Herstel en bevlogenheid: Vliegend van start na de perfecte pauze.
Krijg je na de lunchpauze ook vaak te maken met een energiedip? Je bent niet alleen! Voor leerkrachten, die de hele dag paraat staan en moeten opboksen tegen de toenemende werkdruk in het onderwijs, is het behoud van energie en motivatie essentieel. Het begrip ‘bevlogenheid’ speelt hierbij een centrale rol en vormt een belangrijke stap naar een beter welzijn op het werk. Dit artikel gaat in op hoe jouw werkpauzes een cruciaal aspect kunnen zijn in het herstellen van energie en het bevorderen van werkbevlogenheid.
Een bevlogen leerkracht is er twee waard.
Bevlogenheid is een positieve gemoedstoestand op het werk die bestaat uit drie dimensies: vitaliteit, toewijding en absorptie. Vitaliteit verwijst naar de energie en het doorzettingsvermogen die je hebt voor je werk. Toewijding staat voor een sterke betrokkenheid en enthousiasme voor wat je doet. Absorptie houdt in dat je op een plezierige wijze volledig opgaat in je werk. Een bevlogen leerkracht staat energiek voor de klas, geeft enthousiast les en gaat creatief aan de slag. Dit draagt bij aan betere prestaties, helpt bij stressmanagement en verhoogt de betrokkenheid bij de school, wat vervolgens een positieve invloed heeft op de leerlingen.
Jouw bevlogenheid kan fluctueren van dag tot dag. Factoren zoals hoge werkdruk, die vaak leiden tot uitputting en stress, liggen helaas buiten je controle. Uiteraard zijn er ook factoren zoals werkpauzes, waar je wel invloed op hebt. Door deze op een strategische manier in te zetten, kan je er telkens weer met volle overgave invliegen.
Pauze en herstel.
Het nemen van pauzes is noodzakelijk. Het ‘effort-recovery model’ toont namelijk aan dat wanneer je energie investeert in werkgerelateerde taken en doelen, je die energie ook moet herstellen. Zonder dit herstel raken lichaam en geest uitgeput. Voor een optimale herstelervaring is het belangrijk dat er zowel fysiek als mentaal afstand kan genomen worden van het werk. Hierdoor kun je stressniveaus verlagen, uitputting voorkomen en zorgen voor een meer ontspannen en opgeladen gevoel.
Werkpauzes bieden momenten om tijdelijk los te komen van werkeisen en tegelijkertijd nieuwe energiebronnen op te bouwen. Herstel kan zowel tijdens als buiten de werkuren plaatsvinden, bijvoorbeeld in het weekend of tijdens vakanties. Dit onderzoek richt zich enkel op werkpauzes die plaatsvinden tijdens de werkdag. Specifiek werd gekeken naar de duur en de kwaliteit van de voormiddag-, middag- en namiddagpauze en het effect daarvan op de werkbevlogenheid van de leerkrachten.
Aan de hand van een dagboekstudie, rapporteerden 112 voltijdse leerkrachten uit het lager onderwijs dagelijks over hun pauze-ervaringen en hun werkbevlogenheid gedurende één werkweek. Dankzij deze intensieve manier van rapporteren, werden unieke inzichten verkregen in de dagelijkse fluctuaties van pauzes en hun invloed op bevlogenheid.
Kwaliteit VS. Duur
De kwaliteit van een pauze blijkt een cruciale factor te zijn in het herstelproces. We onderscheiden hierbij drie kenmerken, namelijk psychologische onthechting, ontspanning en controle. Psychologische onthechting betekent afstand nemen van werkgerelateerde zaken en gedachten. Ontspanning verwijst naar rust en kalmte, terwijl controle gaat over de mate van autonomie die leerkrachten ervaren bij het invullen van hun pauze. Wanneer deze factoren aanwezig zijn, bevordert de pauze het herstelproces en vervolgens ook de werkbevlogenheid. Ondanks dat de duur van een pauze ook belangrijk is voor herstel, blijkt uit de resultaten van het onderzoek dat de kwaliteit van de pauzes en vooral de middagpauze een significante impact heeft op de werkbevlogenheid in de namiddag. Concreet betekent dit dat de leerkrachten vooral een hogere werkbevlogenheid rapporteerden nadat ze een kwalitatieve middagpauze ervaarden.
Mijn pauze, mijn pleidooi.
Hoe zorg je er nu voor dat je pauzes optimaal benut worden voor maximale resultaten?
Laat werkgedachten los. Probeer de gedachten over het werk tot een minimum te beperken. Om dit te realiseren, is het belangrijk om de ruimte zoveel mogelijk vrij te maken van werkgerelateerde prikkels zoals overlegmomenten, kopieermachines of ander schoolmateriaal. Overweeg mindfulness-technieken om je mentaal los te koppelen van het werk.
Ontspan en verlos. Kies activiteiten die je helpen ontspannen, zoals een korte wandeling of een aangenaam gesprek met een collega. Maak indien mogelijk gebruik van ontspanningsruimtes waar je tot rust kan komen en waar bijvoorbeeld verse koffie en fruit voorzien wordt.
Bepaal zelf. Iedereen heeft verschillende behoeften tijdens pauzes. Zorg voor een flexibel aanbod van pauzeactiviteiten en kies zelf wat je op dat moment de meeste energie geeft.
Schoolafhankelijk. De kwaliteit van pauzes en de beschikbare faciliteiten kunnen variëren. Bepaal samen met collega’s en directie hoe jullie pauzes het beste ingevuld kunnen worden en welke voorzieningen daarvoor nodig zijn.
Duur. Hoewel de kwaliteit van een pauze een grotere impact heeft, spreekt het voor zich dat een pauze voldoende lang moet zijn om herstel te waarborgen.
Effectieve werkpauzes vormen een belangrijke eerste stap richting duurzaam welzijn. Door pauzes in te richten met voldoende psychologische onthechting, ontspanning en controle, creëer je een omgeving waar je als leerkracht echt kan herstellen en nieuwe energie kan opdoen om met volle overtuiging en passie terug voor de klas te staan. Door samen met collega’s en directie te investeren en kwalitatieve pauzes te verzekeren, draag je bij aan je eigen welzijn, dat van anderen en de kwaliteit van het onderwijs!
Bibliografie
Bakker, A. B., & Albrecht, S. (2018). Work engagement: current trends. Career Development
International, 23(1), 4–11. https://doi.org/10.1108/cdi-11-2017-0207
Bakker, A. B., & Bal, M. (2010). Weekly work engagement and performance: A study among
starting teachers. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(1), 189–
206. https://doi.org/10.1348/096317909x402596
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2008c). Towards a model of work engagement. Career
Development International, 13(3), 209–223.
https://doi.org/10.1108/13620430810870476
Bakker, A. B., & Demerouti, E. (2009a). The crossover of work engagement between working
couples: A closer look at the role of empathy. Journal of Managerial Psychology, 24,
220-236.
Bakker, A. B., & Xanthopoulou, D. (2013). Creativity and charisma among female leaders: the
role of resources and work engagement. International Journal of Human Resource
Management, 24(14), 2760–2779. https://doi.org/10.1080/09585192.2012.751438
Bakker, A. B., Demerouti, E., Taris, T. W., Schaufeli, W. B., & Schreurs, P. J. G. (2003). A
Multigroup Analysis of the Job Demands-Resources Model in Four Home Care
Organizations. International Journal of Stress Management, 10(1), 16–38.
https://doi.org/10.1037/1072-5245.10.1.16
Bakker, A. B., Schaufeli, W. B., Leiter, M. P., & Taris, T. W. (2008). Work engagement: An
emerging concept in occupational health psychology. Work & Stress, 22(3), 187–200.
https://doi.org/10.1080/02678370802393649
Beal, D. J. (2015). ESM 2.0: State of the Art and Future Potential of Experience Sampling
Methods in Organizational Research. Annual Review of Organizational Psychology and
Organizational Behavior, 2(1), 383–407. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-
032414-111335
Benson, H. (1983). The relaxation response: Its subjective and objective historical precedents
and physiology. Trends in Neurosciences, 6, 281–284. https://doi.org/10.1016/0166-
2236(83) 90120-0
Blazar, D. & M. Kraft (2016), “Teacher and Teaching Effects on Students’ Attitudes and
Behaviors”. Educational Evaluation and Policy Analysis, 39(1), 146-170,
http://dx.doi.org/10.3102/0162373716670260.
Bledow, R., Schmitt, A., Frese, M., & Kühnel, J. (2011). The affective shift model of work
engagement. Journal of Applied Psychology, 96(6), 1246–1257.
https://doi.org/10.1037/a0024532
de Bloom, J., Kinnunen, U., & Korpela, K. (2015). Recovery processes during and after work:
with health, work engagement, and job performance. Journal of Occupational and38
Environmental Medicine, 57, 732–742.
https://doi.org/10.1097/JOM.0000000000000475
Bolger, N., Davis, A., & Rafaeli, E. (2003). Diary Methods: Capturing Life as it is Lived.
Annual Review of Psychology, 54(1), 579–616.
https://doi.org/10.1146/annurev.psych.54.101601.145030
Bosch, C., Sonnentag, S., & Pinck, A. S. (2018). What makes for a good break? A diary study
on recovery experiences during lunch break. Journal of Occupational and
Organizational Psychology, 91(1), 134–157. https://doi.org/10.1111/joop.12195
Britt, T. W., Adler, A. B., & Bartone, P. T. (2001). Deriving benefits from stressful events: The
role of engagement in meaningful work and hardiness. Journal of Occupational Health
Psychology, 6(1), 53–63. https://doi.org/10.1037/1076-8998.6.1.53
Caers, R., & Moons, C. (2021, June 23). Veel ontevredenheid over werkdruk bij medewerkers
in het onderwijs. HR magazine. https://hrmagazine.be/nl/posts/veel-ontevredenheid-
over-werkdruk-bij-medewerkers-in-het-onderwijs
Coffeng, J. K., Van Sluijs, E. M. F., Hendriksen, I. J., Van Mechelen, W., & Boot, C. R. L.
(2015). Physical Activity and Relaxation During and After Work are Independently
Associated With the Need for Recovery. Journal of Physical Activity and Health, 12(1),
109–115. https://doi.org/10.1123/jpah.2012-0452
CPCKO. (2011). Arbeidsreglement voor de personeelsleden van het gesubsidieerd
basisonderwijs. Geraadpleegd op “20 mei 2023” van
https://sites.google.com/moorsledegem.be/swpdebunderboog/homepage
De Jonge, J., Spoor, E., Sonnentag, S., Dormann, C., & Van Den Tooren, M. (2012). “Take a
break?!” Off-job recovery, job demands, and job resources as predictors of health, active
learning, and creativity. European Journal of Work and Organizational Psychology,
21(3), 321–348. https://doi.org/10.1080/1359432x.2011.576009
Demerouti, E., Bakker, A. B., De Jonge, J., Janssen, P. A. J., & Schaufeli, W. B. (2001).
Burnout and engagement at work as a function of demands and control. Scandinavian
Journal of Work, Environment & Health, 27(4), 279–286.
https://doi.org/10.5271/sjweh.615
Demerouti, E., Bakker, A. B., Geurts, S. A. E., & Taris, T. W. (2009). Daily recovery from
work-related effort during non-work time. In Research in occupational stress and well
being, 85–123. https://doi.org/10.1108/s1479-3555(2009)0000007006
Demerouti, E., Bakker, A. B., Nachreiner, F., & Schaufeli, W. B. (2001). The job demands
resources model of burnout. Journal of Applied Psychology, 86(3), 499–512.
https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.3.499
Ebner-Priemer, U. W., & Kubiak, T. (2007). Psychological and psychophysiological
ambulatory monitoring: A review of hardware and software solutions. European
Journal of Psychological Assessment, 23(4), 214–226. https://doi.org/10.1027/1015-
5759.23.4.21439
Van Eerde, W., Holman, D., & Totterdell, P. (2005). Editorial. Journal Of Occupational And
Organizational Psychology, 78(2),151–154. https://doi.org/10.1348/096317905x40826
Epstein, D. A., Avrahami, D., & Biehl, J.T. (2016). Taking 5: Work-breaks, productivity, and
opportunities for personal informatics for knowledge workers. In Proceedings of the
2016 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, 673-684.
https://doi.org/10.1145/2858036.2858066
Fredrickson, B. L. (2001b). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-
and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218–226.
https://doi.org/10.1037/0003-066x.56.3.218
Fritz, C., & Sonnentag, S. (2005). Recovery, Health, and Job Performance: Effects of Weekend
Experiences. Journal of Occupational Health Psychology, 10(3), 187–199.
https://doi.org/10.1037/1076-8998.10.3.187
Fritz, C., & Sonnentag, S. (2006). Recovery, well-being, and performance-related outcomes:
The role of workload and vacation experiences. Journal of Applied Psychology, 91(4),
936–945. https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.4.936
Fritz, C., Ellis, A. M., Demsky, C. A., Lin, B. C., & Guros, F. (2013). Embracing work breaks:
Recovering from work stress. Organizational Dynamics, 42, 274–280.
https://doi.org/10. 1016/j.orgdyn.2013.07.005
Fritz, C., Lam, C. F., & Spreitzer, G. M. (2011). It’s the little things that matter: An examination
of knowledge workers’ energy management. The Academy of Management
Perspectives, 25, 28–39. doi:10.5465/ AMP.2011.63886528
Geurts, S. A. E., Beckers, D. G. J., & Tucker, P. (2013). Recovery from demanding work hours.
In T. W. Taris, M. C. W. Peeters, & J. de Jonge (Eds.), An introduction to contemporary
work psychology, 196-219. https://doi.org/10.1002/9781394259564.ch8
Guglielmi, R. S., & Tatrow, K. (1998). Occupational Stress, Burnout, and Health in Teachers:
A Methodological and Theoretical Analysis. Review of Educational Research, 68(1),
61–99. https://doi.org/10.3102/00346543068001061
Hakanen, J., Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and work engagement among
teachers. Journal of School Psychology, 43(6), 495–513.
https://doi.org/10.1016/j.jsp.2005.11.001
Hattie, J. & University of Auckland. (1999). INFLUENCES ON STUDENT LEARNING.
https://cdn.auckland.ac.nz/assets/education/about/research/documents/in…-
student-learning.pdf
Henning, R. H., Sauter, S. L., Salvendy, G., & Krieg, E. F. (1989). Microbreak length,
performance, and stress in a data entry task. Ergonomics, 32(7), 855–864.
https://doi.org/10.1080/0014013890896684840
Hobfoll, S. E. (2002). Social and Psychological Resources and Adaptation. Review of General
Psychology, 6(4), 307–324. https://doi.org/10.1037/1089-2680.6.4.307
Huang, J. L., Curran, P. G., Keeney, J., Poposki, E. M., & DeShon, R. P. (2012). Detecting and
deterring insufficient effort respond to surveys. Journal of Business and
Psychology, 27(1), 99–114. https://doi.org/10.1007/s10869-011-9231-8
Hunter, E. M., & Wu, C. (2015, August 10). Give Me a Better Break: Choosing Workday Break
Activities to Maximize Resource Recovery. Journal of Applied Psychology. Advance
online publication. http://dx.doi.org/10.1037/apl0000045
Jin, J., Mercer, S., Babic, S., & Mairitsch, A. (2021). Understanding the Ecology of Foreign
Language Teacher Wellbeing. In Second language learning and teaching, Springer
International Publishing, 19–38. https://doi.org/10.1007/978-3-030-64444-4_2
Kahn, W. A. (1990). Psychological Conditions of Personal Engagement and Disengagement at
Work. Academy of Management Journal, 33(4), 692–724.
https://doi.org/10.5465/256287
Katholiek Onderwijs Vlaanderen (z.d.) Prestatieregeling. Geraadpleegd op "15 mei 2023" van
https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/prestatieregeling/gewoon-en-b…-
basisonderwijs
Kaplan, S. (1995). The restorative benefits of nature: Toward an integrative framework. Journal
of Environmental Psychology, 15(3), 169–182. https://doi.org/10.1016/0272-
4944(95)90001-2
Kim, S., Park, Y., & Niu, Q. (2017). Micro-break activities at work to recover from daily work
demands. Journal of Organizational Behavior, 38(1), 28–44.
https://doi.org/10.1002/job.2109
Klassen, R. D., Aldhafri, S., Mansfield, C. F., Purwanto, E., Siu, A. F. Y., Wong, M. W. Y., &
Woods-McConney, A. (2012b). Teachers’ Engagement at Work: An International
Validation Study. Journal of Experimental Education, 80(4), 317–337.
https://doi.org/10.1080/00220973.2012.678409
Koppes, L. L. J., De Vroome, E. M. M., Mol, M. E. M., Jans- sen, B. J. M., & van den Bossche,
S. N. J. (2011). Nationale enquête Arbeidsomstandigheden 2010 [Netherlands Working
Conditions Survey 2010]. Onderzoeksrapport, TNO Hoofddorp.
Krajewski, J., Wieland, R., & Sauerland, M. (2010). Regulating strain states by using the
recovery potential of lunch breaks. Journal of Occupational Health Psychology, 15(2),
131–139. https://doi.org/10.1037/a0018830
Kühnel, J., Sonnentag, S., & Bledow, R. (2012). Resources and time pressure as day-level
antecedents of work engagement. Journal of Occupational and Organizational
Psychology, 85(1), 181–198. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.2011.02022.x
Kühnel, J., Sonnentag, S., & Westman, M. (2009b). Does work engagement increase after a
short respite? The role of job involvement as a double-edged sword. Journal of41
Occupational and Organizational Psychology, 82(3), 575–594.
https://doi.org/10.1348/096317908x349362
Kuehnel, J., Zacher, H., De Bloom, J., & Bledow, R. (2016). Take a break! Benefits of sleep
and short breaks for daily work engagement. European Journal Of Work And
Organizational Psychology, 26(4), 481–491.
https://doi.org/10.1080/1359432x.2016.1269750
Lim, J., & Kwok, K. (2016). The Effects of Varying Break Length on Attention and Time on
Task. Human Factors, 58(3), 472–481. https://doi.org/10.1177/0018720815617395
Macey, W. H., & Schneider, B. (2008). The Meaning of Employee Engagement. Industrial and
Organizational Psychology, 1(1), 3–30. https://doi.org/10.1111/j.1754-
9434.2007.0002.x
Mauno, S., Kinnunen, U., & Ruokolainen, M. (2007). Job demands and resources as
antecedents of work engagement: A longitudinal study. Journal of Vocational Behavior,
70(1), 149–171. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2006.09.002
McCormack, L., Hazard, J. & Poutasse, E. (1958) Obstructive Lesions of the Renal Artery
Associated with Remediable Hypertension. American Journal of Pathology, 34, 582.
Meijman, T. (1998). Psychological Aspects of Workload. New Handbook of Work and
Organizational Psychology: 2, Work Psychology, 5–34.
https://doi.org/10.4324/9780203765425-6
Mercer, S. (2021). An agenda for well-being in ELT: an ecological perspective. ELT Journal,
75(1), 14–21. https://doi.org/10.1093/elt/ccaa062
Oerlemans, W. G., & Bakker, A. B. (2014). Burnout and daily recovery: A day reconstruction
study. Journal of Occupational Health Psychology, 19(3), 303–314.
https://doi.org/10.1037/a0036904
Ohly, S., Sonnentag, S., Niessen, C., & Zapf, D. (2010). Diary Studies in Organizational
Research. Journal of Personnel Psychology, 9(2), 79–93. https://doi.org/10.1027/1866-
5888/a000009
Parker, P. E., & Martin, A. J. (2009). Coping and buoyancy in the workplace: Understanding
their effects on teachers’ work-related well-being and engagement. Teaching and
Teacher Education, 25(1), 68–75. https://doi.org/10.1016/j.tate.2008.06.009
Reeve, J., Jang, H., Carrell, D., Jeon, S., & Barch, J. (2004). Enhancing Students’ Engagement
by Increasing Teachers’ Autonomy Support. Motivation And Emotion, 28(2), 147–
169. https://doi.org/10.1023/b:moem.0000032312.95499.6f
Reis, H. T., & Gable, S. L. (2000). Event-sampling and other methods for studying everyday
experience. In H. T. Reis & C. M. Judd (Eds.), Handbook of research methods in social
and personality psychology, Cambridge University Press, 190–222.42
Reyes, M. R., Brackett, M. A., Rivers, S. E., White, M., & Salovey, P. (2012). Classroom
emotional climate, student engagement, and academic achievement. Journal Of
Educational Psychology, 104(3), 700–712. https://doi.org/10.1037/a0027268
Roth, G., Assor, A., Kanat-Maymon, Y., & Kaplan, H. (2007). Autonomous motivation for
teaching: How self-determined teaching may lead to self-determined learning. Journal
of Educational Psychology, 99(4), 761–774. https://doi.org/10.1037/0022-
0663.99.4.761
Rothbard, N. P. (2001). Enriching or Depleting? The Dynamics of Engagement in Work and
Family Roles. Administrative Science Quarterly, 46(4), 655–684.
https://doi.org/10.2307/3094827
Rudow, B. (1999). Stress and Burnout in the Teaching Profession: European Studies, Issues,
and Research Perspectives. Cambridge University Press EBooks, 38–58.
https://doi.org/10.1017/cbo9780511527784.004
Russell, J.A. (1980). A circumplex model of affect. Journal of Personality and Social
Psychology, 39(6), 1161-1178. https://doi.org/10.1037/h0077714
Salanova, M., Schaufeli, W. B., Llorens, S., Peiro, J. M., & Grau, R. (2000). Desde el “burnout”
al “engagement” : una nueva perspective? [From “burnout” to “engagement” : A new
perspective?]. Revista de Psicologia del Trabajo y de las Organizaciones, 16, 117–134.
Schaufeli, W. B. & Bakker, A. B. (2001). Werk en welbevinden. Naar een positieve benadering
in de arbeids- en gezondheidspsychologie. Gedrag en Organisatie, 5, 229-253.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Bevlogenheid: een begrip gemeten. Gedrag
Organisatie, 17(2). https://doi.org/10.5117/2004.017.002.002
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship
with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational
Behavior, 25(3), 293–315. https://doi.org/10.1002/job.248
Schaufeli, W. B., & Van Rhenen, W. (2006). Over de rol van positieve en negatieve emoties
bij het welbevinden van managers: Een studie met de Job-related Affective Well-being
Scale (JAWS). Gedrag & Organisatie, 19(4). https://doi.org/10.5117/2006.019.004.002
Schaufeli, W. B., Bakker, A. B., & Salanova, M. (2006). The Measurement of Work
Engagement With a Short Questionnaire. Educational and Psychological Measurement,
66(4), 701–716. https://doi.org/10.1177/0013164405282471
Schaufeli, W. B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A. B. (2002). The
Measurement of Engagement and Burnout: A Two Sample Confirmatory Factor
Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71–92.
https://doi.org/10.1023/a:1015630930326
Scheel, T., Putz, D., & Kurzawa, C. (2017). Give me a break: Laughing with colleagues guards
against ego depletion. The European Journal of Humour Research, 5(1), 36–51.
https://doi.org/10.7592/ejhr2017.5.1.scheel43
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction.
American Psychologist, 55(1), 5–14. https://doi.org/10.1037/0003-066x.55.1.5
Sianoja, M., Kinnunen, U., De Bloom, J., Korpela, K., & Geurts, S. a. E. (2016b). Recovery
during Lunch Breaks: Testing Long-Term Relations with Energy Levels at Work.
Scandinavian Journal of Work and Organizational Psychology, 1(1).
https://doi.org/10.16993/sjwop.13
Simbula, S. (2010). Daily fluctuations in teachers’ well-being: a diary study using the Job
Demands–Resources model. Anxiety Stress and Coping, 23(5), 563–584.
https://doi.org/10.1080/10615801003728273
Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the
teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional
exhaustion. Teaching and Teacher Education, 27(6), 1029–
1038. https://doi.org/10.1016/j.tate.2011.04.001
Sonnentag, S. (2001). Work, recovery activities, and individual well-being: A diary study.
Journal of Occupational Health Psychology, 6(3), 196–210.
https://doi.org/10.1037/1076-8998.6.3.196
Sonnentag, S. (2003). Recovery, work engagement, and proactive behavior: A new look at the
interface between nonwork and work. Journal of Applied Psychology, 88(3), 518–528.
https://doi.org/10.1037/0021-9010.88.3.518
Sonnentag, S. (2011). Research on work engagement is well and alive. European Journal of
Work and Organizational Psychology, 20(1), 29–38.
https://doi.org/10.1080/1359432x.2010.510639
Sonnentag, S., & Fritz, C. (2007). The Recovery Experience Questionnaire: Development and
validation of a measure for assessing recuperation and unwinding from work. Journal
of Occupational Health Psychology, 12(3), 204–221. https://doi.org/10.1037/1076-
8998.12.3.204
Sonnentag, S., & Fritz, C. (2015b). Recovery from job stress: The stressor-detachment model
as an integrative framework. Journal of Organizational Behavior, 36(1), 72–103.
https://doi.org/10.1002/job.1924
Sonnentag, S., & Zijlstra, F. R. H. (2006). Job characteristics and off-job activities as predictors
of need for recovery, well-being, and fatigue. Journal of Applied Psychology, 91(2),
330–350. https://doi.org/10.1037/0021-9010.91.2.330
Sonnentag, S., Dormann, C., & Demerouti, E. (2010). Not all days are created equal: the
concept of state work engagement. Work Engagement: A Handbook of Essential Theory
and Research, 25–38.
Sonnentag, S., Mojza, E. J., Binnewies, C., & Scholl, A. (2008). Being engaged at work and
detached at home: A week-level study on work engagement, psychological detachment,44
and affect. Work & Stress, 22(3), 257–276.
https://doi.org/10.1080/02678370802379440
Sonnentag, S., Venz, L., & Casper, A. (2017). Advances in recovery research: What have we
learned? What should be done next? Journal of Occupational Health Psychology, 23,
365. https://doi. org/10.1037/ocp0000079
Ten Brummelhuis, L. L., & Trougakos, J. P. (2014). The recovery potential of intrinsically
versus extrinsically motivated off-job activities. Journal of Occupational and
Organizational Psychology, 87, 177–199. https://doi.org/10.1111/joop.12050
Ten Brummelhuis, L. L. T., & Bakker, A. B. (2012). Staying engaged during the week: The
effect of off-job activities on next day work engagement. Journal of Occupational
Health Psychology, 17(4), 445–455. https://doi.org/10.1037/a0029213
Trougakos, J. P., & Hideg, I. (2009). Momentary work recovery: The role of within-day work
breaks. Emerald Group Publishing Limited EBooks, 37–84.
https://doi.org/10.1108/s1479-3555(2009)0000007005
Trougakos, J. P., Beal, D. J., Green, S. G., & Weiss, H. M. (2008). Making the Break Count:
An Episodic Examination of Recovery Activities, Emotional Experiences, and Positive
Affective Displays. Academy of Management Journal, 51(1), 131–146.
https://doi.org/10.5465/amj.2008.30764063
Trougakos, J. P., Hideg, I., Cheng, B. H., & Beal, D. J. (2014). Lunch Breaks Unpacked: The
Role of Autonomy as a Moderator of Recovery during Lunch. Academy of Management
Journal, 57(2), 405–421. https://doi.org/10.5465/amj.2011.1072
Ursin, H., & Eriksen, H. R. (2004). The cognitive activation theory of stress.
Psychoneuroendocrinology, 29(5), 567–592. https://doi.org/10.1016/s0306-
4530(03)00091-x
Van Beek, I., Taris, T. W., & Schaufeli, W. B. (2011). Workaholic and work engaged
employees: Dead ringers or worlds apart? Journal of Occupational Health Psychology,
16(4), 468–482. https://doi.org/10.1037/a0024392
Viac, C., & Fraser, P. (2020). Teachers’ well-being. OECD Education Working Papers.
https://doi.org/10.1787/c36fc9d3-en
Vlaanderen Onderwijs en Vorming (z.d.) Prestatieregeling in het basisonderwijs.
Geraadpleegd op "15 mei 2023" van
https://onderwijs.vlaanderen.be/nl/onderwijspersoneel/van-basis-tot-
volwassenenonderwijs/je-loopbaan/je-opdracht/prestatieregeling/prestatieregeling-in-
het-basisonderwijs
Vujčić, M. T., Garcia-Garzon, E., Gonul, B., & Gioaba, I. (2021). From Teachers’ Work
Engagement to Pupils’ Positive Affect: a Weekly Diary Study on the Role of Pupils’
Autonomous Motivation. Applied Research in Quality of Life.
https://doi.org/10.1007/s11482-021-09920-y45
Waber, B. N., Olguin, D. O., Kim, T., & Pentland, A. (2010). Productivity Through Coffee
Breaks: Changing Social Networks by Changing Break Structure. Social Science
Research Network. https://doi.org/10.2139/ssrn.1586375
Westman, M., & Eden, D. (1997). Effects of a respite from work on burnout: Vacation relief
and fade-out. Journal of Applied Psychology, 82(4), 516–527.
https://doi.org/10.1037/0021-9010.82.4.516
Xanthopoulou, D., Baker, A. B., Heuven, E., Demerouti, E., & Schaufeli, W. B. (2008).
Working in the sky: A diary study on work engagement among flight attendants. Journal
of Occupational Health Psychology, 13(4), 345–356. https://doi.org/10.1037/1076-
8998.13.4.345
