Kinderen met evenwichtsproblemen en deze willen verbeteren. Hoe pak je dat aan?
- AnkeSchollen
Het is ondertussen dag 4 van het grote piratenkamp en je begint je wat zorgen te maken over de moeilijkheden die Jules ervaart bij de spelletjes die georganiseerd worden. Jules is 9 jaar en vond het heel moeilijk om mooi op de lijntjes te knippen bij het maken van de piratenboot. Tijdens de estafette, zie je dat hij niet zo snel loopt, niet kan huppelen en de bal niet goed vangt en in de emmer kan gooien. Tijdens het grote parcours
zie je dat hij regelmatig van de bank valt, omdat hij heel moeilijk zijn evenwicht kan bewaren.
Niet alleen Jules ervaart deze problemen. Maar liefst 5-6% van de schoolgaande kinderen vertoont een achterstand in motorische vaardigheden en heeft moeite met het coördineren van bewegingen. Ze vertonen onhandig gedrag en dit heeft een serieus effect op hun dagelijks leven. Het zijn kinderen met DCD, ook wel Developmental Coordination Disorder of in het Nederlands ontwikkelings-coördinatiestoornis genoemd.
60-87% van deze kinderen ervaart problemen met evenwicht. Evenwicht is een complexe motorische vaardigheid die nodig is om verschillende activiteiten en taken op een vloeiende manier te kunnen uitvoeren. Daarom is het belangrijk dat kinderen met DCD deze vaardigheid verbeteren om zich beter in hun vel te voelen en dagelijkse activiteiten gemakkelijker te kunnen uitvoeren.
Literatuur beschrijft heel veel factoren die belangrijk zijn om te betrekken in een therapie voor kinderen met DCD, maar wat zijn daaruit nu de allerbelangrijkste om evenwicht zo optimaal mogelijk te verbeteren?
Interventiekamp De Circus Doelen
Dit werd onderzocht door Silke Velghe, doctoraat onderzoeker aan de universiteit van Hasselt. Zij organiseerde een circuskamp voor kinderen tussen 6 en 12 jaar die de diagnose van DCD hebben gekregen of die vermoedelijke DCD hebben. Het circuskamp duurde 6 dagen, met in totaal 40 uur aan therapietijd waarbij er gefocust werd op de activiteiten en niet op de onderliggende problemen. Zo waren de factoren ‘hoge intensiteit’ en ‘taak-georiënteerde therapie’ al betrokken. Daarnaast kreeg elk kind een eigen begeleider om de activiteiten aan te passen aan het specifieke vaardigheidsniveau van het kind. De factor ‘individualisatie’ is 1 van de belangrijkste factoren binnen een therapie voor kinderen met DCD. De activiteiten werden uitgevoerd in groepjes van 6 tot 12 kinderen, maar er waren ook individuele sessies voorzien om te oefenen op de individuele doelen van de kinderen.
De kinderen werden vlak voor het kamp, meteen na het kamp en 3 maanden na het kamp getest met een specifiek meetinstrument dat ontwikkeld is om evenwicht te evalueren. Daarnaast waren we ook benieuwd naar het effect van het kamp op de motorische vaardigheden, zelf-ervaren competenties en de individuele doelen van het kind. Ook deze werden geëvalueerd met specifieke meetinstrumenten.
Verbetering van evenwicht
De resultaten tonen aan dat dit kamp zeer effectief is voor het verbeteren van het evenwicht bij kinderen met DCD. Ook heeft het een effect op het zelfbeeld van de kinderen wat maakt dat ze zich beter voelen in hun vel en meer mee doen met de spelletjes op school en in hun hobby’s. Daarnaast verbeterden de individuele doelen van de kinderen waardoor activiteiten in het dagelijks leven een minder grote last werden.
Mag mijn kind nog op kamp?
Kinderen met DCD, zoals Jules, zullen vaak met evenwichtsproblemen te maken hebben. Deze kinderen kunnen zeker nog deelnemen aan leuke zomerkampjes, zoals het piratenkamp, maar het blijft wel belangrijk dat er aan hun ervaren problemen gewerkt wordt. Uit onderzoek blijkt dat deze kinderen een individuele, intensieve en doelgerichte aanpak nodig hebben om hun evenwicht te verbeteren. Op een speelse en actieve manier werken aan stabiliteit en evenwicht is een absolute aanrader, zowel individueel als in groep.
Bibliografie
APA. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental disroders (5th edition). American Psychiatric Association.
Blank, R., Barnett, A. L., Cairney, J., Green, D., Kirby, A., Polatajko, H., Rosenblum, S., Smits-Engelsman, B., Sugden, D., Wilson, P., & Vinçon, S. (2019). International clinical practice recommendations on the definition, diagnosis, assessment, intervention, and psychosocial aspects of developmental coordination disorder. Dev Med Child Neurol, 61(3), 242-285. https://doi.org/10.1111/dmcn.14132
Blank, R., Smits-Engelsman, B., Polatajko, H., & Wilson, P. (2012). European Academy for Childhood Disability (EACD): recommendations on the definition, diagnosis and intervention of developmental coordination disorder (long version). Dev Med Child Neurol, 54(1), 54-93. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.2011.04171.x
Brossard-Racine, M., Shevell, M., Snider, L., Bélanger, S. A., & Majnemer, A. (2012). Motor skills of children newly diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder prior to and following treatment with stimulant medication. Research in Developmental Disabilities, 33(6), 2080-2087. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ridd.2012.06.003
Caçola, P., Romero, M., Ibana, M., & Chuang, J. (2016). Effects of two distinct group motor skill interventions in psychological and motor skills of children with Developmental Coordination Disorder: A pilot study. Disabil Health J, 9(1), 172-178. https://doi.org/10.1016/j.dhjo.2015.07.007
Carswell, A., McColl, M. A., Baptiste, S., Law, M., Polatajko, H., & Pollock, N. (2004). The Canadian Occupational Performance Measure: A Research and Clinical Literature Review. Canadian Journal of Occupational Therapy, 71(4), 210-222. https://doi.org/10.1177/000841740407100406
Crisci, G., Cardillo, R., & Mammarella, I. C. (2022). The Processes Underlying Positive Illusory Bias in ADHD: The Role of Executive Functions and Pragmatic Language Skills. J Atten Disord, 26(9), 1245-1256. https://doi.org/10.1177/10870547211063646
Dannenbaum, E., Bégin, C. L., Daigneault-Bourgeois, É., Kwon Pak Yin, N., Laferrière-Trudeau, C., Mazer, B., Moreau, V., Salvo, L., Villeneuve, M., & Lamontagne, A. (2022). Feasibility and Preliminary Effects of a 1-Week Vestibular Rehabilitation Day Camp in Children with Developmental Coordination Disorder. Phys Occup Ther Pediatr, 42(1), 62-79. https://doi.org/10.1080/01942638.2021.1925800 36
Dewar, R., Claus, A. P., Tucker, K., Ware, R. S., & Johnston, L. M. (2019). Reproducibility of the Kids-BESTest and the Kids-Mini-BESTest for Children With Cerebral Palsy. Arch Phys Med Rehabil, 100(4), 695-702. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2018.12.021 Emeh, C. C., Mikami, A. Y., & Teachman, B. A. (2018). Explicit and Implicit Positive Illusory Bias in Children With ADHD. J Atten Disord, 22(10), 994-1001. https://doi.org/10.1177/1087054715612261
Ferguson, G. D., Jelsma, J., Versfeld, P., & Smits-Engelsman, B. C. M. (2014). Using the ICF Framework to Explore the Multiple Interacting Factors Associated with Developmental Coordination Disorder. Current Developmental Disorders Reports, 1(2), 86-101. https://doi.org/10.1007/s40474-014-0013-7
Fliers, E., Rommelse, N., Vermeulen, S. H., Altink, M., Buschgens, C. J., Faraone, S. V., Sergeant, J. A., Franke, B., & Buitelaar, J. K. (2008). Motor coordination problems in children and adolescents with ADHD rated by parents and teachers: effects of age and gender. J Neural Transm (Vienna), 115(2), 211-220. https://doi.org/10.1007/s00702-007-0827-0
Fliers, E. A., de Hoog, M. L., Franke, B., Faraone, S. V., Rommelse, N. N., Buitelaar, J. K., & Nijhuis-van der Sanden, M. W. (2010). Actual motor performance and self-perceived motor competence in children with attention-deficit hyperactivity disorder compared with healthy siblings and peers. J Dev Behav Pediatr, 31(1), 35-40. https://doi.org/10.1097/DBP.0b013e3181c7227e
Griffiths, A., Toovey, R., Morgan, P. E., & Spittle, A. J. (2018). Psychometric properties of gross motor assessment tools for children: a systematic review. BMJ Open, 8(10), e021734. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2018-021734 Harter, S., & Pike, R. (1984). The Pictorial Scale of Perceived Competence and Social Acceptance for Young Children. Child Development, 55(6), 1969-1982. https://doi.org/10.2307/1129772
Horak, F. B. (2006). Postural orientation and equilibrium: what do we need to know about neural control of balance to prevent falls? Age Ageing, 35 Suppl 2, ii7-ii11. https://doi.org/10.1093/ageing/afl077
Horak, F. B., Wrisley, D. M., & Frank, J. (2009). The Balance Evaluation Systems Test (BESTest) to differentiate balance deficits. Phys Ther, 89(5), 484-498. https://doi.org/10.2522/ptj.20080071 Jackman, M., Lannin, N., Galea, C., Sakzewski, L., Miller, L., & Novak, I. (2020). What is the threshold dose of upper limb training for children with cerebral palsy to improve 37 function? A systematic review. Aust Occup Ther J, 67(3), 269-280. https://doi.org/10.1111/1440-1630.12666
Kaiser, M. L., Schoemaker, M. M., Albaret, J. M., & Geuze, R. H. (2015). What is the evidence of impaired motor skills and motor control among children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)? Systematic review of the literature. Res Dev Disabil, 36c, 338-357. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2014.09.023
Kleynen, M., Braun, S. M., Bleijlevens, M. H., Lexis, M. A., Rasquin, S. M., Halfens, J., Wilson, M. R., Beurskens, A. J., & Masters, R. S. (2014). Using a Delphi technique to seek consensus regarding definitions, descriptions and classification of terms related to implicit and explicit forms of motor learning. PLoS One, 9(6), e100227. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0100227
Krajenbrink, H., Lust, J., van Heeswijk, J., Aarts, P., & Steenbergen, B. (2022). Benefits of an Intensive Individual CO-OP Intervention in a Group Setting for Children with DCD. Occup Ther Int, 2022, 8209128. https://doi.org/10.1155/2022/8209128
Lust, J. M., Steenbergen, B., Diepstraten, J., Wilson, P. H., Schoemaker, M. M., & Poelma, M. J. (2022). The subtypes of developmental coordination disorder. Dev Med Child Neurol, 64(11), 1366-1374. https://doi.org/10.1111/dmcn.15260
Pardasaney, P. K., Latham, N. K., Jette, A. M., Wagenaar, R. C., Ni, P., Slavin, M. D., & Bean, J. F. (2012). Sensitivity to change and responsiveness of four balance measures for community-dwelling older adults. Phys Ther, 92(3), 388-397. https://doi.org/10.2522/ptj.20100398
Preston, N., Magallón, S., Hill, L. J., Andrews, E., Ahern, S. M., & Mon-Williams, M. (2017). A systematic review of high quality randomized controlled trials investigating motor skill programmes for children with developmental coordination disorder. Clin Rehabil, 31(7), 857-870. https://doi.org/10.1177/0269215516661014
Rameckers, E. A. A., Crafford, R., Ferguson, G., & Smits Engelsman, B. C. M. (2023). Efficacy of a Task-Oriented Intervention for Children with a Dual Diagnosis of Specific Learning Disabilities and Developmental Coordination Disorder: A Pilot Study. Children (Basel), 10(3). https://doi.org/10.3390/children10030415
SAS. (2017). JMP Pro 17. In
Smits-Engelsman, B., Vinçon, S., Blank, R., Quadrado, V. H., Polatajko, H., & Wilson, P. H. (2018). Evaluating the evidence for motor-based interventions in developmental coordination disorder: A systematic review and meta-analysis. Research in 38 Developmental Disabilities, 74, 72-102. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ridd.2018.01.002
Smits-Engelsman, B. C., Blank, R., van der Kaay, A. C., Mosterd-van der Meijs, R., Vlugt-van den Brand, E., Polatajko, H. J., & Wilson, P. H. (2013). Efficacy of interventions to improve motor performance in children with developmental coordination disorder: a combined systematic review and meta-analysis. Dev Med Child Neurol, 55(3), 229-237. https://doi.org/10.1111/dmcn.12008
van Empelen, N.-v. d. S., Hartman. (2016). Kinderfysiotherapie.
Velghe, S., Rameckers, E., Meyns, P., Johnson, C., Hallemans, A., Verbecque, E., & Klingels, K. (2024). Effects of a highly intensive balance therapy camp in children with developmental coordination disorder – An intervention protocol. Research in Developmental Disabilities, 147, 104694. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ridd.2024.104694
Velghe, V., Rameckers, Klingels, Meyns. (Unpublished). Current Approaches for Training Postural Control in Children with Developmental Coordination Disorder: a Scoping Review. In.
Verbecque, E., Johnson, C., Rameckers, E., Thijs, A., van der Veer, I., Meyns, P., SmitsEngelsman, B., & Klingels, K. (2021). Balance control in individuals with developmental coordination disorder: A systematic review and meta-analysis. Gait Posture, 83, 268- 279. https://doi.org/10.1016/j.gaitpost.2020.10.009
Webster, E. K., & Ulrich, D. A. (2017). Evaluation of the Psychometric Properties of the Test of Gross Motor Development—Third Edition. Journal of Motor Learning and Development, 5(1), 45-58. https://doi.org/10.1123/jmld.2016-0003 Yu, J. J., Burnett, A. F., & Sit, C. H. (2018). Motor Skill Interventions in Children With Developmental Coordination Disorder: A Systematic Review and Meta-Analysis. Arch Phys Med Rehabil, 99(10), 2076-2099. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2017.12.009
Yu, J. J., Capio, C. M., Abernethy, B., & Sit, C. H. P. (2021). Moderate-to-vigorous physical activity and sedentary behavior in children with and without developmental coordination disorder: Associations with fundamental movement skills. Res Dev Disabil, 118, 104070. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2021.104070
Zwicker, J. G., Rehal, H., Sodhi, S., Karkling, M., Paul, A., Hilliard, M., & Jarus, T. (2015). Effectiveness of a summer camp intervention for children with developmental coordination disorder. Phys Occup Ther Pediatr, 35(2), 163-177. https://doi.org/10.3109/01942638.2014.957431
