Mama worden, meer dan rozengeur en maneschijn
- AurélieNuyttens
- LindeDecavel
“Laat de roze wolk je inspireren, maar vergeet niet terug te keren naar de realiteit.”
De geboorte van een kind zou één van de gelukkigste momenten in je leven moeten zijn, toch?
Je verwacht dat de geboorte van je kind je op een roze wolk zet, vol geluk. Maar voor veel moeders voelt het anders: verdriet, verwarring en schuldgevoelens. Dat is normaal en heet babyblues; een emotionele rollercoaster waar maar weinig over gesproken wordt, maar die 80% van de moeders treft.
~Hoe gaat het echt met jou?~
Je bent niet alleen!
De roze wolk
In onze samenleving heerst het beeld dat je na de geboorte van je kind op een "roze wolk" leeft, we verwachten dat een moeder straalt van geluk. Maar als dat gevoel uitblijft, kunnen moeders zich schamen of denken dat ze falen. Het ideaalbeeld zorgt voor een drempel, die het moeilijker maakt om over deze gevoelens te praten, waardoor ‘pasgeboren’ moeders zich vaak nog meer alleen voelen.
Deze bachelorproef geeft weer dat babyblues geen verzinsel is. Het is een echte ervaring die ongeveer 80% van de nieuwe moeders doormaakt in de eerste dagen na de bevalling. Ondanks dat het zo vaak voorkomt, wordt er weinig over gesproken, waardoor veel vrouwen denken dat ze de enige zijn die zich zo voelen en de drempel om erover te praten nog groter wordt.
Er is dringend behoefte aan duidelijke informatie en steun. Het doel is om moeders te laten weten dat hun gevoelens normaal zijn en dat ze er niet alleen voor staan.
De onzichtbare strijd
Na de bevalling gaat het lichaam door een hormonale achtbaan. Slaapgebrek, de verantwoordelijkheid voor een baby en de druk om een ‘perfecte moeder’ te zijn, zorgen ervoor dat veel vrouwen zich emotioneel instabiel voelen. In plaats van genieten, twijfelen de ‘pasgeboren’ moeders aan zichzelf.
Het is normaal om in de eerste week na de bevalling emoties en gedachten te ervaren zoals; huilerigheid, vermoeidheid, angst, onmacht, overweldiging en nog veel meer.
Hoera ‘MAMA’ is geboren
Aan de hand van de zelf ontworpen (geboorte)kaart kan er op een toegankelijke manier informatie worden overgebracht aan de ‘pasgeboren’ moeders. Want ook mama start een nieuwe fase van haar leven, het (opnieuw) moeder worden. Een eerste, tweede of zelfs derde kindje? Elke keer dat een vrouw moeder wordt, begint een nieuw hoofdstuk, vol emoties en uitdagingen.
De (geboorte)kaart is ontwikkeld om de moeders te informeren en de emoties en gedachten tijdens deze rollercoaster te normaliseren. Aan de hand van beknopte informatie worden de babyblues en bijhorende emoties en gedachten beschreven. Een luchtig gedicht, verzachtende tips en bijhorende illustraties zorgen voor het correct informeren tijdens deze kwetsbare periode.
Het belangrijkste? Babyblues is van voorbijgaande aard! Als sombere en/of negatieve gevoelens langer dan twee weken aanhouden, kan men terecht komen in de ‘grijze’ of zelfs ‘zwarte wolk ‘.
‘Als het water aan je lippen staat, is hulp nabij!’
Praten helpt
Het is niet alleen belangrijk dat moeders de juiste informatie krijgen, maar ook dat erover gepraat wordt. Een open gesprek met een vroedvrouw kan veel betekenen. De (geboorte)kaart ondersteunt hierbij, aan de hand van visuele onderbouwing, en kan ervoor zorgen dat dit gesprek een vast onderdeel wordt van het ontslaggesprek in het ziekenhuis.
Aan de hand van de handleiding voor de vroedvrouwen, als aanvulling op de (geboorte)kaart, wordt er een rode draad voor het gesprek geformuleerd. Op deze manier kan de vroedvrouw op een open manier in gesprek met de ouder(s), informeert, geeft verzachtende tips en biedt informatie over specifieke ondersteuningsmogelijkheden, zoals: sessies, websites, podcasts en doorverwijzingen naar de eerstelijnsvroedvrouw, huisarts en/of andere hulpverleners. Het belang van het individueel observeren van iedere ouder en het betrekken van de partner, vormen de basis van dit gesprek.
Ook jij kan helpen
Kortom, babyblues zijn normaal, maar worden vaak in stilte doorstaan. Met deze bachelorproef, de (geboorte)kaart en aanvullende handleiding, hopen we dat moeders correct geïnformeerd worden omtrent de emoties en gedachten tijdens de eerste dagen na de bevalling. Door open over babyblues te praten, kunnen we de drempel verlagen en ervoor zorgen dat elke moeder zich gesteund voelt en het besef creëren dat ze er niet alleen voor staat.
Als we de grijze mist achter de roze wolk erkennen, kunnen we er samen voor zorgen dat elke moeder de juiste steun aangeboden kan krijgen die ze nodig heeft om te stralen, op haar eigen tempo en manier. Want soms schijnt de zon niet direct door de roze wolk, en dat is oké!
De Realiteit achter de roze wolk; babyblues ontmaskerd
Een mama geboren, in de storm van het leven, hormonen razen, emoties zweven.
In dit nieuwe licht vindt ze haar kracht, met liefde en steun, haar levenspracht.
Verwarring en twijfel, als golven zo wild, in dit moederschap, haar innerlijke ‘child’.
Met luisterende oren, en warmte zo groot, vindt ze haar weg, doorheen elke nood.
Een nieuwe moeder, in bloei en in pijn, met liefde en steun zal ze altijd krachtig zijn.
In dit avontuur dat nooit eindigt of staakt, vindt ze haar pad, waar liefde raakt.
Bibliografie
Agrati, D., & Lonstein, J. S. (2016). Affective changes during the postpartum period: Influences of genetic and experiential factors. Hormones and Behavior, 77, 141–152. https://doi.org/10.1016/J.YHBEH.2015.07.016
Alimoradi, Z., Asgari, S., Barghamadi, S., Hajnasiri, H., Oleson, T., & Griffiths, M. D. (2023). Effect of auricular acupressure on postpartum blues: A randomized sham controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 52. https://doi.org/10.1016/J.CTCP.2023.101762
Athan, A. (n.d.). Matrescentie. Retrieved December 4, 2023, from https://www.matrescence.com/
Baby blues oftewel kraamtranen. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://babyopkomst.nl/baby-blues-kraamtranen-een-bekend-verschijnsel/
Babyblues/depressie - Het Verloskundig Centrum Meppel en de Wolden. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://hetverloskundigcentrum.nl/babyblues-of-depressie/
Baldy, C., Piffault, E., Chopin, M. C., & Wendland, J. (2023). Postpartum Blues in Fathers: Prevalence, Associated Factors, and Impact on Father-to-Infant Bond. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(10). https://doi.org/10.3390/IJERPH20105899
Barba-Müller, E., Craddock, S., Carmona, S., & Hoekzema, E. (2019). Brain plasticity in pregnancy and the postpartum period: links to maternal caregiving and mental health. Archives of Women’s Mental Health, 22(2), 289. https://doi.org/10.1007/S00737-018-0889-Z
Chabrol, H., Coroner, N., Rusibane, S., & Séjourné, N. (2007). [A pilot study of prevention of postpartum blues]. Gynecologie, Obstetrique & Fertilite, 35(12), 1242–1244. https://doi.org/10.1016/J.GYOBFE.2007.10.014
Cook, N., Ayers, S., & Horsch, A. (2018). Maternal posttraumatic stress disorder during the perinatal period and child outcomes: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 225, 18–31. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2017.07.045
De baby blues: waar komen die kraamtranen toch vandaan? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.24baby.nl/geboorte/kraamtijd/baby-blues-kraamtranen/
de Vlaamse Expertisecentra Kraamzorg. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.expertisecentrakraamzorg.be/
de Witte, M., Pinho, A. da S., Stams, G. J., Moonen, X., Bos, A. E. R., & van Hooren, S. (2022). Music therapy for stress reduction: a systematic review and meta-analysis. Health Psychology Review, 16(1), 134–159. https://doi.org/10.1080/17437199.2020.1846580
Devos, T. (2021). fysiologie van het kraambed 1; psychisch welzijn, babybles.
Edinburgh Postnatal (Postpartum) Depression Scale – Meetinstrumenten in de zorg. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://meetinstrumentenzorg.nl/instrumenten/edinburgh-postnatal-postpa…
Eerstelijnspsychologische zorg (ELP) | Eerstelijnszones. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.eerstelijnszone.be/eerstelijnspsychologische-zorg-elp-0
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen. (2014).
Falana, S. D., & Carrington, J. M. (2019). Postpartum Depression: Are You Listening? Nursing Clinics of North America, 54(4), 561–567. https://doi.org/10.1016/J.CNUR.2019.07.006
Feligreras-Alcalá, D., Frías-Osun, A., & Del-Pino-casado, R. (2020). Personal and Family Resources Related to Depressive and Anxiety Symptoms in Women during Puerperium. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(14), 1–14. https://doi.org/10.3390/IJERPH17145230
Golez, M., & Mivsek, P. A. (2021). Pilot study to test the Slovenian version of the Kennerley–Gath Blues questionnaire. European Journal of Midwifer, 5(October).
Grant, K. A., McMahon, C., & Austin, M. P. (2008). Maternal anxiety during the transition to parenthood: A prospective study. Journal of Affective Disorders, 108(1–2), 101–111. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2007.10.002
Grzelakowski, M. (2005). Mother leads best : 50 women who are changing the way organizations define leadership. 231.
Home - Elpen. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.elpen.be/
Huildagen | Hulpgids. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://hulpgids.nl/informatie/ziektebeelden/overige/psychiatrische-sto…
Kołomańska-Bogucka, D., & Mazur-Bialy, A. I. (2019). Physical Activity and the Occurrence of Postnatal Depression-A Systematic Review. Medicina (Kaunas, Lithuania), 55(9). https://doi.org/10.3390/MEDICINA55090560
Kraamtranen | Medela. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://www.medela.be/borstvoeding/blog/tips/kraamtranen
Kraamzorg - De Kraamvogel. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.kraamvogel.be/kraamzorg
Kurz, E., Davis, D., & Browne, J. (2022). Parturescence: A theorisation of women’s transformation through childbirth. Women and Birth, 35(2), 135–143. https://doi.org/10.1016/J.WOMBI.2021.03.009
Manurung, S., & Setyowati, S. (2021). Development and validation of the maternal blues scale through bonding attachments in predicting postpartum blues. Malaysian Family Physician : The Official Journal of the Academy of Family Physicians of Malaysia, 16(1), 64–74. https://doi.org/10.51866/OA1037
Martinez, R., Johnston-Robledo, I., Ulsh, H. M., & Chrisler, J. C. (2000). Singing “the baby blues”: a content analysis of popular press articles about postpartum affective disturbances. Women & Health, 31(2–3), 37–56. https://doi.org/10.1300/J013V31N02_02
Martini, J., Petzoldt, J., Einsle, F., Beesdo-Baum, K., Höfler, M., & Wittchen, H. U. (2015). Risk factors and course patterns of anxiety and depressive disorders during pregnancy and after delivery: a prospective-longitudinal study. Journal of Affective Disorders, 175, 385–395. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2015.01.012
Mentale gezondheid | Skoebidoe. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.cm.be/skoebidoe/nl/thema/ouders/mentale-gezondheid
O’Hara, M. W., & Wisner, K. L. (2014). Perinatal mental illness: Definition, description and aetiology. Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology, 28(1), 3. https://doi.org/10.1016/J.BPOBGYN.2013.09.002
Omgaan met de babyblues | Nestlé Babyvoeding. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://www.nestlebabyvoeding.nl/babyblues
Orchard, E. R., Rutherford, H. J. V., Holmes, A. J., & Jamadar, S. D. (2023). Matrescence: lifetime impact of motherhood on cognition and the brain. Trends in Cognitive Sciences, 27(3), 302–316. https://doi.org/10.1016/J.TICS.2022.12.002
Oxytocine: wat doet het? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.24baby.nl/zwanger/zwangerschap-zo-werkt-het/oxytocine/
Pan, W. L., Chang, C. W., Chen, S. M., & Gau, M. L. (2019). Assessing the effectiveness of mindfulness-based programs on mental health during pregnancy and early motherhood - a randomized control trial. BMC Pregnancy and Childbirth, 19(1). https://doi.org/10.1186/S12884-019-2503-4
Peuskens, B. (n.d.). Babyblues of meer? | Kind en Gezin. Retrieved December 4, 2023, from https://www.kindengezin.be/nl/thema/zwangerschap-en-geboorte/na-de-gebo…
Post-partumdepressie | Kind en Gezin. (2023). https://www.kindengezin.be/nl/thema/zwangerschap-en-geboorte/na-de-gebo…
Post partum: de babyblues overwinnen bij het starten van borstvoeding of het overschakelen op zuigelingenvoeding. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.multipharma.be/nl/geboorte-babyblues-post-partum/baby-dossi…
Post partum depressie of gewoon Baby Blues? door Babyopkomst. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://babyopkomst.nl/postpartum-depressie/
Postnatale depressie, psychose en andere postnatale psychische stoornissen · Gezondheid en wetenschap. (2019, February 19). https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/postnatale-psychose-e…
Postnatale depressie: waardoor komt het en hoe herken je het? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.24baby.nl/baby/gezondheid-mama/postnatale-depressie/
Psychiatrie, A., & Angststoornissen, Z. (2005). Trauma Screening Vragenlijst. www.amcpsychiatrie.nl/angst
Rowlands, I. J., & Redshaw, M. (2012). Mode of birth and women’s psychological and physical wellbeing in the postnatal period. BMC Pregnancy and Childbirth, 12. https://doi.org/10.1186/1471-2393-12-138
Schipper, P. (n.d.). Premenstruele dysfore stoornis (PMDD) | Gezondheidsplein.nl. Retrieved December 6, 2023, from https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/premenstruele-dysfore-stoo…
Šebela, A., Hanka, J., & Mohr, P. (2019). Diagnostics and modern trends in therapy of postpartum depression. Ceska Gynekologie, 84(1), 68–72. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31213061/
Smith-Nielsen, J., Matthey, S., Lange, T., & Væver, M. S. (2018). Validation of the Edinburgh Postnatal Depression Scale against both DSM-5 and ICD-10 diagnostic criteria for depression. BMC Psychiatry, 18(1), 1–12. https://doi.org/10.1186/S12888-018-1965-7/TABLES/4
Sockol, L. E., Epperson, C. N., & Barber, J. P. (2013). Preventing postpartum depression: A meta-analytic Agrati, D., & Lonstein, J. S. (2016). Affective changes during the postpartum period: Influences of genetic and experiential factors. Hormones and Behavior, 77, 141–152. https://doi.org/10.1016/J.YHBEH.2015.07.016
Alimoradi, Z., Asgari, S., Barghamadi, S., Hajnasiri, H., Oleson, T., & Griffiths, M. D. (2023). Effect of auricular acupressure on postpartum blues: A randomized sham controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 52. https://doi.org/10.1016/J.CTCP.2023.101762
Athan, A. (n.d.). Matrescentie. Retrieved December 4, 2023, from https://www.matrescence.com/
Baby blues oftewel kraamtranen. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://babyopkomst.nl/baby-blues-kraamtranen-een-bekend-verschijnsel/
Babyblues/depressie - Het Verloskundig Centrum Meppel en de Wolden. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://hetverloskundigcentrum.nl/babyblues-of-depressie/
Baldy, C., Piffault, E., Chopin, M. C., & Wendland, J. (2023). Postpartum Blues in Fathers: Prevalence, Associated Factors, and Impact on Father-to-Infant Bond. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(10). https://doi.org/10.3390/IJERPH20105899
Barba-Müller, E., Craddock, S., Carmona, S., & Hoekzema, E. (2019). Brain plasticity in pregnancy and the postpartum period: links to maternal caregiving and mental health. Archives of Women’s Mental Health, 22(2), 289. https://doi.org/10.1007/S00737-018-0889-Z
Chabrol, H., Coroner, N., Rusibane, S., & Séjourné, N. (2007). [A pilot study of prevention of postpartum blues]. Gynecologie, Obstetrique & Fertilite, 35(12), 1242–1244. https://doi.org/10.1016/J.GYOBFE.2007.10.014
Cook, N., Ayers, S., & Horsch, A. (2018). Maternal posttraumatic stress disorder during the perinatal period and child outcomes: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 225, 18–31. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2017.07.045
De baby blues: waar komen die kraamtranen toch vandaan? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.24baby.nl/geboorte/kraamtijd/baby-blues-kraamtranen/
de Vlaamse Expertisecentra Kraamzorg. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.expertisecentrakraamzorg.be/
de Witte, M., Pinho, A. da S., Stams, G. J., Moonen, X., Bos, A. E. R., & van Hooren, S. (2022). Music therapy for stress reduction: a systematic review and meta-analysis. Health Psychology Review, 16(1), 134–159. https://doi.org/10.1080/17437199.2020.1846580
Devos, T. (2021). fysiologie van het kraambed 1; psychisch welzijn, babybles.
Edinburgh Postnatal (Postpartum) Depression Scale – Meetinstrumenten in de zorg. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://meetinstrumentenzorg.nl/instrumenten/edinburgh-postnatal-postpa…
Eerstelijnspsychologische zorg (ELP) | Eerstelijnszones. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.eerstelijnszone.be/eerstelijnspsychologische-zorg-elp-0
Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen. (2014).
Falana, S. D., & Carrington, J. M. (2019). Postpartum Depression: Are You Listening? Nursing Clinics of North America, 54(4), 561–567. https://doi.org/10.1016/J.CNUR.2019.07.006
Feligreras-Alcalá, D., Frías-Osun, A., & Del-Pino-casado, R. (2020). Personal and Family Resources Related to Depressive and Anxiety Symptoms in Women during Puerperium. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(14), 1–14. https://doi.org/10.3390/IJERPH17145230
Golez, M., & Mivsek, P. A. (2021). Pilot study to test the Slovenian version of the Kennerley–Gath Blues questionnaire. European Journal of Midwifer, 5(October).
Grant, K. A., McMahon, C., & Austin, M. P. (2008). Maternal anxiety during the transition to parenthood: A prospective study. Journal of Affective Disorders, 108(1–2), 101–111. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2007.10.002
Grzelakowski, M. (2005). Mother leads best : 50 women who are changing the way organizations define leadership. 231.
Home - Elpen. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.elpen.be/
Huildagen | Hulpgids. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://hulpgids.nl/informatie/ziektebeelden/overige/psychiatrische-sto…
Kołomańska-Bogucka, D., & Mazur-Bialy, A. I. (2019). Physical Activity and the Occurrence of Postnatal Depression-A Systematic Review. Medicina (Kaunas, Lithuania), 55(9). https://doi.org/10.3390/MEDICINA55090560
Kraamtranen | Medela. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://www.medela.be/borstvoeding/blog/tips/kraamtranen
Kraamzorg - De Kraamvogel. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.kraamvogel.be/kraamzorg
Kurz, E., Davis, D., & Browne, J. (2022). Parturescence: A theorisation of women’s transformation through childbirth. Women and Birth, 35(2), 135–143. https://doi.org/10.1016/J.WOMBI.2021.03.009
Manurung, S., & Setyowati, S. (2021). Development and validation of the maternal blues scale through bonding attachments in predicting postpartum blues. Malaysian Family Physician : The Official Journal of the Academy of Family Physicians of Malaysia, 16(1), 64–74. https://doi.org/10.51866/OA1037
Martinez, R., Johnston-Robledo, I., Ulsh, H. M., & Chrisler, J. C. (2000). Singing “the baby blues”: a content analysis of popular press articles about postpartum affective disturbances. Women & Health, 31(2–3), 37–56. https://doi.org/10.1300/J013V31N02_02
Martini, J., Petzoldt, J., Einsle, F., Beesdo-Baum, K., Höfler, M., & Wittchen, H. U. (2015). Risk factors and course patterns of anxiety and depressive disorders during pregnancy and after delivery: a prospective-longitudinal study. Journal of Affective Disorders, 175, 385–395. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2015.01.012
Mentale gezondheid | Skoebidoe. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.cm.be/skoebidoe/nl/thema/ouders/mentale-gezondheid
O’Hara, M. W., & Wisner, K. L. (2014). Perinatal mental illness: Definition, description and aetiology. Best Practice & Research. Clinical Obstetrics & Gynaecology, 28(1), 3. https://doi.org/10.1016/J.BPOBGYN.2013.09.002
Omgaan met de babyblues | Nestlé Babyvoeding. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://www.nestlebabyvoeding.nl/babyblues
Orchard, E. R., Rutherford, H. J. V., Holmes, A. J., & Jamadar, S. D. (2023). Matrescence: lifetime impact of motherhood on cognition and the brain. Trends in Cognitive Sciences, 27(3), 302–316. https://doi.org/10.1016/J.TICS.2022.12.002
Oxytocine: wat doet het? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.24baby.nl/zwanger/zwangerschap-zo-werkt-het/oxytocine/
Pan, W. L., Chang, C. W., Chen, S. M., & Gau, M. L. (2019). Assessing the effectiveness of mindfulness-based programs on mental health during pregnancy and early motherhood - a randomized control trial. BMC Pregnancy and Childbirth, 19(1). https://doi.org/10.1186/S12884-019-2503-4
Peuskens, B. (n.d.). Babyblues of meer? | Kind en Gezin. Retrieved December 4, 2023, from https://www.kindengezin.be/nl/thema/zwangerschap-en-geboorte/na-de-gebo…
Post-partumdepressie | Kind en Gezin. (2023). https://www.kindengezin.be/nl/thema/zwangerschap-en-geboorte/na-de-gebo…
Post partum: de babyblues overwinnen bij het starten van borstvoeding of het overschakelen op zuigelingenvoeding. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://www.multipharma.be/nl/geboorte-babyblues-post-partum/baby-dossi…
Post partum depressie of gewoon Baby Blues? door Babyopkomst. (n.d.). Retrieved December 4, 2023, from https://babyopkomst.nl/postpartum-depressie/
Postnatale depressie, psychose en andere postnatale psychische stoornissen · Gezondheid en wetenschap. (2019, February 19). https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/postnatale-psychose-e…
Postnatale depressie: waardoor komt het en hoe herken je het? – 24Baby.nl. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://www.24baby.nl/baby/gezondheid-mama/postnatale-depressie/
Psychiatrie, A., & Angststoornissen, Z. (2005). Trauma Screening Vragenlijst. www.amcpsychiatrie.nl/angst
Rowlands, I. J., & Redshaw, M. (2012). Mode of birth and women’s psychological and physical wellbeing in the postnatal period. BMC Pregnancy and Childbirth, 12. https://doi.org/10.1186/1471-2393-12-138
Schipper, P. (n.d.). Premenstruele dysfore stoornis (PMDD) | Gezondheidsplein.nl. Retrieved December 6, 2023, from https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/premenstruele-dysfore-stoo…
Šebela, A., Hanka, J., & Mohr, P. (2019). Diagnostics and modern trends in therapy of postpartum depression. Ceska Gynekologie, 84(1), 68–72. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31213061/
Smith-Nielsen, J., Matthey, S., Lange, T., & Væver, M. S. (2018). Validation of the Edinburgh Postnatal Depression Scale against both DSM-5 and ICD-10 diagnostic criteria for depression. BMC Psychiatry, 18(1), 1–12. https://doi.org/10.1186/S12888-018-1965-7/TABLES/4
Sockol, L. E., Epperson, C. N., & Barber, J. P. (2013). Preventing postpartum depression: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 33(8), 1205. https://doi.org/10.1016/J.CPR.2013.10.004
Startpagina - Bevallingsgerelateerde PTSS en PTSS-klachten - Richtlijn - Richtlijnendatabase. (n.d.). Retrieved April 24, 2024, from https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/bevallingsgerelateerde_ptss_en…
Sutter, A. L., Leroy, V., Dallay, D., Verdoux, H., & Bourgeois, M. (1997). Post-partum blues and mild depressive symptomatology at days three and five after delivery: A French cross sectional study. Journal of Affective Disorders, 44(1), 1–4. https://doi.org/10.1016/S0165-0327(97)01440-7
Tosto, V., Ceccobelli, M., Lucarini, E., Tortorella, A., Gerli, S., Parazzini, F., & Favilli, A. (2023). Maternity Blues: A Narrative Review. Journal of Personalized Medicine, 13(1). https://doi.org/10.3390/JPM13010154
Van Damme, R., Van Parys, A.-S., Vogels, C., Roelens, K., & Lemmens, G. (2021). Leidraad voor de screening en detectie van perinatale depressieve en angststoornissen tijdens de zwangerschap tot 1 jaar na de bevalling. Tijdschrift Voor Geneeskunde. https://doi.org/10.47671/tvg.77.21.183
Vanderoost, S. (n.d.). Wat is babyblues? - Babyboom. Retrieved March 27, 2023, from https://www.babyboom.be/nl/article/babyblues
Veel knuffelen maakt gelukkige volwassenen. (n.d.). Retrieved December 6, 2023, from https://babyopkomst.nl/veel-knuffelen-maakt-gelukkige-volwassenen/
Versyck, I. (2023). Hoogrisico neonatologie - theorie - vroedkundig luik: begeleiding van ouders, emotionele problemen bij de ouders, de herstelfase, de verwerking stagneert.
Yoo, H., Ahn, S., Park, S., Kim, J., Oh, J., & Koh, M. (2021). Factors influencing prenatal and postpartum depression in Korea: a prospective cohort study. Korean Journal of Women Health Nursing, 27(4), 326–336. https://doi.org/10.4069/KJWHN.2021.11.17
