“Het kerkje van Beveren voelde toch even speciaal”

Robin
Van Mieghem

Fides viva in corde sentit 

“Het kerkje van Beveren voelde toch even speciaal”. Het is een antwoord dat een leerling gaf op de vraag hoe ze de bezinning en het bezoek aan de kerk had ervaren. Het vak godsdienst zou leerlingen meer in contact moeten brengen met de echte geloofsbeleving. Dit is een stelling van bisschop Lode Van Hecke en wordt door veel leerkrachten uit het werkveld beaamt. Dit bachelorproef-project wil hiertoe een aanzet geven. 

 

Met of zonder immersieve werkvorm?

Er zijn tientallen redenen aan te geven waarom Kerk en onderwijs stilaan vreemden worden van elkaar. Toch lijkt het niet aangewezen dat de initiatie in de geloofsbeleving enkel buiten de school plaatsvindt. Het godsdienstonderwijs is vaak te rationeel. Daarom hier de focus op die ontbrekende component. Is die geloofsbeleving dan echt zo waardevol? In welke mate geeft deze een extra dimensie aan de godsdienstles? Dit onderzoek richt zich op de volgende onderzoeksvraag: 

In welke mate draagt een immersieve audiovisuele rondleiding in de Sint-Martinuskerk te Beveren bij aan een toename van kennis, interesse en motivatie voor het vak godsdienst?

 

Experientia docet

Ik startte met een uitgebreid bronnen-onderzoek naar didactiek en leerstof via diverse archieven en bibliotheken. Dit diende als basis voor de verdere uitwerking van het project. 

Deelnemers waren twee klassen van de Sint-Maarten Bovenschool in Beveren: het 6de jaar verzorging, dat reguliere lessen kreeg over de kerk, en het 7de jaar kinderzorg en thuis- en bejaardenzorg, dat een kerkbezoek met immersieve audiotour ondernam. Beide groepen waren vergelijkbaar qua niveau.

De reguliere les aan de controlegroep werd gegeven aan de hand van een PowerPoint met foto's. De kerkbezoek-groep volgde een audiovisuele tour via de ErfgoedApp, die hen zelfstandig het kerkgebouw liet ontdekken en hen tevens de aanzet gaf tot stiltemomenten en reflectie. 

Toetsen en enquêtes, afgenomen na beide werkvormen, werden onderzocht om de invloed van de immersieve benadering op prestaties en motivatie te bepalen. De enquêtegrafieken gaven inzicht in de emotionele impact van beide methoden. Er bleek een spectaculair verschil in score. Observaties tijdens de lessen ondersteunden de bevindingen.

 

Verba docent, exempla trahunt

De resultaten van mijn onderzoek tonen aan dat de praktijkervaring van een audiotour effectiever is voor kennis-behoud en motivatie bij leerlingen in vergelijking met traditionele lessen. 

De 7KZ en 7TBZ-groepen behaalden hogere en meer consistente scores op toetsen dan de 6ZW-groep, ondanks zelf gerapporteerde verschillen in kennis-niveau. De enquêteresultaten tonen ook aan dat de oudere leerlingen (7KZ en 7TBZ) meer gemotiveerd waren dan de jongere groep (6ZW). Deze bevindingen suggereren dat praktijkervaringen een waardevolle aanvulling zijn op traditioneel onderwijs, en kunnen bijdragen aan het verbeteren van de lesmethoden en aan het verhogen van de motivatie van leerlingen voor het vak.


Summa Summarum

Leerlingen die het kerkgebouw bezochten, behaalden hogere scores op kennisvragen en toonden meer motivatie en interesse dan de controlegroep. Dit suggereert dat praktijkervaringen zoals een kerkbezoek een positieve invloed hebben op leerresultaten en motivatie.

Ondanks het gebruik van diverse onderzoeksmethoden blijft de generaliseerbaarheid beperkt door de kleine steekproef en eenmalige uitvoering van het onderzoek. Voor sterkere bewijzen is herhaling met een grotere en diverse steekproef nodig.

Bibliografie

Augustine, S. (1949). De Civitate dei: Selections with Notes and Glossary.

Bosman, H. (1983). De Heilige Familie: Een beeldengroep van Walther Pompe. Herman Cools.

Cools, H. (1987). Houten Marcusbeeld uit predikstoel gerukt te Beveren. Het Vrije Waasland.

De Paepe, H. (2022). Het Verhaal van Vlaanderen. De geschiedenis van de prehistorie tot nu.

Durand, G. (1893). The symbolism of churches and church ornaments: A Translation of the First Book of the Rationale Divinorum Officiorum.

Ensie. (2019, June 13).zijaltaren. De Betekenis Volgens Historische Collectie Nederland. https://www.ensie.nl/collectie-nederland/zijaltaren

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed | FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw. (n.d.). https://faro.be/faro-vlaams-steunpunt-voor-cultureel-erfgoed

GJS. (2023, August 22). Bijna 1 op de 10 moet schoolreis laten schieten vanwege “te duur.” Het Belang Van Limburg.

Heiligen. (n.d.). Heiligen. https://heiligen.net/
Klooster der wilhelmieten. (n.d.). Inventaris Onroerend

Erfgoed. https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/17147 Leene, A., & Markus, W. (2016). Dogmatiek voor iedereen (3rd ed.). Jes!

Leterme, C. (n.d.-a).Het kerkgebouw. Bijbel in 1000 Seconden. https://bijbelin1000seconden.be/menu/tiki- index.php?page=Het%20kerkgebouw&pagenum=2#Kerken

Leterme, C. (n.d.-b).Sacrament van de Verzoening. Bijbel in 1000 Seconden. https://bijbelin1000seconden.be/menu/tiki- index.php?page=Sacrament%20van%20de%20verzoening&pagenum=2#Schuld_en_zonde

Leterme, C. (n.d.-c).Sacrament van de Zieken. Bijbel in 1000 Seconden. https://bijbelin1000seconden.be/menu/tiki- index.php?page=Sacrament%20van%20de%20zieken&pagenum=2#SACRAMENT_VAN_DE_ZIE KEN_Ziekenzalving_

Maenhout, K. (2023, May 2). Forse stijging onbetaalde schoolfacturen legt armoede bloot. De Standaard.

Paternoster, T. (2021, March 18). “Beweeg meer en activeer je hersenen”. Zo begin je aan bewegend leren. Klasse. https://www.klasse.be/257016/beweeg-meer-en-activeer-je- hersenen-zo-begin-je-aan-bewegend-leren/

SINT-MARTINUSKERK. (n.d.). ErfgoedApp. https://erfgoed.app/tourid/?id=2341 Steenbergen, R. (2022). Van idee tot podcast in 60 minuten. Haystack. Timmers, J. J. M. (1974). Christelijke symboliek en iconografie.

Uitvaart. (2022, February 2). Kerknet. https://www.kerknet.be/pastorale-eenheid- zache%C3%BCs-zonhoven/informatie/uitvaart

Van Driessche, R. (1861). Annalen van de Oudheidkundige Kring van het Land van Waas.
Van Hecke, L. (2023a). De leraar rooms-katholieke godsdienst en zijn of haar spirituele

bron. Collationes, 53(4), 478.
Van Hecke, L. (2023b, March 11). Toespraak van de bisschop van Gent: Mgr. Lode Van Hecke.

Ontmoeting Met Theologiestudenten, Gent, Belgium.

Vijt, A. J. (1872). Kladboekje van Pastoor Vijt.

Weemaes, R. (1979). De Sint-Martinuskerk in het land van Beveren.

Willems, R. (2001). Vandaag is ’t Sinte-Maarten.

Willems, R. (2017, April). De obiits van de Sint-Martinuskerk in Beveren.Het Land Van Beveren, 2, 44–49.

Willems, R. (2023, June 28). De Sint-Martinuskerk. Interview, Beveren, Belgium.

Wilschut, A. H. J., Van Straaten, T., & Riessen, M. (2013). Geschiedenisdidactiek: handboek voor de vakdocent.

Download scriptie (27.04 MB)
Universiteit of Hogeschool
Odisee
Thesis jaar
2024
Promotor(en)
Hilde Van Hoeymissen