Constipatie bij kinderen: een veelvoorkomend, verst(r)opt probleem

Constipatie is een veelvoorkomend probleem bij kinderen waarbij de symptomen vaak te laat worden opgemerkt. Met deze studie streven we naar het bereiken van verpleegkundigen, ouders en kinderen als primaire doelgroep. Onze hoofdvraag is geformuleerd als volgt: Hoe kunnen wij als verpleegkundigen ouders en kinderen begeleiden in de preventie en behandeling van constipatie? 

Deze literatuurstudie focust zich op de aandachtspunten rond constipatie. Inzichten over deze pathologie worden getoond waarbij de verschillende soorten ontlasting worden beschreven. Dit doen we met behulp van de Bristol Stool Chart. Daarnaast geven we een kijk op het intestinaal stelsel, met focus op de dunne darm, de dikke darm en de anus. Tevens lichten we het gedrag van het kind dat kampt met constipatie toe. Deze studie richt zich vooral op functionele constipatie. 

Constipatie wordt als functioneel beschouwd wanneer kinderen onregelmatige en pijnlijke stoelgang maken zonder dat er sprake is van een onderliggende lichamelijke aandoening of ziekte. Volgens Verheij & Verheij-Bakker (2017) is op kinderleeftijd 90% van de constipatie functioneel van aard. Bij ongeveer de helft van de kinderen komt deze problematiek tot uiting in het eerste levensjaar, evenzeer ook bij peuters en kinderen in de lagere school. Van alle kinderen met functionele constipatie ervaart 50% symptomen (Hyman et al., 2016). 

Verschillende factoren spelen mee in de oorzaken en behandeling van functionele constipatie. We werpen een blik op de niet-medische oorzaken van constipatie met een extra aandacht voor potjestraining. Verder wordt de diagnose volgens de Rome IV criteria toegelicht en beschrijft deze literatuurstudie de verschillende diagnostische onderzoeken. Behandeling voor constipatie bestaat uit educatie over voeding, drank, beweging, medicatie, toilettraining en psychisch welzijn. Tot slot zetten we in op preventie en educatie die we verduidelijken via een product. 

In de praktijk wordt er een hulpmiddel aangeboden voor verpleegkundigen zodat zij ouders en kinderen kunnen ondersteunen in de behandeling en preventie van constipatie. Dit gebeurt met behulp van een box, speciaal ontworpen voor de hospitalisatieafdelingen in het ziekenhuis die in aanraking komen met kinderen. Het doel van deze studie is een groter bewustzijn creëren bij de verpleegkundigen en ouders waarvan het kind kampt met constipatie. Evenzeer betrekken we de kinderen. Hierbij worden oplossingen gegeven, gericht op verpleegkundigen, ouders en kinderen. 

Met een algemene informatiebrochure wordt extra kennis over het onderwerp aangeboden aan de verpleegkundigen en de ouders. Dit is een korte samenvatting van de literatuurstudie met de informatie die relevant is voor hen indien zij meer achtergrondinformatie wensen. Daarnaast bevat de box nog drie andere onderdelen, elk gericht op een andere doelgroep. 

Meer specifiek richten we ons in het eerste deel tot de ouders, hiervoor werd een website ontwikkeld met vragenlijst zodat ouders aan de hand van dit antwoord snel tot bepaalde preventieve en curatieve maatregelen komen. Die kunnen ze toepassen om zo te weten te komen wanneer ze medisch advies moeten inwinnen. Het onderdeel bestemd voor de kinderen is onderverdeeld in de verschillende ontwikkelingsfasen van het kind. Omwille van de korte tijdspanne om het project uit te werken blijft dit beperkt tot de fase waarin er gestart wordt met zindelijkheidstraining. Dat is tevens ook de fase waar functionele constipatie het meest voorkomt. 

Aan de hand van een prentenboek, video, boekje, tekeningen etc. krijgen kinderen informatie. De informatie is dus aangepast aan het ontwikkelingsniveau van het kind.