Van migranten tot succesvolle ondernemers: Het verhaal van Turkse generaties in Beringen
Wat drijft een ondernemer om in een vreemd land een bedrijf te starten? Turkse migranten in Beringen doen dit al generaties lang, en hun verhalen zijn inspirerend en divers. Van kleine buurtwinkels tot innovatieve start-ups, de elf geïnterviewde ondernemers laten zien hoe veerkracht en aanpassingsvermogen leiden tot succes, ongeacht de uitdagingen die ze tegenkomen. Deze casestudy neemt je mee door de verschillende generaties van Turkse ondernemers in Beringen en onthult hoe zij de lokale economie hebben getransformeerd.
Noodzaak en Overleving
“Een Turkse winkel was noodzakelijk voor de buurt, anders hadden de mensen uit onze Turkse gemeenschap geen toegang tot bepaalde producten afkomstig uit Turkije.”
In de jaren 60 en 70 arriveerden de eerste generatie Turkse migranten in Beringen, aangetrokken door de mijnbouw. Zonder diploma’s en met beperkte kennis van het Nederlands, begonnen velen van hen kleine bedrijven uit pure noodzaak. Denk aan supermarkten en slagerijen die specifiek gericht waren op de Turkse gemeenschap. Deze ondernemers gebruikten hun etnische netwerk voor informatie, kapitaal en arbeid. Ondanks de taalbarrières en discriminatie slaagden zij erin een economische basis te leggen voor hun families en de bredere Turkse gemeenschap.
Integratie en innovatie
"In een doe-het-zelf-zaak waren de meeste interessante marges, de meest interessante sector in vergelijking met andere qua groei. En [ik] wilde ook iets anders doen dan een kebabzaak of restaurant."
De tweede generatie Turkse ondernemers, geboren in België, maar met Turkse ouders, toont een opmerkelijke vooruitgang. Deze ondernemers zijn vaak hoger opgeleid en beter geïntegreerd in de Vlaamse samenleving. Ze spreken vloeiend Nederlands en kennen zowel de Turkse als de Belgische cultuur. Hierdoor kunnen zij een breder publiek bedienen en hun bedrijven moderniseren. Voorbeelden hiervan zijn onder andere een succesvolle loopbaancoach en een groeiend schoonmaakbedrijf in Beringen.
Diversificatie en grootschaligheid: Zo weinig mogelijk Turks!
“Automatische koffiecorners op hogescholen en universiteiten hebben niet echt veel te maken met mijn Turkse roots.”
De derde generatie Turkse ondernemers, de kinderen van de tweede generatie, is volledig opgegroeid in België. Deze groep maakt gebruik van moderne technologieën en sociale media om hun bedrijven te promoten en te laten groeien. Hun ondernemingen variëren van digitale verkoopplatforms tot innovatieve laadoplossingen voor elektrische voertuigen. Ze richten zich op een divers klantenbestand en niet alleen op de Turkse gemeenschap. Zo zijn er weinig tot geen elementen in de zaken van de ondernemers die verwijzen naar hun Turkse roots.
Uitdagingen en obstakels
"Als ik een-op-een met klanten afspreek, ervaar ik wel wat terughoudendheid bij autochtone klanten. Ook al ben je perfect geïntegreerd en spreek je vlot Nederlands, eenmaal als ze je naam zien, is het gedaan.”
Ondanks hun succes kennen Turkse ondernemers in Beringen verschillende uitdagingen:
- Taalbarrières: Voor de eerste generatie waren taalproblemen een groot obstakel. Zonder voldoende Nederlands te spreken, was het moeilijk om officiële documenten te begrijpen of met leveranciers en klanten te communiceren.
- Discriminatie: Alle generaties ervaren nog steeds vormen van discriminatie. De eerste generatie werd vaak gezien als buitenstaanders, terwijl de tweede en derde generatie te maken krijgen met subtiele vooroordelen bij het aantrekken van autochtone klanten.
- Toegang tot financiële middelen: Veel ondernemers, vooral in de eerste en tweede generatie, hebben moeite om toegang te krijgen tot leningen en subsidies. Dit komt door een gebrek aan kennis over beschikbare financiële hulp.
- Ondersteuning en informatie: Een terugkerend probleem is het gebrek aan toegang tot informatie over ondersteunende initiatieven en overheidsmaatregelen. Veel ondernemers weten niet welke hulp beschikbaar is en hoe ze die kunnen aanvragen.
Succesfactoren?
Wat maakt deze ondernemers zo succesvol? Doorzettingsvermogen, mond-tot-mondreclame en uitstekende klantenservice zijn doorslaggevende factoren. Daarnaast kunnen beleidsmakers leiden tot succes door gerichte ondersteuning te bieden aan etnische ondernemers. Dit omvat taalondersteuning voor de eerste generatie en trainingen in ondernemerschapsvaardigheden en marketingstrategieën voor de jongere generaties.
"Ondernemers met een migratieachtergrond blijven groeien en met de demografische veranderingen zal deze trend zich voortzetten."
Kortom, etnisch ondernemerschap evolueert met elke generatie. Het succes van een onderneming wordt niet bepaald door iemands afkomst, maar door de nieuwsgierigheid, creativiteit en de steun van de gemeenschap. Ondernemers met een migratieachtergrond blijven groeien en met de demografische veranderingen zal deze trend zich voortzetten. Daarom blijft onderzoek naar etnische ondernemers in Vlaanderen cruciaal en relevant.
De Turkse ondernemers in Beringen hebben een lange weg afgelegd, van overlevingsstrategieën in de eerste generatie tot innovatieve bedrijven in de derde generatie. Ze hebben zich telkens aangepast aan de veranderende omstandigheden en dragen significant bij aan de lokale economie en sociale cohesie. Het is van groot belang dat hun inspanningen erkend en ondersteund worden om zo een inclusievere en welvarendere samenleving te creëren.
Bibliografie
Aldrich, H. E., & Waldinger, R. (1990). ETHNICITY AND ENTREPRENEURSHIP. Annual Review of Sociology, 16(1), 111–135.
Apap, J., Radjenovic, A., & Dobreva, A. (2019). The migration issue. European Parliamentary Research Service.
Arslan, O. (2008). Allochtoon ondernemerschap in Limburg.
Badou, M., Day, M., & van Breda, B. (2020). Onderzoek naar de meervoudige identiteit van
jongeren met een migratieachtergrond van de tweede en derde generatie.
Kennisplatform Integratie & Samenleving.
Baycan-Levent, T., & Nijkamp, P. (2009). Ethnic entrepreneurship in context: A multi-
disciplinary perspective on Turkish and Moroccan entrepreneurs in Amsterdam.
Entrepreneurship and Regional Development, 21(2), 183-206. Belga. (1990). Migranten derde generatie worden automatisch Belg. De Tijd.
https://www.tijd.be/algemeen/algemeen/Migranten-derde-generatie-worden-
automatisch-Belg/5045889
Belga. (2023). Derde generatie migranten verschillen steeds minder van Vlamingen met
Belgische afkomst, 22 november 2023.
Belga. (2023). Minder dan helft koppels met Marokkaanse of Turkse afkomst bestaat uit
tweeverdieners, 22 november 2023. Bonne, K., Görgöz, R., & Ergürbüz, A. (2014).
Onderzoeksrapport_sociale_netwerken_etnisch_turkse_ondernemers_in_gent (1). Cassiers, T. (2010). Transnationale etnische handel in de Brabantstraat.
Çelik, G. (2013). Het beste van beide werelden: Succesfactoren van Turks-Nederlandse
innovatieve ondernemers. Journal of Social Intervention: Theory and Practice, 22(3),
23. https://doi.org/10.18352/jsi.370
Danckaers, T. (2008). Allochtone ondernemers redden het land. MO*.
https://www.mo.be/artikel/allochtone-ondernemers-redden-het-land
Duquet, N., Glorieux, I., Laurijssen, I., & Van Dorsselaer, Y. (2006). Wit krijt schrijft beter:
schoolloopbanen van allochtone jongeren in beeld. Antwerpen: Garant.
El Bouk et al. (2013). The networking behavior of Moroccan and Turkish immigrant
entrepreneurs in two Dutch neighborhoods: The role of ethnic density.
72
ERAYDIN, A., TASAN-KOK, T. & VRANKEN, J. (2010). Diversity matters: Immigrant entrepreneurship and contribution of different forms of social integration in economic.
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie. (2023). Ondernemerschap en diversiteit – Een studie naar de herkomst van de zelfstandige in België.
Geldof, D. (2013). Superdiversiteit: hoe migratie onze samenleving verandert.
Geschiedenis van Beringen. (z.d.). Stad Beringen. https://www.beringen.be/geschiedenis-van-
beringen
Geschiedenis van de Europese Unie – 2000-2009 | Europese Unie. (z.d.). European Union.
https://european-union.europa.eu/principles-countries-history/history-e… Geurts, K., Dessein, B., Stevens, E., & Tratsaert, K. (2004). Genderzakboekje VROUWELIJK
ONDERNEMEN(D/2004/10.326/2). David Mellaerts. Geraadpleegd op 19 april 2024,
van https://lirias.kuleuven.be/retrieve/62437
Goedhuys, M., König, T., & Geertjes, K. (2010). Verkenning niet-westerse derde generatie.
Centraal Bureau voor de Statistiek.
González, K. V., Verkuyten, M., Weesie, J., & Poppe, E. (2008). Prejudice towards Muslims in
The Netherlands: Testing integrated threat theory. British Journal Of Social Psychology,
47(4), 667–685. https://doi.org/10.1348/014466608x284443
Immigranten geboren buiten de Europese Unie op de Belgische arbeidsmarkt. (2018). Hoge
Raad voor de Werkgelegenheid.
Kloosterman, R., & Rath, J. (2001). Immigrant entrepreneurs in advanced economies: Mixed
embeddedness further explored. Journal of Ethnic and Migration Studies, 27(2), 189-
201.
Mescoli, E. (2018). Countering Islamophobia through the development of best practice in the
use of CounterNarratives in EU member states. Centre for Ethnicity and Racism Studies. Geraadpleegd op 10 maart 2024, van https://www.ihrc.org.uk/wp- content/uploads/2022/08/2018.09.04-Key-National-Messages-Belgium-Flemish-1.pdf
Mrożewski, M. J., & Hering, D. (2023). What makes migrants more entrepreneurial? Investigating the role of cultural distance and human capital. International Entrepreneurship and Management Journal, 19(1), 151–176. https://doi.org/10.1007/s11365-022-00813-6
NBB. (2020). The economic impact of immigration in Belgium.
73
Portes, A., & Sensenbrenner, J. (1993). Embeddedness and immigration: Notes on the social determinants of economic action. American Journal of Sociology, 98(6), 1320-1350.
Provincies in cijfers. (z.d.). https://provincies.incijfers.be/databank
Rath, J., & Schutjens, V. (2019). Advancing the Frontiers in Ethnic Entrepreneurship Studies.
Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie, 110(5), 579–587.
https://doi.org/10.1111/tesg.12398
Rath, J., Kloosterman, R., & Penninx, R. (Eds.). (2015). Immigrant Entrepreneurship: Venturing
Abroad in the Age of Globalization. Oxford University Press.
Sahin, M., Nijkamp, P., & Baycan-Levent, T. (2011). Dynamics in ethnic entrepreneurship: Turkish and Moroccan entrepreneurs in the Netherlands. Journal of International
Migration and Integration, 12(4), 447-475.
Sustainable development goals. (z.d.). UNDP. https://www.undp.org/sustainable-
development-goals
Terjesen, N. C. (2023). Ethnic entrepreneurship. Salem Press Encyclopedia.
Terlien, M. (2017). MIND HER BUSINESS DOSSIER ONDERNEMEN IN KRUISPUNTPERSPECTIEF
(S. Scheepers, F. Arikoglu, C. Mojica, S. Withaeckx, & S. Hartmann, Reds.). Gelijke Kansen Vlaanderen. Geraadpleegd op 19 april 2024, van https://ellavzw.be/wp- content/uploads/2021/03/Dossier-Ondernemen-ella-vzw.pdf
Tilkioglu, H. (2006). Allochtoon ondernemen in Vlaanderen. Gevalstudie: Motieven van de Turkse ondernemers in de horecasector in de stad Genk.
Üngör, M., & Lindenberg, S. (2016). Ethnic entrepreneurship among Turkish and Moroccan minorities in the Netherlands: The roles of family resources and cultural capital. International Migration, 54(4), 65-82.
Van Hove, K. (2019). Migrantenondernemers in België: een succesverhaal?https://www.sampol.be/2019/01/migrantenondernemers-in-belgie- een-succesverhaal
Vandekerckhove, B., Geldof, D., De Decker, P., et al. (2022). Atlas Superdiversiteit Vlaanderen - Toekomstverkenningen: Ruimtelijke verkenning van een superdiverse samenleving; uitgevoerd in opdracht van Departement Omgeving.
VDAB. (2012). ALLOCHTONEN OP DE VLAAMSE ARBEIDSMARKT. VDAB Studiedienst. Verbeylen, W. (2013). De moord op een woord: is “allochtoon” en “OCMW” bannen zinvol? KU
Leuven Nieuws.
74
Verhoeven, H., Lambrechts, H. en Martens, A. (2001). Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen, Over. Werk. Tijdschrift van het Steunpunt WAV, 11(4).
VLAIO. (2023). Kernwijzer Etnisch ondernemerschap.
Volery, T. (2007). Ethnic entrepreneurship: a theoretical framework, in Léo-Paul Dana (eds),
Handbook on research on ethnic minority entrepreneurship: a co-evolutionary view on
resource management, UK, Edward Elgar Publishing, pp. 30-41.
Zambrano, A. F., Giraldo, L. F., Pérez, M. T. P., Hernández, I., & Bejarano, J. M. G. (2023).
Rotating Savings and Credit Associations: A Scoping review. World development sustainability, 3, 100081. https://doi.org/10.1016/j.wds.2023.100081
