Zijn de door uw therapeut gekozen interventies gebaseerd op de huidige evidentie of een gebrek aan kennis?

Hebt u uw therapeut (manuele therapeut, osteopaat of chiropractor) ooit de vraag gesteld waarom hij een bepaalde handeling doet? Hebt u ooit interesse getoond in het nagaan of de gekregen informatie wel correct is? Ik hoop het. Anders zou u wel eens verrast kunnen zijn met de mogelijke misinformatie die u ontsnapt is.

Ik, Master of Science in de Kinesitherapie en Master of Science in de Manuele Therapie, heb het afgelopen jaar onderzoek verricht in hoeverre uw behandelende therapeut up-to-date is met de huidige studies. Als resultaat: de onderstaande tekst zal u meer inzicht geven in zaken waar u attent op kunt zijn gedurende uw volgende behandelsessie.

Het manipuleren, ook wel gekend als “kraken”, kent ondertussen iedereen. Mogelijk hebt u het zelf ondervonden, hierover gehoord of op YouTube gezien tijdens het zoeken naar een of ander “back cracking compilation”. Het is een techniek waarbij de therapeut door middel van een gecontroleerde impuls gegenereerd op een precieze zone in onder andere de wervelzuil mogelijks een hoorbare en voelbare krak uitlokt. Er heerst veel misvatting over deze techniek. Veelal hoort u hoe “gevaarlijk” manipuleren is. In de realiteit is deze techniek helemaal niet gevaarlijk mits uitgevoerd door een getrainde expert die, en hier komt het, kennis heeft over wat hij doet. Meer zelfs, onderzoeken (zie Tabel) hebben aangetoond dat de kans op een ernstige bijwerking na het veilig manipuleren van de nek slechts 0,006% is. Daarentegen, het innemen van een NSAIDS of ontstekingsremmers (bv.: Ibuprofen) doet het risico naar 6,00% stijgen en toch nemen we het in zonder er zelfs bij stil te staan. Vindt u het manipuleren nog steeds even “gevaarlijk”?

Aangezien het manipuleren een van de specialisaties is van de manuele therapeut, heb ik het afgelopen jaar onderzoek verricht om de kennis in verband met, en het gebruik ervan te bestuderen bij de deelnemende erkende manuele therapeuten. Tijdens het onderzoek werden de resultaten over het manipuleren van de midden rug verzameld en geanalyseerd. Als aanvulling heb ik deze vergeleken met die van de meest recente internationale survey. Daarnaast werd ook interesse getoond in andere behandelzones alsook de gebruikte interventies en de kennis van de therapeut achter de door hem gekozen behandelstrategie.

Een belangrijke geruststellende bevinding was het feit dat onze Belgische therapeuten het over het algemeen beter doen. Alhoewel, ook wij bevatten een aantal werkpunten waar verbetering noodzakelijk is. Allereerst, de meerderheid van de therapeuten baseren hun manipulatief handelen op de onderzoeksbevindingen en eigen expertise. Hoewel dit positief klinkt, kan dit ook als een tekort gezien worden. Elke therapeut dient belangrijke vragen te stellen alvorens over te gaan tot het manipuleren aangezien de door u gegeven antwoorden de keuze voor deze techniek al dan niet zouden kunnen beïnvloeden. Zaken zoals belangrijke neurologische tekenen, medische voorgeschiedenis, etc. zijn essentieel uit te vragen om het handelen veilig te laten verlopen. “Eigen expertise” zou dus te kort kunnen schieten als de behandelaar hier geen aandacht aan schenkt. Een andere bevinding is het misverstand over het doel van zo een manipulatietechniek. Het idee dat beenderen “terug op hun plaats” worden gezet is simpel weg fout en niet onderbouwd door de recente onderzoeken. In de realiteit resulteert de techniek in een neurofysiologisch effect die kan leiden tot onder andere pijndemping en verbeterde beweeglijkheid. Het geluid dat u hoort is niets anders dan gas dat uit uw gewricht ontspringt als gevolg van de opgetreden drukverandering. Laat u dus niet wijsmaken dat uw rug “recht werd gezet” aangezien deze uitspraken niet gebaseerd zijn op de werkelijkheid. Verder bleek dat manipulaties ingezet werden op andere zones dan de klacht zelf met als doel een effect te creëren op de pijnlijke zone. Hoe dan ook, niet alle gevonden resultaten vallen te onderbouwen. Rekening houdend met de aangetoonde relatie tussen de midden rug, nek en schouders is het helemaal niet zo gek om een behandeling in de midden rug uit te voeren ter bevordering van de nekklachten. Echter, dit wil niet zeggen dat we nu overal een behandeling kunnen inzetten met positieve effecten in de klachtenzone. Het manipuleren van de lage rug ter bevordering van uw hoofdpijn moet u dus niet zien als “ervaring van uw therapeut” maar een lukrake handeling die niet gebaseerd is op de laatste bevindingen. Zoals eerder gezegd, werd er ook bevraagd over andere gebruikte interventies en graag wil ik even aandacht schenken aan de welgekende toppers: massages, warmtetherapie en elektrotherapie. Hoewel deze effectief kunnen zijn, voel ik mij verplicht sommige mensen helaas teleur te stellen met het feit dat deze verre van de beste interventies zijn voor uw gezondheidsklachten. Als therapeut zijn we verplicht de best mogelijke therapie aan onze patiënten te bieden om hun herstel zo snel en optimaal mogelijk te realiseren. Dit doen we door onze kennis en handelen scherp te houden met aandacht voor de meest recente inzichten. Het manipuleren van een “geblokkeerde” rug om een probleem in één behandeling op te lossen, primeert altijd boven het spenderen van 9 beurten om diezelfde klachten met massage en warmte te verminderen.

Hoewel de Belgische manuele therapeuten over het algemeen beter scoren dan onze internationale collega’s zijn er alsnog voldoende werkpunten te vinden om onze kennis en handelen naar een hoger niveau te tillen. Daarom zet ik mijn studie dit jaar verder om het kennen en kunnen van de therapeuten te verbeteren zodat ook uw revalidatie zo optimaal mogelijk zal verlopen. Hopelijk heeft dit schrijven de nieuwsgierigheid gedurende uw volgende behandelsessie voldoende geprikkeld en krijgt u straks weer 10 minuten warmtetherapie voorgeschoteld, durf maar eens uw wenkbrauwen te fronsen en de volgende vraag te stellen: “Kan ik dit niet gewoon thuis doen?”