Bemiddeling in strafzaken leidt tot opvallende daling in recidivecijfers
Een toenemende focus op recidivebestrijding
De afgelopen jaren is er aanzienlijke aandacht besteed aan het terugdringen van recidive binnen ons strafrechtssysteem. Een kwantitatief onderzoek, uitgevoerd aan de Universiteit Gent in 2023, heeft de doeltreffendheid van bemiddeling in strafzaken als afschrikmiddel tegen herhaling van diefstal onderzocht. Hoewel bemiddeling sinds 1994 een vaste waarde is binnen ons juridisch stelsel, bleef de effectiviteit ervan een punt van discussie. Om deze kwestie op te helderen, heeft een uitgebreid onderzoek plaatsgevonden.
Een gebrek aan onderzoek en de impact op de samenleving
Er is tot op heden weinig onderzoek gedaan naar de diverse interventies van het Openbaar Ministerie, met name in gevallen van diefstal, die aanzienlijke gevolgen hebben voor onze samenleving. Dit onderzoek heeft gebruikgemaakt van strafdossiers uit de periode 2010 tot 2018, behandeld door het parket van Gent, en heeft een diepgaande vergelijkende analyse uitgevoerd waarbij bemiddeling in strafzaken werd vergeleken met traditionele gerechtelijke uitspraken.
Baanbrekende Resultaten
De resultaten van dit onderzoek onthullen een opvallende daling in de recidivecijfers bij diefstal na bemiddeling, wat verstrekkende implicaties heeft voor ons strafrechtssysteem.
Recidive: een oude kwestie
Recidive, het opnieuw plegen van misdrijven na een veroordeling, is een hardnekkig probleem dat de samenleving al eeuwen teistert, ondanks de inspanningen van de overheid om dit terug te dringen. De impact van recidive op onze maatschappij is aanzienlijk, en het idee van een onveilige samenleving spreekt niemand aan.
Bemiddeling als potentieel redmiddel
Bij bemiddeling in strafzaken wordt getracht om de dader tot inkeer te brengen. Deze aanpak kan worden toegepast als de strafmaat niet hoger is dan twee jaar gevangenisstraf. Het betrekken van het slachtoffer kan voordelen opleveren voor zowel slachtoffer als dader. In een bemiddelingsgesprek worden afspraken gemaakt om het conflict op te lossen, waardoor het slachtoffer meer aandacht krijgt en zich begrepen voelt. Naast bemiddeling kunnen ook aanvullende maatregelen worden opgelegd, zoals verplichte behandelingen, educatieve programma's of gemeenschapsdienst, met als doel de samenleving veiliger te maken door de dader te helpen.
Traditionele rechtbankvonnissen
Rechtbanken hebben een breed scala aan straffen tot hun beschikking, variërend van werkstraffen en boetes tot gevangenisstraf en proeftijd. Maar kunnen deze traditionele straffen daadwerkelijk bijdragen aan persoonlijke verbetering en het verminderen van misdrijven? Dat is de kern van dit onderzoek, dat aantoont dat traditionele straffen niet altijd het gewenste effect hebben, zoals blijkt uit de overvolle gevangenissen.
Het onderzoek en de gevolgen
Om de impact op recidive te begrijpen, is er een diepgaand onderzoek uitgevoerd aan de Universiteit Gent. Het is van maatschappelijk belang om aan te tonen dat bemiddeling in strafzaken daadwerkelijk helpt bij het verminderen van recidive en daarom behouden moet blijven. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat rechtbankvonnissen minder effectief zijn in het verminderen van recidive dan bemiddeling.
Duidelijke voordelen
Dit onderzoek toont aan dat bemiddeling in strafzaken bij diefstal effectief is en leidt tot een aanzienlijke daling van recidive. Bovendien is bemiddeling kosten-effectiever dan een gang naar de rechtbank, wat resulteert in lagere maatschappelijke kosten. Bemiddeling zorgt ervoor dat daders buiten de gevangenis blijven, waardoor de banden met hun familie en vrienden behouden blijven, evenals hun werk en huisvesting. Dit levert voordelen op voor slachtoffer, samenleving en dader.
Toekomstige stappen en beleid
Er is echter nog veel werk aan de winkel. Na dit verkennende onderzoek moet er verder wetenschappelijk onderzoek worden uitgevoerd om te bepalen welke maatregelen het meest effectief zijn. Is het de bemiddeling zelf, de behandeling, educatieve programma's of gemeenschapsdienst die het grootste verschil maken in het voorkomen van recidive? Het bevestigen van de doeltreffendheid van bemiddeling kan leiden tot meer investeringen in dit beleidsterrein. Daarnaast moet worden overwogen om bemiddeling uit te breiden naar misdrijven die bestraft kunnen worden met gevangenisstraffen langer dan twee jaar, een kwestie die nog verder wetenschappelijk onderzoek en beleidsdiscussie vereist.
Bibliografie
Aertsen, I. (2004). Victim-Offender Mediation with Serious Offences. In Council of Europe (Ed.), Crime Policy in Europe: Good Practices and Promising Examples (pp.75-86). Council of Europe Publishing.
Aertsen, I., Daems, T., & Robert, L. (Eds.). (2006). Institutionalizing restorative justice. Willan Publishing.
Agan, A., & Starr, S. (2017). The effect of criminal records on access to employment. American Economic Review, 107(5), 560-564. https://doi.org/10.1257/aer.p20171003
Andrade, C. (2023). Survival analysis, Kaplan-Meier curves, and Cox regression: basic concepts. Indian Journal of Psychological Medicine, 45(4), 434-435. DOI 10.1177/02537176231176986
Bai, H., & Clark, M. H. (2018). Propensity score methods and applications. Sage Publications.
Beijersbergen, K. A., Blokdijk, D., & Weijters, G. (2018). Recidive na high impact crimes. WODC Publications. Geraadpleegd op 3 augustus 2023, van https://www.researchgate.net/publication/325487293_Recidive_na_high_impact_crimes_Recidive_onder_daders_van_high_impact_cimes_veroordeeld_in_de_periode_2002-2013
Bewick, V., Cheek, L., & Ball, J. (2004). Statistics review 12: survival analysis. Critical care, 8(5), 389–394. https://doi.org/10.1186/cc2955
Bijleveld, C., & Commandeur, J. (2009). Multivariate analyse: een inleiding voor criminologen en andere sociale wetenschappers. (2de editie). Boom.
Bland, J. M., & Altman, D. G. (2004). The logrank test. Britisch medical journal, 328(7447), 1073. DOI 10.1136/bmj.328.7447.1073
Bol, M. W., & Overwater, J. J. (1986). Recidive van dienstverleners: in het strafrecht voor volwassenen. Staatsuitgeverij: onderzoek en beleid. Nr 73. Geraadpleegd op 1 augustus 2023, van https://repository.wodc.nl/bitstream/handle/20.500.12832/1018/ob073-volledige-tekst_tcm28-78444.pdf?sequence=1
Burrell, A., & Tonkin, M. (Eds.). (2020). Property crime: criminological and psychological perspectives. Routledge.
Bursac, Z., Gauss, C. H., Williams, D. K., & Hosmer, D. W. (2008). Purposeful selection of variables in logistic regression. Source code for biology and medicine, 3(1), 1-8. https://doi.org/10.1186/1751-0473-3-17
Claessen, J., Zeles, G., Zebel, S., & Nelen, H. (2015). Bemiddeling in strafzaken in Maastricht II. Onderzoek naar de samenhang tussen bemiddeling en recidive. Nederlands juristenblad, (29), 2015-2025. Geraadpleegd op 11 augustus 2023, vanhttps://www.researchgate.net/publication/282650403_Bemiddeling_in_strafzaken_in_Maastricht_II_-_Onderzoek_naar_de_samenhang_tussen_bemiddeling_en_recidive
Daems, T., & Robert, L. (2021). Onderzoek in de strafuitvoering: enkele uitdagingen voor de toekomst. Panopticon, 42(2), 89-96. Geraadpleegd op 27 augustus 2023, van http://www.maklu-online.eu/nl/tijdschrift/panopticon/jaargang-i-volume-42/issue-2-maart-april-2021/onderzoek-de-strafuitvoering-enkele-uitdagingen-vo/
Depauw, E. (2020). There and Back Again: The Selectivity of Recidivism in Belgian Prisons. Social Science History, 44(3), 445-462. DOI 10.1017/ssh.2020.17
Dessai, S., & Patil, V. (2019). Testing and interpreting assumptions of COX regression analysis. Cancer Research, Statistics, and Treatment, 2(1), 108-111. DOI 10.4103/CRST.CRST_40_19
De Strafrechtadvocaat (z.d.). Diefstal: eenvoudig of gekwalificeerd?. De Strafrechtadvocaat. Geraadpleegd op 13 augustus 2023, van https://www.de-strafrechtadvocaat.nl/diefstal-advocaat/
Eisenberg, M., & Horn, J. V. (2015). Recidive in de ambulante forensische GGZ. Onderzoeksbulletin: De Forensische Zorgspecialisten. Geraadpleegt op 1 augustus 2023, van https://dfzs.nl/files/recidive-in-de-ambulante-forensische-ggz.pdf
Federale overheidsdienst Justitie. (2020, december). Justitie in cijfers: 2015>2019. Geraadpleegd op 29 juli 2023, van
https://justice.belgium.be/sites/default/files/jic-nl-2015-2019.pdf
Federale overheidsdienst Justitie. (z.d.-a). Bemiddeling in strafzaken: de justitiehuizen. Dienst Communicatie.https://justice.belgium.be/sites/default/files/downloads/BemiddelingStrafzakenNL.pdf
Federale overheidsdienst Justitie. (z.d.-b). Geldboete. Geraadpleegd op 13 augustus 2023, van https://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/straffen_en_boetes/soorten_straffen/hoofdstraf/geldboete
Freiburger, T. L., & Iannacchione, B. M. (2011). An examination of the effect of imprisonment on recidivism. Criminal justice studies, 24(4), 369-379. https://doi.org/10.1080/1478601X.2011.625699
Gatabazi, P., Melesse, S. F., & Ramroop, S. (2019). Resampled Cox Proportional Hazards Models for Infant Mortality at the Kigali University Teaching Hospital. The Open Public Health Journal, 12(1). DOI 10.2174/1874944501912010136
Gendreau, P., Little, T., & Goggin, C. (1996). A meta‐analysis of the predictors of adult offender recidivism: What works!. Criminology, 34(4), 575-608. https://doi.org/10.1111/j.1745-9125.1996.tb01220.x
Goel, M. K., Khanna, P., & Kishore, J. (2010). Understanding survival analysis: Kaplan-Meier estimate. International journal of Ayurveda research, 1(4), 274. DOI 10.4103/0974-7788.76794
Groenendijk, F., & van Delft, A. (2013). Recidive, werkstraf en gevangenisstraf: een kritische bespreking. Tijdschrift voor Criminologie, 55(1), 59. Geraadpleegd op 3 augustus 2023, van https://www.proquest.com/docview/1411106872?pq-origsite=gscholar&fromopenview=true
Gupta, D., Braun, D. P., & Staren, E. D. (2013). Prognostic value of changes in quality of life scores in prostate cancer. BMC urology, 13(1), 1-7. https://doi.org/10.1186/1471-2490-13-32
Hardyns, W. (2021). Onderzoekontwerp in de criminologie. Faculteit recht en criminologie.
Heiskanen, M., & Lietonen, A. (2016). Crime and gender: a study on how men and women are represented in international crime statistics (Nr. 85). European Institute for Crime Prevention and Control, affiliated with the United Nations (HEUNI). Geraadpleegd op 29 juli 2023, van https://heuni.fi/documents/47074104/49491250/Crime_and_gender_taitto.pdf/b11659ba-06db-7f05-ca4d-c2b7c05f492a/Crime_and_gender_taitto.pdf?t=1607458023819
Hirschi, T., & Gottfredson, M. (1983). Age and the explanation of crime. American journal of sociology, 89(3), 552-584. https://doi.org/10.1086/227905
Hollin, C.R., & Palmer, E.J. (2020). The treatment and rehabilitation of property crime offenders. In A. Burrell, & M. Tonkin (Reds.), Property crime: criminological and psychological perspectives (pp. 221-233). Routledge.
Hox, J.J. (2010). Multilevel Analysis: Techniques and Applications (2de ed.). Routledge.
Jonas-van Dijk, J., Zebel, S., Claessen, J., & Nelen, H. (2020). Victim–offender mediation and reduced reoffending: Gauging the self-selection bias. Crime & Delinquency, 66(6-7), 949-972. https://doi.org/10.1177/0011128719854348
Martein, R. (2007). Alternatieve gerechtelijke maatregelen en straffen. Evaluatie na elf jaar werking van Dader in-zicht, Slachtoffer in Beeld en Leerprojecten voor daders van Seksueel Geweld. Panopticon, 28(2), 60. Geraadpleegt op 28 juli 2023, van http://www.maklu-online.eu/nl/tijdschrift/panopticon/jaargang-volume-28/2-maart-april-march-april-2007/alternatieve-gerechtelijke-maatregelen-en-straffen/
Mohammed, H., & Mohamed, W. A. W. (2015). Reducing recidivism rates through vocational education and training. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 204, 272-276. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.151.
Mojtahedi, M., Newton, S., & Von Meding, J. (2017). Predicting the resilience of transport infrastructure to a natural disaster using Cox’s proportional hazards regression model. Natural Hazards, 85(2), 1119-1133. https://doi.org/10.1007/s11069-016-2624-2
Nugent, W. R., Williams, M., & Umbreit, M. S. (2004). Participation in victim-offender mediation and the prevalence of subsequent delinquent behavior: A meta-analysis. Research on Social Work Practice, 14(6), 408-416. https://doi.org/10.1177/1049731504265831
O’Brien, F., & Burrell, A. (2020). The impact of property crime on victims. In A. Burrell, & M. Tonkin (Reds.), Property crime: criminological and psychological perspectives (pp. 59-73). Routledge.
Openbaar Ministerie (2020). Conversietabel nomenclatuur van tenlasteleggingen.
Jaarstatistiek van de correctionele parketten. Geraadpleegd op 8 augustus 2023, van https://www.om-mp.be/stat/corr/jstat2022/n/conversiepreventiecode.html
Podevyn, E., & Delcorte, G. (2014). Verhalen over 20 jaar bemiddeling in strafzaken - Récits des 20 ans de la médiation pénale. In C. Beckers, D. Burssens, A. Jonckheere, & A. Vauthier (Reds.), Bemiddeling in strafzaken. Een wispelturig debat / Médiation pénale. La Diversité en débat (pp. 23–38). Maklu.
Rich, J. T., Neely, J. G., Paniello, R. C., Voelker, C. C., Nussenbaum, B., & Wang, E. W. (2010). A practical guide to understanding Kaplan-Meier curves. Otolaryngology—Head and Neck Surgery, 143(3), 331-336. https://doi.org/10.1016/j.otohns.2010.05.007
Robert, L., Mine, B., & Maes, E. (2015). Recidive na een rechterlijke beslissing. Panopticon, 36(3), 173.Geraadpleegd op 27 juli 2023, https://www.researchgate.net/publication/278678796_Recidive_na_een_rechterlijke_beslissing_De_eerste_nationale_cijfers_over_recidiveprevalentie_op_basis_van_het_Centraal_Strafregister
Sherman, L., & Strang, H. (2007). Restorative justice: The evidence. The Smith Institute.
Spohn, C. (2007). The deterrent effect of imprisonment and offenders' stakes in conformity. Criminal Justice Policy Review, 18(1), 31-50. https://doi.org/10.1177/0887403406294945
StatsDirect Limited. (z.d.). Cox (Proportional Hazards) Regression. StatsDirect. Geraadpleegd op 1 augustus 2023, van https://www.statsdirect.com/help/Default.htm#survival_analysis/cox_regr…
Sykes, G. (1958). The society of captives. Princeton University Press.
Teoh, S. H. (2008). Using Kaplan Meier and cox regression in survival analysis: An example. ESTEEM Academic Journal, 4(2), 3-14. Geraadpleegd op 28 juli 2023, van https://ir.uitm.edu.my/id/eprint/4025/1/AJ_TEOH%20SIAN%20HOON%20EAJ%2008%201.pdf
Tonkin, M. (2020). The pathway into property crime. In A. Burrell, & M. Tonkin (Reds.), Property crime: criminological and psychological perspectives (pp. 23-37). Routledge.
Van der Put, C. E., Assink, M., & Gubbels, J. (2020). Differences in risk factors for violent, nonviolent, and sexual offending. Journal of forensic psychology research and practice, 20(4), 341-361. https://doi.org/10.1080/24732850.2020.1735248
Van Quickenborne, V. (2020). Beleidsverklaring Justitie. Parl.St. Kamer 2020-
2021, nr. 1610/015, 215-266
Vauthier, A., & Beckers, C. (2014). Een reality check voor bemiddeling in strafzaken. In C. Beckers, D. Burssens, A. Jonckheere, & A. Vauthier (Reds.), Bemiddeling in strafzaken. Een wispelturig debat / Médiation pénale. La Diversité en débat (pp. 23–38). Maklu.
Vlaamse overheid. (z.d.-a). Probatie. Geraadpleegd op 4 augustus 2023, van https://www.vlaanderen.be/probatie
Vlaamse overheid. (z.d.-b). Autonome probatiestraf. Geraadpleegd op 4 augustus 2023, van https://www.vlaanderen.be/autonome-probatiestraf
Vlaamse overheid. (z.d.-c). Autonome werkstraf. Geraadpleegd op 4 augustus 2023, van https://www.vlaanderen.be/autonome-werkstraf
Wachtel, T. (2016). Defining restorative. International Institute for Restorative Practices. Geraadpleegd op 3 augustus 2023, van https://www.iirp.edu/restorative-practices/defining-restorative/
Willemsen, J., Declercq, F., & Dautzenberg, M. (2006). Het effect van alternatieve gerechtelijke maatregelen. Maklu.
Wittouck, C., Vander Laenen, F., Dekkers, A., Vanderplasschen, W., De Ruyver, B., De Keulenaer, S., & Thomaes, S. (2015). Levensdomeinenen recidiveonderzoek van de gentse drugbehandelingskamer. Justice et sécurité – Justitie en veiligheid, 01. Geraadpleegd op 2 augustus 2023, van https://nicc.fgov.be/upload/publicaties/jsjv01nl.pdf
Zinsstag, E., Teunkens, M., & Pali, B. (2011). Conferencing: A way forward for restorative justice in Europe. Final report of JLS/2008/JPEN/043. European Forum for Restorative Justice; Leuven. Geraadpleegd op 10 augustus 2023, van https://www.euforumrj.org/sites/default/files/2019-11/final_report_conferencing_revised_version_june_2012_0.pdf
