Tekezestuwmeer (Ethiopië) beïnvloedt regionale klimaat en verbetert leefomstandigheden
Het Tekezestuwmeer in Ethiopië beïnvloedt het regionale klimaat. Het stuwmeer matigt de temperaturen. Dit matigend effect in de temperatuur is een verbetering voor de leefomstandigheden van de plaatselijke bevolking en voor de landbouw. Naast een effect op de temperaturen beïnvloedt het Tekezestuwmeer ook de neerslaghoeveelheid en -intensiteit. De impact van het Tekezestuwmeer op het regionale klimaat onderzocht Steve Van Bastelaere, student geografie en geomatica aan de Universiteit Gent, voor zijn masterproef.
Het is al lang geweten dat grote wateroppervlaktes een effect kunnen hebben op het klimaat in de omgeving ervan. Doordat water langzaam opwarmt en afkoelt kan het de temperaturen in de omgeving beïnvloeden. Denk bij ons maar aan het verkoelend effect van de Noordzee op een warme zomerdag! Naast dit effect op de temperaturen kunnen grote wateroppervlaktes ook extra vocht toevoegen in de atmosfeer. De invloed van een groot wateroppervlak op het regionale klimaat is echter niet altijd gelijk. Daarom zou voor elk groot wateroppervlak onderzocht moeten worden wat de impact is op het klimaat. Voor het Tekezestuwmeer in Ethiopië was het effect ervan op het regionale klimaat nog niet onderzocht. Tot nu!
Het mogelijk effect van het Tekezestuwmeer op het regionale klimaat werd onderzocht door de landoppervlaktetemperatuur- en neerslaggegevens afkomstig van satellieten tussen de periode voor en na de komst van het Tekezestuwmeer te analyseren. Hiervoor werd gebruikgemaakt van statistische analyses. De Tekezedam en bijbehorend stuwmeer werd in 2009 in gebruik genomen.
Tekezedam in Ethiopië
Koeler overdag, warmer ’s nachts
Het Tekezestuwmeer zorgt voor een matigend effect van de landoppervlaktetemperaturen. De sterkste effecten van het stuwmeer werden over het stuwmeer zelf waargenomen. Overdag neemt de landoppervlaktetemperatuur af ten gevolge van het stuwmeer. Deze afname treedt op tot 10 km van de rand van het stuwmeer. De afname varieert van 1,0 °C in een zone van 0 tot 10 km van de rand van het stuwmeer tot maar liefst 8,1 °C over het stuwmeer. Landbouwers die op 10 km van de rand van het stuwmeer wonen, geven aan dat deze afname in de temperatuur overdag zorgt voor meer comfort in het dagelijkse leven en voor de landbouw zelf.
’s Nachts neemt de landoppervlaktetemperatuur toe ten gevolge van het Tekezestuwmeer. Deze toename treedt op tot 100 km van de rand van het stuwmeer. De toename varieert van 0,5 °C in een zone van 10 tot 50 km van het stuwmeer tot 2,5 °C over het stuwmeer. De afname in de landoppervlaktetemperatuur overdag is dus sterker dan de toename in landoppervlaktetemperatuur ’s nachts. Over het stuwmeer is er ook een afname in de gemiddelde landoppervlaktetemperatuur vastgesteld.
Lagere neerslaghoeveelheid en minder neerslagdagen in het droge seizoen
Het Tekezestuwmeer heeft niet enkel een effect op de temperatuur, maar ook op de neerslag. Er treedt wel alleen in het droge seizoen van oktober tot en met februari een effect op. De neerslaghoeveelheid in het droge seizoen neemt over het stuwmeer af van gemiddeld 50,0 liter in de periode voor de komst van het stuwmeer naar gemiddeld 39,6 liter in de periode na de komst van het stuwmeer. Het aantal neerslagdagen in het droge seizoen neemt over het stuwmeer en de zone van 0 tot 10 km van de rand van het stuwmeer af met respectievelijk 4,5 en 3 dagen.
Minder onweersbuien en minder intens
Het stuwmeer heeft een meer uitgesproken impact op de extreme neerslag. De dagelijkse neerslaghoeveelheid die slechts 1% van het jaar voorkomt, wat dus betekent dat het om extreme neerslaghoeveelheden gaat, neemt over het stuwmeer af van gemiddeld 21,3 liter in de periode voor de komst van het stuwmeer naar gemiddeld 19,0 liter na de komst van het stuwmeer. Een afname in extreme neerslaghoeveelheid betekent dat de neerslagintensiteit afneemt. Het jaarlijks aantal extreme neerslagdagen neemt over het stuwmeer en in de zone van 0 tot 10 km van de rand van het stuwmeer met respectievelijk 2 dagen en 1,5 dagen af. Het aantal extreme neerslagdagen zijn het aantal dagen dat extreme neerslaghoeveelheden van 20 liter of meer voorkomen.
Onweersbuien over en in de nabijheid van het Tekezestuwmeer nemen af in neerslagintensiteit en frequentie
Er kan dus besloten worden dat het Tekezestuwmeer het regionale klimaat beïnvloed. Het Tekezestuwmeer matigt de temperaturen en zorgt voor een afname in neerslaghoeveelheid en -frequentie. Het matigend effect op de temperaturen is positief voor de plaatselijke bevolking en de landbouw. De afname in neerslaghoeveelheid en -frequentie is dat mogelijk niet. Je zou kunnen denken minder neerslag is toch niet zo erg? Echter, een afname in neerslaghoeveelheid en -frequentie kan ook een impact hebben op de natuurlijke vegetatie en het landbouwsysteem. Of denk maar aan de mogelijke impact op de drinkwatervoorziening. Dit is stof voor verder onderzoek.
Bibliografie
Adamo, N., Al-Ansari, N., Sissakian, V., Laue, J., & Knutsson, S. (2020). Dam Safety: General Considerations. Journal of Earth Sciences and Geotechnical Engineering, 10(6).
Adgeh, T. M. (2017). Characterization of Present Day Climate Trend Over Ethiopia for Impact Study. In W. Leal Filho, S. Belay, J. Kalangu, W. Menas, P. Munishi, & K. Musiyiwa (Red.), Climate Change Adaptation in Africa: Fostering Resilience and Capacity to Adapt (pp. 25-43). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-49520-0_3
Annys, S., Ghebreyohannes, T., & Nyssen, J. (2020). Impact of Hydropower Dam Operation and Management on Downstream Hydrogeomorphology in Semi-Arid Environments (Tekeze, Northern Ethiopia). Water, 12(8), 2237. https://doi.org/10.3390/w12082237
Aswad, F. Kh., Yousif, A. A., & Ibrahim, S. A. (2020). Trend Analysis Using Mann-Kendall and Sen’s Slope Estimator Test for Annual and Monthly Rainfall for Sinjar District, Iraq. Journal of University of Duhok, 23(2), 501-508.
Beck, H. E., Zimmermann, N. E., McVicar, T. R., Vergopolan, N., Berg, A., & Wood, E. F. (2018). Present and future Köppen-Geiger climate classification maps at 1-km resolution. Scientific Data, 5. https://doi.org/10.1038/sdata.2018.214
Bento, V. A., DaCamara, C. C., Trigo, I. F., Martins, J. P. A., & Duguay-Tetzlaff, A. (2017). Improving Land Surface Temperature Retrievals over Mountainous Regions. Remote Sensing, 9(1), Article 1. https://doi.org/10.3390/rs9010038
Bergner, A. G. N., & Trauth, M. H. (2004). Comparison of the hydrological and hydrochemical evolution of Lake Naivasha (Kenya) during three highstands between 175 and 60 kyr BP. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 215(1), 17-36. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2004.07.033
Bischoff-Gauß, I., Kalthoff, N., & Fiebig-Wittmaack, M. (2006). The influence of a storage lake in the Arid Elqui Valley in Chile on local climate. Theoretical and Applied Climatology, 85(3-4), 227-241. https://doi.org/10.1007/s00704-005-0190-8
Conway, D. (2000). Some aspects of climate variability in the north east Ethiopian highlands—Wollo and Tigray. SINET: Ethiopian Journal of Science, 23(2), 139-161. https://doi.org/10.4314/sinet.v23i2.18163
Degu, A. M., & Hossain, F. (2012). Investigating the mesoscale impact of artificial reservoirs on frequency of rain during growing season. Water Resources Research, 48(5). https://doi.org/10.1029/2011WR010966
Degu, A. M., Hossain, F., Niyogi, D., Pielke Sr., R., Shepherd, J. M., Voisin, N., & Chronis, T. (2011). The influence of large dams on surrounding climate and precipitation patterns. Geophysical Research Letters, 38(4). https://doi.org/10.1029/2010GL046482
Derin, Y., & Yilmaz, K. K. (2014). Evaluation of Multiple Satellite-Based Precipitation Products over Complex Topography. Journal of Hydrometeorology, 15(4), 1498-1516. https://doi.org/10.1175/JHM-D-13-0191.1
Dinku, T., Funk, C., Peterson, P., Maidment, R., Tadesse, T., Gadain, H., & Ceccato, P. (2018). Validation of the CHIRPS satellite rainfall estimates over eastern Africa. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 144(S1), 292-312. https://doi.org/10.1002/qj.3244
Dubache, G., Asmerom, B., Ullah, W., Ogwang, B. A., Amiraslani, F., Weijun, Z., & Gul, C. (2021). Testing the accuracy of high-resolution satellite-based and numerical model output precipitation products over Ethiopia. Theoretical and Applied Climatology, 146(3), 1127-1142. https://doi.org/10.1007/s00704-021-03783-x
Duguay-Tetzlaff, A., Bento, V. A., Göttsche, F. M., Stöckli, R., Martins, J. P. A., Trigo, I., Olesen, F., Bojanowski, J. S., Da Camara, C., & Kunz, H. (2015). Meteosat Land Surface Temperature Climate Data Record: Achievable Accuracy and Potential Uncertainties. Remote Sensing, 7(10), Article 10. https://doi.org/10.3390/rs71013139
Duguay–Tetzlaff, A., Bento, V. A., Stöckli, R., Trigo, I., Hollmann, R., & Werscheck, M. (2017). Algorithm Theoretical Basis Document Land Surface Temperature (LST) (SUMET) Edition 1 (SAF/CM/MeteoSwiss/ATBD/MET/LST; p. 0.6 TiB) [NetCDF v4]. Satellite Application Facility on Climate Monitoring (CM SAF). https://wui.cmsaf.eu/safira/action/viewDoiDetails?acronym=LST_METEOSAT_…
Duguay–Tetzlaff, A., Bojanowski, J., Göttsche, F., Trigo, I., Hollmann, R., & Werscheck, M. (2017). Validation Report Land Surface Temperature (LST) (SUMET) Edition 1 (SAF/CM/MeteoSwiss/VAL/MET/LST; p. 0.6 TiB) [NetCDF v4]. Satellite Application Facility on Climate Monitoring (CM SAF). https://wui.cmsaf.eu/safira/action/viewDoiDetails?acronym=LST_METEOSAT_…
Duguay–Tetzlaff, A., Stöckli, R., Bojanowski, J., Hollmann, R., & Werscheck, M. (2017). Product User Manual Land Surface Temperature (LST) (SUMET) Edition 1 (SAF/CM/MeteoSwiss/PUM/MET/LST; p. 0.6 TiB) [NetCDF v4]. Satellite Application Facility on Climate Monitoring (CM SAF). https://wui.cmsaf.eu/safira/action/viewDoiDetails?acronym=LST_METEOSAT_…
Ekhtiari, N., Grossman-Clarke, S., Koch, H., de Souza, W. M., Donner, R. V., & Volkholz, J. (2017). Effects of the Lake Sobradinho Reservoir (Northeastern Brazil) on the Regional Climate. Climate, 5(3), 50. https://doi.org/10.3390/cli5030050
Fathalli, B., Castel, T., & Pohl, B. (2020). Simulated effects of land immersion on regional arid climate: A case study of the pre-Saharan playa of Chott el-Jerid (south of Tunisia). Theoretical and Applied Climatology, 140, 231-250. https://doi.org/10.1007/s00704-019-03083-5
Fentaw, F., Melesse, A. M., Hailu, D., & Nigussie, A. (2019). Chapter 10—Precipitation and streamflow variability in Tekeze River basin, Ethiopia. In A. M. Melesse, W. Abtew, & G. Senay (Red.), Extreme Hydrology and Climate Variability (pp. 103-121). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-815998-9.00010-5
Freitas, S., Trigo, I., Bioucas-Dias, J., & Göttsche, F.-M. (2010). Quantifying the Uncertainty of Land Surface Temperature Retrievals From SEVIRI/Meteosat. Geoscience and Remote Sensing, IEEE Transactions on, 48(1), 523-534. https://doi.org/10.1109/TGRS.2009.2027697
Freitas, S., Trigo, I., Macedo, J., Barroso, C., Silva, R., & Perdigao, R. (2013). Land surface temperature from multiple geostationary satellites. International Journal of Remote Sensing, 34(9-10), 1-18. https://doi.org/10.1080/01431161.2012.716925
Funk, C., Peterson, P., Landsfeld, M., Pedreros, D., Verdin, J., Shukla, S., Husak, G., Rowland, J., Harrison, L., Hoell, A., & Michaelsen, J. (2015). The climate hazards infrared precipitation with stations—A new environmental record for monitoring extremes. Scientific Data, 2(1), Article 1. https://doi.org/10.1038/sdata.2015.66
Gasse, F. (2000). Hydrological changes in the African tropics since the Last Glacial Maximum. Quaternary Science Reviews, 19(1), 189-211. https://doi.org/10.1016/S0277-3791(99)00061-X
Gibbons, F. (2008, december 5). A Tale of Two Oceans, and the Monsoons. Https://Www.Whoi.Edu/. https://www.whoi.edu/oceanus/feature/a-tale-of-two-oceans-and-the-monso…
Heidinger, A. K., Laszlo, I., Molling, C. C., & Tarpley, D. (2013). Using SURFRAD to Verify the NOAA Single-Channel Land Surface Temperature Algorithm. Journal of Atmospheric and Oceanic Technology, 30(12), 2868-2884. https://doi.org/10.1175/JTECH-D-13-00051.1
Hossain, F. (2010). Empirical Relationship between Large Dams and the Alteration in Extreme Precipitation. Natural Hazards Review, 11(3), 97-101. https://doi.org/10.1061/(ASCE)NH.1527-6996.0000013
Hossain, F., Jeyachandran, I., & Pielke Sr., R. (2009). Have Large Dams Altered Extreme Precipitation Patterns? Eos, Transactions American Geophysical Union, 90(48), 453-454. https://doi.org/10.1029/2009EO480001
Huffman, G. J., Bolvin, D. T., Nelkin, E. J., Wolff, D. B., Adler, R. F., Gu, G., Hong, Y., Bowman, K. P., & Stocker, E. F. (2007). The TRMM Multisatellite Precipitation Analysis (TMPA): Quasi-Global, Multiyear, Combined-Sensor Precipitation Estimates at Fine Scales. Journal of Hydrometeorology, 8(1), 38-55. https://doi.org/10.1175/JHM560.1
Hulley, G., Freepartner, R., Malakar, N., & Sarkar, S. (2016). Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS) Land Surface Temperature and Emissivity Product (MxD21) User Guide. California Institute of Technology.
Kiros, G., Shetty, A., & Nandagiri, L. (2016). Analysis of variability and trends in rainfall over northern Ethiopia. Arabian Journal of Geosciences, 9(6), 451. https://doi.org/10.1007/s12517-016-2471-1
Lanckriet, S., Frankl, A., Adgo, E., Termonia, P., & Nyssen, J. (2015). Droughts related to quasi-global oscillations: A diagnostic teleconnection analysis in North Ethiopia. International Journal of Climatology, 35(7), 1534-1542. https://doi.org/10.1002/joc.4074
Li, Y., Zhou, W., Chen, X., Fang, D., & Zhang, Q. (2017). Influences of the Three Gorges Dam in China on precipitation over surrounding regions. Journal of Meteorological Research, 31(4), 767-773. https://doi.org/10.1007/s13351-017-6177-4
Li, Z.-L., Tang, B.-H., Wu, H., Ren, H., Yan, G., Wan, Z., Trigo, I. F., & Sobrino, J. A. (2013). Satellite-derived land surface temperature: Current status and perspectives. Remote Sensing of Environment, 131, 14-37. https://doi.org/10.1016/j.rse.2012.12.008
Long, Z., Perrie, W., Gyakum, J., Caya, D., & Laprise, R. (2007). Northern Lake Impacts on Local Seasonal Climate. Journal of Hydrometeorology, 8(4), 881-896. https://doi.org/10.1175/JHM591.1
Maidment, R., Grimes, D., Black, E., Tarnavsky, E., Young, M., Greatrex, H., Allan, R., Stein, T., Nkonde, E., Senkunda, S., & Uribe Alcántara, E. (2017). A new, long-term daily satellite-based rainfall dataset for operational monitoring in Africa. Scientific Data, 4, 1-19. https://doi.org/10.1038/sdata.2017.63
Mehta, A. V., & Yang, S. (2008). Precipitation climatology over Mediterranean Basin from ten years of TRMM measurements. Advances in Geosciences, 17, 87-91. https://doi.org/10.5194/adgeo-17-87-2008
Peel, M. C., Finlayson, B. L., & McMahon, T. A. (2007). Updated World Map of the Koppen-Geiger Climate Classification. Hydrology and Earth System Sciences, 11(5), 1633-1644. https://doi.org/10.5194/hess-11-1633-2007
Pielke, R. A., & Zeng, X. (1989). Influence on severe storm development of irrigated land. National Weather Digest, 14(2), 16-17.
Samuelsson, P., Kourzeneva, E., & Mironov, D. (2010). The impact of lakes on the European climate as simulated by a regional climate model. Boreal Environment Research, 15(2), 113-129.
Schreck III, C. J., & Semazzi, F. H. M. (2004). Variability of the recent climate of eastern Africa. International Journal of Climatology, 24(6), 681-701. https://doi.org/10.1002/joc.1019
Segele, Z. T., Lamb, P. J., & Leslie, L. M. (2009a). Large-scale atmospheric circulation and global sea surface temperature associations with Horn of Africa June-September rainfall. International Journal of Climatology, 29(8), 1075.
Segele, Z. T., Lamb, P. J., & Leslie, L. M. (2009b). Seasonal-to-Interannual Variability of Ethiopia/Horn of Africa Monsoon. Part I: Associations of Wavelet-Filtered Large-Scale Atmospheric Circulation and Global Sea Surface Temperature. Journal of Climate, 22(12), 3396-3421. https://doi.org/10.1175/2008JCLI2859.1
Seleshi, Y., & Zanke, U. (2004). Recent Changes in Rainfall and Rainy Days in Ethiopia. International Journal of Climatology, 24, 973-983. https://doi.org/10.1002/joc.1052
Shang, H., Yan, J., Gebremichael, M., & Ayalew, S. M. (2010). Trend analysis of extreme precipitation in the Northwestern Highlands of Ethiopia with a case study of Debre Markos. Hydrology and Earth System Sciences Discussions, 15(6), 1937-1944. https://doi.org/10.5194/hess-15-1937-2011
Shukui, Z., ZiAi, L., & Nan, Z. (2011). Study on Precipitation changes in area nearby Three Gorges Dam(China) in 1958-2008. Technics Technologies Education Management, 6(3), 644-650.
Spinage, C. A. (2012). African ecology—Benchmarks and historical perspectives. In African Ecology—Benchmarks and Historical Perspectives (p. 1562). https://doi.org/10.1007/978-3-642-22872-8
Su, D., Wen, L., Gao, X., Leppäranta, M., Song, X., Shi, Q., & Kirillin, G. (2020). Effects of the Largest Lake of the Tibetan Plateau on the Regional Climate. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 125(22). https://doi.org/10.1029/2020JD033396
Sun, D., Pinker, R. T., & Basara, J. B. (2004). Land Surface Temperature Estimation from the Next Generation of Geostationary Operational Environmental Satellites: GOES M–Q. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 43(2), 363-372. https://doi.org/10.1175/1520-0450(2004)043<0363:LSTEFT>2.0.CO;2
Sun, L., Cai, Y., Yang, W., Yi, Y., & Yang, Z. (2019). Climatic variations within the dry valleys in southwestern China and the influences of artificial reservoirs. Climatic Change, 155(1), 111-125. https://doi.org/10.1007/s10584-019-02457-y
Sun, Q., Miao, C., Duan, Q., Ashouri, H., Sorooshian, S., & Hsu, K.-L. (2018). A Review of Global Precipitation Data Sets: Data Sources, Estimation, and Intercomparisons. Reviews of Geophysics, 56(1), 79-107. https://doi.org/10.1002/2017RG000574
Tabari, H., Taye, M. T., & Willems, P. (2015). Statistical assessment of precipitation trends in the upper Blue Nile River basin. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 29(7), 1751-1761. https://doi.org/10.1007/s00477-015-1046-0
Tarnavsky, E., Grimes, D., Maidment, R., Black, E., Allan, R. P., Stringer, M., Chadwick, R., & Kayitakire, F. (2014). Extension of the TAMSAT Satellite-Based Rainfall Monitoring over Africa and from 1983 to Present. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 53(12), 2805-2822. https://doi.org/10.1175/JAMC-D-14-0016.1
Tesfaye, S., Taye, G., Birhane, E., & van der Zee, S. (2019). Observed and model simulated twenty-first century hydro-climatic change of Northern Ethiopia. Journal of Hydrology: Regional Studies, 22. https://doi.org/10.1016/j.ejrh.2019.100595
Thiemig, V., Rojas, R., Zambrano-Bigiarini, M., Levizzani, V., & Roo, A. D. (2012). Validation of Satellite-Based Precipitation Products over Sparsely Gauged African River Basins. Journal of Hydrometeorology, 13(6), 1760-1783. https://doi.org/10.1175/JHM-D-12-032.1
Thiery, W., Davin, E. L., Panitz, H.-J., Demuzere, M., Lhermitte, S., & van Lipzig, N. (2015). The Impact of the African Great Lakes on the Regional Climate. Journal of Climate, 28(10), 4061-4085. https://doi.org/10.1175/JCLI-D-14-00565.1
Tomassetti, B., Giorgi, F., Verdecchia, M., & Visconti, G. (2003). Regional model simulation of the hydrometeorological effects of the Fucino Lake on the surrounding region. Annales Geophysicae, 21(11), 2219-2232. https://doi.org/10.5194/angeo-21-2219-2003
Tsidu, G. M. (2012). High-Resolution Monthly Rainfall Database for Ethiopia: Homogenization, Reconstruction, and Gridding. Journal of Climate, 25(24), 8422-8443. https://doi.org/10.1175/JCLI-D-12-00027.1
Vázquez-Navarro, M., Mayer, B., & Mannstein, H. (2013). A fast method for the retrieval of integrated longwave and shortwave top-of-atmosphere upwelling irradiances from MSG/SEVIRI (RRUMS). Atmospheric Measurement Techniques, 6(10), 2627-2640. https://doi.org/10.5194/amtd-5-4969-2012
Vendrov, S. L., & Malik, L. K. (1965). An Attempt to Determine the Influence of Large Reservoirs on Local Climate. Soviet Geography, 6(10), 25-40. https://doi.org/10.1080/00385417.1965.10770207
Wen, L., Lv, S., Li, Z., Zhao, L., & Nagabhatla, N. (2015). Impacts of the Two Biggest Lakes on Local Temperature and Precipitation in the Yellow River Source Region of the Tibetan Plateau. Advances in Meteorology, 2015, 10. https://doi.org/10.1155/2015/248031
Williams, A. P., & Funk, C. (2011). A westward extension of the warm pool leads to a westward extension of the Walker circulation, drying eastern Africa. Climate Dynamics, 37(11), 2417-2435. https://doi.org/10.1007/s00382-010-0984-y
Wu, L., Zhang, Q., & Jiang, Z. (2006). Three Gorges Dam affects regional precipitation. Geophysical Research Letters, 33(13). https://doi.org/10.1029/2006GL026780
Young, M. P., Williams, C. J. R., Chiu, J. C., Maidment, R. I., & Chen, S.-H. (2014). Investigation of Discrepancies in Satellite Rainfall Estimates over Ethiopia. Journal of Hydrometeorology, 15(6), 2347-2369. https://doi.org/10.1175/JHM-D-13-0111.1
Datasets
Ethiopia Electric Power (EEP). (2019). Daily Lake Levels in the Tekeze Reservoir, 2008–2019 [dataset]. Ethiopia Electric Power (EEP).
Internetbronnen
Addinsoft. (2022). XLSTAT 2022. Addinsoft. https://cdn.xlstat.com/helpcentersfdc/XLSTAT_HELP_EN.pdf
Climate Hazards Group. (2021, maart 30). CHIRPS FAQ. Climate Hazards Group wiki. https://wiki.chc.ucsb.edu/CHIRPS_FAQ
Common Landsat Band Combinations. (2021, november 12). USGS. https://www.usgs.gov/media/images/common-landsat-band-combinations
DATAtab Team. (2023). Mann-Whitney U-Test. DATAtab. https://datatab.net/tutorial/mann-whitney-u-test
EUMETSAT. (2021, juli 7). Land Surface Temperature Dataset from Meteosat First and Second Generation—Edition 1 (SUMET Ed. 1). EUMETSAT - Product Navigator. https://navigator.eumetsat.int/product/EO:EUM:CM:MULT:LST_METEOSAT_V001…
EUMETSAT. (2022, mei 11). AVHRR Level 1B - Metop—Global. EUMETSAT - Product Navigator. https://navigator.eumetsat.int/product/EO:EUM:DAT:METOP:AVHRRL1?query=L…
Facts and figures. (z.d.). Geraadpleegd 3 maart 2023, van https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/Sentine…
Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2021, juli 13). Window for planting in northern Ethiopia narrows as hunger catastrophe looms. Food and Agriculture Organization of the United Nations. https://www.fao.org/news/story/en/item/1415987/icode/
Frost, J. (z.d.). Mann Whitney U Test Explained. Statistics By Jim. Geraadpleegd 6 juli 2023, van https://statisticsbyjim.com/hypothesis-testing/mann-whitney-u-test/
How to access TAMSAT rainfall estimates. (z.d.). Tamsat. Geraadpleegd 17 september 2022, van https://www.tamsat.org.uk/data
Hulley, G. (2021). MOD21A1D v061. LPDAAC USGS. https://lpdaac.usgs.gov/products/mod21a1dv061/
Hulley, G. C. (2021). MYD21A1D v061. LPDAAC USGS. https://lpdaac.usgs.gov/products/myd21a1dv061/
Importing Table Data | Google Earth Engine. (2022, december 18). Google Developers. https://developers.google.com/earth-engine/guides/table_upload
Landsat 8 | U.S. Geological Survey. (z.d.). Geraadpleegd 4 maart 2023, van https://www.usgs.gov/landsat-missions/landsat-8
Landsat Collection 2 Surface Temperature | U.S. Geological Survey. (z.d.). Geraadpleegd 4 maart 2023, van https://www.usgs.gov/landsat-missions/landsat-collection-2-surface-temp…
Lindsey, R., & Herring, D. (z.d.). MODIS Brochure. NASA. Geraadpleegd 8 april 2023, van https://modis.gsfc.nasa.gov/about/media/modis_brochure.pdf
LUMIVERO. (z.d.). Which statistical test should you use? XLSTAT Help Center. Geraadpleegd 15 augustus 2023, van https://help.xlstat.com/6443-which-statistical-test-should-you-use?_gl=…..
NASA. (z.d.). TRMM (TMPA) Rainfall Estimate L3 3 hour 0.25 degree x 0.25 degree V7 (TRMM_3B42) at GES DISC. EARTHDATA. Geraadpleegd 20 augustus 2023, van https://cmr.earthdata.nasa.gov/search/concepts/C1281704371-GES_DISC.html
Poortinga, A., Nguyen, Q., Thwal, N. S., & Nicolau, A. P. (z.d.). Chapter A2.5: Water Balance and Drought. In Cloud-Based Remote Sensing with Google Earth Engine: Fundamentals and Applications: Part A2: Aquatic and Hydrological Applications (pp. 99-132). Geraadpleegd 11 april 2023, van https://docs.google.com/document/d/12cwzbNXtBQnm5switfL1vlv1stnp5D5gXcQ…
Sentinel-3—Overview. (z.d.). Geraadpleegd 3 maart 2023, van https://sentinels.copernicus.eu/web/sentinel/missions/sentinel-3/overvi…
Stevenson, J. R., & Debebe, M. (2009, mei 11). Hydro power in Ethiopia—The staged construction of Tekeze Arch Dam. https://www.waterpowermagazine.com/features/featurehydro-power-in-ethio…
