Waarom verpleegkundigen anders zijn dan artsen… en waarom dat ons allemaal zou moeten boeien.
Verpleegkundigen zijn anders dan artsen… en waarom dat ons allemaal zou moeten boeien.
Stel je voor dat je in het ziekenhuis ligt. De arts kijkt geconcentreerd naar je medische gegevens, terwijl de verpleegkundige naast je bed staat en vraagt hoe je je voelt. Maar wist je dat de persoonlijkheid van een arts anders is dan die van een verpleegkundige? En dat dit invloed heeft op hoe ze samenwerken om de beste zorg te geven? Uit onderzoek blijkt dat persoonlijkheidskenmerken van verpleeg- en geneeskundestudenten hun studiekeuze en toekomstige samenwerking beïnvloeden.
(Afbeelding: Designed by Freepik)
Iedereen weet dat samenwerken in de zorg belangrijk is, maar dit verloopt niet altijd zonder problemen. Artsen en verpleegkundigen hebben elk hun eigen manier van werken en communiceren, en dat leidt soms tot misverstanden. Wat mijn onderzoek laat zien, is dat veel van die verschillen in gedrag en communicatie kunnen worden teruggevoerd op de persoonlijkheidskenmerken die toekomstige artsen en verpleegkundigen al vanaf de start van hun studie bezitten.
Verpleegkundestudenten scoren gemiddeld hoger op neuroticisme, terwijl geneeskundestudenten hoger scoren op openheid en consciëntieusheid.
Gevonden! 700 studenten genees- en verpleegkunde vullen persoonlijkheidstest in!
Voor dit onderzoek vulden 659 studenten verpleegkunde en geneeskunde uit heel Vlaanderen een persoonlijkheidstest in. Deze studenten kwamen van vijf hogescholen en vier universiteiten – van grote instellingen in Antwerpen en Gent tot hogescholen in Leuven en Limburg. De persoonlijkheidstest bracht vijf belangrijke eigenschappen in kaart, waaronder: hoe stressbestendig iemand is (neuroticisme), hoe open iemand staat voor nieuwe ervaringen (openheid), en hoe goed iemand kan plannen en georganiseerd werken (consciëntieusheid).
Er is een verschil in persoonskenmerken gevonden!
Verpleegkundestudenten die hoger scoren op neuroticisme zijn gevoeliger voor stress en negatieve emoties. Dit betekent dat ze mogelijk meer ondersteuning nodig hebben om met de werkdruk in de zorg om te gaan. Aan de andere kant kan deze gevoeligheid hen juist helpen om empathischer te zijn en beter aan te voelen hoe een patiënt zich voelt.
Geneeskundestudenten die meer openstaan voor nieuwe ervaringen en georganiseerd zijn, kunnen wellicht beter omgaan met veranderingen en ingewikkelde medische processen. Dit soort verschillen zijn belangrijk, omdat ze een direct effect hebben op hoe deze studenten in de toekomst met elkaar samenwerken.
Nog een interessante bevinding was dat deze verschillen kleiner werden naarmate studenten verder in hun opleiding waren. De persoonlijkheidsverschillen tussen eerstejaars verpleeg- en geneeskundestudenten waren veel duidelijker dan tussen de laatstejaars.
Dit suggereert dat de opleiding hen helpt zich aan te passen en dat ze gedurende hun studie vaardigheden ontwikkelen die hun samenwerking verbeteren, ongeacht hun oorspronkelijke persoonlijkheidskenmerken.
Je persoonlijkheid en samenwerken met andere zorgverleners.
Maar waarom zou jij, als buitenstaander, dit interessant vinden? Omdat het laat zien dat persoonlijkheidskenmerken niet alleen bepalen wie je bent, maar ook hoe je werkt – vooral in de gezondheidszorg. En als je bedenkt dat veel medische fouten en problemen in de zorg voortkomen uit miscommunicatie of slechte samenwerking, dan begrijp je waarom het belangrijk is dat zorgverleners begrijpen wie ze zelf zijn en hoe ze met anderen samenwerken.
Wat nu? Wat moet er gebeuren?
Op basis van deze bevindingen zijn er enkele duidelijke aanbevelingen voor de toekomst. Ten eerste moeten studenten zich bewust worden van hun persoonlijkheidskenmerken. Door reflectie en zelfbewustzijn kunnen ze hun sterke en zwakke punten leren kennen en zich beter voorbereiden op hun toekomstige rol in de zorg. Dit kan eenvoudig worden opgenomen in de opleiding, bijvoorbeeld door zelfreflectiesessies en gesprekken met begeleiders.
Daarnaast zouden opleidingen gezamenlijke trainingen voor verpleeg- en geneeskundestudenten moeten aanbieden. Denk aan skills labs waar ze samen oefenen met situaties die ze later op de werkvloer tegenkomen. Door deze toekomstige zorgverleners samen te laten leren, kunnen ze elkaars werkwijze beter begrijpen en respecteren, en wordt de traditionele hiërarchie tussen artsen en verpleegkundigen verminderd.
(Afbeelding: Shutterstock)
Ook is het belangrijk dat opleidingen aandacht besteden aan stressmanagement, vooral voor verpleegkundestudenten. Door studenten vroeg in hun opleiding te leren omgaan met stressvolle situaties, kunnen we ervoor zorgen dat ze met meer zelfvertrouwen aan hun loopbaan in de zorg beginnen, en dat ze minder risico lopen op burn-out.
Bewust worden wie je bent!
Persoonlijkheidskenmerken spelen een grotere rol in de zorg dan je misschien denkt. Ze hebben invloed op hoe zorgverleners samenwerken, hoe ze beslissingen nemen, en zelfs op de kwaliteit van de zorg die ze leveren. Verpleegkundestudenten zijn vaak gevoeliger voor stress, terwijl geneeskundestudenten meer openstaan voor nieuwe ideeën en preciezer werken. Door studenten bewust te maken van deze kenmerken en hen gezamenlijk op te leiden, kunnen we een sterkere basis leggen voor interprofessionele samenwerking in de toekomst.
(Afbeelding: designed by Freepik)
Denk eraan...
Je ligt nog steeds in het ziekenhuis. De arts bladert nog steeds door je dossier, terwijl de verpleegkundige naast je staat en luistert naar je zorgen. Maar deze keer is er iets veranderd: de arts en de verpleegkundige begrijpen elkaar beter. Ze communiceren duidelijk, vullen elkaar aan, en hebben geleerd hoe ze ondanks hun verschillende persoonlijkheidskenmerken als een echt team kunnen functioneren. En uiteindelijk is dat waar het om draait: de beste zorg leveren aan de patiënt, waarbij artsen en verpleegkundigen elkaars krachten aanvullen in plaats van elkaar tegen te werken. Want een team dat elkaar begrijpt en samenwerkt, maakt het verschil tussen goede zorg en uitstekende zorg.
Bibliografie
1. Reeves S, Pelone F, Harrison R, Goldman J, Zwarenstein M. Interprofessional collaboration to improve professional practice and healthcare outcomes. Cochrane Database for Systematic Reviews. 2017;6:1-3.
2. Avrech Bar M, Katz Leurer M, Warshawski S, Itzhaki M. The role of personal resilience and personality traits of healthcare students on their attitudes towards interprofessional collaboration. Nurse Education Today. 2018;61:36-42.
3. Samuriwo R, Laws E, Webb K, Bullock A. "I didn't realise they had such a key role." Impact of medical education curriculum change on medical student interactions with nurses: a qualitative exploratory study of student perceptions. Advances in Health Sciences Education. 2020;25(1):75-93.
4. House S, Havens D. Nurses' and physicians' perceptions of nurse-physician collaboration: A systematic review. The Journal of Nursing Administration. 2017;47(3):165-71.
5. Verspuy M, Van Bogaert P. Interprofessional collaboration and communication. In: Van Bogaert P, Clarke S, editors. The organizational context of nursing practice concepts, evidence, and interventions for improvement. Dordrecht, Nederland: Springer International Publishing; 2018. p. 259-78.
6. Mahboube L, Talebi E, Porouhan P, Orak RJ, Farahani MA. Comparing the attitude of doctors and nurses toward factor of collaborative relationships. Journal of Family Medicine and Primary Care. 2019;8(10):3263-7.
7. Berger-Estilita J, Chiang H, Stricker D, Fuchs A, Greif R, McAleer S. Attitudes of medical students towards interprofessional education: A mixed-methods study. PLoS One. 2020;15(10):1-19.
8. Tan TC, Zhou H, Kelly M. Nurse-physician communication - An integrated review. Journal of Clinical Nursing. 2017;26(23-24):3974-89.
9. Zhou Y, Graham L, West C. The relationship between study strategies and academic performance. International Journal of Medical Education. 2016;7:324-32.
10. The Joint Commission. Sentinel event data summary Washington: The Joint Commission; Geraadpleegd op 18 mei 2024 [Available from: https://www.jointcommission.org/resources/sentinel-event/sentinel-event….
11. Huston C. Preparing nurse leaders for 2020. Journal of Nursing Management. 2008;16:905-11.
12. Spaulding EM, Marvel FA, Jacob E, Rahman A, Hansen BR, Hanyok LA, et al. Interprofessional education and collaboration among healthcare students and professionals: a systematic review and call for action. Journal of Interprofessional Care. 2021;35(4):612-21.
13. Boyd AD, Dunn Lopez K, Lugaresi C, Macieira T, Sousa V, Acharya S, et al. Physician nurse care: A new use of UMLS to measure professional contribution. Are we talking about the same patient a new graph matching algorithm? Int J Med Inform. 2018;113:63-71.
14. Monfre J, Knudsen EA, Sasse L, Williams MJ. Nurses' perceptions of nurse-physician collaboration. Nursing Management. 2022;53(1):34-42.
15. Liu W, Gerdtz M, Manias E. Creating opportunities for interdisciplinary collaboration and patient-centred care: how nurses, doctors, pharmacists and patients use communication strategies when managing medications in an acute hospital setting. J Clin Nurs. 2016;25(19-20):2943-57.
16. Wilhelmsson M, Ponzer S, Timpka T, Faresjö T. Are there certain personalities among team players? - Using the concept “Team Player” developed from the instrument Readiness for Interprofessional Education Scale (RIPELS). Educational Research Applications. 2019;6(4):1-8.
17. Bisset CN, McKee T, Cawley M, Tilling E, Moug SJ. A systematic review of the abdominal surgeon's personality: Exploring common traits in Western populations. Behavioral Sciences. 2020;11(1):2-16.
18. Borges NJ, Savickas ML. Personality and medical specialty choice: A literature review and integration. Journal of Career Assessment. 2002;10(3):362-80.
19. Milić J, Škrlec I, Milić Vranješ I, Plužarić V, Heffer M. Importance of the big-five in the future medical specialty preference. BMC Medical Education. 2020;20(1):234-43.
20. Sultan S, Labban OM, Hamawi AM, Alnajrani AK, Tawfik AM, Felemban MH, et al. Relationship of big five personality traits and future specialty preference among undergraduate medical students: A cross-sectional study. The Egyptian Journal of Neurology, Psychiatry and Neurosurgery. 2023;59(1):1-8.
21. Yang Y, Li J, Wu X, Wang J, Li W, Zhu Y, et al. Factors influencing subspecialty choice among medical students: a systematic review and meta-analysis. BMJ Open. 2019;9(3):1-12.
22. Vermeulen MAP, Hill JM, van Vilsteren B, Brandt-Hagemans SCF, van Loon FHJ. Personality characteristics of Dutch nurse anesthetists and surgical nurses when compared to the normative Dutch population, a quantitative survey study Applied Nursing Research. 2024;76:1-8.
23. Kennedy B, Curtis K, Waters D. Is there a relationship between personality and choice of nursing specialty: an integrative literature review. BMC Nursing. 2014;13(40):1-10.
24. Specht J, Egloff B, Schmukle SC. Stability and change of personality across the life course: the impact of age and major life events on mean-level and rank-order stability of the Big Five. Journal of Personality and Social Psychology. 2011;101:682-704.
25. Nebhinani N, Ghatak S, Singh K, Misra S, Bhagat OL, Garg R. Effect of personality development program for medical and nursing students: A pilot study. In: Bajaj JS, editor. Annals of the National Academy of Medical Sciences; India 2015. p. 13-20.
26. Miles CC. The personality development of student nurses. The American Journal of Nursing. 1934;34(2):175-84.
27. Abbiati M, Cerutti B. Do students' personality traits change during medical training? A longitudinal cohort study. Advances in Health Sciences Education. 2023;28:1079-92.
28. Furnham A, Cheng HM. The change and stability of NEO scores over six-years: A British study and a short review. Personality and Individual Differences. 2019;144:105-10.
29. Braspenning M. Persoonlijkheid en interpersoonlijk gedrag. Een cross-sectionele studie bij studenten verpleegkunde en geneeskunde in twee Antwerpse opleidingsinstellingen. Antwerpen: Universiteit Antwerpen; 2013.
30. Costa Jr PT, McCrae RR. The Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R). In: Boyle GJ, Matthews G, Saklofske DH, editors. The SAGE Handbook of Personality Theory and Assessment: Volume 2 — Personality Measurement and Testing. Thousand Oaks, Californië, U.S.A.: SAGE Publications Ltd; 2008. p. 179-98.
31. Costa P, McCrae RR. NEO-PI-3 & NEO-FFI-3: persoonlijkheidsvragenlijst. Amsterdam, Nederland: Hogrefe Uitgevers B.V.; 2014. 120 p.
32. McCrae RR, De Bolle M, Löckenhoff CE, Terracciano A. Lifespan trait development: Toward an adequate theory of personality. In: Rauthmann JF, editor. The Handbook of Personality Dynamics and Processes. Massachusetts, U.S.A.: Elsevier Academic Press; 2021. p. 621-41.
33. Costa Jr PT, McCrae RR. Normal personality assessment in clinical practice: The NEO Personality Inventory. Psychological Assessment. 1992;4(1):5-13.
34. Costa Jr PT, McCrae RR, Löckenhoff CE. Personality across the life span. Annual Review of Psychology. 2019;70:423-48.
35. Camps J, Stouten J, Euwema M. The relation between supervisors’ Big Five personality traits and employees’ experiences of abusive supervision. Frontiers in Psychology. 2016;7:1-11.
36. El Othman RE, El Othman RE, Hallit R, Obeid S, Hallit S. Personality traits, emotional intelligence and decision-making styles in Lebanese universities medical students. BMC psychology. 2020;8(1):1-14.
37. Baldacchino DR, Galea P. Student nurses’ personality traits and the nursing profession: part 1. British Journal of Nursing. 2012;21:419-126.
38. Johnson JA. Units of analysis for description and explanation in psychology. In: Hogan R, Johnson JA, Briggs SR, editors. Handbook of personality psychology. Massachusetts, U.S.A.: Academic Press; 1997. p. 73-93.
39. O'Tuathaigh CMP, Idris AN, Duggan E, Costa P, Costa MJ. Medical students' empathy and attitudes towards professionalism: Relationship with personality, specialty preference and medical programme. PLOS ONE. 2019;14(5):1-15.
40. Guilera T, Batalla I, Forné C, Soler-Gonzàlez J. Empathy and big five personality model in medical students and its relationship to gender and specialty preference: a cross-sectional study. BMC Medical Education. 2019;19(1):57-65.
41. Lewis EG, Cardwell JM. The big five personality traits, perfectionism and their association with mental health among UK students on professional degree programmes. BMC Psychology. 2020;8(1):1-10.
42. Ortet G, Pinazo D, Walker D, Gallego S, Mezquita L, Ibáñez MI. Personality and nonjudging make you happier: Contribution of the Five-Factor Model, mindfulness facets and a mindfulness intervention to subjective well-being. PLOS ONE. 2020;15(2):1-14.
43. Van Herzele M. Een cross-sectionele studie over de persoonskenmerken en houding ten aanzien van samenwerking tussen eerste- en laatstejaarsstudenten in de opleidingen verpleeg-, vroed- en geneeskunde. Antwerpen: Universiteit Antwerpen; 2023.
44. Kim HY. Statistical notes for clinical researchers: assessing normal distribution (2) using skewness and kurtosis. Restorative Dentistry and Endodontics. 2013;38:52-4.
45. Liu M, Cai J, Chen H, Shi L. Association of personality traits with life and work of medical students: An integrative review. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(19):1-16.
46. Greinacher A, Helaß M, Nikendei C, Müller A, Mulfinger N, Gündel H, et al. The impact of personality on intention to leave the nursing profession: A structural equation model. Journal of Clinical Nursing. 2021:1-10.
47. Brown CA, Lilford RJ. Selecting medical students. BMJ. 2008;336(7648):786-7.
48. Nolte AG, Downing C, Temane A, Hastings-Tolsma M. Compassion fatigue in nurses: A metasynthesis. Journal of Clinical Nursing. 2017;26(23-24):4364-78.
49. Marvão P, Neto I, Castelo-Branco M, Ponte J, Portela M, Costa P, et al. An exploratory study on the contribution of graduate entry students personality to the diversity of medical student populations. Perspectives on Medical Education. 2014;3(6):431-42.
50. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS. To Err Is Human: Building a Safer Health System. Washington, DC: National Academy Press; 2000. 311 p.
51. Eley DS, Eley RM. Personality traits of Australian nurses and doctors: challenging stereotypes? International Journal of Nursing Practice. 2011;17(4):380-7.
