Elke ochtend wordt Ine wakker met barstende hoofdpijn en stekende pijn in haar rug en benen. De eenvoudige handeling van opstaan lijkt voor haar een onmogelijke taak, terwijl ze ooit een actieve levensstijl had. Ze lijdt aan het overdruksyndroom en heeft Tarlov cysten Deze zeldzame aandoeningen die vaak jaren onopgemerkt blijven, zorgen niet alleen voor fysieke ongemakken, maar tasten ook de levenskwaliteit op psychisch, sociaal en financieel vlak aan.
Een recent onderzoek van drie laatstejaarsstudenten Health Care Management aan UCLL onthult hoe ingrijpend deze ziektes het leven van patiënten beïnvloeden, en waarom er dringend meer erkenning nodig is.
Een onzichtbare strijd
Patiënten met het overdruksyndroom en Tarlov cysten leven dagelijks met pijn en hebben zenuwschade door een verstoorde druk van het hersenvocht. Velen moesten door een lange en frustrerende weg van misdiagnoses vooraleer ze de juiste diagnose kregen. Dat blijkt uit een enquête onder 81 patiënten, uitgevoerd in samenwerking met vzw Overdruksyndroom en Tarlov cysten. Vooral vrouwen blijken vaker getroffen te worden. De impact op hun leven is enorm. Fysieke klachten zoals hevige pijn, slaapproblemen en verminderde mobiliteit maken alledaagse taken vaak onmogelijk. Veel patiënten zijn daardoor genoodzaakt om hun werkuren aan te passen of zelfs volledig te stoppen met werken, wat ook financieel zwaar doorweegt.
De psychische tol van chronische pijn
Naast ernstige fysieke klachten, kampen sommige patiënten met psychische problemen. De chronische pijn en de onzekerheid over hun gezondheid ondermijnen hun zelfvertrouwen en zorgen ervoor dat ze zich steeds meer terugtrekken uit het dagelijks leven. Vrienden, familie en collega's begrijpen soms de ernst niet van hun symptomen, zeker omdat er aan de buitenkant niets zichtbaars is. Dit gebrek aan begrip, in combinatie met een uitzichtloze toekomst, creëert een vicieuze cirkel waarin fysieke en psychische klachten elkaar versterken, en het gebrek aan erkenning hun gevoel van waardigheid en hoop nog verder ondermijnt.
De financiële valkuil
Heel wat behandelingen worden niet vergoed door de ziekteverzekering, wat de last voor de patiënten nog zwaarder maakt. Door het gebrek aan medische erkenning zoeken velen hun toevlucht tot alternatieve therapieën, zoals osteopathie en dry needling. Die kunnen verlichting bieden, maar zijn vaak duur. Daarnaast zijn er patiënten die door hun fysieke beperkingen niet in staat zijn om te werken of gedwongen worden om hun werkuren sterk te verminderen. Hierdoor komt hun financiële situatie nog meer onder druk: door een beperkt inkomen wordt het voor hen steeds moeilijker om de juiste zorg te bekostigen.
Dringende nood aan (h)erkenning
Dit onderzoek benadrukt de dringende noodzaak voor meer bewustwording, niet alleen binnen de medische wereld maar ook vanuit de overheid. Te veel patiënten lijden onnodig doordat hun aandoeningen niet tijdig (h)erkend en behandeld worden. De onderzoekers pleiten voor een betere opleiding van artsen en hulpverleners, en meer financiële ondersteuning. Op deze manier krijgen patiënten met het overdruksyndroom en Tarlov cysten de broodnodige zorg en empathie die ze verdienen.
De bevindingen van dit onderzoek zijn een krachtige oproep tot actie. Met meer erkenning en begrip kunnen deze patiënten eindelijk de levenskwaliteit bereiken die voor hen al te lang onbereikbaar lijkt. "Het is frustrerend om te moeten vechten voor erkenning van een aandoening die je leven zo sterk beïnvloedt. We hopen dat dit onderzoek de overheid en de medische wereld wakker schudt," zegt Fien Wuestenberg, voorzitster van de patiëntenvereniging vzw Overdruksyndroom en Tarlov cysten.
Dit artikel is gebaseerd op het onderzoek van Sarah De Smedt, Arne Mariën en Hanne Goris, uitgevoerd in het academiejaar 2023-2024 aan hogeschool UCLL.
AANS. (2024a). Spinal Cord Stimulation. AANS: American Association Of Neurological Surgeons. Geraadpleegd op 20 april 2024, van https://www.aans.org/en/Patients/Neurosurgical-Conditions-and-Treatments/Spinal-Cord-Stimulation
AANS. (2024b). Tarlov Cysts: What Are They and How Can They be Treated? AANS: American Association Of Neurological Surgeons. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://tinyurl.com/mtzduc6k
Abdi, D., Huttunen, J., Leinonen, V., Savolainen, S., & Danner, N. (2023). Operative Treatment of Tarlov Cysts - Outcomes and Predictors of Improvement after Surgery: A Series of 97 Consecutive Patients and a Systematic Review of Literature. In Sage Journals. Geraadpleegd op 2 juni 2024, van https://doi.org/10.1177/21925682231221538
Algolier. (2021, 26 april). Thoracale interlaminaire epidurale. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://algolier.be/behandelingen/thoracale-interlaminaire-epidurale/
Armero, M. (2022, 27 december). De relatie tussen slaap en chronische pijn. Verken Je Geest. Geraadpleegd op 13 april 2024, van https://verkenjegeest.com/de-relatie-tussen-slaap-en-chronische-pijn/
Artsengenetica.nl. (z.d.). Bindweefselaandoeningen. Arts en Genetica. Geraadpleegd op 2 april 2024, van https://artsengenetica.nl/info/bindweefselaandoeningen
Askari, S. A., Andrade, L. H., Chiavegatto Filho, A., Magalhães Silveira, C., Siu, E., Wang, Y.-P., Viana, M. C., & Martins, S. S. (2017). Dual burden of chronic physical diseases and anxiety/mood disorders among São Paulo Megacity Mental Health Survey Sample, Brazil. In ScienceDirect. Geraadpleegd op 20 maart 2024, van https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.05.027
AZ Sint-Lucas Gent. (2021, 9 april). Laminectomie. AZ Sint-Lucas Gent. Geraadpleegd op 4 mei 2024, van https://www.azstlucas.be/onderzoek-en-behandelingen/laminectomie
AZ Sint-Lucas Gent. (2022, 14 juni). TENS. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://www.azstlucas.be/onderzoek-en-behandelingen/tens
Batool, S. A., Shakil-Ul-Rehman, S., Tariq, Z., & Ikram, M. (2023). Effects of fasciatherapy versus fascial manipulation on pain, range of motion and function in patients with chronic neck pain. In BMC Musculoskeletal Disorders. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://doi.org/10.1186/s12891-023-06769-0
Beeckman, K. (z.d.). Kinesitherapie. Koen Beeckman. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://koenbeeckman.be/kinesitherapie/
Braam, W. (2019, 14 juli). Melatonine bij slaapproblemen door chronische pijn. Wetenschappelijk Melatonine Platform. Geraadpleegd op 13 april 2024, van https://melatonine.nu/2019/07/14/melatonine-slaapproblemen-door-chronische-pijn/
Brown, A., Hayden, S., Klingman, K., & Hussey, L. C. (2020). Managing uncertainty in chronic illness from patient perspectives. In Journal Of Excellence in Nursing And Healthcare Practice. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://doi.org/10.5590/JENHP.2020.2.1.01
Buckland, D. (2023, 4 mei). Leven met chronische pijn. Neuraxpharm Netherlands. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://www.neuraxpharm.com/nl/blog/leven-met-chronische-pijn
Chang, Y., & Compton, P. (2013). Management of chronic pain with chronic opioid therapy in patients with substance use disorders. In Addiction Science & Clinical Practice. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://doi.org/10.1186/1940-0640-8-21
Chiro-praxie.be. (z.d.). Chiropraxie in de gezondheidszorg. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.chiro-praxie.be/chiropraxie-in-de-gezondheidszorg/
Chys, M., De Meulemeester, K., De Greef, I., Murillo, C., Kindt, W., Kouzouz, Y., Lescroart, B., & Cagnie, B. (2023). Clinical Effectiveness of Dry Needling in Patients with Musculoskeletal Pain-An Umbrella Review. In Journal of clinical medicine. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://doi.org/10.3390/jcm12031205
Cleveland Clinic. (2022, 10 maart). Spinal Cord Stimulator. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24237-spinal-cord-stim…
CM. (2024a). Kinesitherapie: zware aandoeningen (E-pathologie). Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.cm.be/nl/zorgverleners/kinesitherapeuten/kinesitherapie-zware-aandoeningen-e-pathologie
CM. (2024b). Maximumfactuur. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.cm.be/nl/diensten-en-voordelen/maximumfactuur
De Paepe, B., Smet, J., Baeken, C., Meeus, M., De Greef, I., Vanlander, A., & Van Oosterwijck, J. (2021). Hoe ontstaan chronische klachten bij patiënten met fibromyalgie? De insula, een hersengebied met een mogelijke sleutelrol. In Ghent University Academic Bibliography. Geraadpleegd op 13 april 2024, van http://hdl.handle.net/1854/LU-8704068
De Putter, I., Boeije, H., & NIVEL. (2017). Werkenden met een chronische ziekte of beperking waarderen hun werk met een 7,4. In NIVEL. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://www.nivel.nl/sites/default/files/bestanden/factsheet_arbeid_tevredenheid_van_mensen_met_chronische_ziekte.pdf
Dokteronline. (2024). Zenuwpijn. Dokteronline (Nederland). Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://www.dokteronline.com/nl-nl/pijn/zenuwpijn/
Douwes, E. (2019, 1 augustus). Tarlov cyste. Simpto.nl. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.simpto.nl/diagnose/tarlov-cyste/
Dr. M. Hulens, persoonlijke communicatie, 27 maart 2024.
Dr-rasschaert. (2017). TARLOV CYST. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://dr-rasschaert.be/tarlov-cyst
Dubois, A. (2012). VERTROUWEN IN ZORGVERLENERS BIJ PATIËNTEN MET EEN CHRONISCHE ZIEKTE: een exploratieve kwalitatieve studie [Universiteit Gent]. https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/893/115/RUG01-001893115_201…
Dvnexpertisecentrum. (z.d.). Dunnevezelneuropathie - dvnexpertisecentrum. Dvnexpertisecentrum. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://dvnexpertisecentrum.nl/over-dunnevezelneuropathie-dvn/dunnevezelneuropathie/
E-Compendium. (2024). Bijsluiter. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://www.e-compendium.be/nl/bijsluiters/patient/6455
EDS-Foundation Netherlands. (z.d.). Hypermobiel Ehlers Danlos syndroom. Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://edsfonds.com/hypermobiel-ehlers-danlos-syndroom/
Erasmus MC. (z.d.). Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS): over deze aandoening. Erasmus MC Sophia. Geraadpleegd op 13 mei 2024, van https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/sophia/patientenzorg/aandoeningen/complex-regionaal-pijn-syndroom-crps#8e7abd34-a32a-4550-a99c-b2a5bc301331
Europarl.europa. (2009). Verzoekschrift 439/2009. In Europarl.europa (CM\794569NL). Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/peti/cm/794…
Europarl.europa. (2023). Verzoekschrift nr. 0264/2014. In Europarl.europa (CM\1287490NL). Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/PETI-CM-753801_NL.pdf
Flegge, L. G., Barr, A., & Craner, J. R. (2023). Sexual Functioning Among Adults with Chronic Pain: Prevalence and Association with Pain-Related Outcomes. In Pain Medicine. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://doi.org/10.1093/pm/pnac117
Fysiopark Uden. (z.d.). Wat is dry needling en waar helpt het bij? Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://www.fysiopark.nl/wat-is-dry-needling/
Fysiotherapiesmits.nl. (2023). TENS pijnbestrijding. Fysiotherapie Smits. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://fysiotherapiesmits.nl/tens-pijnbestrijding/
FNV. (2022, september). Je hebt een chronische ziekte of aandoening. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://www.fnv.nl/werk-inkomen/ziekte-re-integratie/werken-met-een-chronische-ziekte-of-aandoening
Gensemer, C., Burks, R., Kautz, S., Judge, D. P., Lavallee, M., & Norris, R. A. (2020). Hypermobile Ehlers-Danlos syndromes: Complex phenotypes, challenging diagnoses, and poorly understood causes. In Developmental Dynamics. Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://doi.org/10.1002/dvdy.220
Gezondheidscentrum Heerde. (2020). Slaapproblemen bij chronische pijn. Geraadpleegd op 13 april 2024, van https://www.gezondheidscentrumheerde.nl/2022/01/25/slaapproblemen-bij-chronische-pijn/
Guo, D., Shu, K., Chen, R., Ke, C., Zhu, Y., & Lei, T. (2007). MICROSURGICAL TREATMENT OF SYMPTOMATIC SACRAL PERINEURIAL CYSTS. In Neurosurgery. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://doi.org/10.1227/01.neu.0000255457.12978.78
Gezondheidenwetenschap.be. (2019a, februari 19). Angststoornis. Gezondheidenwetenschap.be. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/angststoornis
Gezondheidenwetenschap.be. (2019b, juli 25). Depressie. Gezondheidenwetenschap.be. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/depressie
Gezondheidenwetenschap.be. (2024, 29 februari). Lumbaalpunctie. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/lumbaalpunctie
Gezondheidenwetenschap.be. (2021, 11 mei). Fibromyalgie. Gezondheidenwetenschap.be. Geraadpleegd op 12 februari 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/fibromyalgie
Gezondheidenwetenschap.be. (2019c, 25 januari). Vermoeidheid. Gezondheidenwetenschap.be. Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/vermoeidheid
GGZ Groep. (2024). Depressie. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.depressie.nl/depressie
GGZ Standaarden. (2024, 7 februari). Angstklachten en angststoornissen. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/angstklachten-en-angststoornissen/over-angstklachten-en-angststoornissen
GGZ Standaarden. (2018, 20 juni). Comorbiditeit. Geraadpleegd op 2 april 2024, van https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/comorbiditeit/introductie
Handicap Belgium. (2023, 8 juli). Voorwaarden voor erkenning. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://handicap.belgium.be/nl/erkenning-van-je-handicap/voorwaarden-vo…
Handicap Belgium. (2024a, maart 23). [NEWS] Nieuwe maatregel federale regering laat langdurig werkloze mensen met een handicap zonder financieel risico terug aan de slag gaan. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://handicap.belgium.be/nl/news-nieuwe-maatregel-federale-regering-…
Handicap Belgium. (2024b, mei 21). Inkomensvervangende tegemoetkoming (IVT). Geraadpleegd op 2 juni 2024, van https://handicap.belgium.be/nl/tegemoetkomingen/inkomensvervangende-tegemoetkoming
Handicap Belgium. (2024c, mei 21). Integratietegemoetkoming (IT). Geraadpleegd op 2 juni 2024, van https://handicap.belgium.be/nl/tegemoetkomingen/integratietegemoetkoming
Health Belgium. (2022, 10 november). Patiëntenverenigingen. FOD Volksgezondheid. Geraadpleegd op 5 juni 2024, van https://www.health.belgium.be/nl/news/patienten-verenigingen
Helan.be. (z.d.-a). Dienst maatschappelijk werk. Helan. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://www.helan.be/nl/ons-aanbod/ziekenfonds/dienst-maatschappelijk-werk/
Helan.be. (z.d.-b). Na 1 jaar arbeidsongeschiktheid - invaliditeit. Helan. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.helan.be/nl/arbeidsongeschiktheid/invaliditeit/
Hersenletsel-uitleg.nl. (2013). Hersencellen en Neurotransmitters. Geraadpleegd op 13 april 2024, van https://tinyurl.com/ectm52ps
Hersenstichting. (2024). Idiopathische Intracraniële Hypertensie. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/idiopathische-intracraniele-hypertensie/
Hierhebikpijn.nl. (2024). EMG. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.hierhebikpijn.nl/aanvullend-onderzoek/emg
Holistik. (2024, 25 januari). Ziek door stress? 7 lichamelijke klachten die daar op duiden. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://holistik.nl/ziek-door-stress/
Hulens, M., Bruyninckx, F., Dankaerts, W., Rasschaert, R., De Mulder, P., Stalmans, I., Vansant, G., & Bervoets, C. (2020). High Prevalence of Perineural Cysts in Patients with Fibromyalgia and Chronic Fatigue Syndrome. In Pain Medicine. Geraadpleegd op 29 maart 2024, van https://doi.org/10.1093/pm/pnaa410
Hulens, M., Bruyninckx, F., Dankaerts, W., Vansant, G., & De Mulder, P. A. (2016). Electromyographic abnormalities associated with symptomatic sacral tarlov cysts. In Pain Practice. Geraadpleegd op 16 oktober 2023 via https://doi.org/10.1111/papr.12441
Hulens, M., Bruyninckx, F., Rasschaert, R., Vansant, G., De Mulder, P., Stalmans, I., Bervoets, C., & Dankaerts, W. (2020). Electrodiagnostic Abnormalities Associated with Fibromyalgia. In Dovepress. Geraadpleegd op 29 maart 2024, van https://doi.org/10.2147/JPR.S234475
Hulens, M., Dankaerts, W., Rasschaert, R., Bruyninckx, F., Stalmans, I., Vansant, G., & De Mulder, P. (2018). Hydrocephalus Associated with Multiple Tarlov Cysts. In overdruksyndroom.be. Geraadpleegd op 4 juni 2024, van https://overdruksyndroom.be/wp-content/uploads/2019/07/Hydrocephalus-Associated-with-Multiple-Tarlov-Cysts.pdf
Hulens, M., Bruyninckx, F., Thal, D. R., Rasschaert, R., Bervoets, C., & Dankaerts, W. (2022). Large- and Small-Fiber Neuropathy in Patients with Tarlov Cysts. In Dovepress. Geraadpleegd op 29 maart 2024, van https://doi.org/10.2147/JPR.S342759
Hulens, M., Rasschaert, R., Vansant, G., Stalmans, I., Bruyninckx, F., & Dankaerts, W. (2018). The link between idiopathic intracranial hypertension, fibromyalgia, and chronic fatigue syndrome: exploration of a shared pathophysiology. In Dovepress. Geraadpleegd op 29 maart 2024, van https://doi.org/10.2147/JPR.S186878
ICD10Data.com. (2024a). 2024 ICD-10-CM Diagnosis Code G96.81: Intracranial hypotension. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.icd10data.com/ICD10CM/Codes/G00-G99/G89-G99/G96-/G96.81
ICD10Data.com. (2024b). 2024 ICD-10-CM Diagnosis Code G96.191: Perineural cyst. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.icd10data.com/ICD10CM/Codes/G00-G99/G89-G99/G96-/G96.191
Icd.who.int. (2024). ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics. Geraadpleegd op 25 juli 2024, van https://icd.who.int/browse/2024-01/mms/en#23958598%2Fother
IDEWE. (2018). Stel je ergonomiebeleid op punt. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://www.idewe.be/-/ergonomiebeleid
Instituut voor Neuropathische Pijn. (2019, mei). Chronische pijn bedreiging voor relatie. Instituut Voor Neuropathische Pijn. Geraadpleegd op 10 april 2024, van https://neuropathie.nu/chronische-pijn-bedreiging-relatie/
Jansen, D., & Heijmans, M. (2012, 3 mei). Overgewicht onder chronisch zieken. Huisarts & Wetenschap. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://tinyurl.com/2x2yzahh
JongPIT. (2019, 16 oktober). Wat kan een patiëntenvereniging voor je betekenen? Geraadpleegd op 5 juni 2024, van https://jongpit.nl/wat-kan-patientenvereniging-betekenen/
JongPIT. (2020, 6 maart). Een chronisch zieke blik op de toekomst: 4 handvatten op een rijtje. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://jongpit.nl/chronisch-zieke-blik-toekomst-handvatten/
Karakaya, G., Lona, M., & Bruyneel, L. (2020). Studie over de chronische aandoeningen in België. In Onafhankelijke Ziekenfondsen. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://www.mloz.be/sites/default/files/studie_chronische_ziektes_2020_0.pdf
Kemler, M.A., & Furnée, C.A. (2002). The Impact of Chronic Pain on Life in the Household. In Journal Of Pain And Symptom Management. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://doi.org/10.1016/s0885-3924(02)00386-x
Kenniscentrum Phrenos. (z.d.). Personen met ernstige psychische problemen én een chronisch somatische aandoening ervaren veel obstakels voor het zelfmanagement van die aandoening. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://kenniscentrumphrenos.nl/kennisproduct/personen-met-ernstige-psychische-problemen-en-een-chronisch-somatische-aandoening-ervaren-veel-obstakels-voor-het-zelfmanagement-van-die-aandoening/
Kindt, S., Vansteenkiste, M., Loeys, T., & Goubert, L. (2016). Helping motivation and well-being of chronic pain couples: a daily diary study. In Pain. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://doi.org/10.1097/j.pain.0000000000000550
Klepinowski, T., Orbik, W., & Sagan, L. (2021). Global incidence of spinal perineural Tarlov’s cysts and their morphological characteristics: a meta-analysis of 13,266 subjects. In PubMed. Geraadpleegd op 14 augustus 2024, van https://doi.org/10.1007/s00276-020-02644-y
Koerthom. (2021, 15 januari). 10 do’s om de impact van chronische pijn op je partner te ‘managen’. Er Zit Muziek in Mijn Leven. Geraadpleegd op 10 april 2024, van https://erzitmuziekinmijnleven.org/chronische-pijn-partner/
Kopsky, D.J. (2019, mei). Wat is Dunne Vezel Neuropathie (DVN)? Instituut Voor Neuropathische Pijn. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://neuropathie.nu/wat-is-dunne-vezel-neuropathie-dvn/
Kuhn, F. P., Hammoud, S., Lefèvre-Colau, MM., Poiraudeau, S., & Feydy, A. (2016). Prevalence of simple and complex sacral perineural Tarlov cysts in a French cohort of adults and children. In PubMed. Geraadpleegd op 14 augustus 2024, van https://doi.org/10.1016/j.neurad.2016.09.006
Laatmarinaleven.nl. (2020). TARLOV CYSTEN. Laat Marina Leven. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://www.laatmarinaleven.nl/tarlov-cysten/
Lalieux, K., & Filip. (2024, 31 januari). Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. Belgisch Staatsblad. Geraadpleegd op 30 juli 2024, van https://tinyurl.com/5c9jc3mw
Leuven.be. (z.d.). Stad Leuven. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://leuven.be/
LUMC. (z.d.). Leven met een chronische ziekte. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.lumc.nl/afdelingen/maatschappelijk-werk/diagnoses-en-behandelingen/leven-met-een-chronische-ziekte/
McPhail, S. (2016). Multimorbidity in chronic disease: impact on health care resources and costs. In Dovepress. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://doi.org/10.2147/rmhp.s97248
Medische kliniek Velsen. (2024). Idiopathische Intracraniële Hypertensie (IIH). Medische Kliniek Velsen. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://tinyurl.com/3cx9kyp4
Medtronic. (2019, mei). About Lumboperitoneal Shunts. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://global.medtronic.com/xg-en/patients/treatments-therapies/shunt-…
Meulenberg, R. (2023, 27 november). Ziek door stress? Dit is hoe stress en ziekte elkaar beïnvloeden. Meulenberg. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://ruudmeulenberg.nl/lichamelijke-stress-burnout-klachten/ziek-door-stress/
Miethke-journal. (2024). LP-Shunt vs. VP-Shunt. In MIETHKE Journal. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.miethke-journal.com/en/lp-shunt-vs-vp-shunt
Mijn Gezondheidsgids. (2020). Chronische pijn veelvoorkomend bij depressie en angststoornissen. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.mijngezondheidsgids.nl/neurologie/pijn/chronische-pijn-veelvoorkomend-bij-depressie-en-angststoornissen/
Moawad, H. (2023, 28 april). An Overview of the Sacral Plexus. Verywell Health. Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://www.verywellhealth.com/sacral-plexus-anatomy-4689205
Morio, Y., Nanjo, Y., Nagashima, H., Minamizaki, T., & Teshima, R. (2001). Sacral Cyst Managed With Cyst–Subarachnoid Shunt: A Technical Case Report. In Spine. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://journals.lww.com/spinejournal/abstract/2001/02150/sacral_cyst_managed_with_cyst_subarachnoid_shunt_.25.aspx
Muthu, S., & Chandrasekaran, S. (2023). Conservative Management of Symptomatic Sacral Tarlov Cyst – A Rare Case Report. In Journal Of Orthopaedic Case Reports. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://doi.org/10.13107/jocr.2023.v13.i06.3694
Nathani, H. R., Athawale, V., & Ratnani, G. (2024). Integrative physiotherapy management of cervical radiculopathy and concurrent Tarlov cysts. In Curēus. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://doi.org/10.7759/cureus.57204
Njoo, M. D. (z.d.). Syndroom van Ehlers-Danlos. Huidarts.com. Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://tinyurl.com/yrp74ped
Nuijen, J. (2010, 2 april). Depression and comorbidity: general practice-based studies on occurrence and health care consequences. Nivel. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.nivel.nl/nl/publicatie/depression-and-comorbidity-general-practice-based-studies-occurrence-and-health-care
NVvN. (2020, 18 maart). Idiopathische intracraniële hypertensie. NVvN - Nederlandse Vereniging Voor Neurochirurgie. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.nvvn.org/patienteninfo/schedel-en-hersenen/idiopathische-intracraniele-hypertensie/
Osteopathiefederatie.nl. (2024). Wat is Osteopathie? Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://www.osteopathiefederatie.nl/voor-patienten/wat-is-osteopathie/
Okifuji, A., & Hare, B. D. (2015). The association between chronic pain and obesity. In Dovepress. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://doi.org/10.2147/JPR.S55598
Orphanet. (2024a, 11 juli). Hypermobile Ehlers-Danlos syndrome. Geraadpleegd op 25 juli 2024, van https://www.orpha.net/en/disease/detail/285?name=hEDS&mode=name
Orphanet. (2024b, mei 28). Idiopathische dunnevezelneuropathie. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.orpha.net/nl/disease/detail/658549?name=dunnevezel&mode=name
Orphanet. (2024c, mei 28). NON RARE IN EUROPE: Perineural cyst. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.orpha.net/en/disease/detail/65250
Orphanet. (2024d, mei 28). Orphanet. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.orpha.net/nl
Overdruksyndroom.be. (2024a). Behandeling van Tarlov cysten - overdruksyndroom & Tarlov cysten. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://overdruksyndroom.be/behandeling-van-tarlov-cysten/
Overdruksyndroom.be. (2024b). Diagnose van Tarlov-cysten. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://overdruksyndroom.be/diagnose-van-tarlov-cysten/
Overdruksyndroom.be. (2024c). Overdruksyndroom. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://overdruksyndroom.be/overdruksyndroom/
Overdruksyndroom.be. (2024d). Prevalentie en symptomen van Tarlov cysten – overdruksyndroom & Tarlov cysten. Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://www.overdruksyndroom.be/overdruksyndroom/voor-artsen/symptomen-van-tc/index.html
Overdruksyndroom.be. (2024e). Symptomen van Tarlov-cysten. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://overdruksyndroom.be/symptomen-van-tarlov-cysten/
Overdruksyndroom.be. (2024f). Tarlov cysten. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://overdruksyndroom.be/overdruksyndroom-2/
Overdruksyndroom.be. (2024g). vzw OSTC. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://overdruksyndroom.be/
Patiëntenfederatie Nederland. (2024, maart 20). Werken met een chronische ziekte of aandoening. Patiëntenfederatie. Graadpleegd op 17 april 2024, van https://www.patientenfederatie.nl/over-de-zorg/werken-met-chronische-ziekte
Pfizer. (2023a). Voor werknemers: werken als je ziek bent. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://tinyurl.com/m6u83vjy
Pfizer. (2023b). Werk en Kanker. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://www.pfizer.nl/werk-kanker
Psychfysio Opleidingen. (2021). Hoe obesitas bijdraagt aan chronische pijn. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://tinyurl.com/yhup7kzy
PsyQ. (2015a). Behandeling chronische pijn. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://www.psyq.nl/aanhoudende-lichamelijke-klachten/behandelingen/behandeling-bij-chronische-pijnklachten
PsyQ. (2015b). Depressie. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.psyq.nl/depressie
PsyQ. (2015c). Wat is angst? Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.psyq.nl/angststoornis/wat-is-angst
Pycke, S. (2021, 24 juni). Chronisch ziek, eeuwig positief. Fokus Online. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://tinyurl.com/djsvxvx4
Qwiek. (2024). Algemeen Dagelijkse Levensverrichtingen - hulpmiddelen uitgelegd. Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://www.qwiek.eu/actueel/adl-algemeen-dagelijkse-levensverrichtingen-de-zorg-betekenis-en-hulpmiddelen-uitgelegd
Radboudumc. (z.d.). Perifere zenuwen en plexus. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://www.radboudumc.nl/patientenzorg/aandoeningen/perifere-zenuwen-en-plexus
Rarediseases.org. (2017, 22 maart). Tarlov Cysts - Symptoms, causes, treatment | NORD. Geraadpleegd op 16/10/2023 via https://rarediseases.org/rare-diseases/tarlov-cysts/
Reinoud. (2023, 3 juli). Een chronische ziekte, stress en burn-out. Liberi. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://liberi.nl/een-chronische-ziekte-stress-en-burn-out/#Stress-door…
Relatievakantie. (2023, 27 december). Relatieprobleem en ziekte partner. Geraadpleegd op 10 april 2024, van https://www.relatievakantie.com/relatieprobleem-en-ziekte-partner/
Richtlijnendatabase. (2019, 13 november). Kwaliteitsstandaard Psychosociale zorg bij somatische aandoeningen. Geraadpleegd op 19 april 2024, van https://tinyurl.com/46rr6cbu
Rijnstate. (z.d.-a). Epidurale corticosteroïdeninjectie. Geraadpleegd op 24 mei 2024, van https://tinyurl.com/4ccjbtky
Rijnstate. (z.d.-b). Medicijnen. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://www.rijnstate.nl/aandoening-en-behandeling/zenuwpijn-behandelen-met-medicijnen/medicijnen/
RIZIV. (z.d.-a). Het Bijzonder solidariteitsfonds (BSF): uitzonderlijke vergoeding van medische verstrekkingen. Geraadpleegd op 24 mei 2024, van https://tinyurl.com/yrmauer8
RIZIV. (z.d.-b). Het statuut van persoon met een chronische aandoening verbetert de toegang tot de zorgen. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.riziv.fgov.be/nl/thema-s/verzorging-kosten-en-terugbetaling/financiele-toegankelijkheid/statuut-chronische-aandoening-
RIZIV. (z.d.-c). Hulp van derden. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.riziv.fgov.be/nl/thema-s/arbeidsongeschiktheid/werknemers-en-werklozen/hulp-van-derden
RIZIV. (z.d.-d). Terugbetaling van kinesitherapie voor de aandoeningen op de lijsten ‘Fa’ en ‘Fb’. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.riziv.fgov.be/nl/professionals/individuele-zorgverleners/kinesitherapeuten/terugbetaling-van-kinesitherapie-voor-de-aandoeningen-op-de-lijsten-fa-en-fb-
Rutgers WPF. (2012). Seksualiteit en een chronische ziekte. In Seksualiteit.nl. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://seksualiteit.nl/wp-content/uploads/2021/02/seksualiteit-en-een-chronische-ziekte.pdf
Sabater, V. (2024, 2 februari). The Insula, the Source of Our Emotions and Empathy. In Exploring Your Mind. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://exploringyourmind.com/insula-source-emotions-empathy/
Şahin, E., Lee, S., & Eun, S.S. (2020). CT-guided percutaneous aspiration of Tarlov cyst: a case report of 2-year follow up. In AME Case Reports. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://doi.org/10.21037/acr.2020.04.01
ScienceDirect. (2022). Peripheral glia physiology and function. Geraadpleegd op 19 april 2024, van https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/perineurium
Sciensano.be. (z.d.). Chronische ziekte. Geraadpleegd op 2 juni 2024, van https://www.sciensano.be/nl/gezondheidsonderwerpen/chronische-ziekte#wa…
Sdrulla, A. D., Guan, Y., & Raja, S. N. (2018). Spinal Cord Stimulation: Clinical Efficacy and Potential Mechanisms. In Pain Practice. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://doi.org/10.1111/papr.12692
Seksindepraktijk-Rutgers. (z.d.). Seksuele klachten bij ziekte en beperking. Seksindepraktijk. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://tinyurl.com/9ptphhb7
Selis, K. (2021, 22 oktober). ‘Omgaan met pijn op het werk’ dankzij een multidisciplinaire aanpak. IDEWE. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://tinyurl.com/n9rnp6hy
SFPD. (2024). SFPD. Federale Pensioendienst. Geraadpleegd op 4 mei 2024, van https://www.sfpd.fgov.be/nl/pensioenbedrag/berekening/verschillende-soorten-pensioenen/werknemers
Sint Maartenskliniek. (2024). Cauda equina syndroom. Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://tinyurl.com/9byr3k7p
Smith, Z. A., Li, Z., Raphael, D., & Khoo, L. T. (2011). Sacral laminoplasty and cystic fenestration in the treatment of symptomatic sacral perineural (Tarlov) cysts: Technical case report. In Surgical Neurology. Geraadpleegd op 20 maart 2024, van https://doi.org/10.4103/2152-7806.85469
Sociale-hulp.be. (2023, 12 november). Hoe uw pensioen aanvragen in België? Geraadpleegd op 4 mei 2024, van https://sociale-hulp.be/pensioen/
Socialezekerheid.be. (z.d.). Financiële hulp. Geraadpleegd op 24 mei 2024, van https://tinyurl.com/yeh6rwen
SOSNL. (2018). Idiopathisch cerebrospinaal drukdysregulatiesyndroom (overdruksyndroom). Geraadpleegd op 16 oktober 2023, van https://sosnl.nl/overdruksyndroom/
SOSNL. (2021) Overdruksyndroom | Tarov cysten [Brochure]. Geraadpleegd op 16/10/2023 via https://sosnl.nl/onewebmedia/flyer%20SOSNL%202021-okt.pdf
SOSNL. (2024a). Aanverwante aandoeningen. Stichting OverdrukSyndroom NL (SOSNL). Geraadpleegd op 12 februari 2024, van https://sosnl.nl/medici/aanverwante-aandoeningen
SOSNL. (2024b). Logo. Stichting OverdrukSyndroom NL (SOSNL). Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://sosnl.nl/logo
SOSNL. (2024c). Stichting OverdrukSyndroom NL. Stichting OverdrukSyndroom NL (SOSNL). Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://sosnl.nl/
Spierziekten Nederland. (z.d.). Dunnevezelneuropathie (DVN). Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://www.spierziekten.nl/overzicht/dunnevezelneuropathie/
Stichting Sick And Sex. (2024). Algemeen: ziekte en seksualiteit. Sick And Sex. Geraadpleegd op 24 april 2024, van https://sickandsex.nl/algemeen-ziekte-en-seksualiteit/
StressCentrum.nl. (z.d.). Ziekte en stress. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://tinyurl.com/3ta82sfw
Takeshita, T., Kakutani, K., Maeno, K., Akisue, T., Kurosaka, M., & Nishida, K. (2014). Symptomatic perineural cyst: report of two cases treated with cyst–subarachnoid shunts. In European Spine Journal. Geraadpleegd op 20 maart 2024, van https://doi.org/10.1007/s00586-014-3259-1
Tarlov Cyst Disease Foundation. (2024). FAQs. Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://www.tarlovcystfoundation.org/faqs/
Thuisarts.nl. (2019, 17 januari). Ik heb fibromyalgie. Geraadpleegd op 12 februari 2024, van https://www.thuisarts.nl/fibromyalgie/ik-heb-fibromyalgie
Thuisarts.nl. (2021, 23 maart). Ik heb dunnevezel-neuropathie (DVN). Geraadpleegd op 20 februari 2024, van https://www.thuisarts.nl/polyneuropathie/ik-heb-dunnevezel-neuropathie-dvn
Thurtell, M. J., & Wall, M. (2013). Idiopathic intracranial hypertension (Pseudotumor cerebri): recognition, treatment, and ongoing management. In NCBI: National Library Of Medicine. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://doi.org/10.1007/s11940-012-0207-4
UMC Utrecht. (2024a). Elektromyografisch onderzoek (EMG). Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://www.umcutrecht.nl/nl/onderzoek/elektromyografisch-onderzoek-emg
UMC Utrecht. (2024b). Fibromyalgie. Geraadpleegd op 12 februari 2024, van https://www.umcutrecht.nl/nl/ziekte/fibromyalgie
UMCG. (z.d.). Ehler-danlossyndroom: een aandoening aan het bindweefsel. Umcg.nl. Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://tinyurl.com/yjaurwej
Universiteit Twente. (2023, 15 augustus). Studeren en een chronische aandoening. Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://tinyurl.com/csy7vrhp
UZ Antwerpen. (2021, november 18). Lumbaalpunctie. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://www.uza.be/behandeling/lumbaalpunctie
UZ Gent. (2018). TENS-THERAPIE [Brochure]. UZ Gent. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van tens-therapie-pijnbehandeling.pdf (uzgent.be)
UZ Letters. (2021). Onderzoek: fibromyalgie ontleed. Geraadpleegd op 13 april 2024, van https://uzletters.uzgent.be/uzl-145-december-januari-februari-2020-2021/onderzoek-fibromyalgie-ontleed
UZ Leuven. (2022, 30 augustus). Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://www.uzleuven.be/nl/chronisch-vermoeidheidssyndroom-cvs
UZ Leuven. (2021, 22 oktober). Ruggenmergstimulatie. Geraadpleegd op 24 mei 2024, van https://tinyurl.com/48wpx5xz
UZ Leuven. 2019. Ingreep aan de halswervelkolom: posterieure toegang [Brochure]. UZ Leuven. Geraadpleegd op 4 mei 2024, van https://tinyurl.com/yy55vfxt
V&VN. (2022). Veranderende seksuele gezondheid. In V&VN. Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://www.venvn.nl/media/3x1nhca4/v-vn-richtlijn-seksuele-gezondheid-…
Van Antwerpen, R. (2022, 11 september). Chronisch ziek: de impact op je leven. Vitaeva. Geraadpleegd op 17 april 2024, van https://vitaeva.nl/chronisch-ziek-de-impact-op-je-leven/
Van Dale. (2018). Hypermobiliteit. In Van Dale. Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://tinyurl.com/mtr47w3z
Van Dale. (2022). Musculoskeletaal. In Van Dale. Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://tinyurl.com/43sahb7z
Van Dale. (z.d.). Psychofysiologie. In Van Dale. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://tinyurl.com/ye279pj2
van der Plas, A. (2023, 8 oktober). MRI lumbale wervelkolom. Radiology.expert. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.radiology.expert/nl/modules/mri-lumbale-wervelkolom/
VAPH. (z.d.-a). Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Geraadpleegd op 12 maart 2024, van https://www.vaph.be/professionelen/mdt/mdv/modules/chronisch-vermoeidheidssyndroom-cvs
VAPH. (z.d.-b). Wat kunt u doen met een persoonsvolgend budget? Geraadpleegd op 26 mei 2024, van https://www.vaph.be/persoonlijke-budgetten/pvb/ondersteuning
VDAB. (z.d.-a). Individueel maatwerk. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.vdab.be/orienteren/gezondheidsprobleem/tegemoetkomingen/individueel-maatwerk
VDAB. (z.d.-b). Tussenkomst arbeidsgereedschap. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://www.vdab.be/orienteren/gezondheidsprobleem/tegemoetkomingen/tus…
Verberne, N. (2023, 1 november). 5 Tips: Focus houden op positiviteit met een chronische aandoening. JongPIT. Geraadpleegd op 21 mei 2024, van https://jongpit.nl/tips-focus-positiviteit-chronische-aandoening/
Vereniging van Klinische Genetica Nederland. (2019). Hypermobiliteits spectrum aandoening / Ehlers-Danlos syndroom van het hypermobiliteitstype (hEDS). In Vereniging van Klinische Genetica Nederland (VKGN). Geraadpleegd op 17 maart 2024, van https://www.vkgn.org/hypermobiliteits-spectrum-aandoening-ehlers-danlos-syndroom-van-het-hypermobiliteitstype-(heds)-102/
Vermeulen, L. (2022). Chronische pijn, alarmsymptoom van een zieke maatschappij. In Lavamedia [Journal-article]. Geraadpleegd op 4 juni 2024, van https://lavamedia.be/wp-content/uploads/2022/04/Lava20_NL_Vermeulen.pdf
Vlaamse sociale bescherming. (z.d.-a). Zorgbudget voor mensen met een handicap. Vlaamse Sociale Bescherming. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaamsesocialebescherming.be/het-zorgbudget/zorgbudget-voor-mensen-met-een-handicap
Vlaamse sociale bescherming. (z.d.-b). Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood. Vlaamse Sociale Bescherming. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaamsesocialebescherming.be/het-zorgbudget/zorgbudget-voor-ouderen-met-een-zorgnood
Vlaamse sociale bescherming. (z.d.-c). Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden. Vlaamse Sociale Bescherming. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaamsesocialebescherming.be/het-zorgbudget/zorgbudget-voor-zwaar-zorgbehoevenden
Vlaanderen.be (z.d.-a). Arbeidsongeschiktheidsuitkering. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/werken/welzijn-en-gezondheid-op-het-werk/arbeidsongeschiktheidsuitkering
Vlaanderen.be. (z.d.-b). Inhaalpremie voor langdurige arbeidsongeschiktheid. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/inhaalpremie-voor-langdurige-arbeidsongeschiktheid
Vlaanderen.be. (z.d.-c). Inkomensgarantie-uitkering. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/inkomensgarantie-uitkering
Vlaanderen.be. (z.d.-d). Inkomensgarantie voor ouderen. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/inkomensgarantie-voor-ouderen
Vlaanderen.be. (z.d.-e). Integratietegemoetkoming voor personen met een handicap. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/integratietegemoetkoming-voor-personen-met-een-handicap
Vlaanderen.be. (z.d.-f). Interne erkenning van een handicap of chronische ziekte. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.vlaanderen.be/intern/welzijn-en-gezondheid/interne-erkennin…
Vlaanderen.be. (z.d.-g). Leefloon. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/leefloon
Vlaanderen.be. (z.d.-h). Tegemoetkoming voor hulp van derden bij arbeidsongeschiktheid. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/tegemoetkoming-voor-hulp-van-derden-bij-arbeidsongeschiktheid
Vlaanderen.be. (z.d.-i). Verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorgen. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/verhoogde-tegemoetkoming-voor-gezondheidszorgen
Vlaanderen.be. (z.d.-j). Werkloosheidsuitkering. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 29 april 2024, van www.vlaanderen.be/werkloosheidsuitkering
Vlaanderen.be. (z.d.-k). Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden van de Vlaamse Sociale Bescherming. Geraadpleegd op 29 april 2024, van https://www.vlaanderen.be/gezondheid-en-welzijn/gezondheid/zorgkassen-i…
Vlaanderen.be. (z.d.-l). Zorgforfait voor chronisch zieken. Vlaanderen.be. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.vlaanderen.be/zorgforfait-voor-chronisch-zieken
Voordouw, I., Van Osch, B., & Terweij, M. (2009). Leven met een chronische ziekte: Handreiking voor coördinatoren en begeleiders. In Trimbos-instituut. Geraadpleegd op 12 mei 2024, van https://www.trimbos.nl/docs/af0602-leven-met-een-chronische-ziekte-draaiboek.pdf
Werk.belgie.be. (2024, 15 mei). Nieuw KB over ergonomie op het werk en de preventie van MSA. Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. Geraadpleegd op 22 mei 2024, van https://werk.belgie.be/nl/nieuws/nieuw-kb-over-ergonomie-op-het-werk-en…
WijDoen. (z.d.). Leven met iemand met chronische (pijn)klachten. Geraadpleegd op 10 april 2024, van https://tinyurl.com/y7t3aj39
Wuestenberg, F., Van Der Veer, J., Hulens, M., & Rasschaert, R. (2023, 21 mei). Webinar overdruksyndroom & Tarlov-cysten 2023 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 3 juni 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=KDwLNICavYY
Ziekenhuis Oost-Limburg. (z.d.). Multidisciplinair Pijncentrum: Pijnmeting. Geraadpleegd op 4 juni 2024, van https://www.zol.be/multidisciplinair-pijncentrum/patienteninformatie/pi…
ZorgfocuZ. (2015, 2 oktober). Afstudeeronderzoek: Chronisch zieken vaker angstig en depressief. ZorgfocuZ B.V. Geraadpleegd op 31 maart 2024, van https://www.zorgfocuz.nl/afstudeeronderzoek-chronisch-zieken-vaker-angstig-en-depressief/
Zorginzicht.nl. (2019, 14 november). Psychosociale zorg bij somatische ziekte. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://www.zorginzicht.nl/kwaliteitsinstrumenten/psychosociale-zorg-bij-somatische-ziekte
Zuster Jansen. (2024). Wat is somatische zorg? Geraadpleegd op 16 april 2024, van https://tinyurl.com/yyw7bd56