Bachelorproject GOESting
- BenteGevaert
- FloorLaureyns
- LiezeKnezevic
- MariekeVan Hove
- Ninavan Henis
- BettieLernout
'Hoe kunnen we tot een haalbare samenwerking komen tussen een secundaire school en een ervaringsdeskundige geestelijke gezondheidszorg?'
Met dit bachelorproject proberen we te achterhalen hoe ervaringsdeskundigen op een efficiënte en effectieve manier kunnen worden ingezet in het secundaire onderwijs. De doelstellingen die we willen bereiken a.d.h.v. het inzetten van de ervaringsdeskundigen zijn: vooroordelen wegwerken, vertrouwen in de klas vergroten en een verdiepende kijk bieden op sociale studierichtingen. Met ons project proberen we te achterhalen in welke mate dit gegeven haalbaar zou kunnen zijn, wat hiervoor nodig is en welke meerwaarde deze samenwerking voor alle partijen biedt.
Voor ons onderzoek maakten we een afbakening van onze doelgroep. We gingen met ervaringsdeskundigen aan de slag binnen het thema geestelijke gezondheidszorg. Dit leek ons een actueel en relevant thema in het secundair onderwijs. Bronnenonderzoek en diepte-interviews met scholen en organisaties bevestigen dat geestelijke gezondheidszorg een actueel thema is bij jongeren.
We richtten ons tot leerlingen van de derde graad in het secundair onderwijs die lessen volgen binnen het studiedomein maatschappij en welzijn. Leerkrachten bevestigden tijdens de diepte-interviews deze keuze. Deze leerlingen hebben al meer maturiteit en kunnen beter omgaan met een ervaringsdeskundige voor de klas. Daarnaast staan deze leerlingen binnenkort voor de keuze om verder te gaan studeren of om in het werkveld aan de slag te gaan. Een contact met een ervaringsdeskundige zou hen kunnen helpen in de voorbereiding van deze keuze.
Eens de afbakening van onze doelgroep afgerond was, gingen we aan de slag met een uitgebreid bronnenonderzoek met als basistermen “ervaringsdeskundigen geestelijke gezondheidszorg in het (secundair) onderwijs”. Het viel ons al snel op dat de zoekresultaten beperkt zijn, maar wel nuttig. Het positieve effect van het betrekken van ervaringsdeskundigen in diverse studierichtingen binnen het hoger onderwijs is reeds uitgebreid bestudeerd. Dit in tegenstelling tot gelijkaardig onderzoek in het secundair onderwijs. Toch zien we dat de adolescentiefase een cruciale fase is om vooroordelen tegen bepaalde doelgroepen tegen te gaan (Groeimee, 2017). Via ervaringsdeskundigen zouden leerlingen een betere connectie met de realiteit van het zorg- en welzijnslandschap kunnen krijgen. We merken dat ons bachelorproject een “pionierswerk” is.
Na onze literatuurstudie gingen we aan de slag met verschillende organisaties, leerkrachten die lessen aanbieden binnen het domein maatschappij en welzijn, directie, ervaringsdeskundigen en andere individuen en instanties. Lees zeker verder in ons bachelorproject en kom alles te weten over ons onderzoek. Als pioneeronderzoek rond dit thema kunnen we dit alleen maar aanraden en hopen we dat hier verder nog zaken mee kunnen gebeuren.
Bibliografie
Ahovoks Onderwijs. (2021, 21 januari). De matrix secundair onderwijs [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 28 september 2022, van https://www.youtube.com/watch?v=iM0G2SkKRNo&feature=emb_title&ab_channel=AhovoksOnderwijs
Ang, W. (2019, 14 oktober). Hoe worden jongeren wie ze zijn? Sociaal.net. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://sociaal.net/achtergrond/identiteit-in-een-diverse-wereld/
Beerens, N. (2022, 23 juni). Modernisering secundair: nieuw model voor studierichtingen. Klasse. Geraadpleegd op 28 september 2022, van https://www.klasse.be/73458/nieuw-model-studieaanbod-secundair/
Belgium.be. (z.d.). Preventie en bescherming op het werk Geraadpleegd op 30 januari 2023 via https://www.belgium.be/nl/werk/gezondheid_en_welzijn/preventie
Boevink, W. (2008). Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid - Praktijkvoorbeeld. Movisie. Geraadpleegd op 23 oktober 2022, van https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2018-04/Good-practice-HEE.pdf
Boevink, W. (2009, januari). Herstelondersteunende zorg, een concept in ontwikkeling. Researchgate. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.researchgate.net/publication/316966292_Herstelondersteunende_zorg
Boevink, W. (2017). HEE! Over herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie. Utrecht: Trimbos-instituut.
Boumans, J. (2015). Over de vraag wat werkt. Trimbos Instituut. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/publication-attachment/Naar-het-hart-van-empowerment-deel-2%20%5BMOV-8063581-1.0%5D.pdf
Callebaut, F., Genouw, R., Jansegers, F., Keresdedjian, I., Kint, N., Leuridant, P., & Nuffel, D. (2020). Bachelorproject: ervaringsdeskundigheid in de geestelijke gezondheidszorg. Gent: Arteveldehogeschool.
Castro, E., & Regenmortel, T. (2019, augustus 26). Ervaringsdeskundigen zorgen voor meer kwaliteit in ziekenhuizen. Sociaal.net. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://sociaal.net/achtergrond/ervaringsdeskundigen-meer-kwaliteit/
CLB. (z.d.). De vrije centra voor leerlingenbegeleiding. vrij CLB. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.vrijclb.be/over-clb
Cliëntbureau. (z.d.). Wie zijn we? Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://clientenbureau.be/wie-zijn-we
De Beule, B. (2022). Leerlingenparticipatie in het secundair onderwijs. Scriptiebank. AP Hogeschool Antwerpen. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.scriptiebank.be/sites/default/files/thesis/2022-09/leerlingenparticipatie%20in%20het%20secundair%20onderwijs%20-%20BrittDeBeule%20%28scriptieprijs%29.pdf
De Rycke, R. (2017, 17 augustus). De meerwaarde van ervaringsdeskundigen in de geestelijke gezondheidszorg. Site-Artsenkrant-NL. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.artsenkrant.com/actueel/de-meerwaarde-van-ervaringsdeskundigen-in-de-geestelijke-gezondheidszorg/article-column-28837.html?cookie_check=1669283950
Delphi Mindconnection. (2016, 7 augustus). Hoe creëer ik draagvlak? Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://delphimindconnection.nl/resultaatgericht-samenwerken-kennisbank/hoe-creeer-ik-draagvlak/
Dorst, J., Brummel, A. & Stichting Philadelphia Zorg. (2022). Inspiratie tot inclusief besturen: participatie van ervaringsdeskundigen in besturen in zorg en welzijn. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.stichtingspz.nl/wp-content/uploads/2022/04/Download-hier-de-publicatie-van-SPZ-en-DSIN..pdf
Expoo. (z.d.). Theoretisch kader: Participatie als middel tot deelnemen en deelhebben. Geraadpleegd op 3 november 2022, van https://www.expoo.be/themas/participatie/theoretische-kaders/theoretisch-kader-participatie-als-middel-tot-deelnemen-en-deelhebben
Expoo. (z.d.). Theoretisch kader: participatie en zijn componenten. Geraadpleegd op 3 november 2022, van https://www.expoo.be/themas/participatie/theoretische-kaders/theoretisch-kader-participatie-en-zijn-componenten
Expoo. (z.d.). Wat is participatie. Opgroeien. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.expoo.be/wat-is-participatie
Felten, H. & Herder, M. (2020, oktober). Hoe ga je vooroordelen over mensen met een geestelijke gezondheidszorg tegen: wat werkt? Movisie. Geraadpleegd op 6 oktober 2022, van https://www.movisie.nl/sites/movisie.nl/files/2020-10/Hoe%20ga%20je%20vooroordelen%20over%20mensen%20met%20een%20psychische%20kwetsbaarheid%20tegen.pdfµ
GGZWNB. (2015). Geestelijke GezondheidsZorg Westelijk NoordBrabant - Veiligheidsvisie. Geraadpleegd op 1 februari 2023, van https://ggzwnb.nl/wp-content/uploads/2021/03/Veiligheidscode-GGZ-WNB.pdf?fbclid=IwAR13FYVFoB-OPx-LhGxvzRlQ6F2k-2vlP1Oso5AYCnOCg6a_Jno0hu0E8UE
Groeimee. (2017, maart). Over de ontwikkeling van jongeren - De Apenjaren? gezondheid.be. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.gezondheid.be/artikel/ontwikkeling/over-de-ontwikkeling-van-jongeren-de-apenjaren--13630
Herstelproces. (z.d.). Wat is herstelondersteunende zorg. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.herstelproces.nl/wat-is-herstelondersteunende-zorg/
IFSW & IASSW. (2014, juli). Globale definitie van het sociaal werk. Geraadpleegd op 26 oktober 2022, van https://www.ifsw.org/wp-content/uploads/2019/08/Global-Definitie-Social-Work-2014-Dutch-.pdf
Karbouniairis, S., Sedney, P., & Driessen, E. (z.d). De ervaringsdeskundige, de nieuwe collega in de ggz. Tinteling.ashesboersma. Geraadpleegd op 24 november 2022, van http://www.tinteling.asherboersma.com/karbouniaris-print.pdf
Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie. (2022, 4 juli). Destigmatisering van kinderen en jongeren met psychische kwetsbaarheden. Geraadpleegd op 6 oktober 2022, van https://www.kenniscentrum-kjp.nl/over-ons/projecten/destigmatisering/#:%7E:text=Mensen%20met%20psychische%20kwetsbaarheden%20behoren,ontwikkeling%20in%20de%20weg%20staat.
Kinnaer, S., Scheepers, B., Dens, A. & Van Roey, E. (2019, 29 juni). Ervaringsdeskundigen staan nog niet op gelijke voet. Sociaal.net. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://sociaal.net/opinie/ervaringsdeskundigen-staan-nog-niet-op-gelij…;
Leys, J. (2014, 20 december). Het herstelconcept. Broedersvanliefde. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://broedersvanliefde.be/artikel/het-herstelconcept
Onderwijs Vlaanderen (z.d.). Een beleid op leerlingenbegeleiding. Geraadpleegd op 27 november 2022, van https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/directies-en-administraties/onderwijsinhoud-en-leerlingenbegeleiding/basisonderwijs/zorgbeleid-leerlingenbegeleiding-en-clb/een-beleid-op-leerlingenbegeleiding
Onderwijs Vlaanderen (z.d.). Opdrachten van het CLB. Geraadpleegd op 27 november 2022, van https://onderwijs.vlaanderen.be/opdrachten-van-het-clb
Provincie Oost-Vlaanderen. (z.d.). Participatie in ruimtelijke projecten. Geraadpleegd op 3 november 2022, van https://oost-vlaanderen.be/wonen-en-leven/ruimtelijke-planning/beleidsinstrumenten/participatie.html
Steunpunt Geestelijke Gezondheid. (2019, september). Globaal Plan Ervaringsdeskundigheid. Herstelplatform.be. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van www.herstelplatform.be/gpe
Te Gek!? (z.d.). Opleiding ervaringswerker. Te Gek. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.tegek.be/herstel/ervaringsdeskundigen/opleiding
Te Gek!? (z.d.). Over Te Gek!? tegek.be. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.tegek.be/over-te-gek
Te Gek!? (z.d.). Waar terecht. Geraadpleegd op 27 november 2022, van https://www.tegek.be/psychische-problemen/hulp-nodig/waar-kan-je-terecht/waar-terecht
TEJO - Therapeuten voor Jongeren. (2019, 13 september). Hoe wij je helpen. TEJO. Geraadpleegd op 13 februari 2023, van https://tejo.be/hoe-wij-je-helpen/
Timeout. (z.d.). Meer info preventieve werking. Geraadpleegd op 30 januari via https://timeoutisin.wixsite.com/timeout/meer-info-preventieve-werking
Timmermans, G. (2019). Er valt nog veel te veranderen: een beschouwing naar aanleiding van het boek Therapiewinst. Klinische Psychologie, 50, 26–37. https://vvkp.be/sites/default/files/TKP%2001-2020_WEB_04_Er%20valt%20nog%20veel%20te%20veranderen.pdf
Trefpunt Zelfhulp vzw. (2020, 30 september). Waar vind je een opleiding tot ervaringsdeskundige? Zelfhulp.be. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.zelfhulp.be/actueel/waar-vind-je-een-opleiding-tot-ervaringsdeskundige
UilenSpiegel vzw. (z.d.). Ervaringsdeskundigheid. Uilenspiegel. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://uilenspiegel.net/ons-aanbod/vormingen/ervaringsdeskundigheid
UilenSpiegel vzw. (z.d.). Visie en missie. Uilenspiegel.be. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://uilenspiegel.net/over-ons/visie-en-missie
Van De Perre, S., & De Clus, J. (2019). Syllabus onderzoek 2: Kwalitatieve methoden. Uitgeverij Lannoo
Van der Hoest. (z.d.). Ervaringen van anderen. Vxanderhoest. https://www.vanderhoest.com/mvier/?fbclid=IwAR1YI9xYeRAB-gnYSSsFZTdVmR0…;
Van Eeghem, B. (2022, 2 maart). Kwartiermaken in Brugge: ‘Er is meer openheid over geestelijke gezondheidszorg’. Sociaal.net. Geraadpleegd op 1 november 2022, van https://sociaal.net/verhaal/kwartiermaken-in-brugge-psychische-kwetsbaarheid/
Van Erp, A. (2021, 28 oktober). Vooroordelen over psychische problemen belemmeren herstel. Sociaal.net. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://sociaal.net/verhaal/vooroordelen-psychische-problemen-belemmeren-herstel/
Van Erp, N., Knispel, A. & van Bakel, M. (2019). Handreiking empowerment en inzet ervaringsdeskundigheid in sociale wijkteams. Trimbos. Geraadpleegd op 23 oktober 2022, van https://www.trimbos.nl/wp-content/uploads/sites/31/2021/09/af1679-handreiking-empowerment-en-inzet-ervaringsdeskundigheid-in-sociale-wijkteams.pdf
Van Os, J. (2022, 10 oktober). Hoe word ik ervaringsdeskundige? PsychoseNet. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.psychosenet.nl/hulp-en-herstel/tips-voor-wonen-werken-en-leven/werken/hoe-word-ik-ervaringsdeskundige/
Van Swet, J. & van Huijgevoort, H. (2006). Bouwen aan een opleiding als platform. ResearchGate. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://www.researchgate.net/profile/Jos-Kienhuis/publication/269465567_Bouwen_aan_een_opleiding_als_platform_Interactieve_professionaliteit_en_interactieve_kennisontwikkeling/links/5ea7defb92851cde0c902418/Bouwen-aan-een-opleiding-als-platform-Interactieve-professionaliteit-en-interactieve-kennisontwikkeling.pdf#page=25
Verhaeghe, M., Pattyn, E., & Bracke, P. (2010). Belgen over psychische problemen en psychische hulpverlening: Stigma in a global context: Belgian mental health survey: enkele eerste resultaten. PSYCHE (GENT), 22(4), 16–18. Geraadpleegd op 1 november 2022, van http://hdl.handle.net/1854/LU-1176189
Vilans, Trimbos-instituut, V&VN, & Calibris. (2014). Herstelondersteunende zorg - kennisbundel voor docenten Zorg & Welzijn. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.zorgvoorbeter.nl/zorgvoorbeter/media/documents/onderwijs/kennisbundel-herstelondersteunende-zorg.pdf
Vlaams patiëntenplatform, Trefpunt zelfhulp, & OPGanG. (2020). Het inschakelen van ervaringsdeskundigen in de gezondheidszorg. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://vlaamspatientenplatform.be/storage/files/7a6d2943-a908-45cf-b9d2-95c8ed9261a8/20200619-beleidsnota-inschakeling-ervaringsdeskundigen.pdf
Vlaamse Overheid. (2022, 19 januari). 2 definities. Vlaanderen Intern. https://overheid.vlaanderen.be/communicatie/participatie/definitie
Vlaamse Overheid. (z.d.). Modernisering secundair onderwijs: nieuw model voor opleidingen. Microsoft Power BI. Geraadpleegd op 28 september 2022, van https://app.powerbi.com/view?r=eyJrIjoiZTFhYjFhNzgtMmFiOC00MjhhLTkxMjUtNmQwZjI3NjdiMDEwIiwidCI6IjBjMDMzOGE2LTk1NjEtNGVlOC1iOGQ2LTRlODljYmQ1MjBhMCIsImMiOjh9
Vlaamse Overheid. (z.d.). Verbindend schoolklimaat door participatie. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/samen-tegen-schooluitval/schooluitval-voorkomen/verbindend-schoolklimaat/verbindend-schoolklimaat-door-participatie
Wageningen University & Research. (z.d.). Waarom willen we dialoog? WUR. Geraadpleegd op 1 februari 2023, van https://www.wur.nl/nl/waardecreatie-samenwerking/samenwerken-met-wur/in-gesprek-samen-werken-aan-oplossingen/wageningen-dialogues/waarom-willen-we-dialoog.htm?fbclid=IwAR2t2knSx0NwOKStxZKZNmlKo6yvrCg2WIy_omeIlqVQdDYTJI6Qp7FFDvk#:~:text=Het%20belang%20van%20dialoog&text=Door%20naar%20elkaar%20te%20luisteren,positieve%20impact%20op%20de%20wereld
WAT WAT (z.d.). Praat erover. Geraadpleegd op 27 november 2022, van https://www.watwat.be/praat-erover
Zorgwaarts. (2019, 10 september). GGZ Geestelijke gezondheidszorg. Geraadpleegd op 30 januari 2023, van https://zorgwaarts.nu/ggz-geestelijke-gezondheidszorg/
