp. 3–43). Montreal and Kingston: McGill-Queen’s University Press.

 

O’Toole, T. (2015). Beyond crisis narratives: changing modes and repertoires of political participation among young people. In K. Kallio, S. Mills & T. Skelton (Eds.), Politics, Citizenship and Rights (pp. 1-15). Singapore: Springer.

OECD (2016). Voting. Paris: OECD.

 

Packenham, R. (1970). Legislatures and political development. In A. Kornberg & L. Musolf (Eds.), Legislatures in Developmental Perspective. Durham: Durham University.

 

 

Patrikios, S., & Shephard, M. (2014). Representative and useful? An empirical assessment of the representative nature and impact of the Scottish youth parliament. The Journal of Legislative Studies, 20(2), 236–254. doi:10.1080/13572334.2014.829278

 

Plutzer, E. (2002). Becoming a Habitual Voter: Inertia, Resources, and Growth in Young Adulthood. American Political Science Association, 96(01), 41-56. doi:10.1017/S0003055402004227

 

Quintelier, E. (2010). Politieke Participatie en Politieke Socialisatie bij Jongeren in België. De Gids op Maatschappelijk Gebied, 101(3), 30-36. Retrieved from https://limo.libis.be/primo-explore/fulldisplay?docid=LIRIAS1861329&context=L&vid=Lirias&search_scope=Lirias&tab=default_tab&fromSitemap=1 on 15 March 2022.

 

Rajani, R. (2001). The Participation Rights of Adolescents: A strategic approach. New York: UNICEF.

 

Rice, S., Winter, S. R., Doherty, S., & Milner, M. (2017). Advantages and Disadvantages of Using Internet-Based Survey Methods in Aviation-Related Research. Journal of Aviation Technology and Engineering, 7(1).  doi:10.7771/2159-6670.1160

 

Rosenthal, C. S. (1998) When Women Lead: Integrative Leadership in State Legislatures. Oxford: Oxford University Press.

 

Sanders, L. M. (1997). Against Deliberation. Political Theory, 25(3), 347–376. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/191984 on 17 April 2022

 

Senaviratna, N., & Cooray, T. M. J. A. (2019). Diagnosing Multicollinearity of Logistic Regression Model. Asian Journal of Probability and Statistics, 5(2), 1-9. doi: 10.9734/ajpas/2019/v5i230132

 

Shephard, M., & Patrikios, S. (2013). Making democracy work by early formal engagement? A comparative exploration of youth parliaments in the EU. Parliamentary Affairs, 66(4), 752-771. doi:10.1093/pa/gss017

 

Sloam, J. (2007). Rebooting democracy: Youth participation in politics in the UK. Parliamentary Affairs, 60(4), 548–567. doi:10.1093/pa/gsm035

 

Sluss, D. M., van Dick, R., & Thompson, B. S. (2011). Role theory in organizations: A relational perspective. In S. Zekecj (Ed.), APA handbook of industrial and organizational psychology. Washington: American Psychological Association.

 

Smith, G. (2009). Democratic innovations: Designing institutions for citizen participation. Cambridge: Cambridge University Press.

 

Siu, A. (2017). Deliberation and the challenge of inequality. Daedalus, 146(3), 119–128.

 

Thomas, E. (1997). Civic learning: Democracy and education revisited. The Educational Record, 78, 57-65.

 

Van Selm, M., & Jankowski, N. W. (2006). Conducting Online Surveys. Quality & Quantity, 40(3), 435-456. doi:10.1007/s11135-005-8081-8

Verge, T. (2021). Evoking Equality: The Gender Sensitivity of Parliaments through their Symbolic Function. Political Studies, 0(0). https://doi.org/10.1177/0032321721998931

 

Vlaams Jeugd Parlement (s.d.). Het Project: Ontstaan & Doelstellingen [Webpage]. Retrieved from https://vlaamsjeugdparlement.be/project on 3 October 2021.

 

Vlaams Jeugd Parlement (s.d.). Simulatie [Webpage]. Retrieved from https://vlaamsjeugdparlement.be/new-page-1 on 3 October 2021.

 

Vlaams Jeugd Parlement (s.d.). Sponsors [Webpage]. Retrieved from https://vlaamsjeugdparlement.be/sponsors-1 on 3 October 2021.

 

Vlaams Jeugd Parlement (s.d.). Woord Vooraf [Webpage]. Retrieved from https://vlaamsjeugdparlement.be/woord-voorafon 3 October 2021.

 

Waeterloos, C., Walrave, M., & Ponnet, K. (2021). Online en offline politieke participatie en attitudes bij Belgische jongvolwassenen. Bevindingen van een survey-onderzoek in België van 11 maart – 12 april 2021. Gent: Universiteit Gent.

 

Williams, M. (2000). The Uneasy Alliance of Group Representation and Deliberative Democracy. In W. Kymlicka & W. Norman (Eds.), Citizenship in Diverse Societies (pp. 124-152). Oxford: Oxford University Press.

Download scriptie (442.05 KB)
Universiteit of Hogeschool
Vrije Universiteit Brussel
Thesis jaar
2022
Promotor(en)
Prof. Dr. Silvia Erzeel