Wie het afgelopen jaar niet onder een steen leefde, heeft het waarschijnlijk al gemerkt: tweedehands is ‘in’! Niet enkel in het straatbeeld, maar ook online zien we steeds meer initiatieven die inzetten op het (ver)kopen van tweedehandskledij. De tweedehandssector – die zich ooit in de taboesfeer bevond en sterk gestigmatiseerd werd – heeft als het ware een hip en jeugdig jasje aangetrokken. Maar waarom trekken we massaal naar de tweedehandsmarkt? En is dit wel een positieve evolutie?
De tweedehandsmarkt staat al enkele jaren in de schijnwerpers, nochtans is het tweedehands (ver)kopen van kledij en andere spullen allesbehalve een nieuw fenomeen. Zelfs in de middeleeuwen bestond er al een tweedehandsmarkt. Tijdens de industrialisatie werden nieuwe technologieën en een systeem van standaard kledingmaten ontwikkeld. Bijgevolg werden voor het eerst in de geschiedenis op relatief korte termijn gigantische hoeveelheden kledij geproduceerd. Mensen gingen op een andere manier consumeren: kledij was niet langer een item dat meeging voor het leven, maar een wegwerpgoed. Een ongeziene berg textielafval ontstond en als reactie hierop werden tweedehandswinkels – zoals we die vandaag kennen – geboren. Jammer genoeg zorgde deze ontwikkeling voor een groeiend stigma rond tweedehandskledij, want de kleren in tweedehandswinkels werden gezien als ongewild, versleten en onhygiënisch. Kortom: tweedehandsshoppers winkelden er uit noodzaak, niet uit vrije wil.
Anno 2022 is dit een heel ander verhaal. Wie in de stad rondloopt, merkte het misschien al op: lange rijen hippe tieners en jongeren troepen er samen voor de deuren van tweedehandswinkels. Ook de cijfers bevestigen deze observatie: met een wereldwijde jaarlijkse omzet van 30 tot 40 miljard dollar en een groeimarge die mogelijks het dubbele bedraagt, is de tweedehandsmarkt big business geworden.
Dit fenomeen kan verbazen. Waarom zou je tweedehandskledij kopen als je je nieuwe kleren kan veroorloven? Klassieke winkels zijn niet alleen praktischer, hun collectie is ook up-to-date met de laatste modetrends en je moet geen eindeloos aantal rekken doorzoeken.
Dus trok ik op onderzoek uit. Twintig jongeren tussen de 18 en 25 jaar vertelden me waarom zij hun kledij (ver)kopen op de Brusselse tweedehandsmarkt.
Zo is het ‘scoren’ van tweedehandskledij om je eigen unieke stijl te benadrukken en je te onderscheiden van de massa een terugkerend motief. Ook zijn deze jongeren zich steeds meer bewust van de klimaatproblematiek en denken via de (ver)koop van tweedehandskledij zelf een positieve bijdrage te leveren. Gaandeweg keren ze zich meer af van de fast fashion industrie en haar bedenkelijke productieprocessen en arbeidsomstandigheden. Hoe klein ook, het is voor hen belangrijk een steentje te verleggen in de rivier.
Een minder voor de hand liggende reden heeft te maken met de genderneutrale gedaante van tweedehandswinkels. Gedaan met de dames- en herenafdeling, vrouwen- en mannenkleding hangt kris kras door elkaar. Niemand die raar opkijkt als je als jongen een rokje past, waardoor de drempel om de eigen genderidentiteit te verkennen verlaagd wordt.
Persoonlijke en politieke motieven winnen aan terrein, de economische drijfveer verschuift naar de achtergrond. Ook al is de (ver)koop van tweedehandskledij eeuwenoud, onze tijdsgeest bepaalt mee waarom we tweedehands kopen.
We ‘buycotten’ met z’n allen de fast fashion winkels, vermijden elke mainstream winkelstraat en gaan massaal tweedehandskopen. Duurzaamheid? Check! Jammer genoeg is het niet zo simpel. Deze studie maakte niet alleen duidelijk dat jongeren steeds meer en elk met hun eigen motieven naar de tweedehandsmarkt trekken, maar legde ook bloot waar het schoentje (nog) knelt.
Om te beginnen maken kledingkeuzes en shopgedrag deel uit van het grotere duurzaamheidsverhaal. Voor velen lijkt tweedehandskledij kopen een mooie manier om de ecologische voetafdruk te minimaliseren. Toch moeten we niet alleen stilstaan bij wat we kopen, maar ook hoe we kopen. Tien tweedehandsbroeken aanschaffen en na een jaar weggooien, is niet duurzaam. Overdadig shoppen – in welke winkel dan ook – is nooit duurzaam. Een kritisch consument koopt met mate.
Gentrificatie – gentri-watte? – is een relatief nieuw verschijnsel waarbij de toestroom van kapitaalkrachtige middenklassers in een buurt enerzijds leidt tot een opwaardering van die buurt (denk aan trendy koffiezaken, boetieks enzovoort), maar anderzijds ook de prijzen op de huizenmarkt de lucht in jaagt. Hierdoor worden de oorspronkelijke, minder kapitaalkrachtige inwoners van de buurt verdrongen. Waarschijnlijk speelt datzelfde mechanisme ook op de tweedehandsmarkt voor kledij. Hippe, eco-minded middenklassers trekken naar de tweedehandsmarkt, jagen onbedoeld de prijzen in de lucht of kopen de beste stukken op om ze zelf door te verkopen. De vraag die zich vervolgens opdringt, is wat er gebeurt met zij op wie deze markt oorspronkelijk gericht was, namelijk minder kapitaalkrachtige sociale groepen. Zullen zij het gelag betalen?
Arnold, M. J., & Reynolds, K. E. (2003). Hedonic shopping motivations. Journal of retailing, 79(2), pg. 77–95.
Arold & Koring (2008). Quali Pro Second Hand, European Report: An Investigation and Analysis of the Second-Hand Sector in Europe. Ontleend op 15 september 2021 aan: https://www.rreuse.org/wp-content/uploads/2008_second_hand_sector_europe.pdf.
Babin, B. J., Darden, W. R., & Griffin, M. (1994). Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value. Journal of Consumer Research, 20(4), pg. 644–656.
Bardhi, F., & Arnould, E. J. (2005). Thrift Shopping: Combining Utilitarian Thrift and Hedonic Treat Benefits. Journal of Consumer Behavior, 4(4), pg. 223–233.
Berkley Economic Review (2019). Rise of Thrifting: Solution to Fast Fashion or Stealing from the Poor?. Ontleend op 2 oktober 2021: https://econreview.berkeley.edu/rise-of-thrifting-solution-to-fast-fashion-or-stealing-from-the-poor/.
Bodenheimer, M., & Leidenberger, J. (2020). COVID-19 as a window of opportunity for sustainability transitions? Narratives and communication strategies beyond the pandemic. Sustainability: Science, Practice and Policy. 16(1), pg. 61–66.
Bohn, C. (2000). Kleidung als Kommunikationsmedium. Soz. Syst., 6, pg. 111–35.
Boston Consulting Group (2020). The Consumers Behind Fashion’s Growing Secondhand Market. Ontleend op 13 september 2021 aan: https://www.bcg.com/publications/2020/consumer-segments-behind-growing-secondhand-fashion-market.
bpost & Gondola Academy (2020). The Rise of Recommerce: Analysis on the state of second-hand consumption in Belgium. Ontleend op 24 september 2021 aan: https://www.bpost.be/nl/blog/ecommerce/whitepaper-de-tweedehandsmarkt-booming-business.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, pg. 77–101.
Brydges, T., Retamal, M., & Hanlon, M. (2020). Will COVID-19 support the transition to a more sustainable fashion industry?. Sustainability: Science, Practice and Policy, 16(1), pg. 298–308.
Buckley, H. M., & Roach, M. E. (1974). Clothing as a Nonverbal Communicator of Social and Political Attitudes. Home Economics Research Journal, 3(2), pg. 94–102.
Cassidy, T. D., & Bennett, H. R. (2012). The rise of vintage fashion and the vintage consumer. Fashion practice, 4(2), pg. 239–261.
Chen, R., Zheng, Y., Xu, W., Liu, M., & Wang, J. (2018). Secondhand seller reputation in online markets: A text analytics framework. Decision Support Systems, 108, pg. 96–106.
Cohen, M. J. (2020). Does the COVID-19 outbreak mark the onset of a sustainable consumption transition?. Sustainability: Science, Practice and Policy, 16(1), pg. 1–3.
Darley, W. K., & Lim, J. S. (1999). Effects of store image and attitude toward secondhand stores on shopping frequency and distance traveled. International Journal of Retail & Distribution Management, 27(8), pg. 311–318.
De Kringwinkel (2021). Onze missie. Ontleend op 5 november 2021 aan: https://www.dekringwinkel.be/onze-missie.html.
Fletcher, K. (2008). Sustainable Fashion and Textiles: Design Journeys. Routledge.
Geoconsulting (2021). Tweedehands, Een Echte Kans Voor De Retail. Ontleend op 24 september 2021 aan: https://www.geoconsulting.be/nl/tweedehands-een-echte-kans-voor-de-retail/.
Getzels, J. W., & Csikszentmihalyi, M. (1968). On the roles, values, and performance of future artists: A conceptual and empirical exploration. The Sociological Quarterly, 9(4), pg. 516–530.
Gibson, R. (2015). The Memory of Clothes. Springer.
Gilman, C. P. (2002). The dress of women: A critical introduction to the symbolism and sociology of clothing (No. 193). Greenwood Publishing Group.
Guiot, D., & Roux, D. (2008). Measuring second-hand shopping motives, antecedents and consequences. Recherche et Applications en Marketing, 23(4), pg. 63–96.
Guiot, D., & Roux, D. (2010). A second-hand shoppers’ motivation scale: antecedents, consequences, and implications for retailers. Journal of Retailing, 86(4), pg. 355–371.
Han, J. (2013). Understanding second-hand retailing: A resource based perspective of best practices leading to business success (Publicatienr. 13636). [Masterthesis, Iowa State University]. Graduate Theses and Dissertations.
Hansen, K. T. (2004). Helping or hindering? Controversies around the international second‐hand clothing trade. Anthropology today, 20(4), pg. 3–9.
Hansen, K. T., & Le Zotte, J. (2019). Changing Secondhand Economies. Business History, 61(1), pg. 1–16.
Hebdige, D. (1979). Subculture: The meaning of style. Routledge.
Heins, C. (2021). Calling Thrifting Gentrified Is a Distraction From Its Movement. Ontleend op 28 april 2022 aan: https://www.newuniversity.org/2021/10/12/calling-thrifting-gentrified-is-a-distraction-from-its-movement/
Hernández, B., Jiménez, J., & Martín, M. (2011). Age, gender and income: do they really moderate online shopping behaviour?. Online Information Review, 35(1), pg. 113–133.
Herrmann, G. M. (2006). Garage sales make good neighbors: Building community through neighborhood sales. Human Organization, 65(2), pg. 181–191.
Hirschman, E. C. (1986). The Creation of Product Symbolism. Advances in Consumer Research, 13, pg. 327–331.
Hirschman, E. C., & Holbrook, M. B. (1982). Hedonic consumption: emerging concepts, methods and propositions. Journal of marketing, 46(3), pg. 92–101.
Hossain, D. M. (2011). Qualitative Research Process. Postmodern Openings, 2(7), pg. 143–156.
Hou, J., & Elliott, K. (2016). Gender differences in online auctions. Electronic Commerce Research and Applications, 17, pg. 123-133.
Jallal, N. (2021). OPINION: Thrifting has been gentrified. Ontleend op 28 april 2022 aan: https://theappalachianonline.com/opinion-thrifting-has-been-gentrified/#:~:text=In%20the%20case%20of%20thrifting,appeal%20to%20the%20richer%20population
Jen-Hung, H., & Yi-Chun, Y. (2010). Gender differences in adolescents’ online shopping motivations. African journal of business management, 4(6), pg. 849–857.
Jewels, T. J., & G. T., T. (2006). Towards a definition of B2C & B2B e-commerce. Australian Conferences on Information Systems, Australië. Ontleend op 20 mei 2022 aan: https://aisel.aisnet.org/acis2001/56/?utm_source=aisel.aisnet.org%2Facis2001%2F56&utm_medium=PDF&utm_campaign=PDFCoverPages
Jiao, Y. (2015). Towards an understanding of consumer´s behavior of buying secondhand products. [Masterthesis, Lund University].
Klopper, H. (2008). The qualitative research proposal. Curationis, 31(4), pg. 62–72.
Laitala, K., & Klepp, I. G. (2018). Motivations for and against second-hand clothing acquisition. Clothing Cultures, 5(2), pg. 247-262.
Lambert, M. (2014). The Lowest Cost at Any Price: The Impact of Fast Fashion on the Global Fashion Industry. [Masterthesis, Lake Forest College]. Lake Forest College Publications.
Larsen, S. P. (2015). From riches to rags: the sociology of thrift shopping among college students. [Masterthesis, Whitman College].
Levy, J. (1959). Symbols for Sale. Harvard Business Review, 37, pg. 117–124.
Long, M., & Fain, D. (2015, 24-26 september). The Clothing Swap: Social, sustainable, and sacred. The 2015 Atlantic Marketing Association Conference, Savannah, Georgia, Verenigde Staten. Ontleend op 20 mei 2022 aan: https://digitalcommons.kennesaw.edu/ama_proceedings/2015/Track6/1/
Lynn, M., & Snyder, C. R. (2002). Uniqueness seeking. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pg. 395–410). Oxford University Press.
Lythcott, J., & Duschl, R. (1990). Qualitative research: From methods to conclusions. Science Education, 74(4), pg. 445–460.
Ma, C., & Riggio, G. (2021). An Examination of the Effects on Low-Income Communities by the “Takeover” of Thrift Store Clothing by Resellers. Journal of Student Research, 10(2), pg. 1–10.
Mackinney-Valentin, M. (2014). Mass-individualism: Converse All Starts and the paradox of sartorial sameness. Clothing Cultures, 1(2), pg. 127–142.
Markova, I., & Grajeda, J. (2018). Consumer Attitudes and Purchase Intentions toward Second-hand Clothing Online and through Social Media Platforms: Does Gender and Income Matter?. In International Textile and Apparel Association Annual Conference Proceedings, 75(1), pg. 1–2.
Mohapatra, S. (2013). E-Commerce Strategy. Springer.
Money Crashers (2011). Second-Hand Shopping: How to Save at Thrift Stores & Consignment Shops. Ontleend op 5 november 2021 aan: https://www.moneycrashers.com/second-hand-shopping-thrift-stores/.
Padmavathy, C., Swapana, M., & Paul, J. (2019). Online second-hand shopping motivation–Conceptualization, scale development, and validation. Journal of Retailing and Consumer Services, 51, pg. 19–32.
Páivi M. T. , Markku T. K. & Salla M. T. (2000). Effects of Educational Background on Students' Attitudes, Activity Levels, and Knowledge Concerning the Environment. The Journal of Environmental Education, 31(3), pg. 12–19.
Palmer, A., & Clark, H. (2005). Old clothes, new looks: Second hand fashion. Bloomsburry Collections.
Pascarella, E. T., Ethington, C. A., & Smart, J. C. (1988). The influence of college on humanitarian/civic involvement values. The Journal of Higher Education, 59(4), pg. 412–437.
Pentagon (2020). Recommerce: a flourishing E-commerce trend. Ontleend op 4 oktober 2021 aan: https://wearepentagon.com/2020/11/06/recommerce/.
Piacentini, M., & Mailer, G. (2004). Symbolic consumption in teenagers' clothing choices. Journal of Consumer Behaviour: An International Research Review, 3(3), pg. 251–262.
Pierce, J., & Paulos, E. (2011). Second-hand interactions: investigating reacquisition and dispossession practices around domestic objects. In Proceedings of the SIGCHI conference on human factors in computing systems, pg. 2385-2394.
Ren, S., & Van Der Schaar, M. (2012). Revenue maximization in customer-to-customer markets. Ontleend op 11 november 2021 aan: http://medianetlab.ee.ucla.edu/data/publications/gamenets_2012_ren.pdf
Research and Markets (2021). Secondhand E-commerce in Europe 2021. Ontleend op 14 September 2021 aan: https://www.researchandmarkets.com/reports/5337997/secondhand-e-commerce-in-europe-2021
Ronobir, J. R., Curran, R., Kaushal, A., & Yazdani, R. (2020). The socioeconomic causes and effects of the gentrified thrifting experience. Across the across the spectrum of socioeconomics, 1(1), pg. 48–56.
Rulikova, M. (2019). “I would never wear those old clodhoppers!”: Age differences and used clothing consumption in the Czech Republic. Journal of Consumer Culture, 20(2), pg. 175–193.
Seock, Y. K., & Bailey, L. R. (2008). The influence of college students' shopping orientations and gender differences on online information searches and purchase behaviours. International Journal of Consumer Studies, 32(2), pg. 113–121
Sherry, J. F. (1990). A Sociocultural Analysis of a Midwestern American Flea Market. Journal of Consumer Research, 17, pg. 13–30.
Simon, B. (2011). Not going to Starbucks: Boycotts and the out-scouring of politics in the branded world. Journal of Consumer Culture, 11(2), pg. 145–167.
Sofaer, S. (1999). Qualitative methods: what are they and why use them?. Health services research, 34(5 Pt. 2), pg. 1101–1118.
Statista (2021). Revenue of the apparel market worldwide from 2012 to 2025. Ontleend op 2 december 2021 aan: https://www.statista.com/forecasts/821415/value-of-the-global-apparel-market.
Steward, S. (2020). What does that T-shirt mean to you? Thrift-store consumption as cultural capital. Journal of Consumer Culture, 20(4), pg. 457–477.
Stillerman, J. (2015). Flea Markets. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Consumption and Consumer Studies, pg. 1–2.
Strähle, J., & Klatt, L. M. (2017). The second hand market for fashion products. In J. Strähle (Ed.), Green fashion Retail (pg. 119–134). Springer.
Styvén, M., & Mariani, M. M. (2020). Understanding the intention to buy secondhand clothing on sharing economy platforms: The influence of sustainability, distance from the consumption system, and economic motivations. Psychology & Marketing, 37(5), pg. 724–739.
Tauber, E. M. (1972). Marketing notes and communications: Why do people shop?. Journal of marketing, 36(4), pg. 46–49.
The Pretty Planeteer (2019). The Three Kinds of Thrift Stores Every Thrifter Needs To Know About. Ontleend op 5 november 2021 aan: https://theprettyplaneteer.com/3-types-of-thrift-stores/.
The West Wind (2021). The stigma around thrift stores needs to end. Ontleend op 2 oktober 2021 aan: https://awestnews.com/entertainment/2021/01/29/the-stigma-around-thrift-stores-needs-to-end/
Thompson, J. B. (1995). The Media and Modernity: A Social Theory of the Media Polity. Polity Press.
thredUP (2021). 2021 Resale Report. Ontleend op 14 september 2021 aan: https://www.thredup.com/resale/#resale-industry.
thredUP (2021). Our story. Ontleend op 11 november 2021 aan: https://www.thredup.com/impact
Vandebroeck, D. (2017). Distinctions in the Flesh: Social Class and the Embodiment of Inequality. Routledge.
Veblen, T. (1899). The Theory of the Leisure Class. MacMillan Publishers.
Wagner, C. G. (2006). The New "Secondhand" Market. The Futurist, 40(2), pg. 15.
Waight, E. (2014). Second-hand consumption among middle-class mothers in the UK: thrift, distinction and risk. Families, Relationships and Societies, 3(1), pg. 159–162.
Weil, C. (1999). Secondhand chic: Finding fabulous fashion at consignment, vintage, and thrift shops. Pocket Books.
WeVintage (2022). Thrift with me [Video]. TikTok. Ontleend op 27 april 2022 aan: https://www.tiktok.com/foryou?feed_mode=v1&is_from_webapp=v1&item_id=6998574513944382726#/@wevintage_/video/6998574513944382726
Williams, C., & Paddock, C. (2003). The meanings of informal and second-hand retail channels: some evidence from Leicester. The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 13(3), pg. 317–336.
Williams, K. (2020). Motivations for Thrift Shopping. Wingate University Research Review, 12, pg. 151–164.
Wisebread (2012). Beyond Goodwill: The Different Types of Thrift Stores. Ontleend op 5 november 2021 aan: https://www.wisebread.com/beyond-goodwill-the-different-types-of-thrift-stores.
yStat.com (2021). Secondhand E-commerce in Europa 2021. Ontleend op 14 september 2021 aan: https://www.ystats.com/market-reports/europe-secondhand-e-commerce-market-2021/.