Waarom leerlingen een strenger smartphonebeleid vragen?
Nieuwe studie onthult: Vlaamse jongeren erkennen hun verslaving en pleiten voor meer beperkingen op school.
"We zijn allemaal verslaafd, we zijn te veel bezig met de gsm". Deze openlijke bekentenis van een Vlaamse middelbare scholier vat de smartphone-crisis op scholen perfect samen. Leerlingen die berichten sturen naar iemand op tien meter afstand. Kinderen die tot drie uur 's nachts wakker blijven door hun toestel. Het zijn beelden die steeds vaker voorkomen en nu blijkt dat jongeren zélf om hulp vragen.
Van rebellie naar zelfinzicht
Opvallende resultaten uit e
en onderzoek op acht Vlaamse middelbare scholen doen het klassieke beeld van rebellerende tieners wankelen. In plaats van te protesteren tegen strikte smartphoneregels, tonen veel leerlingen juist opvallend veel zelfinzicht. "Het geeft me stress, ik ben te verslaafd" bekent een leerling. Jongeren erkennen de impact van hun schermgebruik en vragen om duidelijke grenzen. Sommige leerlingen gaan zelfs verder en pleiten actief voor striktere maatregelen: "Geen verbod vind ik gewoon te onrealistisch want dan mag je overal en alles. Nee, doe gewoon niet en dan is er ook geen discussie".
Drie alarmbellen voor scholen
Uit gesprekken met beleidsmedewerkers, leerkrachten, opvoeders en leerlingen komen drie dringende redenen naar voor om een smartphonebeleid op school in te voeren: educatie, sociaal welzijn en gezondheid.
De eerste zorg is van educatieve aard. Acht van de elf ondervraagde directeurs noemen frustratie bij leerkrachten als directe aanleiding voor het invoeren van een smartphonebeleid. Smartphones leiden de aandacht zodanig af dat lesgeven moeilijk wordt. "Je bent snel afgeleid en het duurt altijd weer even voor je je kan focussen" erkent een directeur.
Het gebrek aan duidelijke afspraken zorgt bovendien voor verwarring. Een helder beleid schept niet alleen orde maar sluit ook aan bij het pedagogische principe dat "leerlingen structuur nodig hebben".
Ook op sociaal vlak klinkt de alarmbel. Smartphones hebben het face-to-face contact tussen leerlingen merkbaar verzwakt. "Je maakte vriendjes door samen te gamen op uw gsm. Uw gsm was het bindmiddel tussen groepen en niet per se gemeenschappelijke interesses" vertelt een leerling die terugblikt op de periode vóór het smartphonebeleid.
Daarnaast draagt de anonimiteit en afstand van het scherm bij tot een stijging in cyberpesten. “Leerlingen voelen zich sterker van achter een scherm” klinkt het.
De derde zorg draait om gezondheid. Opvoeders signaleren een sterke stijging van stress, angstklachten en overprikkeling die ervoor zorgen dat jongeren steeds vaker ‘time-outs’ nodig hebben.
De impact is niet alleen mentaal, ook het fysieke welzijn van leerlingen lijdt eronder. "Wij hebben ook heel veel jongeren waar er thuis zelfs geen afspraken zijn rond smartphonebeleid, die hun smartphone meepakken naar de kamer en die 's nachts niet slapen" aldus een bezorgde opvoeder. Tegelijkertijd verdwijnen klassieke vormen van ontspanning zoals buitenspelen of sporten. In plaats daarvan staan jongeren in “onnatuurlijke houdingen” over hun scherm gebogen.
De nieuwe tabaksindustrie
Een leerkracht uit Gent maakt de vergelijking met de tabaksindustrie: "Hele bedrijven investeren in technieken om apps als TikTok en Instagram zo verslavend mogelijk te maken, net zoals vroeger de tabaksindustrie deed. Dat vind ik crimineel". Deze observatie plaatst de schooldiscussie in een breder maatschappelijk perspectief. Terwijl de tech-industrie apps ontwerpt om zo verslavend mogelijk te zijn, staan scholen voor de uitdaging jongeren digitale vaardigheden aan te leren zodat ze juist géén slachtoffer worden van die verslaving.
Kwetsbare jongeren in het vizier
Het smartphonebeleid raakt niet elke leerling op dezelfde manier. Vooral kwetsbare jongeren, zij die de smartphone als emotionele schuilplaats zien, ondervinden moeilijkheden. "Leerlingen die helemaal niet sociaal zijn…, die gewoon in de pauzes normaal gezien vluchten in die gsm" hebben moeite met de beperkingen op smartphones. Toch is het beleid volgens velen daarom juist noodzakelijk: "Ik ben ervan overtuigd dat we met het beleid die leerlingen daar eigenlijk wel mee helpen. We kunnen dat probleem proberen oplossen, ze moeten ook werken aan die sociale skills".
Beschermen of leren?
De vraag die scholen verdeelt, is: moeten jongeren beschermd worden tegen digitale gevaren of moeten ze leren er zelfstandig mee om te gaan? Voorstanders van smartphoneverboden verwijzen vaak naar de hersenen van tieners die nog in ontwikkeling zijn, wat zelfregulatie bemoeilijkt.
"Geen verbod is gewoon uitstel van het probleem" spreken voorstanders van zelfregulatie dan tegen. Tegelijk zien veel scholen het nut van een tussenvorm: strenge beperkingen voor de jongste graden (12-14 jaar), met ruimte voor meer verantwoordelijkheid naarmate leerlingen ouder worden. “De meeste leerlingen krijgen hun eerste gsm rond hun twaalfde” en die zijn “de groep waar we … de meeste problemen hebben ervaren” verklaart een opvoeder.
De laptop als oplossing of deel van het probleem?
Diezelfde zoektocht naar balans leidt sommige scholen ertoe om de laptop als 'veiliger' alternatief te zien. In de praktijk blijkt het onderscheid tussen toestellen echter steeds vager. Leerlingen gebruiken hun laptop evengoed om berichten te sturen of series te kijken tijdens de les. "Alles van de telefoon staat op de computer" vult een opvoeder aan.
En technische restricties? Die blijken makkelijk te omzeilen via eigen wifi of mobiele data. Het probleem zit dus niet alleen in het toestel maar in de alomtegenwoordige digitale afleiding. Dat vraagt om een ruimer, geïntegreerd beleid dat álle apparaten omvat en niet stopt bij een verbod.
Voorbij het smartphoneverbod
Daarom wordt digitale geletterdheid en mediawijsheid steeds vaker naar voren geschoven als het fundament van een toekomstgericht smartphonebeleid. Jongeren moeten worden beschermd maar evenzeer voorbereid op de digitale wereld. “Je moet jongeren leren omgaan met de mogelijkheden en gevaren in plaats van alles zomaar te verbieden,” stelt een leerkracht.
Die visie botst echter soms met de praktijk want succesvolle beleidsvoering staat of valt met consistente toepassing en net daar wringt het. Jongere leerkrachten blijken namelijk flexibeler dan oudere collega’s, wat bij leerlingen verwarring en frustratie oproept.
Geen zwart-witverhaal
De studie levert geen kant-en-klare oplossing maar maakt wel duidelijk dat de smartphoneproblematiek verder reikt dan de schoolmuren. Het weerspiegelt een bredere maatschappelijke problematiek waarbij gezocht wordt naar een werkbaar evenwicht tussen de kracht van technologie en haar risico’s. Een evenwicht dat, zo geven jongeren zelf aan, urgenter is dan ooit.
Bibliografie
Abbasi, G. A., Jagaveeran, M., Goh, Y., & Tariq, B. (2021). The impact of type of content use on smartphone addiction and academic performance: Physical activity as moderator. Technology in Society, 64. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2020.101521
Abrahamsson, S. (2024). Smartphone Bans, Student Outcomes and Mental Health. https://doi.org/10.2139/ssrn.4735240
Alakurt, T., & Yilmaz, B. (2021). Teachers’ Views on the Use of Mobile Phones in Schools. Journal Of Computer and Education Research, 9(18), 575–597. https://doi.org/10.18009/jcer.901358
Awwad, F., Ayesh, A., & Awwad, S. (2013). Are laptops distracting educational tools in classrooms. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 103, 154–160. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.10.320
Ban, J., & Kim, D. (2024). Structural relationship among aggression, depression, smartphone dependency, and cyberbullying perpetration. Children And Youth Services Review. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2024.107976
Barber, L. K., & Santuzzi, A. M. (2017). Telepressure and college student employment: The costs of staying connected across social contexts. Stress and Health, 33(1), 14-23. https://doi.org/10.1002/smi.2668
Belk, R. W. (2013). Extended self in a digital world. Journal of Consumer Research, 40, http://dx.doi.org/10.1086/671052.
Benvenuti, M., Wright, M., Naslund, J., & Miers, A. C. (2023). How technology use is changing adolescents’ behaviors and their social, physical, and cognitive development. Current Psychology, 42(19), 16466-16469. https://doi.org/10.1007/s12144-023-04254-4
Böttger, T., & Zierer, K. (2024). To Ban or Not to Ban? A Rapid Review on the Impact of Smartphone Bans in Schools on Social Well-Being and Academic Performance. Education Sciences, 14(8), 906. https://doi.org/10.3390/educsci14080906
Braun, V., & Clarke, V. (2013). Successful qualitative research: A practical guide for beginners.
Buke, M., Egesoy, H., & Unver, F. (2021). The effect of smartphone addiction on physical activity level in sports science undergraduates. Journal Of Bodywork And Movement Therapies, 28, 530–534. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2021.09.003
Burnell, K., Andrade, F. C., & Hoyle, R. H. (2023). Longitudinal and daily associations between adolescent self-control and digital technology use. Developmental Psychology, 59(4), 720–732. https://doi.org/10.1037/dev0001444
Çağan, Ö, Ünsal, A., & Çelik, N. (2014). Evaluation of College Students’ the Level of Addiction to Cellular Phone and Investigation on the Relationship between the Addiction and the Level of Depression. Procedia - Social Behavioral Sciences, 114, 831–839. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.793
Campbell, M. A. (2005). Cyber Bullying: An Old Problem in a New Guise? Australian Journal Of Guidance And Counselling, 15(1), 68–76. https://doi.org/10.1375/ajgc.15.1.68
Carter, S. P., Greenberg, K., & Walker, M. S. (2017). Should professors ban laptops? How classroom computer use affects student learning. Education Next, 17(4), 68. https://www.questia.com/library/journal/1G1-505741964/should-professors-ban-laptops-how-classroom-computer
Chang, K., Li, X., Zhang, L., & Zhang, H. (2022). A Double-Edged Impact of Social Smartphone Use on Smartphone Addiction: A Parallel Mediation Model. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.808192
Chen, L., Yan, Z., Tang, W. J., Yang, F. Y., Xie, X. D., & He, J. C. (2016). Mobile phone addiction levels and negative emotions among Chinese young adults: The mediating role of interpersonal problems. Computers in Human Behavior, 55, 856–866. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.10.030.
Cho, J. (2015). Roles of Smartphone App Use in Improving Social Capital and Reducing Social Isolation. Cyberpsychology Behavior And Social Networking, 18(6), 350–355. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0657
Coyne, S. M., Stockdale, L., & Summers, K. (2019). Problematic cell phone use, depression, anxiety, and self-regulation: Evidence from a three-year longitudinal study from adolescence to emerging adulthood. Computers in Human Behavior, 96, 78–84. https://doi.org/10.1016/j.chb.2019.02.014
Crone, E. A. (2009). Executive functions in adolescence: inferences from brain and behavior. Developmental Science, 12(6), pp 825-830. https://doi.org/10.1111/j.1467-7687.2009.00918.x
Darcin, A. E., Kose, S., Noyan, C. O., Nurmedov, S., Yılmaz, O., & Dilbaz, N. (2016). Smartphone addiction and its relationship with social anxiety and loneliness. Behaviour And Information Technology, 35(7), 520–525. https://doi.org/10.1080/0144929x.2016.1158319
Dou, K., Nie, Y. G., Wang, Y. J., Li, J. B., and Shen, W. B. (2014). Self-depletion facilitates impulsive decision making: Evidence from behavioral and ERPs. Acta Psychologica Sinica. 46, 1564–1579. https://doi.org/10.3724/SP.J.1041.2014.01564
Dwyer, R. J., Kushlev, K., & Dunn, E. W. (2017). Smartphone use undermines enjoyment of face-to-face social interactions. Journal Of Experimental Social Psychology, 78, 233–239. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2017.10.007
Dwyer, R. J., Zhuo, A. X., & Dunn, E. W. (2023). Why do people turn to smartphones during social interactions? Journal Of Experimental Social Psychology, 109, 104506. https://doi.org/10.1016/j.jesp.2023.104506
Elhai, J. D., Levine, J. C., Dvorak, R. D., & Hall, B. J. (2017). Nonsocial features of smartphone use are most related to depression, anxiety and problematic smartphone use. Computers in Human Behavior, 69, 75–82. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.12.023
Elhai, J. D., Tiamiyu, M. F., Weeks, J. W., Levine, J. C., Picard, K. J., & Hall, B. J. (2018). Depression and emotion regulation predict objective smartphone use measured over one week. Personality and Individual Differences, 133, 21–28. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.04.051
Farivar, F., Eshraghian, F., Hafezieh, N., & Cheng, D. (2023). Constant connectivity and boundary management behaviors: the role of human agency. The International Journal Of Human Resource Management, 35(7), 1250–1282. https://doi.org/10.1080/09585192.2023.2271835
Flynn, E. A., Thériault, E. R., & Williams, S. R. (2020). The use of smartphones to cope with stress in university students: Helpful or Harmful? Journal of Technology in Behavioral Science, 5, 171–177. https://doi.org/10.1007/s41347-019-00125-7
Fried, C. B. (2008). In-class laptop use and its effects on student learning. Computers & education, 50(3), 906-914. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2006.09.006
Gath, M. E., Monk, L., Scott, A., & Gillon, G. T. (2024). Smartphones at school: A mixed-methods analysis of educators’ and students’ perspectives on mobile phone use at school. Education Sciences, 14(4), 351. https://doi.org/10.3390/educsci14040351
Grimm, P. (2010). Social desirability bias. Wiley international encyclopedia of marketing. https://doi.org/10.1002/9781444316568.wiem02057
Gumusgul, O. (2018). Investigation of Smartphone Addiction Effect on Recreational and Physical Activity and Educational Success. World Journal Of Education, 8(4), 11. https://doi.org/10.5430/wje.v8n4p11
Hartanto, A., & Yang, H. (2016). Is the smartphone a smart choice? The effect of smartphone separation on executive functions. Computers in Human Behavior, 64, 329–336. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.07.002
Haug, S., Castro, R. P., Kwon, M., Filler, A., Kowatsch, T., & Schaub, M. P. (2015). Smartphone use and smartphone addiction among young people in Switzerland. Journal Of Behavioral Addictions, 4(4), 299–307. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.037
Holte, A. J., Cooper, J., & Nixon, A., II. (2024). Burden or refuge? Understanding predictors of smartphone burden and refuge. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-024-06869-7
Hong, W., Liu, R., Ding, Y., Sheng, X., & Zhen, R. (2020). Mobile phone addiction and cognitive failures in daily life: The mediating roles of sleep duration and quality and the moderating role of trait self-regulation. Addictive Behaviors, 107. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2020.106383
Hu, Y., Guo, J., Jou, M., Zhou, S., Wang, D., Maguire, P., Wei, J., & Qu, F. (2020). Investigating the attentional bias and information processing mechanism of mobile phone addicts towards emotional information. Computers in Human Behavior, 110. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106378
Jacobsen, W. C., & Forste, R. (2011). The wired generation: Academic and social outcomes of electronic media use among university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 14(5), 275–280. https://doi.org/10.1089/cyber.2010.0135
Junco, R., & Cotton, S. R. (2011). Perceived academic effects of instant messaging use. Computers & Education, 56, 370–378. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.08.020
Junco, R., & Cotton, S. R. (2012). No A 4 U: The relationship between multitasking and academic performance. Computers & Education, 59, 505–514. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.12.023
Kay, R. H., & Lauricella, S. (2011). Exploring the Benefits and Challenges of Using Laptop Computers in Higher Education Classrooms: A Formative Analysis. Canadian Journal Of Learning And Technology, 37(1). https://doi.org/10.21432/t2s598
Kim, S., Kim, J., & Jee, Y. (2015). Relationship between smartphone addiction and physical activity in Chinese international students in Korea. Journal Of Behavioral Addictions, 4(3), 200–205. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.028
Kolar, R. L., Sabatini, D. A., & Fink, L. D. (2002). Laptops in the Classroom: Do They Make a Difference? Journal Of Engineering Education, 91(4), 397–401. https://doi.org/10.1002/j.2168-9830.2002.tb00723.x
Kolas, J., & Von Mühlenen, A. (2024). Addicted to socialising and still lonely: A comparative, corpus-driven analysis of problematic social networking site use. Journal Of Behavioral Addictions, 13(1), 163–176. https://doi.org/10.1556/2006.2023.00061
Kraushaar, J. M., & Novak, D. C. (2010). Examining the affects of student multitasking with laptops during the lecture. Journal of Information Systems Education, 21(2), 241-252. https://aisel.aisnet.org/jise/vol21/iss2/11
Lachmann, B., Sindermann, C., Sariyska, R. Y., Luo, R., Melchers, M. C., Becker, B., et al. (2018). The role of empathy and life satisfaction in internet and smartphone use disorder. Frontiers in Psychology, 9, 398–408. https://doi.org/10.3389/fpicg.2018.00398.
Leerplicht, spijbelen en andere afwezigheden. (2025). Vrij CLB Netwerk. Geraadpleegd op 21 mei 2025 via https://www.vrijclb.be/thema/leerplicht
Leerplicht. (2025). Belgium.be. Geraadpleegd op 21 mei 2025 via https://www.belgium.be/nl/Leren/onderwijs/rechten_en_plichten/leerplicht#:~:text=De%20leerplicht%20geldt%20gedurende%20een,kunnen%20jongeren%20deeltijds%20onderwijs%20volgen.
Lemola, S., Perkinson-Gloor, N., Brand, S., Dewald-Kaufmann, J. F. & Grob, A. (2015). Adolescents’ electronic media use at night, sleep disturbance, and depressive symptoms in the smartphone age. Journal of Youth and Adolescence, 44(2), 405–418. https://doi.org/10.1007/s10964-014-0176-x
Lepp, A., Barkley, J. E., & Karpinski, A. C. (2013). The relationship between cell phone use, academic performance, anxiety, and Satisfaction with Life in college students. Computers in Human Behavior, 31, 343–350. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.10.049
Lepp, A., Barkley, J. E., & Karpinski, A. C. (2014). The relationship between cell phone use, academic performance, anxiety, and satisfaction with life in college students. Computers in Human Behavior, 31(1), 343–350. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.10.049.
Liu, Q. X., Yang, Y., Lin, Y., Yu, S., & Zhou, Z. K. (2017a). Smartphone addiction: Concepts, measurements, and factors. Chinese Journal of Clinical Psychology, 25(1), 82–87. https://doi.org/10.16128/j.cnki.1005-3611.2017.01.019
Liu, Q. Q., Zhou, Z. K., Niu, G. F., & Fan, C. Y. (2017b). Mobile phone addiction and sleep quality in adolescents: Mediation and moderation analyses. Acta Psychologica Sinica, 49(12), 1524–1536. https://doi.org/10.3724/SP.J.1041.2017.01524
Machmud, K. (2018). The smartphone use in Indonesian schools: The high school students’ perspectives. Journal Of Arts And Humanities, 7(3), 33-40. https://doi.org/10.18533/journal.v7i3.1354
Magnusson, A. G., Ott, T., Segerstad, Y. H. A., & Hashemi, S. S. (2023). Complexities of Managing a Mobile Phone Ban in the Digitalized Schools’ Classroom. Computers in The Schools, 40(3), 303–323. https://doi.org/10.1080/07380569.2023.2211062
Maharjan, R., & Gurung, L. (2022). Cyberbullying and its Relationship with Smartphone Addiction. Mangal Research Journal, 73–82. https://doi.org/10.3126/mrj.v3i1.51659
Minich, M., Zhao, Q., Eickhoff, J., & Moreno, M. A. (2023). In the Mood for Music: Listening to Music and Other Smartphone Uses Improve Adolescent Mood. Cyberpsychology Behavior And Social Networking, 26(11), 869–873. https://doi.org/10.1089/cyber.2022.0344
Misra, S., Cheng, L., Genevie, J., & Yuan, M. (2014). The iPhone effect. Environment And Behavior, 48(2), 275–298. https://doi.org/10.1177/0013916514539755
Mueller, P. A., & Oppenheimer, D. M. (2014). The pen is mightier than the keyboard: Advantages of longhand over laptop note taking. Psychological science, 25(6), 1159-1168. https://doi.org/10.1177/0956797614524581
Ott, T., Magnusson, A. G., Weilenmann, A., & Segerstad, Y. H. A. (2017). “It must not disturb, it’s as simple as that”: Students’ voices on mobile phones in the infrastructure for learning in Swedish upper secondary school. Education And Information Technologies, 23(1), 517–536. https://doi.org/10.1007/s10639-017-9615-0
Pirwani, N., & Szabo, A. (2024). Could physical activity alleviate smartphone addiction in university students? A systematic literature review. Preventive Medicine Reports, 42. https://doi.org/10.1016/j.pmedr.2024.102744
Pratiwi, B., & Nuryanti, R. (2018). Smartphone Usage on Students Learning English: The Impact of School Policy. ELS Journal On Interdisciplinary Studies in Humanities, 1(2), 199–209. https://doi.org/10.34050/els-jish.v1i2.4390
Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29, 1841e1848. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
Qudah, M. F. A., Albursan, I. S., Bakhiet, S. F. A., Hassan, E. M. A. H., Alfnan, A. A., Aljomaa, S. S., & Al-Khadher, M. M. A. (2019). Smartphone Addiction and Its Relationship with Cyberbullying Among University Students. International Journal Of Mental Health And Addiction, 17(3), 628–643. https://doi.org/10.1007/s11469-018-0013-7
Ribak, R. (2009). Remote control, umbilical cord and beyond: The mobile phone as a transitional object. British Journal of Developmental Psychology, 27, 183–196. https://doi.org/10.1348/026151008X388413
Rosen, L. D., Carrier, M., & Cheever, N. A. (2013). Facebook and texting made me do it: Media-induced task-switching while studying. Computers in Human Behavior, 29, 948–958. https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.12.001
Rotondi, V., Stanca, L., & Tomasuolo, M. (2017). Connecting alone: Smartphone use, quality of social interactions and well-being. Journal Of Economic Psychology, 63, 17–26. https://doi.org/10.1016/j.joep.2017.09.001
Rozgonjuk, D., & Elhai, J. D. (2019). Emotion regulation in relation to smartphone use: Process smartphone use mediates the association between expressive suppression and problematic smartphone use. Current Psychology, 40(7), 3246–3255. https://doi.org/10.1007/s12144-019-00271-4
Rozgonjuk, D., Levine, J. C., Hall, B. J., & Elhai, J. D. (2018). The association between problematic smartphone use, depression and anxiety symptom severity, and objectively measured smartphone use over one week. Computers in Human Behavior, 87, 10–17. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.05.019
Sahin, S., Ozdemir, K., Unsal, A., & Temiz, N. (2013). Evaluation of mobile phone addiction level and sleep quality in university students. Pakistan journal of medical sciences, 29(4), 913–918. https://doi.org/10.12669/pjms.294.3686
Sana, F., Weston, T., & Cepeda, N. J. (2013). Laptop multitasking hinders classroom learning for both users and nearby peers. Computers & Education, 62, 24-31. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.10.003
Sánchez-Martínez, M., & Otero, A. (2009). Factors associated with cell phone use in adolescents in the community of Madrid (Spain). CyberPsychology & Behavior, 12, 131–137. https://doi.org/10.1089/cpb.2008.0164
Seo, D. G., Park, Y., Kim, M. K., & Park, J. (2016). Mobile phone dependency and its impacts on adolescents’ social and academic behaviors. Computers in Human Behavior, 63, 282–292. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.026
Sikandar, A., Ali, H., Fatima, I., & Khan, S. (2024). Smartphone Addiction, Cyberbullying Victimization, Quality of Life and Academic Performance among Students. The Regional Tribune., 3(1), 373–388. https://doi.org/10.63062/trt/v24.048
Steindl, C., Jonas, E., Sittenthaler, S., Traut-Mattausch, E., & Greenberg, J. (2015). Understanding psychological reactance. Zeitschrift für Psychologie. 223(4), 205-214. https://doi.org/10.1027/2151-2604/a000222
Sut, H. K., Kurt, S., Uzal, O., & Ozdilek, S. (2016). Effects Of Smartphone Addiction Level On Social And Educational Life In Health Sciences Students. Eurasian Journal Of Family Medicine, 5(1), 13–19.
Tams, S., Legoux, R., &a Léger, P. (2018). Smartphone withdrawal creates stress: A moderated mediation model of nomophobia, social threat, and phone withdrawal context. Computers of Human Behavior, 81, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.11.026
Tatum, N. T., Olson, M. K., & Frey, T. K. (2018). Noncompliance and dissent with cell phone policies: A psychological reactance theoretical perspective. Communication Education, https://doi.org/10.1080/03634523.2017.1417615
Toh, W. X., Ng, W. Q., Yang, H., & Yang, S. (2021). Disentangling the effects of smartphone screen time, checking frequency, and problematic use on executive function: A structural equation modelling analysis. Current Psychology, 42(5), 4225–4242. https://doi.org/10.1007/s12144-021-01759-8
Tong, Y. T., Lian, S. L., Sun, X. J., and Qiu, X. W. (2019). The effect of boredom tendency on cell phone addiction: A moderated mediation effect analysis. Chinese journal of clinical psychology. 27, 1115–1120.
Trub, L., & Barbot, B. (2016). The paradox of phone attachment: Development and validation of the young adult attachment to phone scale (YAPS). Computers in Human Behavior, 64, 663–672. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.07.050
Turkle, S. (2015). Reclaiming conversation: The power of talk in a digital age. Penguin.
Wallace, J. C., Kass, S. J., & Stanny, C. J. (2002). The cognitive failures questionnaire revisited: Dimensions and correlates. Journal of General Psychology, 129(3), 238–256. https://doi.org/10.1080/00221300209602098
Weinstein, E., & James, C. (2022). Behind their screens: What teens are facing (and adults are missing). MIT press.
Weiss, H. A., & Bonell, C. (2025). Smartphone use and mental health: going beyond school restriction policies. The Lancet Regional Health - Europe, 51. https://doi.org/10.1016/j.lanepe.2025.101237
West, M., Rice, S., & Vella-Brodrick, D. (2024). Adolescent Social Media Use through a Self-Determination Theory Lens: A Systematic Scoping Review. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 21(7), 862. https://doi.org/10.3390/ijerph21070862
What is GDPR, the EU’s new data protection law? (2025). GDPR.EU. Geraadpleegd op 11 mei 2025 via https://gdpr.eu/what-is-gdpr/
Wilmer, H. H., Sherman, L. E., & Chein, J. M. (2017). Smartphones and cognition: A review of research exploring the links between mobile technology habits and cognitive functioning. Frontiers in Psychology, 8. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00605
Woo, J., Kwak, E., & Lee, H. (2018). The convergence study of smartphone overuse on cyberbullying: Focusing on mediating effects of aggression. Journal Of The Korean Chemical Society, 9(5), 61–67. https://doi.org/10.15207/jkcs.2018.9.5.061
Wood, E., Zivcakova, L., Gentile, P., Archer, K., De Pasquale, D., & Nosko, A. (2012). Examining the impact of off-task multi-tasking with technology on real-time classroom learning. Computers & Education, 58, 365–374. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.08.029
Yang, H., Wang, Z., & Elhai, J. D. (2022). The relationship between adolescent stress and problematic smartphone use: The serial mediating effects of anxiety and frequency of smartphone use. Current Psychology, 42(10), 7867–7874. https://doi.org/10.1007/s12144-022-03197-6
Zhang, H., Zhao, G., Meng, S., & Kong, F. (2024). The impact of smartphone deprivation on attentional bias in problematic smartphone users: Evidence from behavioral and physiological perspectives. Computers in Human Behavior, 161. https://doi.org/10.1016/j.chb.2024.108412
Zheng, X., & Lee, M. K. O. (2016). Excessive use of mobile social networking sites: Negative consequences on individuals. Computers in Human Behavior, 65, 65–76. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.08.011
Zhu, E., Kaplan, M., Dershimer, R. C., & Bergom, I. (2011). Use of Laptops in the Classroom: Research and Best Practices. Center For Research On Learning And Teaching, 30. http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED573973.pdf
Zilka, G. C. (2018). Why do children and adolescents consume so much media? An examination based on self-determination theory. Global Media Journal, 16(30), 1-10.
