Traditionele distillatie van alcohol als instrument voor culturele duurzaamheid
Culturen veranderen wanneer mondiale markten en uniforme regels het lokale leven binnendringen, en mensen voelen die verandering wanneer hun vertrouwde manieren van doen moeilijk vol te houden worden. Delen van een cultuur verdwijnen wanneer de verbanden tussen activiteiten niet worden herkend of beschermd, vooral wanneer culturele producten uitsluitend worden behandeld als koopwaar. Producten, hun productieprocessen en de waarden die zij belichamen krijgen pas betekenis binnen hun culturele context; daarom moet geglobaliseerde ontwikkeling heroverwegen hoe zij cultuur, culturele activiteiten en culturele producten benadert. In het Middellandse Zeegebied en elders beïnvloeden regelgeving en marktdruk traditioneel kennisoverdracht, alledaagse praktijken en manieren van samenleven.
Raki wordt bewaard en geserveerd in glazen flessen
Dit artikel laat zien hoe alcohol kan functioneren als een cultureel product dat een gemeenschap helpt voort te bestaan. Sommige goederen hebben een andere, niet-economische kant, omdat ze tot stand komen via lokale processen met waarden als zorg, delen en identiteit. In Griekenland wordt dit duidelijk op het Lassithiplateau op Kreta, een hooggelegen landbouwgebied met een uitgesproken klimaat, een eigen landschap en een levenswijze die steunt op seizoenswerk en gedeelde praktijken.
Het landschap van het Lasithi-plateau and Landbouwseizoenen in Lasithi.
Het plateau biedt een helder voorbeeld van hoe een drank land, seizoen en samenleving met elkaar verbindt. Alcohol is hier niet alleen een vloeistof in een fles, maar ook een sociale praktijk die mensen verbindt met hun voedselsysteem en met elkaar. Gezinnen, buren en verwanten delen het jaar door verantwoordelijkheden en kennis. Het product blijft alleen begrijpelijk wanneer de praktijk eromheen zichtbaar is, en die zichtbaarheid maakt het mogelijk dat cultuur voortleeft via gewone routines en gedeelde tijd.
Een drank die het dorp samenbrengt
Op de markt wordt de drank industrieel geproduceerd, gebrandmerkt en verkocht als tsikoudia. Op het plateau maken mensen thuis raki na het wijnseizoen in november, met het druivenafval (pulp) dat van het wijnmaken overblijft. Gezinnen, familieleden en buren komen samen rond de ketel, en in deze tijd van het jaar wordt de hele cultuur actief en zichtbaar. Mensen brengen eten mee, leggen recepten en herkomst uit en geven vaardigheden door die generaties hebben doorlopen. Het rakiseizoen markeert het einde van het agrarische jaar en toont een leven dat is gecentreerd rond natuur en voedselsysteem, terwijl duidelijk wordt hoe de gemeenschap verbonden, autonoom en onderling afhankelijk is. Eén zin vat het doel in deze context samen: “raki wordt gemaakt voor familie, verwanten, buren en het dorp; het is niet voor de winst.”
Kaart van het huidige Lasithi met indeling van dorpen
Het maken van raki lijkt op een gewone huishoudelijke taak, omdat men het benadert als koken thuis en niet als een aparte industrie. Verantwoord drinken maakt deel uit van gastvrijheid en zorg. De praktijk zet reststromen om in een gewaardeerd product dat akkers, keukens en bijeenkomsten in één ritme verbindt. Deze cyclus houdt cultuur in stand wanneer de gemeenschap zeggenschap behoudt over methode en timing en kennis via deelname in omloop blijft. Het product is alcohol, maar wat blijft is de relatie tussen mensen, land en seizoen.
Regels, markten en wat verloren gaat
Sinds 2004 zijn er geschillen tussen de Griekse overheid en de Europese Commissie over verlaagde accijnzen voor traditionele dranken. De zaken kwamen voor het Hof van Justitie van de EU, en Griekenland verloor. In 2019 werd de regeling voor raki opnieuw aangevochten, en opnieuw verloor Griekenland. Griekenland betoogt dat gedistilleerde alcohol in deze context deel uitmaakt van cultuur en niet louter van een productcategorie, maar de uitspraken richten zich op belastingstructuren en standaardvormen die producten over grenzen heen gelijktrekken.
Voor gezinnen op het plateau hebben deze uitkomsten tastbare gevolgen in hun dagelijkse budgetten en routines. Regels maken raki duurder voor huishoudens, omdat vergunningen en inspecties doordringen tot in traditionele ketels en een praktijk hervormen die eerder functioneerde als koken thuis. Heffingen, controles en formulieren staan nu in de weg van een activiteit die men ziet als culturele plicht en als plezier. Wanneer regelgeving de drank op één standaardmanier behandelt, raakt de andere kant gemakkelijk uit beeld, en hier is die andere kant de sociale wereld die de gemeenschap door seizoen en zorg bijeenhoudt. Mensen op het plateau produceren voor de markt wanneer dat nodig is, maar zij produceren ook voor de samenleving zodat de cultuur zichzelf kan onderhouden en voortzetten.
Van rechts naar links en van onder naar boven: Kazani, Amvikas, Loulas (pijp), Rouba
Voedselsoevereiniteit is hier eenvoudig te begrijpen, omdat mensen vasthouden aan het recht om hun voedselsystemen te definiëren en te verdedigen terwijl zij een gemeenschappelijke manier van leven, delen en zorgen behouden. De casus raki laat zien dat voedselsystemen ook dranken omvatten, en dat alcohol positief kan functioneren binnen een sociale context. In veel plaatsen wordt alcohol geassocieerd met schade, maar op het plateau krijgt het voor enkele dagen een centrale plaats als middel om cultuur te verrijken, te behouden en voort te zetten, in een setting die verantwoordelijkheid en wederkerigheid verwacht. Een korte zin vangt de economische logica die men in de praktijk volgt: “wij hanteren een sociale economie.”
Deze producten, geworteld in cultuur, autonomie en collectieve zorg, blijven bestaan als stille maar krachtige vormen van verzet en als alternatieve ontwikkeling. Ze bieden identiteit, en ze bieden ook manieren om leven en bestaansmiddelen te ondersteunen op plaatsen die steunen op gedeeld werk en seizoensgebonden routines. Het begrip dat hier wordt geschetst rust op een plaatsgebonden blik, gesprekken met lokale bewoners en experts, en aandacht voor de juridische context die de keuzes vormgeeft waarmee gezinnen hun praktijk in leven houden.
raki meze, traditionele gerechten geserveerd met raki
Naarmate mondiale en geopolitieke uitdagingen toenemen, worden diverse manieren van leven, produceren en consumeren belangrijker voor regio’s die autonomie en socio-ecologische veerkracht nastreven. Activiteiten zoals rakimaken brengen mensen samen en geven sociale, morele en menselijke waarden door tussen generaties, in settings die voor iedereen toegankelijk zijn. Deze activiteiten beschermen de verbanden tussen land, voedsel en gemeenschap die een cultuur laten voortbestaan en herkenbaar houden voor wie erin leeft. Regels en markten kunnen ruimte laten voor deze praktijken, zodat culturen hun vorm behouden en toch deelnemen aan bredere handel. Het Lassithiplateau laat zien hoe een eenvoudige drank kan helpen een cultuur heel te houden door natuur, seizoen en mensen in één gelijkmatig ritme te verbinden. De ene kant van dit verhaal is een handelswaar in de winkel; de andere kant is een gemeenschap bij de ketel die arbeid, eten en zorg deelt. Als het proces in zijn sociale omgeving blijft voortbestaan, dan blijft de cultuur dat ook.
Bibliografie
Amin, A. (2009). The Social Economy: International Perspectives on Economic Solidarity. Bloomsbury Publishing.
Andree, P., Ayres, J., Bosia, M., & Massicotte, M.-J. (2014). Globalization and Food Sovereignty: Global and Local Change in the New Politics of Food. University of Toronto Press.
Angelini, F., & Castellani, M. (2019). Cultural and economic value: A critical review. Journal of Cultural Economics, 43(2), 173–188. https://doi.org/10.1007/s10824-018-9334-4
Appadurai, A. (1994). Commodities and the politics of value. In Interpreting Objects and Collections. Routledge.
Arabindan-Kesson, A. (2024). Seeing Things: The Visual Life of Commodities. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.30
Arya, R. (2021). Cultural appropriation: What it is and why it matters? Sociology Compass, 15(10), e12923. https://doi.org/10.1111/soc4.12923
Ball, E. L. (2000). Folklore’s marginalization of literature: The Cretan Mantinada as placed literature / [The Ohio State University]. https://etd.ohiolink.edu/acprod/odb_etd/etd/r/1501/10?clear=10&p10_accession_num=osu1730118078809541
Ball, E. L. (2002). Where Are the Folk? The Cretan ‘Mantinada’ as Placed Literature. Journal of Folklore Research, 39(2/3), 147–172.
Bampilis, T. (2013). Greek Whisky: The Localization of a Global Commodity (1st ed.). Berghahn Books. https://www.jstor.org/stable/j.ctt9qcz03
Beina, I. (2011). The Role of Music in Maintaining Cultural Identity: The Paradigm of a Greek Island -David Publishing Company. David Publishing Company. https://www.davidpublisher.com/index.php/Home/Article/index?id=4465.html
Bosma, U., & Vanhaute, E. (2024). Commodity Frontiers: Linking Global Capitalism and Local Resilience. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.5
Burnett, K., & and Murphy, S. (2014). What place for international trade in food sovereignty? The Journal of Peasant Studies, 41(6), 1065–1084. https://doi.org/10.1080/03066150.2013.876995
Byaruhanga, R., & Isgren, E. (2023). Rethinking the Alternatives: Food Sovereignty as a Prerequisite for Sustainable Food Security. Food Ethics, 8(2), 16. https://doi.org/10.1007/s41055-023-00126-6
Carrier, J. (1990). Reconciling Commodities and Personal Relations in Industrial Society. Theory and Society, 19(5), 579–598.
(Case C-91/18) - European Commission v Hellenic Republic. (2018). CURIA - Documents. https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=201340&pageIndex=0&doclang=EN&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=16606404
Case C-91/18 European Commission vs Hellenic Republic. (2019). CURIA - Documents. https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?docid=217508&mode=req&pageIndex=1&dir=&occ=first&part=1&text=&doclang=EN&cid=16606404
Case C-475/01 - Commission of the European Communities vs Hellenic Republic. (2004). Case C-475/01—Commission of the European Communities vs Hellenic Republic. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:62001CC0475
Chambouleyron, R., Fischer, L., & Arenz, K. H. (2024). Land Use and Commodities: Amazonian Cocoa Production. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.26
Ciccantell, P. S., Smith, D. A., & Topik, S. C. (2024). Commodity Chains: Analytical Advantages and Challenges Applied to Coffee. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.1
Clarence-Smith, W. G., & Vos, J. (2024). Conclusion: Towards a Multi-Centred Approach to Commodity History. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.35
Concordia Food Coalition. (n.d.). Equity at the Table: Building Inclusive Food Communities | Concordia Food Coalition. Retrieved 26 April 2025, from https://www.concordiafoodcoalition.com/equityathetable/
Craith, M. N. (2007). Cultural Heritages: Process, Power, Commodification. In U. Kockel & M. N. Craith (Eds.), Cultural Heritages as Reflexive Traditions (pp. 1–18). Palgrave Macmillan UK. https://doi.org/10.1057/9780230285941_1
Crescenzi, R., & Rodriguez-Pose, A. (2011). Reconciling Top-Down and Bottom-Up Development Policies. ResearchGate, Environment and Planning A 43(4). https://doi.org/10.1068/a43492
Curry-Machado, J., & Stubbs, J. (2024). Introduction: Researching Commodity History. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.36
Dawe, K. (1996). The engendered lyra: Music, poetry and manhood in Crete. British Journal of Ethnomusicology. https://doi.org/10.1080/09681229608567249
Dekeyser, K., Korsten, L., & Fioramonti, L. (2018). Food sovereignty: Shifting debates on democratic food governance. Food Security, 10(1), 223–233. https://doi.org/10.1007/s12571-017-0763-2
Dreher, A., Gaston, N., & Martens, P. (2008). Measuring Globalisation. Springer. https://doi.org/10.1007/978-0-387-74069-0
Easterly, W. (2008). Institutions: Top Down or Bottom Up? American Economic Review, 98(2), 95–99. https://doi.org/10.1257/aer.98.2.95
European Commission. (2017, February 15). Taxation: Commission refers GREECE to the Court of Justice over reduced rate of excise duty applied to ‘Tsipouro’ and ‘Tsikoudià’ [Press Release]. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_17_242
European Commission - Taxation and Customs Union. (2023). Excise Duties on Alcohol—European Commission [Business, Economy, Euro]. https://taxation-customs.ec.europa.eu/taxation/excise-taxes/excise-duties-alcohol_en
European Commission Agriculture and Rural Development. (2023, October 24). Geographical indications and quality schemes explained—European Commission. https://agriculture.ec.europa.eu/farming/geographical-indications-and-quality-schemes/geographical-indications-and-quality-schemes-explained_en
European Commission Agriculture and rural development, C. productions and plant-based products. (2022). Spirit drinks—European Commission. https://agriculture.ec.europa.eu/farming/crop-productions-and-plant-based-products/spirit-drinks_en
European Commission Directorare General for Trade - Access2Markets. (2025). Excise duties | Access2Markets. https://trade.ec.europa.eu/access-to-markets/en/content/excise-duties
European Parliament Directorate-General for Parliamentary Research Services. (2018, September 15). Small and home producers of alcohol [What Europe does for you]. Epthinktank. https://epthinktank.eu/2018/09/15/small-and-home-producers-of-alcohol-what-europe-does-for-you/
Feagan, R. (2007). The place of food: Mapping out the ‘local’ in local food systems. Progress in Human Geography, 31(1), 23–42. https://doi.org/10.1177/0309132507073527
Figueroa, M. (2015). Food Sovereignty in Everyday Life: Toward a People-centered Approach to Food Systems. Globalizations. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14747731.2015.1005966
Fischer, K. (2022). Why Africa’s New Green Revolution is failing – Maize as a commodity and anti-commodity in South Africa. Geoforum, 130, 96–104. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2021.08.001
Fonseca, X., Lukosch ,Stephan, & and Brazier, F. (2019). Social cohesion revisited: A new definition and how to characterize it. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 32(2), 231–253. https://doi.org/10.1080/13511610.2018.1497480
Forrest, R., & Kearns, A. (2001). Social Cohesion, Social Capital and the Neighbourhood. Urban Studies, 38(12), 2125–2143. https://doi.org/10.1080/00420980120087081
Friedkin, N. E. (2004). Social Cohesion. Annual Review of Sociology, 30(Volume 30, 2004), 409–425. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.30.012703.110625
Georges, R. A. (1984). The Many Ways of Being Greek. Journal of Folklore Research, 21(2/3), 211–219.
GEORGOULIS, A. (2019). Parliamentary question | Reduced rate of excise duty on ‘tsipouro’ and ‘tsikoudia’ | E-002280/2019 | European Parliament. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2019-002280_EN.html
Glover, D., & and Stone, G. D. (2018). Heirloom rice in Ifugao: An ‘anti-commodity’ in the process of commodification. The Journal of Peasant Studies, 45(4), 776–804. https://doi.org/10.1080/03066150.2017.1284062
Gómez-Baggethun, E. (2014). Commodification. In Degrowth. Routledge.
Gounari, S. (2024). Geographical Indications (GI) and Traditional Specialties Guaranteed (TSG) in EU Countries: A Comparative Analysis. Многоликата Наука, 5(1), 428–442.
Grant, M. J., & Booth, A. (2009). A typology of reviews: An analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information & Libraries Journal, 26(2), 91–108. https://doi.org/10.1111/j.1471-1842.2009.00848.x
Greek Flavours. (2024, January 26). Cretan Raki: Everything you should know about the raki spirit. Greek Flavours. https://www.greekflavours.com/blogs/news/raki
Greenman, A. (2013). Everyday entrepreneurial action and cultural embeddedness: An institutional logics perspective. Entrepreneurship & Regional Development, 25(7–8), 631–653. https://doi.org/10.1080/08985626.2013.829873
Grewal, D. S. (2008). Network Power: The Social Dynamics of Globalization. Yale University Press.
Hammarberg, K., Kirkman, M., & de Lacey, S. (2016). Qualitative research methods: When to use them and how to judge them. Human Reproduction, 31(3), 498–501. https://doi.org/10.1093/humrep/dev334
Hatzimalonas, M. R. (2017). Philotimo: Vices and virtues of a moral archetype 1. In The Routledge International Handbook of Critical Positive Psychology. Routledge.
Hazareesingh, S., & Maat, H. (2024). Anti-Commodities Revisited: Food, Culture, and Resistance. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.4
Heller, M. (2014). The commodification of authenticity. In Indexing Authenticity (pp. 136–156). De Gruyter. https://www.degruyterbrill.com/document/doi/10.1515/9783110347012.136/html?srsltid=AfmBOoqhLqH3uVbXbHYaxRyKIInTCOmmZUJVZ43aqxw03jJ6PBltPVW-
Hudson, A. (2000). Beyond the Borders: Globalisation, Sovereignty and Extra-Territoriality. In Boundaries, Territory and Postmodernity. Routledge.
Hudson, M., Phillips, J., Ray, K., & Barnes, H. (2007). Social cohesion in diverse communities [Project report]. Joseph Rowntree Foundation. http://www.jrf.org.uk/sites/files/jrf/2036-social-cohesion-communities.pdf
Hughes, S. (2016). Francesca Bray, Peter A. Coclanis, Edda L. Fields Black, Dagmar Schafer (eds): RICE – Global networks and new histories. Food Security, 8(1), 301–303. https://doi.org/10.1007/s12571-015-0543-9
Hurriyet Daily. (2013, April 28). Rakı to become Turkey’s ‘national alcoholic drink’ if accepted by European body—Türkiye News. Hürriyet Daily News. https://www.hurriyetdailynews.com/raki-to-become-turkeys-national-alcoholic-drink-if-accepted-by-european-body-45776
Hürriyet Daily News. (2015, September 25). Moonshine blues in Greece as EU demands tax hike—Latest News. Hürriyet Daily News. https://www.hurriyetdailynews.com/moonshine-blues-in-greece-as-eu-demands-tax-hike--89017
Jakubanecs, A., & Supphellen, M. (2016). Cultural Embeddedness of Products: A New Measurement of Culture and its Effects. International Journal of Market Research, 58(2), 301–323. https://doi.org/10.2501/IJMR-2016-016
Jenson, J. (2002). Identifying the Links: Social Cohesion and Culture. Canadian Journal of Communication, 27(2–3), 141–152. https://doi.org/10.22230/cjc.2002v27n2a1289
Johnson, N. R., & Endres, A. B. (2011). Small Producers, Big Hurdles: Barriers Facing Producers of Local Foods Spring 2011 Food and Agricultural Law Symposium. Hamline Journal of Public Law and Policy, 33(1), 49–122.
JRC Summer Expert Meeting. (2009). Environmental labelling and certification initiatives in the agri-food sector - a way of marketing agricultural sustainability: Proceedings of the JRC Summer Expert Meeting, Ranco, 1-3 July 2008 (K. Biala, Ed.; Vol. 23796, p. 94). Office for Official Publications of the European Communities. https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/bib/COBIB/1639765
Kay, A. (2006). Social capital, the social economy and community development. Community Development Journal, 41(2), 160–173. https://doi.org/10.1093/cdj/bsi045
Kilian, C., Braddick, F., & Rehm, J. (2024). The legal framework for the production of alcohol for personal use within the European Union. Nordic Studies on Alcohol and Drugs, 41(4), 439–447. https://doi.org/10.1177/14550725241246133
Kizos, T., & Vakoufaris, H. (2011). Alternative Agri-Food Geographies? Geographic Indications in Greece. Tijdschrift Voor Economische En Sociale Geografie, 102(2), 220–235. https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2010.00612.x
Kladou, S., Trihas ,Nikolaos, Alebaki ,Maria, & and Apladas, G. (2024). Quality labels and sustainable food chains in tourism & hospitality: The role of local and traditional products. Journal of Foodservice Business Research, 0(0), 1–32. https://doi.org/10.1080/15378020.2024.2442789
Lapavitsas, C. (2004). Commodities and Gifts: Why Commodities Represent More than Market Relations. Science & Society, 68(1), 33–56.
Leventon, J., & Laudan, J. (2017). Local food sovereignty for global food security? Highlighting interplay challenges. Geoforum, 85, 23–26. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2017.07.002
Liamputtong, P. (2009). Qualitative Research Methods (3rd edition). Oxford University Press.
Liamputtong, P., & Liamputtong, P. (2019). Qualitative Research Methods (Fifth Edition, Fifth Edition). Oxford University Press.
Lynch, D. (2012). [Review of Review of Wordsworth, Commodification and Social Concern: The Poetics of Modernity, by D. Simpson]. Studies in Romanticism, 51(4), 607–611.
Maat, H., & Andel, T. van. (2018). The history of the rice gene pool in Suriname: Circulations of rice and people from the eighteenth century until late twentieth century. Historia Agraria : Revista de Agricultura e Historia Rural, 75, 69–91. https://doi.org/10.26882/histagrar.075e04m
Maat, H., & Hazareesingh, S. (Eds.). (2015). Local Subversions of Colonial Cultures: Commodities and Anti-Commodities in Global History (1st ed. 2016 edition). Palgrave Macmillan.
Μαντινάδες της Κρήτης από το mantinades.gr. (2000, October 25). Mantinades.Gr. httpss://www.mantinades.gr
Mäkela, K. (1983). The Uses of Alcohol and Their Cultural Regulation. Acta Sociologica, 26(1), 21–31. https://doi.org/10.1177/000169938302600102
Manno, J. P. (2012). Introduction to the Special Issue on Commoditization. Bulletin of Science, Technology & Society, 32(1), 3–6. https://doi.org/10.1177/0270467612444581
Mantzios, M. (2021). Pre-Socratic Understandings of Moral Identity: The Theoretical Infrastructure, Development, Reliability and Validity of the Philotimo Scale. Imagination, Cognition and Personality, 41(2), 187–206. https://doi.org/10.1177/02762366211013503
Martin, S. (2012). Cultural Continuity and Communities and Well-Being. Journal of Rural and Community Development. https://scholarworks.alaska.edu/handle/11122/3960
McMichael, P. (2015). The Land Question in the Food Sovereignty Project. Globalizations, 12(4), 434–451. https://doi.org/10.1080/14747731.2014.971615
Miller, R. L., & Brewer, J. D. (2003). The A-Z of Social Research: A Dictionary of Key Social Science Research Concepts. SAGE.
Moore, J. W. (2000). Sugar and the Expansion of the Early Modern World-Economy: Commodity Frontiers, Ecological Transformation, and Industrialization. Review (Fernand Braudel Center), 23(3), 409–433.
Morgan, W. J. (2005). Local Knowledge and Globalisation: Are they Compatible? In Globalisation, Education and Culture Shock. Routledge.
Moustakas, L. (2023). Social Cohesion: Definitions, Causes and Consequences. Encyclopedia, 3(3), Article 3. https://doi.org/10.3390/encyclopedia3030075
Nowicki, K. (1999). Economy of Refugees: Life in the Cretan Mountains at the Turn of the Bronze and Iron Ages. A. Chaniotis (Ed.), From Minoan Farmers to Roman Traders, Stuttgart, 145-171. https://www.academia.edu/3187762/Economy_of_Refugees_Life_in_the_Cretan_Mountains_at_the_Turn_of_the_Bronze_and_Iron_Ages
Oakes, B. (2022, December 18). La Via Campesina and the Global Struggle for Food Sovereignty. The Violence of Development. https://theviolenceofdevelopment.com/la-via-campesina-and-the-global-struggle-for-food-sovereignty/
Österberg, E. (2002). Alcohol Policies in EU Member States and Norway: A Collection of Country Reports. Stakes.
Oxoby, R. (2009). Understanding social inclusion, social cohesion, and social capital. International Journal of Social Economics, 36(12), 1133–1152. https://doi.org/10.1108/03068290910996963
Parga-Dans, E., & Alonso González, P. (2018). From paper to soil: The impact of new EU alcoholic drinks labeling regulations for wine regions. Journal of Consumer Protection and Food Safety, 13(1), 89–94. https://doi.org/10.1007/s00003-017-1135-8
Paterson, M. (2013). Commodification. In Critical Environmental Politics. Routledge.
Pimbert, M. (2009). Towards Food Sovereignty. https://www.iied.org/14585iied
Pimbert, M. (2013, April 4). Book chapter: Pimbert, Michel, ‘Transforming Knowledge and Ways of Knowing’. Environment & Society Portal. https://www.environmentandsociety.org/mml/book-chapter-pimbert-michel-transforming-knowledge-and-ways-knowing
Pimbert, M. P., & Claeys, P. (2024). Food Sovereignty. In Oxford Research Encyclopedia of Anthropology. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190854584.013.297
Pretel, D. (2024). Towards a Technological History of Commodity Production. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.14
Regulation (EU) 2019/787 of the European Parliament and of the Council of 17 April 2019 on the Definition, Description, Presentation and Labelling of Spirit Drinks, the Use of the Names of Spirit Drinks in the Presentation and Labelling of Other Foodstuffs, the Protection of Geographical Indications for Spirit Drinks, the Use of Ethyl Alcohol and Distillates of Agricultural Origin in Alcoholic Beverages, and Repealing Regulation (EC) No 110/2008, 130 OJ L (2019). http://data.europa.eu/eli/reg/2019/787/oj/eng
Robins, J. (2024). Primary Commodities and Industrial Consumers: The Case of Palm Oil. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.16
Rundgren, G. (2016). Food: From Commodity to Commons. Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 29(1), 103–121. https://doi.org/10.1007/s10806-015-9590-7
Schanbacher, W. D. (2010). The Politics of Food: The Global Conflict between Food Security and Food Sovereignty. Bloomsbury Publishing USA.
Schumpeter, J. (1909). On the Concept of Social Value. The Quarterly Journal of Economics, 23(2), 213–232. https://doi.org/10.2307/1882798
Shepherd, R. (2002). Commodification, culture and tourism. Tourist Studies, 2(2), 183–201. https://doi.org/10.1177/146879702761936653
Simpson, D. (2009). Wordsworth, Commodification, and Social Concern: The Poetics of Modernity. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511576126
Smith, G. (1985). Reflections on the social relations of simple commodity production. The Journal of Peasant Studies. https://doi.org/10.1080/03066158508438285
Soini, K., & Dessein, J. (2016). Culture-Sustainability Relation: Towards a Conceptual Framework. Sustainability, 8(2), Article 2. https://doi.org/10.3390/su8020167
SpiritsEUROPE. (2025). spiritsEUROPE - Taxation & Economy—Introduction. https://www.spirits.eu/issues/taxation-economy/introduction-6
Swanson, K. K., & DeVereaux, C. (2017). A theoretical framework for sustaining culture: Culturally sustainable entrepreneurship. Annals of Tourism Research, 62, 78–88. https://doi.org/10.1016/j.annals.2016.12.003
Throsby, D. (1995). Culture, economics and sustainability. Journal of Cultural Economics, 19(3), 199–206. https://doi.org/10.1007/BF01074049
Tomás Carpi, J. A. (1997). The prospects for the social economy in a changing world. Annals of Public and Cooperative Economics, 68(2), 247–279. https://doi.org/10.1111/1467-8292.00045
Trauger, A. (Ed.). (2015). Food Sovereignty in International Context: Discourse, politics and practice of place (1st edition). Routledge.
Vance, R. B. (1945). Toward Social Dynamics. American Sociological Review, 10(2), 123–131. https://doi.org/10.2307/2085627
Vassiliou, V. G., & Vassiliou, G. (1973). The Implicative Meaning of the Greek Concept of Philotimo. Journal of Cross-Cultural Psychology, 4(3), 326–341. https://doi.org/10.1177/002202217300400305
Vivero-Pol, J. L. (2018). The idea of food as a commons: Multiple understandings for multiple dimensions of food. In Routledge Handbook of Food as a Commons. Routledge.
Vivero-Pol, J. L. (2019). Food as a new old commons. World Nutrition, 10(1), Article 1. https://doi.org/10.26596/wn.2019101119-137
Vivero-Pol, J. L., Ferrando, T., Schutter, O. D., & Mattei, U. (2018). Introduction: The food commons are coming …. In Routledge Handbook of Food as a Commons. Routledge.
Vlatakis-Gkaragkounis, E.-V. (2022). Beyond Worst-Case Analysis of Optimization in the Era of Machine Learning [Ph.D., Columbia University]. In ProQuest Dissertations and Theses. https://www.proquest.com/docview/2702169669/abstract/9A992B08D7F44E68PQ/1
Watrous, L. V., & Blitzer, H. (1982). Lasithi: A History of Settlement on a Highland Plain in Crete. Hesperia Supplements, 18, i–122. https://doi.org/10.2307/1353935
White, L. A. (1959). The Concept of Culture. American Anthropologist, 61(2), 227–251.
Wheatley, M. C. (2024, January 1). Globalization and Local Cultures: A Complex Coexistence. SciSpace - Paper. https://doi.org/10.70389/pjss.100005
Wigren-Kristoferson, C., Brundin ,Ethel, Hellerstedt ,Karin, Stevenson ,Anna, & and Aggestam, M. (2022). Rethinking embeddedness: A review and research agenda. Entrepreneurship & Regional Development, 34(1–2), 32–56. https://doi.org/10.1080/08985626.2021.2021298
Williams, C. C. (2002). A Critical Evaluation of the Commodification Thesis. The Sociological Review, 50(4), 525–542. https://doi.org/10.1111/1467-954X.00397
Whiteman, G., & Cooper, W. H. (2000). Ecological Embeddedness. The Academy of Management Journal, 43(6), 1265–1282. https://doi.org/10.2307/1556349
Wittman, H. (2023). Food sovereignty: An inclusive model for feeding the world and cooling the planet. One Earth, 6(5), 474–478. https://doi.org/10.1016/j.oneear.2023.04.011
Zanoni, E. (2024). Culinary Commodities: Global Foods, People, and Cuisines. In J. Curry-Machado, J. Stubbs, W. G. Clarence-Smith, & J. Vos (Eds.), The Oxford Handbook of Commodity History (p. 0). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780197502679.013.15
