Differentiëren is een must in Vlaanderen en Zweden!

Hoe verschilt het Vlaamse basisonderwijs van het Zweedse basisonderwijs en hoe kunnen we van elkaar leren? Vlaanderen en Zweden hebben hun eigen manieren van lesgeven en differentiëren. Tijdens het aanvankelijk lezen in het eerste leerjaar is dit in beide landen van toepassing. Ze hebben enkele gelijkenissen, maar ook verschillen waaruit we van elkaar kunnen leren.

Door middel van interviews en observaties werd er een beeld geschetst van een les aanvankelijk lezen. De leerkrachten differentiëren tijdens het aanleren van het lezen. Lezen is één van de belangrijkste vaardigheden en elk kind leert op een andere manier. Differentiëren is daarbij dus uiterst belangrijk. 

De verschillen:

Zweden maakt sneller gebruik van interessedifferentiatie. Daarnaast wordt er ook gekeken naar het niveau en het tempo van de leerlingen, maar interesse is het belangrijkste binnen de differentiatie. In Vlaanderen zal men eerder differentiëren op basis van niveau en tempo. Naar de interesses van de leerlingen worden ook gekeken. Dit gebeurt eerder later tijdens het schooljaar. 

Ook de focus van de lessen aanvankelijk lezen zijn anders binnen deze landen. In Zweden wordt er enorm gefocust op de klanken. Vlaamse leerkrachten verkiezen een grote focus op de trage aanbreng. De werkvormen en activiteiten zijn anders. In Zweden vinden ze het belangrijk om aan de slag te gaan met rijmpjes, liedjes en drama tijdens het leren lezen. 

In Zweden is de klasindeling van belang. Kinderen zitten op yogaballen, zetels en de grond. Een plek in de klas is in Vlaanderen dan meer van belang. Ze zitten op klasnummer, op basis van niveau of tempo tijdens het lezen.

Zittenblijven gebeurt veel vaker in Vlaanderen dan in Zweden. In Zweden komt dit nauwelijks tot nooit voor. Daarnaast zijn de rapporten van de leerlingen ook anders. In Vlaanderen krijgen de kinderen bijna iedere maand een rapport mee naar huis. Op dit rapport staan verschillende punten van toetsen, taken, eventueel huiswerk en attitudes. Deze punten zijn allemaal onafhankelijk van elkaar. In Zweden wordt er na een lesperiode alles in één punt samengenomen. Dit kan variëren van letter A tot F, waarbij een F betekent dat je minder dan 50% behaalde. Ze krijgen hier feedback bij, maar deze is eerder miniem in vergelijking met een Vlaams rapport. 

De gelijkenissen:

Gelijkenissen tussen Vlaanderen en Zweden waren er ook. Zo maken beide onderwijsinstellingen gebruik van online tools als ‘Bingel’ en ‘Skolplus’. Daarnaast zijn de materialen gelijkend. 

Beide onderwijsinstellingen werken met werkboeken die worden aangeboden op verschillende niveau’s. Ze hanteren dezelfde oefeningen zoals ‘Omcirkel de letter B.’ of ‘Kleur het woord Bal.’ 

Beide landen verkiezen een goede communicatie met de leerlingen omtrent de differentiatie binnen het aanvankelijk lezen. In Vlaanderen zullen de leerkrachten sneller in gesprek gaan met de zorgcoördinator in om daarna in gesprek te gaan met een ouder en eventuele specialist. Dit verschilt in Zweden. Daar spreken ze meteen met de ouders en mogelijks een specialist.

We kunnen van elkaar leren. 
Zowel Vlaanderen als Zweden hebben een eigen manier van differentiëren binnen het aanvankelijk lezen. We kunnen van elkaar gaan leren binnen deze verschillende onderdelen van het lesgeven. Welke zaken zou jij implementeren tijdens het aanleren van het aanvankelijk lezen?