Renewable Power to the People?

Ellen De Wit
Persbericht

Renewable power to the people?

Maatschappelijke context

Minstens 75% van de Europese broeikasgassen zouden aldus cijfers van de Europese Commissie veroorzaakt worden door Europese productie en consumptie van energie. Hittegolven, droogte, bosbranden; Europeanen over het hele continent hebben de klimaatcrisis afgelopen zomer in hun eigen regio beleefd. Wanneer voor deze destructie één grote en duidelijke bron aan te wijzen valt,  is het niet enkel interessant maar zelfs van zeker belang de besluitvorming rond klimaat en energie in de Europese Unie van naderbij te bestuderen. Het Europees besluitvormingsproces is in se een heel kluwen aan heel wat verschillende actoren en factoren. Toch proberen we in deze thesis de invloed van de ecologisch gezinde NGOs te isoleren. Kunnen deze NGOs hier als belangengroep iets betekenen voor het klimaat? Maakt inspraak van deze NGOs het klimaatbeleid echt doeltreffender, en zo ja, hoe dan precies?

 

Methodologie

Om op wetenschappelijke manier een antwoord te vinden op deze vraag, zetten we ze eerst om in een hypothese. Door te vertrekken uit de aanname dat inspraak het klimaatbeleid zou verbeteren, kan bewijs verzameld worden dat deze hypothese staaft. Daarvoor moet de hypothese eerst ook nog eens omgezet worden in een testbaar “causaal mechanisme”, dat een oorzakelijk verband tussen inspraak van de NGOs en doeltreffendheid van het beleid zou moeten aantonen. Vervolgens wordt dit mechanisme in een “single case study” getest. Zo trachten we te achterhalen of en hoe dat mechanisme precies werkt in één bepaalde situatie.

Naar aanleiding van de Europese Green  Deal en verhoogde klimaatdoelstellingen werd de Europese Richtlijn Hernieuwbare Energie herzien. Vooraleer de Commissie een voorstel tot wijzigingsrichtlijn zou voorleggen aan het Europees Parlement en de Europese Raad, werd de input van burgers, bedrijven en belangengroepen gevraagd. Dit eerste stadium vormde de scope van dit thesisonderzoek; meer bepaald de input die ecologisch gezinde NGOs hadden geboden. Schriftelijke feedback, ingevulde surveys, ondersteunend onafhankelijk onderzoek, semi-gestructureerde diepte-interviews met enkele NGOs en het uiteindelijke voorstel van de Europese Commissie behoorden allemaal tot de onderzochte data. Zo kon een zo divers & veelzijdig mogelijk beeld geschetst worden van de situatie en afgewogen worden in hoeverre de eisen van de organisaties terug te vinden waren in het eindproduct.

 

Hieronder is figuur 1 uit de masterproef toegevoegd, zodat het makkelijker is het getheoretiseerd causaal mechanisme visueel voor te stellen.

Fig 1

Resultaten

Vooraleer conclusies besproken worden, is het belangrijk te onthouden dat deze enkel gelden voor de specifieke situatie die onderzocht werd. Aangezien maar één “single case” werd bestudeerd, kunnen geen conclusies getrokken worden over inspraak van ecologisch gezinde NGOs in klimaatbeleid algemeen. Bovendien is een heel precieze oorzaak-gevolgrelatie moeilijk af te bakenen in een context als die van de Europese besluitvorming. Invloed komt uit zoveel hoeken, rechtstreeks en onrechtstreeks, zichtbaar en onzichtbaar. Toch heeft dit onderzoek waardevolle inzichten met zich meegebracht en is het erin geslaagd een blik te werpen in de “black box” van Europese besluitvorming.

 

Uit het onderzoek kan besloten worden dat de inspraak van ecologisch gezinde NGOs in deze context het klimaatbeleid doeltreffender heeft gemaakt. Ten eerste door kennis en expertise aan te bieden over specifieke onderwerpen en problemen waar de Europese Commissie over te weinig kennis beschikt. Hier het pijnpunt “bio-energie” en de duurzaamheidscriteria rond biomassa. Door onderling samen te werken en ook andere actoren te betrekken, kunnen NGOs coalities vormen om aan de Commissie het draagvlak voor bepaalde beslissingen duidelijk te maken. Zo had één NGO een brief opgesteld tegen het opnemen van brandstoffen met een lage koolstofuitstoot in de richtlijn. Die werd vergezeld van handtekeningen van andere NGOs, spelers uit de hernieuwbare energie-industrie en zelfs enkele Europarlementsleden aan het adres van de Europese Commissie afgeleverd. Vooral op Europees besluitvormingsniveau kan dit tellen, aangezien er geen vaste meerderheid en oppositie bestaat. Hoe meer een voorstel van de Commissie initieel al in ieders kraam past, hoe groter de kans dat het integraal wordt aangenomen. Brandstoffen met een lage koolstofuitstoot hebben het uiteindelijk niet tot in de tekst gehaald. Op deze manier wegen deze ecologisch gezinde organisaties op de doeltreffendheid van het beleid door mogelijke achterpoortjes aan te wijzen, wat de uitvoering van de richtlijn in de praktijk ook weer vergemakkelijkt.

Toch werd tijdens het uitvoeren van dit onderzoek ook duidelijk dat beleidsvorming binnen het huidig geglobaliseerd en geliberaliseerd systeem sterk afhankelijk is van de marktwerking.

 

Belang van het onderzoek

Om meer generaliseerbare conclusies te kunnen trekken over de invloed van ecologisch gezinde NGOs op het Europees klimaatbeleid, zou dit causaal mechanisme op andere herziene richtlijnen kunnen toegepast worden, of zelfs op andere beleidsvorming. Hoe beter men de invloed op zo’n essentieel niveau van besluitvorming in kaart kan brengen, hoe beter men deze systemen van inspraak gaat begrijpen. Deze wetenschappelijke kennis zou dan weer kunnen leiden tot sneller, efficiënter en beter klimaatbeleid, ofwel een leefbaarder klimaat in de echte wereld.

Bibliografie

Bäckstrand, K., Khan, J., Kronsell, A. & Lövbrand, E. (2010). The promise of new modes of environmental governance. In Bäckstrand, K., Khan, J., Kronsell, A. & Lövbrand, E.
(Reds.), Environmental Politics and Deliberative Democracy: Examining the Promise of New Modes
of Governance (pp. 3–12). Edward Elgar Publishing.
https://books.google.be/bookshl=nl&lr=&id=LkleLcOCOJkC&oi=fnd&pg=PA3&dq…

Bächtiger, A., & Hangartner, D. (2010). When Deliberative Theory Meets Empirical Political
Science: Theoretical and Methodological Challenges in Political Deliberation. Political
Studies, 58(4), 609–629. https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.2010.00835.x

Beach, D. (2016). It’s all about mechanisms – what process-tracing case studies should be
tracing. New Political Economy, 21(5), 463–472. https://doi.org/10.1080/13563467.2015.1134466

Beach, D. (2018). Process Tracing Methods. Handbuch Methoden der Politikwissenschaft, 1-21.
https://doi.org/10.1007/978-3-658-16937-4_43-1

Beger, N. (2004). Participatory Democracy: Organised Civil Society and the “New”
Dialogue. SSRN Electronic Journal. Published. https://doi.org/10.2139/ssrn.581442

Bellona Europa (F1670364) in contributions-Review-of-Directive-2018_2001_EU-energy form-renewables-
sources [Spreadsheet]. via https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-
say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/public-consultation_nl

Bellona Europa (z.d.). About Bellona [Website]. Geraadpleegd op 5 november 2021 van
https://bellona.org/about-bellona).

Bellona Europa. (2020, 21 september). Feedback van: Bellona Europa. Europese Commissie. Geraadpleegd op 15 november 2021, van https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-
your-say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/F554085_nl

Bellona Europa. (2021, 6 december). Transcriptie interview Bellona Europa [Interview]. Zie bijlage 1.

Bherer, L., Dufour, P., & Montambeault, F. (2016). The participatory democracy turn: an
introduction. Journal of Civil Society, 12(3), 225–230.
https://doi.org/10.1080/17448689.2016.1216383

CAN Europe (F1669362). In contributions-Review-of-Directive-2018_2001_EU-energy-form-renewables-
sources [Spreadsheet]. via https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-
say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/public-consultation_nl

CAN Europe (z.d.). About us [Website]. Geraadpleegd op 5 november 2021 van
https://caneurope.org/about-us/#learn-about-us
CAN Europe. (2020, 21 september). Feedback van: CAN Europe. Europese Commissie. Geraadpleegd op 15 november 2021, van https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-
your-say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/F554072_nl

CAN Europe. (2021, 7 december). Transcriptie interview CAN Europe [Interview]. Zie bijlage 2.

Delreux, T., & Ohler, F. (2019). Climate Policy in European Union Politics. Oxford Research Encyclopedia of
Politics. Published. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190228637.013.1097

Dinan, D. (2014). Europe Recast (2de editie). New York, Verenigde Staten: Macmillan Publishers.

Dür, A. (2008). Measuring Interest Group Influence in the EU. European Union Politics, 9(4), 559–576.
https://doi.org/10.1177/1465116508095151

European Environmental Agency. (2013, 31 oktober). Geraadpleegd op 25 november 2021 van
https://www.eea.europa.eu/environmental-time-line

ECOS (F1668254) in contributions-Review-of-Directive-2018_2001_EU-energy-formrenewables-sources [Spreadsheet]. via https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-
your-say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/public-
consultation_nl

ECOS. (z.d.). The Green Line to Standards [Website]. Geraadpleegd op 5 november 2021, van
https://ecostandard.org/
ECOS. (2020, 21 september). Feedback van: ECOS - Environmental Citizens’ Organisation for
Standardisation. Europese Commissie. Geraadpleegd op 15 november 2021, van https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiativ…-
voor-hernieuwbare-energie-evaluatie/F553934_nl

ECOS. (2021, 22 november). Transcriptie interview ECOS [Interview]. Zie bijlage 3.

Europese Commissie. (z.d.-a). Energy and the Green Deal. Geraadpleegd op 12 november 2021, van
https://ec.europa.eu/info/departments/joint-research-centre_en
Europese Commissie. (z.d.-b). EU-regels voor hernieuwbare energie – evaluatie. Geraadpleegd op 20 oktober 2021, van https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-
say/initiatives/12553-EU-regels-voor-hernieuwbare-energie-evaluatie_nl

Europese Commissie. (2015, 19 mei). Better Regulation Agenda: Enhancing transparency and scrutiny for
better EU law-making [Persbericht].
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_15_4988

Europese Commissie - Directoraat-Generaal Energie. (2021, 14 juli). Voorstel voor een
RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot wijziging van Richtlijn (EU) 2018/2001
van het Europees Parlement en de Raad, Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement
en de Raad en Richtlijn 98/70/EG van het Europees Parlement en de Raad wat de bevordering van energie uit hernieuwbare bronnen betreft en tot intrekking van Richtlijn (EU) 2015/652 van de Raad. EUR-Lex. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX:52021PC0557

Europese Commissie. (2021, 28 september). Energy efficiency first. Geraadpleegd op 12 december 2021, van https://ec.europa.eu/energy/topics/energy-efficiency/targets-directive-…-
efficiency-first_en

Falkner, R. (2016). The Paris Agreement and the new logic of international climate
politics. International Affairs, 92(5), 1107–1125. https://doi.org/10.1111/1468-2346.12708

Junk, W. M. (2016). Two logics of NGO advocacy: understanding inside and outside lobbying on EU
environmental policies. Journal of European Public Policy, 23(2), 236–254.
https://doi.org/10.1080/13501763.2015.1041416

Kalm, S., Strömbom, L., & Uhlin, A. (2019). Civil Society Democratising Global Governance? Potentials and
Limitations of “Counter-Democracy”. Global Society, 33(4), 499–519.
https://doi.org/10.1080/13600826.2019.1640189

 

Kadirbeyoğlu, Z., Adaman, F., ÖZkaynak, B., & Paker, H. (2017). The Effectiveness of Environmental Civil
Society Organizations: An Integrated Analysis of Organizational Characteristics and Contextual
Factors. VOLUNTAS: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 28(4), 1717–
1741. https://doi.org/10.1007/s11266-017-9848-y

Kohler-Koch, B. & Rittberger, B. (2006). The Governance Turn in EU Studies. Journal of Common Market
Studies, 44(Annual Review), 27-49.

Kohler-Koch, B. (2009). The three worlds of European civil society—What role for civil society for what
kind of Europe? Policy and Society, 28(1), 47–57. https://doi.org/10.1016/j.polsoc.2009.02.005

Kohler-Koch, B. (2013). Civil society participation: More democracy or pluralization of the European
lobby? In Kohler-Koch, B. & Quittkat, C. (Eds.), De-Mystification of Participatory Democracy:
EUGovernance and Civil Society (pp. 173–191). Oxford University Press, 2013.
https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199674596.001.0001

Marchetti, R. (2014). Civil Society, Global Governance, and the Quest for Legitimacy. In Telò, M. (Ed.),
Globalisation, multilateralism, Europe: Towards a Better Global Governance? (pp. 301-315).
Routledge, 2014.
https://www.academia.edu/7743724/Civil_Society_Global_Governance_and_th…

Murphy, C. N. (2013). The emergence of global governance. In Weiss, T.G. & Wilkinson, R.
(Red.), International organization and global governance (2de editie, pp. 25–36). Routledge.
https://doi.org/10.4324/9781315301914

Parvin, P. (2020). The Participatory Paradox: An Egalitarian Critique of Participatory
Democracy. Representation, 57(2), 263–285. https://doi.org/10.1080/00344893.2020.1823461

Pickering, J., Bäckstrand, K., & Schlosberg, D. (2020). Between environmental and ecological democracy:
theory and practice at the democracy-environment nexus. Journal of Environmental Policy &
Planning, 22(1), 1–15. https://doi.org/10.1080/1523908x.2020.1703276

Povitkina, M. (2018). The limits of democracy in tackling climate change. Environmental
Politics, 27(3), 411–432. https://doi.org/10.1080/09644016.2018.1444723

Proedrou, F. (2021). Exploring EU energy governance and policy under a demoi-cratic lens: citizen
participation, output legitimacy and democratic interdependence. European Politics and Society,
1–16. https://doi.org/10.1080/23745118.2021.1873043

Saurugger, S. (2010). The social construction of the participatory turn: The emergence of a norm in the
European Union. European Journal of Political Research, 49(4), 471–495.
https://doi.org/10.1111/j.1475-6765.2009.01905.x

Simon, F. (2020, 11 december). EU clinches hard-fought deal on 2030 climate target. Euractiv. https://www.euractiv.com/section/energy-environment/news/eu-clinches-ha…-
2030-climate-target/

Sovacool, B. K., & Van de Graaf, T. (2020). Global Energy Politics (1ste editie). Polity Press.
Szulecki, K. (2017). Conceptualizing energy democracy. Environmental Politics, 27(1), 21–41.
https://doi.org/10.1080/09644016.2017.1387294

Szulecki, K., & Claes, D. H. (2019). Towards Decarbonization: Understanding EU Energy
Governance. Politics and Governance, 7(1), 1–5. https://doi.org/10.17645/pag.v7i1.2029

Szulecki, K., Fischer, S., Gullberg, A. T., & Sartor, O. (2016). Shaping the ‘Energy Union’: between national
positions and governance innovation in EU energy and climate policy. Climate Policy, 16(5), 548–
567. https://doi.org/10.1080/14693062.2015.1135100

Szulecki, K., & Overland, I. (2020). Energy democracy as a process, an outcome and a goal: A conceptual
review. Energy Research & Social Science, 69, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.erss.2020.101768

Thompson, D. F. (2008). Deliberative Democratic Theory and Empirical Political Science. Annual Review of
Political Science, 11(1), 497–520. https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.11.081306.070555

Tørstad, V. H. (2020). Participation, ambition and compliance: can the Paris Agreement solve the
effectiveness trilemma? Environmental Politics, 29(5), 761–780.
https://doi.org/10.1080/09644016.2019.1710322

Tosun, J., & Mišić, M. (2020). Conferring authority in the European Union: citizens’ policy priorities for the
European Energy Union. Journal of European Integration, 42(1), 19–38.
https://doi.org/10.1080/07036337.2019.1708338

Track My Electricity. (2021). GUARANTEE OF ORIGIN SYSTEM (EUROPE). Geraadpleegd op 17 december
2021, van http://www.trackmyelectricity.com/learn-more/certificate-system/

Trinomics (z.d.). Energy, Environment & Climate Change. Geraadpleegd op 11 november 2021, van
http://trinomics.eu/

Trinomics, Artelys, E3M, & Lüdwig-Bölkow-Systemtechnik GmbH. (2021, 22 maart). Revision of the
Renewable Energy Directive - Second Stakeholders Event [Presentatieslides]. Europese Commissie.
https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/energy_climate_change_env…

Trinomics, Artelys, E3M, & Lüdwig-Bölkow-Systemtechnik GmbH. (2021, 17 juni). Annex I - RED II Open
Public Consultation. In Technical support for RES policy development and implementation.

European Commission – DG Energy (pp. 723-857). https://doi.org/10.2833/86135
Ulriksen, M. S., & Dadalauri, N. (2014). Single case studies and theory-testing: the knots and dots of the
process-tracing method. International Journal of Social Research Methodology, 19(2), 223–239.
https://doi.org/10.1080/13645579.2014.979718

Van Dale. (2021). elektrificeren. In Van Dale. Van Dale Uitgevers. https://www.vandale.nl/gratis-
woordenboek/nederlands/betekenis/elektrificeren#.YbywKn1Khp8

Vanhala, L. (2017). Process Tracing in the Study of Environmental Politics. Global Environmental Politics, 17(4), 88–105. https://doi.org/10.1162/glep_a_00434

Wettestad, J. (2000). The complicated development of EU climate policy. Climate Change and European,
25–45. https://doi.org/10.1007/978-94-017-1049-7_3

Image removed.

Image removed.Image removed. Image removed.

Image removed.Image removed. Image removed. Image removed.Image removed. Image removed. Image removed.

Universiteit of Hogeschool
Politieke wetenschappen - Master EU Studies
Publicatiejaar
2022
Promotor(en)
Prof. Dr. Sarah Delputte
Kernwoorden
Share this on: