De rol van financiële beperkingen en vrouwen in topmanagementteams bij groene investeringen
Klimaatverandering is niet langer een probleem voor de verre toekomst, maar een urgente uitdaging van vandaag. Bedrijven wereldwijd worden aangespoord om hun verantwoordelijkheid te nemen en te investeren in duurzame oplossingen. Toch stuiten vooral kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) vaak op hindernissen als het gaat om groene investeringen. Naast financiële beperkingen die een grote rem vormen, blijkt ook de samenstelling van het topmanagement een bepalende rol te spelen. Diversiteit in het leiderschap kan zorgen voor een breder scala aan ideeën en oplossingen, vooral bij complexe vraagstukken zoals duurzaamheid. Bedrijven die meer vrouwen in hun topmanagement hebben, blijken meer geneigd te zijn om te investeren in milieuvriendelijke innovaties.
Deze masterproef draagt bij aan de literatuur over de determinanten van groene investeringen bij kleine en middelgrote ondernemingen in Nederland. Het onderzoek omvat een uitgebreide literatuurstudie, gevolgd door een empirisch onderzoek gebaseerd op data verzameld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Financiële beperkingen: een rem op innovatie
Kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) maken het grootste deel uit van de bedrijfswereld in veel westerse landen, maar ze stuiten op aanzienlijke moeilijkheden als het gaat om groene investeringen. Waar grote bedrijven doorgaans over meer middelen beschikken en eerder geneigd zijn te investeren in duurzame innovaties, hebben KMO's vaak te maken met schaarse financiële, technische en menselijke middelen. Dit belemmert hun vermogen om milieuvriendelijke technologieën te ontwikkelen en implementeren.
Uit deze masterproef blijkt dat bedrijven met financiële beperkingen gemiddeld 0,203% minder investeren in groene initiatieven dan bedrijven zonder financiële problemen. Dit resultaat benadrukt het belang van toegang tot financiële middelen voor duurzame bedrijfspraktijken.
Vrouwen in het topmanagementteam: de sleutel tot duurzaamheid?
Daarnaast toont dit onderzoek aan dat een hoger aandeel vrouwen in topmanagementteams een positieve invloed heeft op groene investeringen. Een toename van 1% in het aandeel vrouwen in topmanagementteams leidt tot een toename van 0,754% in groene investeringen. De positieve coëfficiënt geeft aan dat ondernemingen met een hoger percentage vrouwen in hun topmanagementteams meer investeren in groene initiatieven. Dit suggereert dat genderdiversiteit in topmanagementteams bijdraagt aan een groter engagement voor duurzaamheid binnen ondernemingen.
De synergie tussen financiën en genderdiversiteit
Een interessante vraag die ik stelde in mijn onderzoek was of de aanwezigheid van vrouwen in het topmanagementteam de negatieve impact van financiële beperkingen op groene investeringen zou kunnen verminderen. Helaas bleek de interactie tussen deze twee factoren niet significant. Dit betekent dat zelfs in bedrijven met een hoog percentage vrouwelijke leiders, financiële beperkingen nog steeds een rem zetten op groene investeringen.
Wat kunnen we leren van deze resultaten?
De bevindingen van mijn onderzoek onderstrepen het belang van zowel financiële middelen als genderdiversiteit in de strijd voor een duurzamere toekomst. Voor KMO's die willen investeren in groene innovaties, is toegang tot financiering cruciaal. Beleidsmakers kunnen hierop inspelen door bijvoorbeeld subsidies of leningen beschikbaar te stellen voor duurzame investeringen. Dit zou de financiële druk op kleine bedrijven kunnen verlichten en hen in staat stellen om innovatiever en duurzamer te opereren.
Daarnaast is het bevorderen van genderdiversiteit in topmanagementteams een effectieve manier om bedrijven te stimuleren meer aandacht te besteden aan duurzaamheid. Bedrijven die een meer diverse samenstelling van hun leidinggevenden hebben, blijken een grotere bereidheid te tonen om groene investeringen te doen. Dit bevestigt wat andere onderzoeken al hebben gesuggereerd: diversiteit leidt tot betere resultaten, ook op het gebied van duurzaamheid.
Kritische kanttekeningen en aanbevelingen voor de toekomst
Ondanks de waardevolle inzichten, kent dit onderzoek ook enkele beperkingen. Ten eerste is de gebruikte data gebaseerd op een enquête waarin bedrijven werd gevraagd naar hun verwachtingen voor groene investeringen in 2023. Deze verwachtingen kunnen afwijken van de daadwerkelijk gerealiseerde investeringen. Toekomstig onderzoek zou daarom niet alleen de verwachte, maar ook de werkelijke investeringen moeten analyseren. Daarnaast is er nog geen consensus in de literatuur over hoe financiële beperkingen het best gemeten kunnen worden. Veel studies maken gebruik van financiële indexen zoals de Whited-Wu (WW) index. Toekomstig onderzoek zou kunnen profiteren van een directere benadering waarbij bedrijven zelf gevraagd worden naar hun financiële beperkingen. Dit zou een nauwkeuriger beeld kunnen geven van de impact van deze beperkingen op groene investeringen.
Bovendien zou het ook interessant zijn om de mate van vrouwelijk activisme binnen topmanagementteams nader te onderzoeken. Hierbij kan gekeken worden of vrouwen daadwerkelijk actief betrokken zijn bij de besluitvorming of dat hun aanwezigheid voornamelijk symbolisch is en bedoeld is om te voldoen aan wettelijke eisen. Deze verdieping kan inzicht geven in de effectiviteit van genderdiversiteit binnen topmanagementteams.
Een andere beperking van dit onderzoek is de focus op de industriële sector. Deze keuze is voornamelijk gemaakt omdat de industriële sector vaak wordt gezien als een van de grootste bijdragers aan milieuvervuiling. Hoewel deze focus ons in staat stelt om diepgaand inzicht te krijgen in de groene investeringen binnen de industrie, betekent dit ook dat onze bevindingen mogelijk minder toepasbaar zijn op andere sectoren zoals de landbouw of de dienstensector.
Tot slot is de data die we hebben gebruikt specifiek afkomstig uit Nederland. Dit kan de generaliseerbaarheid van onze bevindingen naar andere landen beperken. Verschillen in economische, sociale en politieke contexten kunnen ervoor zorgen dat resultaten die in Nederland relevant zijn, niet direct toepasbaar zijn in andere delen van de wereld. Bovendien zijn er aanzienlijke verschillen tussen landen op het gebied van milieubewustzijn, regelgeving en vrouwvriendelijkheid.
Conclusie: de weg vooruit voor KMO's
Dit onderzoek laat zien dat zowel financiële beperkingen als genderdiversiteit binnen topmanagementteams een belangrijke rol spelen bij groene investeringen. Bedrijven die kampen met financiële beperkingen investeren minder in groene innovaties, terwijl een hoger aandeel vrouwen in het topmanagement juist een positieve invloed heeft.
Om de overgang naar een duurzamere economie te ondersteunen, is het daarom essentieel dat beleidsmakers en bedrijven samenwerken om financiële barrières te verminderen en genderdiversiteit in leidinggevende posities te bevorderen. Alleen zo kunnen we de weg vrijmaken voor een toekomst vol groene investeringen.
Bibliografie
Referentielijst
Ahmadova, G., & Valenzuela-Ortiz, A. (2023). What determines the presence of women on corporate boards? Empirical evidence from emerging markets. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 23(5), 977-994. https://doi.org/10.1108/CG-05-2022-0218
Baker, M., Stein, J. C., & Wurgler, J. (2003). When does the market matter? Stock prices and the investment of equity-dependent firms. QUARTERLY JOURNAL OF ECONOMICS. https://web-p-ebscohost-com.bib-proxy.uhasselt.be/ehost/pdfviewer/pdfvi…
Bielen, S. (2022). Lecture Notes Causal Inference. UHasselt.
Brahma, S., Nwafor, C., & Boateng, A. (2021). Board gender diversity and firm performance: The UK evidence. International Journal of Finance & Economics, 26(4), 5704-5719. https://doi.org/10.1002/ijfe.2089
Burkhardt, K., Nguyen, P., & Poincelot, E. (2020). Agents of change: Women in top management and corporate environmental performance. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(4), 1591-1604. https://doi.org/10.1002/csr.1907
Caby, J., Coron, C., & Ziane, Y. (2024). How does gender diversity in top management teams affect carbon disclosure and its quality: Evidence from the technological industry. Technological Forecasting and Social Change, 199, 123077. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2023.123077
Carfora, A., Scandurra, G., & Thomas, A. (2021). Determinants of environmental innovations supporting small‐ and medium‐sized enterprises sustainable development. Business Strategy and the Environment, 30(5), 2621-2636. https://doi.org/10.1002/bse.2767
Cecere, G., Corrocher, N., & Mancusi, M. L. (2020). Financial constraints and public funding of eco-innovation: Empirical evidence from European SMEs. Small Business Economics, 54(1), 285-302. https://doi.org/10.1007/s11187-018-0090-9
Del Río, P., Peñasco, C., & Romero-Jordán, D. (2016). What drives eco-innovators? A critical review of the empirical literature based on econometric methods. Journal of Cleaner Production, 112, 2158-2170. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.09.009
Demirel, P., & Danisman, G. O. (2019). Eco‐innovation and firm growth in the circular economy: Evidence from European small‐and medium‐sized enterprises. Business Strategy and the Environment, 28(8), 1608-1618. https://doi.org/10.1002/bse.2336
European Commission. (2012). Eco-innovation: The key to Europe’s future competitiveness. Publications Office. https://data.europa.eu/doi/10.2779/4155
Farre-Mensa, J., & Ljungqvist, A. (2013). Do measures of financial constraints measure financial constraints?https://www.nber.org/system/files/working_papers/w19551/w19551.pdf
Fazzari, M., Glenn, R., & Petersen, C. (1988). Financing Constraints and Corporate Investment. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/1988/01/1988a_bpea_fazzari…
Galbreath, J. (2019). Drivers of Green Innovations: The Impact of Export Intensity, Women Leaders, and Absorptive Capacity. Journal of Business Ethics, 158(1), 47-61. https://doi.org/10.1007/s10551-017-3715-z
Gharbi, S., & Othmani, H. (2023). Threshold effects of board gender diversity on firm performance: Panel smooth transition regression model. Corporate Governance: The International Journal of Business in Society, 23(1), 243-261. https://doi.org/10.1108/CG-10-2021-0373
Glass, C., Cook, A., & Ingersoll, A. R. (2016). Do Women Leaders Promote Sustainability? Analyzing the Effect of Corporate Governance Composition on Environmental Performance. Business Strategy and the Environment, 25(7), 495-511. https://doi.org/10.1002/bse.1879
Griffin, D., Li, K., & Xu, T. (2021). Board Gender Diversity and Corporate Innovation: International Evidence. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 56(1), 123-154. https://doi.org/10.1017/S002210901900098X
Haas, R. D., Martin, R., Muuls, M., & Schweiger, H. (2024). Managerial and Financial Barriers to the Green Transition. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3796924
Hadlock, C. J., & Pierce, J. R. (2010). New Evidence on Measuring Financial Constraints: Moving Beyond the KZ Index. Review of Financial Studies, 23(5), 1909-1940. https://doi.org/10.1093/rfs/hhq009
Hambrick, & Mason. (1984). Upper Echelons: The organization as a reflection of its top managers. https://web-p-ebscohost-com.bib-proxy.uhasselt.be/ehost/pdfviewer/pdfvi…
Horbach, J. (2008). Determinants of environmental innovation—New evidence from German panel data sources. Research Policy, 37(1), 163-173. https://doi.org/10.1016/j.respol.2007.08.006
Horbach, J., Rammer, C., & Rennings, K. (2012). Determinants of eco-innovations by type of environmental impact—The role of regulatory push/pull, technology push and market pull. Ecological Economics, 78, 112-122. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2012.04.005
Hottenrott, H., & Peter, B. (2009). Innovative Capability and Financing Constraints for Innovation More Money, More Innovation?09. https://madoc.bib.uni-mannheim.de/2619/1/dp09081.pdf
Huang, J., & Kisgen, D. J. (2013). Gender and corporate finance: Are male executives overconfident relative to female executives? Journal of Financial Economics, 108(3), 822-839. https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2012.12.005
Jensen, M. C., & Meckling, W. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0304405X7690026X
Jeong, S.-H., & Harrison, D. A. (2017). Glass Breaking, Strategy Making, and Value Creating: Meta-Analytic Outcomes of Women as CEOs and TMT members. Academy of Management Journal, 60(4), 1219-1252. https://doi.org/10.5465/amj.2014.0716
Kammerer, D. (2009). The effects of customer benefit and regulation on environmental product innovation. Ecological Economics, 68(8-9), 2285-2295. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2009.02.016
Kaplan, S. N., & Zingales, L. (1997). Do Investment-Cash Flow Sensitivities Provide Useful Measures of Financing Constraints? The Quarterly Journal of Economics, 112(1), 169-215. https://doi.org/10.1162/003355397555163
Kemp, R., & Pearson, P. (2008). MEI project about measuring eco-innovation. MEI project about measuring eco-innovation. https://www.oecd.org/env/consumption-innovation/43960830.pdf
Kesidou, E., & Demirel, P. (2012). On the drivers of eco-innovations: Empirical evidence from the UK. Research Policy, 41(5), 862-870. https://doi.org/10.1016/j.respol.2012.01.005
Lamont, O., & Polk, C. (2001). Financial Constraints and Stock Returns. The Review of Financial Studies, 14(2). https://www.nber.org/system/files/working_papers/w6210/w6210.pdf
Mah, J., Kolev, K. D., McNamara, G., Pan, L., & Devers, C. E. (2023). Women in the C-Suite: A Review of Predictors, Experiences, and Outcomes. Academy of Management Annals, 17(2), 586-625. https://doi.org/10.5465/annals.2021.0042
Mazzanti, M., & Zoboli, R. (2009). Municipal Waste Kuznets Curves: Evidence on Socio-Economic Drivers and Policy Effectiveness from the EU. Environmental and Resource Economics, 44(2), 203-230. https://doi.org/10.1007/s10640-009-9280-x
Modigliani, F., & Miller, M. (1958). The Cost of Capital, Corporation Finance and the Theory of Investment.https://www.jstor.org/stable/pdf/1809766.pdf?refreqid=fastly-default%3A…
Mrkajic, B., Murtinu, S., & Scalera, V. G. (2019). Is green the new gold? Venture capital and green entrepreneurship. Small Business Economics, 52(4), 929-950. https://doi.org/10.1007/s11187-017-9943-x
Mungai, E. M., Ndiritu, S. W., & Rajwani, T. (2020). Raising the bar? Top management teams, gender diversity, and environmental sustainability. Africa Journal of Management, 6(4), 269-294. https://doi.org/10.1080/23322373.2020.1830688
Musso, P., & Schiavo, S. (2008). The impact of financial constraints on firm survival and growth. Journal of Evolutionary Economics, 18(2), 135-149. https://doi.org/10.1007/s00191-007-0087-z
Nadeem, M., Bahadar, S., Gull, A. A., & Iqbal, U. (2020). Are women eco‐friendly? Board gender diversity and environmental innovation. Business Strategy and the Environment, 29(8), 3146-3161. https://doi.org/10.1002/bse.2563
Navarro-García, J. C., Ramón-Llorens, M. C., & García-Meca, E. (2022). Female directors and corporate reputation. BRQ Business Research Quarterly, 25(4), 352-365. https://doi.org/10.1177/2340944420972717
Naveed, K., Voinea, C. L., & Roijakkers, N. (2022). Board Gender Diversity, Corporate Social Responsibility Disclosure, and Firm’s Green Innovation Performance: Evidence From China. Frontiers in Psychology, 13, 892551. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.892551
Pinget, A., Bocquet, R., & Mothe, C. (2015). Barriers to Environmental Innovation in SMEs: Empirical Evidence from French Firms. M@n@gement, 18(2), 132. https://doi.org/10.3917/mana.182.0132
Porter, M., & Van der Linde, C. (1995). Toward a new conception of the environment-competitiveness relationship. Toward a new conception of the environment-competitiveness relationship, 97-118.
Post, C., Lokshin, B., & Boone, C. (2022). What Changes after Women Enter Top Management Teams? A Gender-Based Model of Strategic Renewal. Academy of Management Journal, 65(1), 273-303. https://doi.org/10.5465/amj.2018.1039
Provasi, R., & Harasheh, M. (2021). Gender diversity and corporate performance: Emphasis on sustainability performance. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 28(1), 127-137. https://doi.org/10.1002/csr.2037
Rave, T., Goetzke, F., & Larch, M. (2011). The Determinants of Environmental Innovations and Patenting: Germany Reconsidered. https://www.proquest.com/http://ideas.repec.org/p/ces/ifowps/_97.html
Rehfeld, K.-M., Rennings, K., & Ziegler, A. (2007). Integrated product policy and environmental product innovations: An empirical analysis. Ecological Economics, 61(1), 91-100. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2006.02.003
Ruiz-Jiménez, J. M., Fuentes-Fuentes, M. D. M., & Ruiz-Arroyo, M. (2016). Knowledge Combination Capability and Innovation: The Effects of Gender Diversity on Top Management Teams in Technology-Based Firms. Journal of Business Ethics, 135(3), 503-515. https://doi.org/10.1007/s10551-014-2462-7
Savignac, F. (2007). The Impact of Financial Constraints on Innovation: What Can Be Learned from a Direct Measure? SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.1694507
Scarpellini, S., Marín-Vinuesa, L. M., Portillo-Tarragona, P., & Moneva, J. M. (2018). Defining and measuring different dimensions of financial resources for business eco-innovation and the influence of the firms’ capabilities. Journal of Cleaner Production, 204, 258-269. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.08.320
Schauer, C., Elsas, R., & Breitkopf, N. (2019). A new measure of financial constraints applicable to private and public firms. Journal of Banking & Finance, 101, 270-295. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2019.01.008
United Nations. (2016). Paris Agreement. https://unfccc.int/sites/default/files/english_paris_agreement.pdf
Valentine, S. R., & Rittenburg, T. L. (2007). The Ethical Decision Making of Men and Women Executives in International Business Situations. Journal of Business Ethics, 71(2), 125-134. https://doi.org/10.1007/s10551-006-9129-y
Whited, T. M., & Wu, G. (2006). Financial Constraints Risk. https://web-p-ebscohost-com.bib-proxy.uhasselt.be/ehost/pdfviewer/pdfvi…
Xie, J., Nozawa, W., & Managi, S. (2020). The role of women on boards in corporate environmental strategy and financial performance: A global outlook. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(5), 2044-2059. https://doi.org/10.1002/csr.1945
Xu, Q., & Kim, T. (2022). Financial Constraints and Corporate Environmental Policies. The Review of Financial Studies, 35(2), 576-635. https://doi.org/10.1093/rfs/hhab056
Yang, S., Feng, D., Lu, J., & Wang, C. (2022). The effect of venture capital on green innovation: Is environmental regulation an institutional guarantee? Journal of Environmental Management, 318, 115641. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2022.115641
Yin, X., Hai, B., & Chen, J. (2019). Financial Constraints and R&D Investment: The Moderating Role of CEO Characteristics. Sustainability, 11(15), 4153. https://doi.org/10.3390/su11154153
Yu, C.-H., Wu, X., Zhang, D., Chen, S., & Zhao, J. (2021). Demand for green finance: Resolving financing constraints on green innovation in China. Energy Policy, 153, 112255. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2021.112255
