AI en Guido Gezelle: Een Succesvol Duo voor Poëzieonderwijs?

In het Vlaamse secundair onderwijs is de leesappreciatie de laatste jaren aanzienlijk afgenomen, vooral bij poëzie. Brecht Berteloot heeft in zijn masterproef onderzocht of creatieve schrijfinterventies deze trend kunnen keren. Het onderzoek richtte zich op leerlingen in de derde graad doorstroomfinaliteit en evalueerde hun veranderde houding ten opzichte van poëzie na een lessenreeks gebaseerd op creatieve schrijflessen die Guido Gezelle zelf aan zijn leerlingen gaf.

Een Innovatieve Aanpak

Het onderzoek is geïnspireerd door de dalende leesvaardigheid en het verminderde leesplezier onder jongeren. Tegelijkertijd groeit het belang van creativiteit in het onderwijs. Deze dubbele uitdaging leidde tot de ontwikkeling van een lessenreeks die traditionele en AI-ondersteunde creatieve schrijfoefeningen combineert. Het doel was om te ontdekken of deze aanpak de waardering voor poëzie kon vergroten.

Onderzoeksopzet

De lessenreeks bestond uit drie sessies waarin leerlingen werden blootgesteld aan de poëzie van Guido Gezelle en een gemoderniseerde versie van zijn schrijflessen. De methoden varieerden van het maken van woordenkettingen en het vertalen van gedichten tot het creëren van eigen poëzie met behulp van AI-tools, zoals ChatGPT. De opzet omvatte een pretest-posttest design waarbij de attitudes van de leerlingen ten opzichte van poëzie vóór en na de interventie werden vergeleken.

Verrassende Resultaten

Uit de enquête bleek dat leerlingen na de interventie meer plezier haalden uit zowel het lezen als het schrijven van poëzie. Het percentage leerlingen dat aangaf plezier te hebben in het lezen van poëzie verdubbelde van 9,06% naar 18,23%. Ook het schrijfplezier nam significant toe, met een stijging van 8,58% ten opzicht van de controlemeting. Bovendien beschouwden de leerlingen poëzie en creatieve teksten als belangrijker en waardevoller dan voorheen.

Meer dan een Les

Een opvallend aspect van de lessenreeks was de integratie van AI. Leerlingen maakten kennis met ChatGPT en vergeleken hun eigen vertalingen van een gedicht met die van de AI. Deze oefening stimuleerde niet alleen creatief denken, maar ook kritische reflectie over de kwaliteit van poëzie. Door deze moderne twist aan traditionele schrijfoefeningen te geven, werd poëzie toegankelijker en relevanter voor de hedendaagse leerling.

Kritische Reflectie

Hoewel de resultaten veelbelovend zijn, moet worden opgemerkt dat het onderzoek beperkingen kent. De steekproef van 249 leerlingen uit all Vlaamse provincies was echter niet representatief voor alle leerlingen in Vlaanderen en het effect op lange termijn is nog onzeker. Verder onderzoek is nodig om te bepalen of een uitgebreidere en langdurigere implementatie van creatieve schrijfoefeningen blijvende veranderingen in leesgedrag kan bewerkstelligen.

Conclusie

De masterproef van Brecht Berteloot toont aan dat creatieve schrijfoefeningen een positieve invloed kunnen hebben op de waardering en het plezier van poëzie onder jongeren. Door poëzie op een interactieve en moderne manier aan te bieden, kan het onderwijs niet alleen de leesvaardigheid, maar ook de creatieve vaardigheden van leerlingen versterken. Hoewel er nog verdere studies nodig zijn, bieden deze bevindingen een waardevolle aanzet om creatief schrijven als een vast onderdeel van het literatuuronderwijs te integreren.

Aanbevelingen voor de Toekomst

Voor scholen en beleidsmakers ligt hier een kans om het literatuuronderwijs te vernieuwen en te verrijken. Het stimuleren van creatief schrijven kan een effectieve manier zijn om leerlingen te betrekken bij poëzie en literatuur in het algemeen. De integratie van technologie en AI-tools kan daarbij helpen om het onderwijs relevanter en aantrekkelijker te maken voor de digitale generatie.

Het is essentieel om verder onderzoek te doen naar de langetermijneffecten van creatieve schrijfoefeningen en de beste manieren te ontdekken om deze in het curriculum op te nemen. Alleen dan kunnen we de leesvaardigheid en -appreciatie van toekomstige generaties effectief verbeteren.