Ontspannen bevallen kan natuurlijk
Bevallen is vaak geen makkelijke klus; angst, stress en pijn lijken er onlosmakelijk bij te horen. Maar wat als er een natuurlijke manier bestaat om deze ervaring aangenamer en minder stressvol te maken?
Medische ingreep
Bevallen is iets natuurlijks, maar veel ziekenhuizen zien het steeds meer als een medische ingreep. Technologie en ingrepen worden vaak standaard toegepast, soms zonder dat het echt nodig is. Hoewel deze ingrepen levensreddend kunnen zijn bij complicaties, ondermijnen ze vaak het vertrouwen van vrouwen in hun eigen lichaam. Wereldwijd, ook in België, neemt het aantal onnodige medische ingrepen toe, terwijl onderzoek juist laat zien dat minder ingrijpen vaak beter is voor moeder én baby.
De medische aanpak bepaalt ook hoe vrouwen omgaan met angst en pijn tijdens de bevalling. Veel vrouwen komen onvoorbereid de verloskamer binnen en vertrouwen volledig op de medische zorg. Overmand door angst en pijn kiezen velen voor een ruggenprik. Hoewel dit de pijn wegneemt, zorgt het niet altijd voor een fijne bevallingservaring en brengt het risico's, kosten en nadelen met zich mee. Maar wat als er een natuurlijke manier is om met die angst en pijn om te gaan? Deze bachelorproef onderzocht het effect van HypnoBirthing® op de bevalling, door middel van wetenschappelijk onderzoek.
HypnoBirthing®: een natuurlijk alternatief
HypnoBirthing® klinkt misschien wat mysterieus of zweverig, maar in feite gaat het om een combinatie van ontspannings-, ademhalings- en massagetechnieken. De 'hypno' uit HypnoBirthing® verwijst naar zelfhypnose. Zelfhypnose is niets meer dan je zo sterk focussen op iets dat de rest om je heen vervaagt. In dit geval wordt je focus verlegd van ‘pijn’ naar ‘vertrouwen’. HypnoBirthing® gaat uit van het idee dat het lichaam van een vrouw in staat is om op een rustige en natuurlijke manier te bevallen, zolang ze de juiste voorbereiding krijgt. De methode is niets nieuws: ze werd ontwikkeld eind jaren tachtig door hypnotherapeut Marie Mongan uit Florida.
Angst geeft pijn
De filosofie achter HypnoBirthing® is gebaseerd op de angst-spanning-pijncyclus. Wanneer een vrouw tijdens de bevalling angstig is, verhoogt dit de spanning in haar lichaam. Die spanning leidt tot meer pijn. Deze pijn veroorzaakt vervolgens nog meer angst, en zo belandt ze in een vicieuze cirkel.
Waslijst aan voordelen
HypnoBirthing® doorbreekt de angst-spanning-pijncyclus. Daardoor wordt pijn dus op een heel andere manier benaderd; niet vanuit angst, maar vanuit vertrouwen. Omdat vrouwen zich meer ontspannen, minder angst hebben en meer vertrouwen voelen, wordt de pijn minder intens. De HypnoBirthing®-technieken leiden hen als het ware ‘af’ van de pijn. Hierdoor kunnen ze die beter verdragen en onder controle houden. Ze voelen zich zelfverzekerder en rustiger. Als gevolg kunnen de ‘goede’ hormonen die belangrijk zijn tijdens een bevalling beter stromen. En dat leidt tot een groter gevoel van comfort en tevredenheid over de bevalling.
“Daardoor wordt pijn dus op een heel andere manier benaderd; niet vanuit angst, maar vanuit vertrouwen.”
Ook op lichamelijk vlak heeft HypnoBirthing® voordelen. De bekkenbodemspieren zijn meer ontspannen, wat de kans op knippen of scheuren verkleint. Moeder en baby krijgen dankzij de ademhalingstechnieken een betere zuurstoftoevoer en bloedcirculatie, wat het risico op complicaties vermindert. Ook is de bevallingsduur vaak korter en raakt de bevallende vrouw minder snel uitgeput. Vlak na de geboorte komt de eerste borstvoeding bovendien sneller op gang.
De vroedvrouw als sleutelfiguur
Een cruciale persoon bij een succesvolle HypnoBirthing®-bevalling is de vroedvrouw, maar dan wel een vroedvrouw die speciaal is opgeleid tot HypnoBirthing®-docent. Tijdens de zwangerschap leert ze het koppel de HypnoBirthing®-technieken in vijf lessen. De focus ligt hierbij op kennis over de natuurlijke processen die samenhangen met een bevalling. Zo wordt onzekerheid weggenomen en vervangen door kennis. Verder moedigt ze het koppel tijdens de zwangerschap aan om de technieken regelmatig te oefenen, zodat ze die tegen de bevalling goed onder de knie 
hebben.
Tijdens de bevalling heeft ze de taak om het natuurlijke proces te beschermen: ervoor zorgen dat de zelfhypnose niet wordt verstoord en interventies zoveel mogelijk worden vermeden. Ze betrekt de partner en helpt het koppel actief om de ingeoefende ontspannings-, ademhalings- en massagetechnieken toe te passen. De moeder krijgt de vrijheid om te bewegen en te bevallen in een houding waarin ze zich prettig voelt.
Keuze van je leven
HypnoBirthing® maakt ouders bewust van hun keuzes tijdens de bevalling en leert hen vragen te stellen, ook wanneer er complicaties optreden. Dit helpt hen om controle te voelen over het proces, zelfs als er ingrepen nodig zijn. Zo kunnen ze hun bevalling ervaren als een krachtige gebeurtenis, waar ze zelf innerlijk controle over hebben, in plaats van iets dat hen overkomt.
“Waar ze zelf innerlijk controle over hebben, in plaats van iets dat hen overkomt.”
Wat je moet weten voor je begint
HypnoBirthing® heeft geen directe nadelen tijdens de bevalling, maar het is belangrijk dat koppels realiseren waar ze in stappen. De cursus is niet gratis; deze bedraagt tussen de 200 en 400 euro. Het vereist tijd en discipline om de technieken nauwgezet te oefenen tijdens de zwangerschap. Verder hebben sommige vrouwen die de cursus volgen, vaak hogere verwachtingen van hun bevalling. Wanneer die niet uitkomen, kan dat een grote teleurstelling zijn. Daarom is het belangrijk dat koppels goed geïnformeerd worden: HypnoBirthing® belooft niet dat er geen pijn meer zal zijn, maar geeft juist handvatten om beter met die pijn (en de vaak bijbehorende angst) om te gaan.
Tijd voor een nieuwe aanpak
In een tijd waarin angst en pijn vaak de boventoon voeren bij een bevalling en medicalisering steeds meer de norm wordt, biedt HypnoBirthing® een waardevol alternatief. Het zou een vast onderdeel van de zwangerschapszorg moeten zijn. Zo krijgen koppels de tools om met angst en pijn om te gaan, en hun bevalling op een krachtige manier te beleven. Door het vertrouwen te versterken, kan HypnoBirthing® bijdragen aan een positieve bevallingservaring voor mama en partner.
Loïs-Gloria Kaljouw
Afgestudeerd als vroedvrouw op 26 juni 2024,
Thomas More Campus Lier
Met dank aan Frauke Verreyde voor de mooie foto’s en fijne samenwerking. https://geboortepraktijk.odoo.com/frauke-verreyde https://www.instagram.com/fraukeverreyde.photography/
Bibliografie
Literatuurlijst
Andrén, A., Begley, C., Dahlberg, H., & Berg, M. (2021). The Birthing Room and its influence on the promotion of a normal physiological childbirth - a qualitative interview study with midwives in Sweden. International Journal of Qualitative Studies on Health and Wellbeing, 16(1). https://doi.org/10.1080/17482631.2021.1939937
Apriani, D., Musdalifah, U., & Amartha, T. (2019, 25 augustus). Complementary and alternative medicine (CAM) in the first stage of labor pain: a literature review. Proceedings of International Conference on Applied Science and Health, 4, https://publications.inschool.id/index.php/icash/article/view/667
Atis, F. Y., & Rathfisch, G. (2018). The effect of hypnobirthing training given in the antenatal period on birth pain and fear. Complementary Therapies in Clinical Practice, 33, 77–84. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2018.08.004
Azizmohammadi, S., & Azizmohammadi, S. (2019). Hypnotherapy in Management of Delivery Pain: A review. European Journal of Translational Myology. https://doi.org/10.4081/ejtm.2019.8365
Bogaerts, A. (2019). Vroedkunde: normale baring en kraambed.
Buran, G., & Aksu, H. (2022b). Effect of Hypnobirthing training on fear, pain, satisfaction related to birth, and birth outcomes: a randomized controlled trial. Clinical Nursing Research, 31(5), 918–930. https://doi.org/10.1177/10547738211073394
Catsaros, S., & Wendland, J. (2023). Psychological Impact of Hypnosis for Pregnancy and Childbirth: A Systematic review. Complementary Therapies in Clinical Practice, 50, 101713. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2022.101713
Contact | HypnoBirthing Nederland. (z.d.). HypnoBirthing Nederland & België. Geraadpleegd op 8 mei 2024, van https://www.hypnobirthingnederland.nl/contact/
Davison, C., Ritchie, E., & Watts, N. (2023). Midwifery Students’ confidence to support Physiological birth: an international study. Women and Birth, 36, S1. https://doi.org/10.1016/j.wombi.2023.07.003
Docenten | HypnoBirthing België. (z.d.). Geraadpleegd op 28 januari 2024, van https://www.hypnobirthingbelgie.be/docentenpagina/
Flores, V. (2018) Fear versus Trust: The Impact of fear on birth experience and maternal Outcome. The Journal of Prenatal and Perinatal Psychology and Health, 32, 220-241 Scientific Research Publishing. https://scirp.org/reference/referencespapers.aspx?referenceid=2773104
Gueguen, J., Huas, C., Orri, M., & Falissard, B. (2021). Hypnosis for Labour and Childbirth: a meta-integration of qualitative and quantitative studies. Complementary Therapies in Clinical Practice, 43, 101380. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2021.101380
Guidelines Review Committee. (2018b, februari 7). WHO recommendations: Intrapartum care for a positive childbirth experience. https://www.who.int/publications/i/item/9789241550215 28 28
Hollander, M., Van Hastenberg, E., Van Dillen, J., Van Pampus, M. G., De Miranda, E., & Stramrood, C. A. I. (2017). Preventing Traumatic Childbirth Experiences: 2192 Women’s Perceptions and views. Archives of Women’s Mental Health, 20(4), 515– 523. https://doi.org/10.1007/s00737-017-0729-6
HypnoBirthing® Institute. (2022, 31 januari). The Official HypnoBirthing® Institute | Meet the Team. Geraadpleegd op 18 januari 2024, van https://hypnobirthing.com/official-hypnobirthing-institute/
HypnoBirthing® Institute. (2022, 6 mei). Become a certified HypnoBirthing® Childbirth Educator. Geraadpleegd op 17 januari 2024, van https://hypnobirthing.com/become-an-educator/
HypnoBirthing® Institute. (2022c, 6 mei). Become a Certified HypnoBirthing® Childbirth Educator. Geraadpleegd op 25 januari 2024, van https://hypnobirthing.com/become-an-educator/ HypnoBirthing® Institute. (2022b, 7 juli).
Meet Marie Mongan | Founder of HypnoBirthing® The Mongan Method. Geraadpleegd op 3 november 2023, van https://hypnobirthing.com/marie-mongan-method/
HypnoBirthing® Institute. (2022d, 3 oktober). HypnoBirthing Educator Certification Requirements. Geraadpleegd op 28 januari 2024, van https://hypnobirthing.com/become-an-educator/certification/
HypnoBirthing® Institute. (2023, 17 mei). HypnoBirthing® International | The original & still the BEST! Geraadpleegd op 1 maart 2024, van https://hypnobirthing.com/
HypnoBirthing® Institute. (z.d.). Certified HypnoBirthing Educator Archives | HypnoBirthing®Institute. Geraadpleegd op 1 maart 2024, van https://hypnobirthing.com/directory/category/hypnobirthing/
'In België moeten vrouwen tevreden zijn met een gezond kind, hun eigen ervaring lijkt niet van tel’ | Birth matters. (2023, 17 april). Birth Matters. Geraadpleegd op 20 januari 2024, van https://www.birthmatters.be/wetenschap/in-belgie-moetenvrouwen-tevreden-zijn-met-een-gezond-kind/
Karakaya, B. K., Moraloğlu, Ö., Fındık, R. B., Hançerlioğulları, N., Çelik, H., Çandar, T., & Yakut, H. İ. (2018). Evaluation of maternal and fetal stress hormones during the process of birth. Gynecology obstetrics & reproductive medicine, 24(2), 65– 70. https://doi.org/10.21613/gorm.2017.753
Katili, D. N. O., Umar, S., & Nteya, S. D. (2021). Literature Review: The Effect of Audio Hypnobirthing on Anxiety Levels in First Childbirth Mothers. Journal of Community Health Provision, 1(2), 33-39 https://doi.org/10.55885/jchp.v1i2.102 Lothian, J. A. (2022). Advancing physiologic birth through midwifery and community birth. PubMed, 31(4), 175–177. https://doi.org/10.1891/jpe-2022-0019
Luo, S., Chen, Z., Wang, X., Zhu, C., & Su, S. (2021). Labor epidural analgesia versus without labor Epidural analgesia for multiparous women: A Retrospective case control study. BMC Anesthesiology, 21(1). https://doi.org/10.1186/s12871-021- 01355-0
McKenzie, G., & Montgomery, E. (2021). Undisturbed Physiological Birth: Insights from women who freebirth in the United Kingdom. Midwifery, 101, 103042. https://doi.org/10.1016/j.midw.2021.103042 29 29
Mongan, M. (2015). HypnoBirthing, Fourth Edition: The Natural Approach to Safer, Easier, More Comfortable Birthing - The Mongan Method, 4th Edition. Health Communications, Inc.
Neerland, C. E., Avery, M. D., Saftner, M. A., & Gurvich, O. V. (2019). Maternal Confidence for Physiologic Birth: Associated prenatal characteristics and outcomes. Midwifery, 77, 110–116. https://doi.org/10.1016/j.midw.2019.07.004
Olza, I., Leahy‐Warren, P., Benyamini, Y., Kaźmierczak, M., Karlsdóttir, S. I., Spyridou, A., Crespo-Mirasol, E., Takács, L., Hall, P., Murphy, M., Jónsdóttir, S. S., Downe, S., & Nieuwenhuijze, M. (2018). Women’s Psychological Experiences of Physiological childbirth: a meta-synthesis
Opleiding tot HypnoBirthing docent in België - HypnoBirthing, online | VBOV. (2021, 10 januari). Geraadpleegd op 22 januari 2024, van https://www.vroedvrouwen.be/opleiding-tot-hypnobirthing-docent-belgiehypnobirthing-online-0
Paramasivam, T., Mariappan, U., & Chong, M. C. (2019). Mixed-Method Pilot Study: Effectiveness of HypnoBirthing in labour Outcomes. In Sciendo eBooks. https://doi.org/10.2478/9783110680041-001
Paramasivam, T., Mariappan, U., & Chan, C. M. (2023). Perspective of Primigravida Mother’s Experience in Their Birthing Process Utilising HypnoBirthing. In Malaysian Journal of Medicine and Health Sciences, Malaysian Journal Of Medicine And Health Sciences (Vol. 19, Nummer 4, pp. 61–67) [Journalarticle]. https://doi.org/10.47836/mjmhs19.4.11
Sahour, A., Fakhri, M. K., & Pourasghar, M. (2019). Investigating the Effect of Hypnotherapy on Reducing Anxiety and Pain during Labor. BRAIN. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 10(3), 25-33. Retrieved from https://lumenpublishing.com/journals/index.php/brain/article/view/2179
Seijmonsbergen-Schermers, A., Van Den Akker, T., Rydahl, E., Beeckman, K., Bogaerts, A., Binfa, L., Frith, L., Groß, M. M., Misselwitz, B., Hálfdánsdóttir, B., Daly, D., Corcoran, P., Calleja‐Agius, J., Calleja, N., Gatt, M., Nilsen, A. B. V., Declercq, E., Gissler, M., Heino, A., Lindgren, H., De Jonge, A. (2020). Variations in use of childbirth interventions in 13 high-income countries: a multinational crosssectionalstudy. PLOSMedicine, 17(5), e1003103. https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1003103
Shorey, S., & Ng, E. D. (2023). Midwives’ perceptions of and Experiences with normal Physiologic Birth: A Qualitative Systematic review. Birth: Issues in Perinatal Care. https://doi.org/10.1111/birt.12763
Steel, A., Frawley, J., Sibbritt, D., Broom, A., & Adams, J. (2016). The characteristics of women who use hypnotherapy for intrapartum pain management: Preliminary insights from a nationally-representative sample of Australian women. Complementary Therapies in Medicine, 25, 67– 70. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2016.01.006
Uldal, T., Østmoen, M. S., Dahl, B., & Røseth, I. (2023). Women’s Experiences with Hypnobirth – a Qualitative study. Sexual & Reproductive Healthcare, 37, 100890. https://doi.org/10.1016/j.srhc.2023.100890
Uludağ, E., & Mete, S. (2020). The effect of nursing care provided based on the philosophy of hypnobirthing on fear, pain, duration, satisfaction and cost of labor: a single-blind randomized controlled study. Health Care for Women International, 42(4–6), 678– 690. https://doi.org/10.1080/07399332.2020.1835916
Uludag, E., & Mete, S. (2023). Feelings and Experiences of Turkish Women Using Hypnobirthing in Childbirth: A Non-Traumatic Childbirth Experience. International Journal of Caring Sciences, 16, 344–351. http://www.internationaljournalofcaringsciences.org/docs/33.elif.pdf&nb…;
Voorlichting HypnoBirthing voor vroedvrouwen - Hypnobirthing, online | VBOV. (2020, 9 juli). Geraadpleegd op 15 januari 2024, van https://www.vroedvrouwen.be/voorlichting-hypnobirthing-voor-vroedvrouwenhypnobirthing-online
Wat is HypnoBirthing® | HypnoBirthing Nederland. (z.d.). Geraadpleegd op 15 januari 2024, van https://www.hypnobirthingnederland.nl/wat-is-hypnobirthing/
Wong, C. Y. W., He, H., Shorey, S., & Koh, S. S. L. (2017). An integrative literature review on midwives’ perceptions on the facilitators and barriers of physiological birth. International Journal of Nursing Practice, 23(6). https://doi.org/10.1111/ijn.12602
Wright, C., & Geraghty, S. (2017). Mind over matter: inside Hypnobirthing. Sleep and hypnosis. https://doi.org/10.5350/sleep.hypn.2016.18.0120
Yulizawati, Y., Hardisman, H., & Tasya, L. D. (2023). Hypnobirthing as an Effort to Reduce Anxiety in Pregnant Women: A literature review. Women, Midwives and Midwifery, 3(2), 68–78. https://doi.org/10.36749/wmm.3.2.68-78.2023
