Normaliserende macht in een informatiemaatschappij
In de scriptie, getiteld "Wat is normaal? Een theoretische verkenning van normaliserende macht in een informatiemaatschappij", worden de fundamentele vragen rondom de concepten van normaliteit en macht binnen onze hedendaagse informatiemaatschappij onderzocht. Geïnspireerd door Michel Foucault's ideeën over macht, kennis, en normalisatie, richt deze scriptie zich op de wijze waarop onze begrippen van 'normaal' worden gevormd en veranderd door de onbegrensde stroom van informatie die kenmerkend is voor onze tijd.
De scriptie begint met een inleiding tot Foucault's theorieën over normaliserende macht en hoe deze macht individuen classificeert, controleert en disciplineert. Vervolgens wordt de evolutie van deze concepten in de context van de informatiemaatschappij onderzocht, waar communicatietechnologieën zoals het internet en sociale media een ongekende verspreiding van kennis en informatie mogelijk maken. Deze ontwikkelingen hebben niet alleen de manier waarop we informatie consumeren en delen getransformeerd, maar ook de wijze waarop macht wordt uitgeoefend en ervaren.
Een centraal thema in de scriptie is de vraag hoe de informatiemaatschappij bijdraagt aan de fragmentatie van collectieve normen en de opkomst van een meer individualistische benadering van normaliteit. Zo wordt er betoogd dat de toegang tot een breed scala aan informatiebronnen en perspectieven individuen in staat stelt hun eigen normatieve overtuigingen te vormen, los van traditionele autoriteiten zoals de staat, religie of de gemeenschap. Dit leidt tot een pluralisme van normen, waarbij verschillende opvattingen over wat als 'normaal' wordt beschouwd naast elkaar bestaan.
Verder wordt de rol van de staat in het navigeren van deze normatieve verdeeldheid onderzocht. Terwijl de staat historisch gezien een centrale rol speelde in het definiëren en handhaven van normaliteit, stelt de scriptie dat haar vermogen om normen te dicteren wordt uitgedaagd door de gedecentraliseerde aard van de informatiemaatschappij. Dit roept vragen op over de mogelijkheid en noodzaak van 'hernormalisering' - het proces waarbij nieuwe collectieve normen worden gevormd in reactie op veranderende sociale en technologische omstandigheden.
Concluderend wordt gesteld dat de informatiemaatschappij leidt tot een complexer begrip van normaliteit, waarbij macht niet langer uitsluitend in handen is van traditionele autoriteiten maar verspreid is over een netwerk van informatiebronnen en individuele actoren. Deze ontwikkeling biedt kansen voor grotere autonomie en zelfexpressie, maar brengt ook uitdagingen met zich mee in termen van sociale cohesie en de vorming van collectieve identiteiten.
Deze scriptie draagt zo bij aan het debat over de impact van technologie op sociale normen en machtverhoudingen, en benadrukt de noodzaak voor zowel beleidsmakers als individuen om te navigeren in een steeds veranderend landschap van normaliteit. Door de focus te leggen op de dynamiek van normaliserende macht in de informatiemaatschappij, biedt het onderzoek inzichten die relevant zijn voor een breed scala aan disciplines, waaronder sociologie, communicatiewetenschap, politieke wetenschap, en mediastudies.
Dit onderzoek onderstreept het belang van een kritische benadering van de concepten van macht en normaliteit in een tijd waarin de grenzen van wat als 'normaal' wordt beschouwd voortdurend in beweging zijn. Het biedt een theoretisch kader voor het begrijpen van deze verschuivingen en nodigt uit tot verdere reflectie en onderzoek naar de manieren waarop we onze sociale werelden construeren en navigeren in het digitale tijdperk.
Bibliografie
Agamben, G. (2009). " What is an apparatus?" and other essays. Stanford University Press.
Ake, S. (2015). Norm and Value Changes in a Globalized World (B. Claesson, Ed.).
Allcott, H., & Gentzkow, M. (2017). Social media and fake news in the 2016 election. Journal of economic perspectives, 31(2), 211-236.
Armstrong, A. (2003). Foucault and feminism.
Ataei, S. (2023, 11/01/2023). De meedogenloze politiechef die orde moet scheppen in Iran. De
Standaard. https://www.standaard.be/cnt/dmf20230110_97946437
Baert, D., & Arnoudt, R. (2023, 08/01/2023). Honderden aanhangers van ex-president Bolsonaro opgepakt na bestorming van Braziliaanse overheidsgebouwen. VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/01/08/aanhangers-van-ex-president-bol…- bestormen-parlementsgebouw/
Bandura, A., Freeman, W. H., & Lightsey, R. (1999). Self-efficacy: The exercise of control. In: Springer.
Barth, F. (1998). Ethnic groups and boundaries: The social organization of culture difference. Waveland Press.
Beck, U. (1999). What Is Globalization?
Beck, U. (2002). The Cosmopolitan Society and its Enemies. Theory, Culture & Society, 19, 17-44.
Belga. (2023, 15/01/2023). Boeren protesteren tegen stikstofakkoord aan nieuwjaarsfeest van N- VA. De Standaard. https://www.standaard.be/cnt/dmf20230115_92142670
Bennett, W. L., & Livingston, S. (2018). The disinformation order: Disruptive communication and the decline of democratic institutions. European journal of communication, 33(2), 122-139.
Bentham, J. (1843). The works of Jeremy Bentham (Vol. 4).
Berry, J. W. (2005). Acculturation: Living successfully in two cultures. International journal of
intercultural relations, 29(6), 697-712.
Bröckling, U., Krasmann, S., & Lemke, T. (2005). Sleutelwoorden. De actualiteit in 44 begrippen.
SUN.
Bröckling, U., Krasmann, S., & Lemke, T. (2010). From Foucault’s lectures at the Collège de France
to studies of governmentality: An introduction. In Governmentality (pp. 9-41). Routledge.
Bu, F., Steptoe, A., & Fancourt, D. (2020). Who is lonely in lockdown? Cross-cohort analyses of predictors of loneliness before and during the COVID-19 pandemic. Public health, 186, 31- 34.
C. Scott, J. (1998). Seeing Like A State Yale University Press.
Cinelli, M., De Francisci Morales, G., Galeazzi, A., Quattrociocchi, W., & Starnini, M. (2021). The echo chamber effect on social media. Proceedings of the National Academy of Sciences, 118(9), e2023301118.
45
Connors, M. (1993). The Race to the Intelligent State (2 ed.). Capstone Publishing. https://doi.org/9781900961066
D'Hooge, E., & Vandegehuchte, R. (2023, 18/03/2023). De verkeerde generatie, VRT. https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/vranckx/2023/vranckx-s2023a9-de-verkeerde- generatie/
de Folter, R. J. (1989). Normaal en abnormaal: enkele beschouwingen over het probleem van de normaliteit in het denken van Husserl, Schütz en Foucault. 304. https://doi.org/9789065540416
De Marez, L., Sevenhant, R., Denecker, F., Georges, A., Wuyts, G., & Schuurman, D. (2022). Digimeter 2022: Digitale trends in Vlaanderen.
Durkheim, E. (1893). De la division du travail social.
Elias, N. (1939). The Civilizing Process: The History of Manners. Urizen Books Pantheon Books.
Espeland, W. N., & Sauder, M. (2007). Rankings and reactivity: How public measures recreate social worlds. American journal of sociology, 113(1), 1-40.
Espeland, W. N., & Stevens, M. L. (1998). Commensuration as a Social Process. Annual Review of Sociology, 24(1), 313-343. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.24.1.313
Eyskens, M. (2008). De kennismaatschappij produceert veel onwetendheid. Recht in beweging, 15, 449-471.
Fertik, M., & Thompson, D. (2015). The reputation economy: How to optimise your digital footprint in a world where your reputation is your most valuable asset. Hachette UK.
Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human relations, 7(2), 117-140. Folger, R. (1986). Rethinking equity theory: A referent cognitions model. Justice in social relations,
145-162.
Foucault, M. (1976). Geschiedenis van de seksualiteit I: De Wil tot Weten. Boom uitgevers Amsterdam.
Foucault, M. (1982). The Subject and Power. Critical Inquiry, 8(4), 777-795. http://www.jstor.org/stable/1343197
Foucault, M. (1988). Politics, philosophy, culture: Interviews and other writings, 1977-1984 (L. Kritzman, Ed.). Routledge.
Foucault, M. (1989). Discipline, toezicht en straf. Historische Uitgeverij Groningen.
Foucault, M. (2004). La Naissance de la biopolitique. Cours au Collège de France (1978-1979). SEUIL.
Foucault, M. (2015). Oeuvres, tome I (F. Gros, Ed.). Gallimard.
Gijsbers, V. (2017). Chapter 2.5: Michel Foucault, power, Leiden University - Faculty of Humanities.https://www.youtube.com/watch?v=keLnKbmrW5g
Gordon, C. (1980). Power/knowledge. Pantheon: New York.
Haas, P. M. (1992). Introduction: epistemic communities and international policy coordination. International organization, 46(1), 1-35.
46
Harvey, D. (1999). Time—space compression and the postmodern. Modernity: after modernity, 4, 98-118.
Harvey, D. (2020). The condition of postmodernity. In The New social theory reader (pp. 235-242). Routledge.
Hoy, D. C. (2004). Critical Resistance: From Poststructuralism to Post-Critique. The MIT Press.https://doi.org/https://doi.org/10.7551/mitpress/2217.001.0001
Inglehart, R., & Baker, W. E. (2000). Modernization, cultural change, and the persistence of traditional values. American sociological review, 19-51.
Kelley, J. G., & Simmons, B. A. (2015). Politics by number: Indicators as social pressure in international relations. American journal of political science, 59(1), 55-70.
Klandermans, B. (2004). The Demand and Supply of Participation: Social-Psychological Correlates of Participation in Social Movements. In D. A. Snow, S. A. Soule, & H. Kriesi (Eds.), The Blackwell Companion to Social Movements (pp. 20). Blackwell Publishing Ltd.
Kumar, K. (1995). From Post-Industrial to Post-Modern Society: New Theories of the Contemporary World. Blackwell.
Lasch, C. (1974). The world of nations: Reflections on American history, politics, and culture. Knopf. Lasch, C. (1991). The Culture of Narcissism: American Life in an Age of Diminishing Expectations. W.
W. Norton & Company.
Latour, B. (2018). Down to earth: Politics in the new climatic regime. John Wiley & Sons.
Leclusyse, L. (2023, 09/01/2023). Spanning stijgt in Duits "kolendorp" Lützerath nu ontruiming nadert: honderden activisten bezetten dorp tegen uitbreiding bruinkoolmijn. VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/01/09/duitsland-luetzerath-bruinkoolm…- ontruiming/
Lipovetsky, G. (1989). L'ère du vide: Essais sur l'individualisme contemporain. FOLIO ESSAIS. Lipovetsky, G. (2009). Le Bonheur Paradoxal: Essai sur la société d'hyperconsommation.
GALLIMARD.
Luceri, L., Giordano, S., & Ferrara, E. (2020). Detecting troll behavior via inverse reinforcement learning: A case study of russian trolls in the 2016 us election. Proceedings of the international AAAI conference on web and social media,
Maffesoli, M. (1990). Au creux des apparences. Pour une éthique de l'esthétique. Plon.
Mau, S. (2019). The metric society: On the quantification of the social. John Wiley & Sons.
Melossi, D. (1990). The State of Social Control: A Sociological Study of Concepts of State and Social Control in the Making of Democracy. Palgrave Macmillan.
Mortelmans, D. (2021). Causes and consequences of family dissolution in Europe and post-divorce families. In Research Handbook on the Sociology of the Family (pp. 232-247). Edward Elgar Publishing.
Ortiz, I., Burke, S., Berrada, M., & Saenz Cortés, H. (2022). World Protests: A Study of Key Protest Issues in the 21st Century. In. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-88513-7_1
47
Paternek, M. A. (1987). Norms and Normalization: Michel Foucault's Overextended Panoptic Machine. Human Studies, 10(1), 97-121. http://www.jstor.org/stable/20008990
Pierson, R. (1994). The epistemic authority of expertise. PSA: Proceedings of the Biennial meeting of the Philosophy of Science Association,
Quattrociocchi, W., Scala, A., & Sunstein, C. R. (2016). Echo chambers on Facebook. Available at SSRN 2795110.
Rathi, R. (2019). Effect of Cambridge Analytica’s Facebook ads on the 2016 us presidential election. Towards Data Science.
Reijngoud, T. (2012). Weten is meer dan meten. Lias.
Sassen, S. (2007). A Sociology of Globalization. W. W. Norton & Company.
Schwartz, B. (2004). Paradox Of Choice: Why More Is Less. Harper Perennial.
Sherry, T. (2015). Alone Together: Why We Expect More from Technology and Less from Each Other. In: Basic Books.
Simon, B., & Klandermans, B. (2001). Politicized collective identity: A social psychological analysis. American psychologist, 56(4), 319.
Tajfel, H., Turner, J. C., Austin, W. G., & Worchel, S. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. Organizational identity: A reader, 56(65), 9780203505984-9780203505916.
Tamir, D. I., & Ward, A. F. (2015). Old desires, new media. The psychology of desire, 432-455.
Tyler, T. R., & Smith, H. J. (1995). Social justice and social movements.
Van Dale. (2023). Betekenis 'normaal'. https://www.vandale.nl/gratis- woordenboek/nederlands/betekenis/normaal#.ZDpSXMTP1EY
Van Krieken, R. (1990). The organization of the soul: Elias and Foucault on discipline and the self. European Journal of Sociology/Archives Européennes de Sociologie, 31(2), 353-371.
Van Stekelenburg, J., & Klandermans, B. (2013). The social psychology of protest. Current Sociology, 61(5-6), 886-905.
Verhaeghe, P. (2011). Identiteit. De Bezige Bij.
Verhofstadt, D. (2004). Pleidooi voor Individualisme Houtekiet.
Verschraegen, G. (2012). Living by numbers: Foucault lezen in een informatiemaatschappij. In
Michel Foucault: een voortdurend proces: bijdragen over kritiek, politiek, seksualiteit en techniek/Sambre, P.[edit.]; ea.
Weber, M. (1978). Economy and society: An outline of interpretive sociology (Vol. 2). University of California press.
Webster, F. (2014). Theories of the Information Society (Vol. 4). Routledge. Weyns, W. (2004). Het tijdperk van de maatschappij. Uitgeverij Acco. Weyns, W. (2014). Klassieke sociologen en hun erfenis. LannooCampus.
