Hoe staan leerkrachten uit de B-stroom tegenover het zwakke leesbegrip en leesmotivatie van hun leerlingen?

Jolien
Michiels

De aanhoudende nieuwsberichten over het lage leesniveau van Vlaamse leerlingen en de dalende onderwijskwaliteit ook zo beu? Je bent niet alleen! Tijd om actie te ondernemen! In deze studie werd er onderzocht hoe leerkrachten in hun eigen klaspraktijk het begrijpend leesniveau en de leesmotivatie van leerlingen bevorderen en hoe ze dit concreet beleven. Wat doen zij bijvoorbeeld precies om leerlingen in de B-stroom opnieuw leesplezier te laten ervaren? Het belang van de rol van de leerkracht in het secundair onderwijs wordt onterecht dikwijls vergeten in begrijpend leesonderwijs. Laat het net deze leerkrachten zijn die het verschil kunnen maken voor de leerlingen!

“Het leesniveau in Vlaanderen daalt!”

Zowel de meest recente resultaten van het internationaal vergelijkend PIRLS- als PISA-onderzoek tonen niet alleen het steeds meer dalende begrijpend leesniveau van scholieren aan, maar eveneens het gebrek aan leesmotivatie bij Vlaamse leerlingen. In de literatuur wordt het basisonderwijs hierbij vaak naar voren geschoven om het leesbegrip en de leesmotivatie bij leerlingen te stimuleren en wordt er aan het middelbaar onderwijs minder aandacht besteed. Toch blijkt ook het secundair onderwijs cruciaal om mee te nemen in leesonderzoek, aangezien eerdere studies aantonen dat het leesbegrip van lerenden afneemt naarmate ze ouder worden. Bovendien blijken lerenden uit het beroepsonderwijs en studierichtingen met arbeidsmarktfinaliteit kwetsbaar in leesonderwijs en blijkt het vooral deze doelgroep leerlingen te zijn die zwak presteren voor taal. Het zijn de Vlaamse peilingstoetsen die aantonen dat leerlingen uit de B-stroom systematisch dreigen uit te vallen in begrijpend leesonderwijs. Omwille hiervan heeft dit onderzoek zich toegespitst op het bevragen van twaalf leerkrachten Nederlands en/of Project Algemene Vakken (PAV) in Vlaanderen over hoe zij het leesbegrip en de leesmotivatie van hun leerlingen ervaren in de praktijk en hoe zij dit leesniveau opnieuw trachten op te krikken. Door semi-gestructureerde interviews af te nemen werd deze informatie in kaart gebracht en thematisch geanalyseerd.

Hoe wordt de problematiek aangepakt in de praktijk?

Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de bevraagde leerkrachten sterk inzetten op functionele leestaken in hun klas om het begrijpend leesniveau te bevorderen. Dit houdt in dat ze leerlingen tekstmateriaal aanbieden dat aansluit bij hun interesses en dat zinvol en waardevol is om mee aan de slag te gaan. Daarnaast hanteren leerkrachten ook vaak het werken in niveaugroepen als interactievorm tussen lerenden onderling om het begrijpend leesniveau op te krikken en er op deze manier voor te zorgen dat leerlingen ook van elkaar kunnen leren in leesonderwijs.

Totaal gebrek aan leesmotivatie

Daarnaast gaf geen enkele leerkracht aan dat zijn of haar lerenden uit de B-stroom autonoom gemotiveerd zijn om te lezen, wat erop wijst dat ze helemaal niet lezen uit plezier en interesse. Zo blijkt het vooral de externe regulatie te zijn, waarbij leerlingen lezen omdat ze anders gestraft worden wanneer ze dit niet zouden doen, die naar voren komt. Om deze lage leesmotivatie te stimuleren, trachten leraren sterk in te zetten op de psychologische behoeftes van leerlingen aan autonomie en competentie. Die doen ze onder meer door hen zelf te laten kiezen wat en wanneer ze lezen en inspraak te geven in de leesactiviteiten. Bovendien is er bij de bevraagde leerkrachten geen sprake meer van klassieke boekbesprekingen als leesopdracht, maar eerder van creatieve opdrachten. Vermits er namelijk heel wat leerlingen zijn die geheel weigeren om te lezen en een totaal gebrek aan leesmotivatie ervaren, is het verplichten van leesopdrachten voor leraren niet evident en schakelen ze bijvoorbeeld sneller over op voorlezen.

Grote verscheidenheid aan leesniveaus

Wat leraren daarnaast nog als belemmerend ervaren is de grote verscheidenheid aan leesniveaus die er in eenzelfde klas kan zijn in de B-stroom. Alle bevraagde leraren ervaren soms het gevoel dat ze tekortschieten voor hun lerenden, aangezien het door de verschillende leesniveaus onmogelijk is om elke leerling individueel op zijn of haar niveau te ondersteunen. Desondanks blijft begeleiding tijdens differentiatie in leesonderwijs cruciaal, aangezien eerder onderzoek stelt dat hoe langer lerenden met een zwak leesniveau zelfstandig werken, hoe minder ze na verloop van tijd effectief zullen lezen.

Onzekerheid en gebrek aan ondersteuning bij leerkrachten

Bovendien speelt ook de onwetendheid en onzekerheid waarmee leerkrachten kampen omtrent het thema een grote rol. Toch vallen er hierbij grote verschillen tussen leraren op te merken. Leerkrachten die reeds jarenlange ervaring hebben in het onderwijs vertrouwen namelijk sterker op hun aanpak om de lage leesmotivatie te bevorderen waardoor ze ook het gevoel hebben dat deze iets teweegbrengt dan beginnende leerkrachten. De beschikbaarheid van alternatieve leesmaterialen, zoals luisterboeken, het opzetten van een filmfragment met ondertiteling of een gesproken stripverhaal zijn enkele voorbeelden die aantonen dat de materialen die reeds bestaan voor leraren faciliterend kunnen werken hierbij. Hoe meer ervaring instructieverantwoordelijken hiermee echter hebben, hoe evidenter het na verloop van tijd zal worden om spontaan leesopdrachten te bedenken en af te stappen van de voorziene lesvoorbereiding.

Hoe moet het verder in de toekomst?

Om op bovenstaande resultaten in te spelen, werd de implicatie in deze studie naar voren geschoven om zowel in de lerarenopleiding als in in-service professionalisering expliciet aandacht te besteden aan leesbegrip en leesmotivatie en dit voor alle leerkrachten, zodat er ingezet wordt op de transfer naar andere vakgebieden. Bovendien is het inzetten op schoolniveau op een duurzaam leesbeleid van belang, naast ook het betrekken van ouders in dit hele verhaal om thuisstimulatie op het vlak van lezen zoveel mogelijk te bevorderen.

Kortom, leerkrachten uit studierichtingen met arbeidsmarktfinaliteit ervaren heel wat belemmerende factoren bij het stimuleren van leesbegrip en leesmotivatie in hun klaspraktijk. Zo is het door het lage leesplezier van leerlingen niet evident om de voorkennis van een bepaalde tekst klassikaal te introduceren of om hen tot lezen aan te zetten. Het overschakelen naar voorlezen of taalspelletjes wordt hierdoor veel toegepast. Tot slot mogen leerkrachten daarnaast, zonder de lat lager te leggen, ook niet onmogelijk veel van hun leerlingen uit de B-stroom verwachten. Positief blijven, ook bij kleine stapjes, is hierbij de boodschap. Of zoals één van de leraren het samenvat: “Elke keer als er gelezen wordt, gaan ze telkens een stapje vooruit”.

Bibliografie

  • Aarnoutse, C. (2017). Onderwijs in begrijpend lezen. Orthopedagogiek: Onderwijs En Praktijk, 56(11–12), 269–291. https://newsroom.didactiefonline.nl/uploads/PDF/Cor%20Aarnoutse%20Onder… n%20begrijpend%20lezen.%20OOP%20dec.%202017.-2.pdf
  • Barber, A.T. & Klauda, S.L. (2020). How Reading Motivation and Engagement Enable Reading Achievement: Policy Implications. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 7(1), 27-34. https://doi.org/10.1177/2372732219893385
  • Becker, M., McElvany, N., & Kortenbruck, M. (2010). Intrinsic and extrinsic reading motivation as predictors of reading literacy: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 102(4), 773-785. https://doi.org/10.1037/a0020084
  • Blömeke, S., & Kaiser, G. (2017). Understanding the development of teachers' professional competencies as personally, situationally and socially determined. 783- 802. https://doi.org/10.4135/9781526402042.n45
  • Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
  • Brinckman, P. & Versluys, K. (2021). Naar de kern: de leerlingen en hun leerkracht: Rapport van de Commissie Beter Onderwijs. Onderwijs Vlaanderen. https://onderwijs.vlaanderen.be/sites/default/files/2021-10/RAPPORT- OK19%20oktober.pdf
  • Bruner, J. (1984). Vygotsky's zone of proximal development: The hidden agenda. New Directions for Child Development, 23, 93–97. https://doi.org/10.1002/cd.23219842309
  • Cohen, D., & Crabtree, B. (2006). Qualitative research guidelines project. Geraadpleegd op 26 mei 2022, van http://www.qualres.org/HomeSemi-3629.html
  • De Meyer, I., Janssens, R., Warlop, N. (2019). Leesvaardigheid van 15-jarigen in Vlaanderen (Overzicht van de eerste resultaten van PISA 2018). https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/programme-for-international-student-…- pisa
  • De Naeghel, J., & Van Keer, H. (2013). The relation of student and class-level characteristics to primary school students’ autonomous reading motivation: A multi-level approach. Journal of Research in Reading, 36(4), 351-370. https://doi.org/10.1111/jrir.12000
  • De Naeghel, J., Valcke, M., De Meyer, I., Warlop, N., van Braak, J., & Van Keer, H. (2014). The role of teacher behavior in adolescents’ intrinsic reading motivation. Reading and Writing, 27(9), 1547-1565. https://doi.org/10.1007/s11145-014-9506-3
  • De Naeghel, J., Van Keer, H., Vansteenkiste, M., & Rosseel, Y. (2012). The relation between elementary students’ recreational and academic reading motivation, reading frequency, engagement, and comprehension: A self-determination theory perspective. Journal of Educational Psychology, 104(4), 1006-1021. https://doi.org/10.1037/a0027800
  • De Naeghel, J., Van Keer, H., Vansteenkiste, M., Haerens, L., & Aelterman, N. (2016). Promoting elementary school students’ autonomous reading motivation: effects of a teacher professional development workshop. Journal of Educational Research, 109(3), 232-252. https://doi.org/10.1080/00220671.2014.942032
  • Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development, and health. Canadian Psychology, 49(3), 182– 185. https://doi.org/10.1037/a0012801
  • Duke, N. K., Ward, A. E. & Pearson, P. D. (2021). The Science of Reading Comprehension Instruction. The Reading Teacher, 74(6), 663-672. https://doi.org/10.1002/trtr.1993
  • Dukpa, N. & Dhenup, S. (2021). Exploring Secondary Students’ Reading Motivation. Journal of Humanities and Education Development, 3(4), 1-9. https://doi.org/10.22161/jhed.3.4.1
  • Durkin. D. (1993). Teaching Them to Read (6de editie). Allyn & Bacon.
  • Edmunds, K.M. & Bauserman, K.L. (2006). What teachers can learn about reading motivation through conversations with children. Reading Teacher, 59(5), 414-424. https://doi.org/10.1598/RT.59.5.1
  • Fälth, L. (2021). A study of parents reading aloud habits with research on reading aloud applied to research-based practices for promoting students’ intrinsic motivation to read. International Journal of Teaching and Education, 9(2), 30- 41. https://doi.org/10.52950/te.2021.9.2.003
  • Gobyn, S., Merchie, E., De Bruyne, E., De Smedt, F., Schiepers, M., Vanbuel, M., Versteden, P., Van den Branden, K., Phesquière, P. & Van Keer, H. (2019). Sleutels van effectief begrijpend lezen. Inspiratie voor een eigentijdse didactiek in het basisonderwijs. Vlaamse Onderwijsraad. https://www.vlor.be/publicaties/praktijkgericht- onderzoek/sleutels-voor-effectief-begrijpend-lezen
  • Heldens, J., & Reysoo, F. (2005). De kunst van het interviewen: reflecties op het interview met een guide. Kwalon, 10(3). https://doi.org/10.5117/2005.010.003.008
  • Houtveen, T. (2020). ‘Veel lezen vormt de kern van leesonderwijs’. OVSG. Geraadpleegd op 20 december 2022, van https://www.ovsg.be/docs/imago/dec-veel-lezen-kern- leesonderwijs.pdf
  • Howitt, D. (2010). Introduction to Qualitative Research Methods in Psychology. Pearson Education.
  • https://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=aRyKDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT12&… Howitt,+D.+(2010).+Introduction+to+Qualitative+Research+Methods+in+Psychology+( Vol.+2019).+Pearson,+UK:+Pearson+Education.&ots=ag33G4J06e&sig=5uw1OtzmJv ni2TgxiVtxSbdlJE#v=onepage&q
  • Iedereen Leest. (2020, 19 november). Ouders betrekken bij voorlezen op school. Iedereen Leest. https://iedereenleest.be/over-lezen/ouders-betrekken-bij-voorlezen-op- school#:~:text=Je%20kan%20ouders%20zo%20veel,in%20de%20klas%20kunnen%20 voorlezen.
  • Jerrim, J. & Moss, G. (2019). The link between fiction and teenagers’ reading skills: International evidence from the OECD PISA study. British Educational Research Journal, 45(1), 181-200. https://doi.org/ 10.1002/berj.3498
  • Katholiek Onderwijs Vlaanderen. (z.d.). Lessentabellen nieuwe eerste graad. Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Geraadpleegd op 4 mei 2023, van https://pincette.katholiekonderwijs.vlaanderen/meta/properties/dc -identifier/Cur- 20210824-14
  • McGeown, S., Bonsall., J., Andries, V., Howarth, D. & Wilkinson, K. (2020). Understanding reading motivation across different text types: qualitative insights form children. Journal of Research in Reading, 43(4), 597-608. https://doi.org/ 10.1111/1467-9817.12320
  • McKool, S. & Gespass, S. (2009) Does Johnny's Reading Teacher Love to Read? How Teachers' Personal Reading Habits Affect Instructional Practices. Literacy Research and Instruction, 48(3), 264-276. https://doi.org/10.1080/19388070802443700
  • Merchie, M., Gobyn, S., De Bruyne, E., De Smedt, F., Schiepers, M., Vanbuel, M., Ghesquière, P., Van den Branden, K. & Van Keer, H. (2019). Effectieve, eigentijdse begrijpend leesdidactiek in het basisonderwijs: Wetenschappelijk eindrapport van een praktijkgerichte literatuurstudie. Vlaamse Onderwijsraad. https://assets.vlor.be/www.vlor.be/attachment/Onderzoeksrapport%20websi… _0.pdf
  • Mullis, I. V. S., von Davier, M., Foy, P., Fishbein, B., Reynolds, K. A., & Wry, E. (2023). PIRLS 2021 International Results in Reading. Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center. https://pirls2021.org/results
  • Ocal, T., Durgunoglu, A. Y., & Twite, L. (2022). Reading from Screen Vs Reading from Paper: Does It Really Matter?Journal of College Reading and Learning, 52(7), 1- 19. https://doi.org/10.1080/10790195.2022.2028593
  • Onderwijsinspectie. (2020). Begrijpend lezen in het secundair onderwijs: een sensibiliseringsoefening.https://www.onderwijsinspectie.be/sites/default/files/atoms/files/Rappo… %20Lezen%20so%20%28maart%202020%29.pdf
  • Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD). (2010). PISA 2009 Results: Executive Summary. https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/46619703.pdf
  • Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD). (2018). PISA 2018 Results. https://www.oecd.org/pisa/publications/pisa-2018-results.htm
  • Organisation for Economic Cooperation, Development (OECD). (2019). PISA 2018 assessment framework. Key competencies in reading, mathematics, and science. https://doi.org/10.1787/b25efab8-en
  • Pečjak, S., & Košir, K. (2008). Reading motivation and reading efficiency in third and seventh grade pupils in relation to teachers' activities in the classroom. Studia Psychologica, 50(2), 147–168.
  • Pereira, C. & Nicolaas, M. (2019). Effectief onderwijs in begrijpend lezen. Acties voor beter leesbegrip en meer leesmotivatie. Nederlandse Taalunie. https://taalunie.org/publicaties/17/effectief-onderwijs-in-begrijpend-l…
  • Perfetti, C., & Stafura, J. (2013). Word Knowledge in a Theory of Reading Comprehension. Scientific Studies of Reading, 18(1), 22-37. https://doi.org.10.1080/10888438.2013.827687
  • Philipsen, H., Vernooy-Dassen, M. (2004). Kwalitatief onderzoek: nuttig, onmisbaar en uitdagend. Huisarts en Wetenschappen, 47(10), 288–292. https://doi.org/10.1007/BF03083760
  • PIRLS. (2016). What Makes a Good Reader: International Findings from PIRLS 2016. TIMSS & PIRLS International Study Center. http://timssandpirls.bc.edu/pirls2016/international- results/wp-content/uploads/structure/PIRLS/P16-International-Findings-from-PIRLS- 2016.pdf
  • Plochg, T. & Van Zwieten, M.C.B. (2007). Kwalitatief onderzoek. Handboek gezondheidsonderzoek, 77-93. https://books.google.be/books?hl=nl&lr=&id=kl5QBCFpvN4C&oi=fnd&pg=PA77&… trouwbaarheid+en+validiteit+kwalitatief+onderzoek&ots=eTQ2LKEs1H&sig=DYtq4b5N g0HVUM6KgNsTAErfgeM#v=onepage&q=betrouwbaarheid%20en%20validiteit%20kw alitatief%20onderzoek&f=false
  • Provinciaal Onderwijs Vlaanderen. (2020). Lees Wijs. Geraadpleegd op 12 april, 2022 https://provinciaalonderwijs.vlaanderen/leeswijs/
  • RAND Reading Study Group. (2002). Reading for Understanding. Geraadpleegd op 26 december 2022, van https://www.rand.org/pubs/monograph_reports/MR1465.html
  • Rogiers, A. (2015). Het profile van de vaardige lezer: Een kwantitatief onderzoek naar de samenhang van geslacht, onderwijsvorm, sociaal-economische status en thuistaak en de leesmotivatie en leesvaardigheid van Vlaamse vijftienjarigen [Masterscriptie, Universiteit Gent]. Scriptiebank. Geraadpleegd op 11 april 2022, van https://www.scriptiebank.be/sites/default/files/Masterproef%20Amelie%20…
  • Rogiers, A., Van Keer, K. & Merchie, E. (2020). The profile of the skilled reader: An investigation into the role of reading enjoyment and student characteristics. International Journal of Educational Research, 99. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2019.101512
  • Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self-determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary Educational Psychology, 61, 1–11. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2020.101860
  • Ryan, R.M. & Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
  • Schaffner, E., Philipp, M., & Schiefele, U. (2016). Reciprocal effects between intrinsic reading motivation and reading competence? A cross-lagged panel model for academic track and nonacademic track students. Journal of Research in Reading, 39(1), 19–36. https://doi.org/10.1111/1467-9817.12027
  • Schiefele, U., Schaffner, E., Möller, J., Wigfield, A., Nolen, S., & Baker, L. (2012). Dimensions of reading motivation and their relation to reading behavior and competence. Reading Research Quarterly, 47(4), 427-463. https://doi.org/10.1002/RRQ.030
  • Segers, E. & Van Steensel, R. (2019). Over het belang van leesmotivatie. Lekker lezen. Geraadpleegd op 13 april 2022, van https://www.lezen.nl/wp- content/uploads/2021/01/deel_30_lekker_lezen.pdf
  • Silverman, D. (2001). Interpreting qualitative data: Methods for analysing talk, text and interaction. Forum: Qualitative Social Research, 2(3). https://doi.org/10.17169/fqs- 2.3.923
  • Snow, C.E., Burns, M.S., & Griffin, P. (1998). Preventing reading difficulties in young children. Psychology in the Schools, 39(3), 343-344. https://doi.org/10.1002/pits.10011
  • Stasse, C. (2013). De invloed van leraren op de leesmotivatie van leerlingen in het basisonderwijs [Masterscriptie, Universiteit Gent]. Scriptiebank. Geraadpleegd op 3 januari 2023, van https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/062/997/RUG01- 002062997_2013_0001_AC.pdf
  • Statistiek Vlaanderen. (2022, 20 januari). Leerlingenkenmerken. Vlaamse Overheid. Geraadpleegd op 29 december 2022, van https://www.vlaanderen.be/statistiek- vlaanderen/onderwijs-en-vorming/leerlingenkenmerken
  • Steunpunt Toetsontwikkeling en Peilingen (STEP). (2021). (Herhalings)leiding project algemene vakken 2021 derde graad BSO. https://www.kwalificatiesencurriculum.be/sites/default/files/atoms/file… gPAV.pdf
  • Steunpunt Toetsontwikkeling en Peilingen (STEP). (2022). Peiling Nederlands in de eerste graad secundair onderwijs 2022 [Brochure]. Geraadpleegd op 25 januari 2023, van https://peilingsonderzoek.be/wp- content/uploads/2022/12/NL_SO1AB_2022_Brochure.pdf
  • Stiles, W.B. (1993). Quality control in qualitative research. Clinical Psychology Review, 13(6), 593–618. https://doi.org/10.1016/0272-7358(93)90048-Q
  • Taalunie. (2019). Effectief onderwijs in begrijpend lezen. Acties voor beter leesbegrip en meer leesmotivatie.
  • http://taalunieversum.org/sites/tuv/files/downloads/Actieplan_Effectief… 0in%20begrijpend%20lezen.pdf
  • The reading agent. (2015). Literature Review: The impact of reading for pleasure and empowerment. https://tra- resources.s3.amazonaws.com/uploads/entries/document/2277/The_Impact_of_Readin g_for_Pleasure_and_Empowerment.pdf
  • Tielemans, K., Vandenbroeck, M., Bellens, K., Van Damme, J., & De Fraine, B. (2017). Het Vlaams lager onderwijs in PIRLS 2016. https://data- onderwijs.vlaanderen.be/documenten/bestand.ashx?id=10983
  • Tielemans, K., Vanlaar, G., Van Damme, J., & De Fraine, B. (2019). Lessen door en voor het Vlaams begrijpend leesonderwijs. https://data- onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsonderzoek/?nr=178
  • Universiteit Gent. (2018). Leesvaardigheid van 15-jarigen: Vlaams rapport PISA2018. Vakgroep Onderwijskunde. https://www.pisa.ugent.be/uploads/files/Vlaamse- resultaten-PISA-2018.pdf
  • Van Ammel, K. (2018). Begrijpend lezen bij 15-jarige leerlingen: is er een verband met leerling- , leraar-en/of schoolgerelateerde factoren?. InTweeëndertigste HSN Conferentie Onderwijs Nederlands. Academia Press.
  • Van Ammel, K. (2021). Reading with skill and will? Mapping and fostering secondary school students’ reading comprehension, strategy use and motivation. Ghent University. Faculty of Psychology and Educational Sciences. https://hdl.handle.net/1854/LU-8721524
  • Van Hove, G., & Claes, L., (2011). Qualitative research and educational sciences: A reader about useful strategies and tools. Pearson Education Limitation.
  • Van Lanen, M. (2010). Inductief én deductief analyseren bij kwalitatief onderzoek: het geheel is meer dan de delen. Kwalon, 15(1). https://doi.org/10.5117/2010.015.001.008
  • Van Male, J. (2001). Methoden en technieken in kwalitatief onderzoek. Tijdschrift voor Kwalitatief Onderzoek, 16(2). https://doi.org/10.5117/2011.016.002.006
  • van Steensel, R., van der Sande, L., Bramer, W., & Arends, L. R. (2016). Effecten van leesmotivatie-interventies. Uitkomsten van meta-analyse. Erasmus Universiteit Rotterdam.
  • Vansteelandt, I., & Van Keer, H. (2021). Leraren die leesmotivatie promoten : continue professionalisering als motor voor motiverend leesonderwijs. School- en klaspraktijk, 61(1), 32–36.
  • Vansteelandt, I., Mol, S. E. & Van Keer, H. (2019). Design principles for professionalizing primary school teachers on promoting reading motivation. Educational Studies in Language and Literature, 19, 1-26. https://doi.org/10.17239/L1ESLL- 2019.19.04.01
  • Vansteelandt, I., Mol, S. E., Vanderlinde, R., Lerkkanen, M.-K., & Van Keer, H. (2020). In pursuit of beginning teachers’ competence in promoting reading motivation: a mixed- methods study into the impact of a continuing professional development program. Teaching and Teacher Education, 96. https://doi.org/10.1016/j.tate.2020.103154
  • Vansteenkiste, M., Sierens, E., Soenens, B., & Lens, W. (2007). Willen, moeten en structuur: over het bevorderen van een optimaal leerproces. Begeleid Zelfstandig Leren, 37, 1–27.
  • Vlaamse Overheid. (2020). Begrijpend leesonderwijs in de basisscholen kwaliteitsvol? Sterke en zwakke punten van de huidige praktijk. Onderwijsinspectie. Geraadpleegd op 5 mei 2023, van https://www.onderwijsinspectie.be/sites/default/files/2022-06/voi_200318- Rapport_begrijpend_lezen_bao.pdf
  • VLOR. (2019). Sleutels voor effectief begrijpend lezen: Inspiratie voor een eigentijdse didactiek in het basisonderwijs. Geraadpleegd op 25 mei 2022, van https://www.vlor.be/publicaties/praktijkgericht-onderzoek/sleutels-voor…- begrijpend-lezen
  • Wigfield, A., & Guthrie, J. T. (1997). Relations of Children’s Motivation for Reading to the Amount and Breadth of Their Reading. Journal of Educational Psychology, 89(3), 420- 432. https://doi.org/10.1037/0022-0663.89.3.420
  • Wigfield, A., Gladstone, J. R., & Turci, L. (2016). Beyond Cognition: Reading Motivation and Reading Comprehension. Child Development Perspectives, 10(3), 190–195. https://doi.org/10.1111/cdep.12184
  • Zuckerman, B., & Khandekar, A. (2010). Reach Out and Read: Evidence based approach to promoting early child development. Current Opinion in Pediatrics, 22(4), 539-544. https://doi.org/10.1097/MOP.0b013e32833a4673
Download scriptie (1.51 MB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2023
Promotor(en)
Hilde Van Keer
Thema('s)
Onderwijs
Kernwoorden
begrijpend lezen,
leesmotivatie,
effectieve begrijpend leesdidactiek,
B-stroom,
leerkrachten