Fast-fashion: de trend die uit de mode moet
Bij Primark een T-shirt voor 12 euro kopen of op Temu een jeans bestellen voor 15 euro: het is nog steeds mogelijk. Fast-fashionreuzen overspoelen de markt met spotgoedkope trends, razendsnel geproduceerd en onweerstaanbaar voor miljoenen consumenten. Maar achter die lage prijs schuilt een model dat de grenzen van onze planeet opzoekt. Steeds meer mensen maken zich zorgen over duurzaamheid, maar een bedrijf zoals Shein verdubbelde vorig jaar zijn winst tot ruim 2 miljard dollar. Een paradox die de vraag oproept: doet de wetgever wel genoeg om deze sector in toom te houden? En net daarover gaat mijn thesis: ik onderzocht of de huidige Europese regels wel volstaan om de fast-fashion waardeketen duurzamer en transparanter te maken.
Van catwalk naar stortplaats
Door razendsnel trendy kleren tegen spotprijzen aan te bieden vormen deze kledingbedrijven het schoolvoorbeeld van fast-fashion. De term beschrijft een inherent niet-duurzaam bedrijfsmodel binnen de mode-industrie dat draait op de massaproductie van goedkope kleding die recente high-fashion trends op de catwalk imiteert. Grote hoeveelheden niet-hernieuwbare grondstoffen worden aan de natuur onttrokken, snel verwerkt tot kleding, gemiddeld enkele keren gedragen alvorens ze op een stortplaats belanden of verbrand worden. Dit heeft tal van nefaste gevolgen op het milieu die op hun beurt een bedreiging vormen voor de toekomst van Europa en de wereld. Tot voor kort was de kledingsector een van de minst gereguleerde sectoren en hadden grote spelers vrij spel. Om hier verandering in te brengen en fast-fashion uit de mode te halen, dwingt de EU nu in het kader van haar Europese Green Deal deze industrie met nieuwe regelgeving tot de grootste transformatie in dertig jaar.
Drie fases, drie criteria
De fast-fashion industrie brengt verschillende uitdagingen met zich mee: vooreerst leidt het gebruik van goedkope synthetische vezels tot grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en uitstoot van microplastics. Daarnaast worden consumenten regelmatig geconfronteerd met misleidende duurzaamheidsclaims op kledinglabels. Ten slotte ontbreken duidelijke garanties dat textiel effectief wordt hergebruikt of gerecycleerd in plaats van te eindigen op stortplaatsen. Vanuit deze insteek besloot ik de fast-fashion waardeketen te analyseren in drie verschillende fases waarin deze pijnpunten zich situeren: de productiefase, de communicatiefase en de afdankfase. Voor elk van die schakels heb ik de (nieuwe) Europese regels onder de loep genomen, onderzocht ik waar ze tekortschieten en welke oplossingen denkbaar zijn. Hierbij heb ik ook een vergelijking gemaakt met de aanpak door Frankrijk, een koploper op het vlak van regelgeving over mode en duurzaamheid.
In mijn onderzoek toetste ik de regelgeving aan drie criteria: is ze duurzaam, duidelijk en eerlijk voor de consument? Meer specifiek ging ik dus na of de EU-regelgeving ervoor zorgt dat de consument uiteindelijk verzekerd kan zijn dat hij een kledingstuk heeft aangekocht dat gemaakt is van recycleerbare materialen, zonder greenwashing claims op de markt is gebracht en op het einde van zijn levensduur niet op een afvalberg belandt.
FIGUUR 1 – HET REGELGEVEND KADER BINNEN DE DRIE FASES VAN DE FAST-FASHION WAARDEKETEN.
Waar het schoentje wringt
Hoewel er stappen in de goede richting zijn gezet — zoals wettelijke bepalingen die een circulaire textielindustrie ondersteunen en greenwashing tegengaan — toont mijn evaluatie aan dat er in elke fase nog tekortkomingen bestaan. Daardoor wordt het lineaire bedrijfsmodel te weinig uitgedaagd en de transitie naar een duurzamer model bemoeilijkt. In de productiefase blijkt zo dat bedrijven nog maar weinig verplichtingen hebben om hun productieproces, en dus het productontwerp, te verduurzamen. In de communicatiefase hangt veel af van de effectiviteit van de controle op de groene claims maar bestaat er geen centrale autoriteit op EU-niveau om het toezicht en de sancties te coördineren. Ook bestaan er momenteel vooral negatieve communicatieverplichtingen waarbij bepaalde claims verboden zijn, maar zijn er nog geen positieve verplichtingen om over duurzame productie te moeten communiceren. Evenzeer kent de afdankfase nog geen transparant traceerbaarheidssysteem en kampt het met een gebrek aan juridische verplichtingen, waardoor afgedankte kledij nog onvoldoende wordt gerecycleerd.
Van mooie woorden naar echte daden
Op basis van mijn onderzoek kan ik enkele suggesties geven. Een eerste stap is de invoering van een consumentenbelasting op fast-fashion. Dit maakt kleding van lage kwaliteit duurder, maar kan gebruikt worden om duurzame of tweedehandsalternatieven betaalbaarder te maken. Zo ontstaat een prijsprikkel in plaats van een straf. Daarnaast kunnen bestaande heffingen, zoals ecomodulatie, gekoppeld worden aan het aantal nieuwe items die bedrijven op de markt brengen. Dat maakt massaproductie duurder en stimuleert kwaliteit. Bedrijven zouden ook verplicht moeten worden om positieve productinformatie te delen – over levensduur, herstel en recyclage – in plaats van enkel te verbieden wat niet mag. Een verhoogde inzet op digitale productpaspoorten is cruciaal om de levensduur van een kledingstuk te verduidelijken en de constante feedbackloop tussen de fases te vergemakkelijken. Tot slot zijn Europese harmonisatie op het vlak van toezicht en controle op de naleving van de regelgeving van essentieel belang, net als financiële steun vanuit Europa aan kmo’s om te verhinderen dat ze uit de markt weggeconcurreerd worden door buitenlandse kledingreuzen.
FIGUUR 2 – AANBEVELINGEN BINNEN DE DRIE FASES VAN DE FAST-FASHION WAARDEKETEN.
Een sector op een kruispunt
Kleding is geen ver-van-ons-bedshow, maar een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven: het houdt ons warm en maakt het mogelijk om onze persoonlijke stijl uit te drukken. Hoewel de mode-industrie een zeer grote ecologische impact heeft, schept dit ook mogelijkheden om een voorbeeldrol aan te nemen ten opzichte van andere sectoren. Ondanks stappen in de goede richting, staat de wetgever voor de blijvende uitdaging om de negatieve effecten op het milieu in te perken zonder innovatie en economische groei af te remmen. Aangezien het onderwerp actueel is, valt in de nabije toekomst nog veel verandering te verwachten. De echte impact van de nieuwe regelgeving zal pas blijken wanneer ze wordt omgezet, toegepast en gecontroleerd. Toch is één ding duidelijk: fast-fashion uit de mode halen is geen utopie meer. De ambities zijn er, maar het vergt moedige keuzes. De vraag is niet langer of we moeten ingrijpen — maar hoe ver we durven gaan, zonder dat Europa zichzelf uit de markt prijst.
Bibliografie
WETGEVING
§1 (Voorstellen voor) Europese Richtlijnen
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid en tot wijziging van Richtlijn (EU) 2019/1937, COM(2022) 71 final.
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van vereisten inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/EG, COM(2022) 142 final.
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de staving en het communiceren van uitdrukkelijke milieuclaims (richtlijn groene claims), COM(2023) 166 final.
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn 2008/98/EG betreffende afvalstoffen, COM(2023) 420 final.
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijzing van de Richtlijnen 2006/43/EG, 2013/34/EU, (EU) 2022/2464 en (EU) 2024/1760 wat betreft bepaalde vereisten inzake duurzaamheidsrapportering door ondernemingen en passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven, COM(2025) 81 final.
Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt en tot wijziging van Richtlijn 84/450/EEG van de Raad, Richtlijnen 97/7/EG, 98/27/EG en 2002/65/EG van het Europees Parlement en de Raad en van Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad, PB.L. 149/22, 11.6.2005.
Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen en tot intrekking van een aantal richtlijnen, PB.L. 312/13, 22.11.2008.
Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor energiegerelateerde producten, PB.L. 285/10, 31.10.2009.
Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en van
75
Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 85/577/EEG en van Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad, PB.L. 306/64, 22.11.2011.
Richtlijn (EU) 2018/851 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 tot wijziging van Richtlijn 2008/98/EG betreffende afvalstoffen, PB.L. 150/109, 14.6.2018.
Richtlijn (EU) 2022/2464 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 537/2014, Richtlijn 2004/109/EG, Richtlijn 2006/43/EG en Richtlijn 2013/34/EU, met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen, Pb.L. 322/15, 16.12.2022.
Richtlijn (EU) 2024/825 van het Europees Parlement en de Raad van 28 februari 2024 tot wijziging van de Richtlijnen 2005/29/EG en 2011/83/EU wat betreft het versterken van de positie van de consument voor de groene transitie door middel van betere informatie en door middel van bescherming tegen oneerlijke praktijken, Pb.L. 2024/825, 6.3.2024.
Richtlijn (EU) 2024/1760 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juni 2024 inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid en tot wijziging van Richtlijn (EU) 2019/1937 en Verordening (EU) 2023/2859, Pb.L. 2024/1760, 5.7.2024.
§2 (Voorstellen voor) Europese Verordeningen
EUROPESE COMMISSIE, Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de overbrenging van afvalstoffen en tot wijziging van de Verordeningen (EU) nr. 1257/2013 en (EU) 2020/1056, COM(2021) 709 final.
Verordening (EG) Nr. 1013/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 14 juni 2006 betreffende de overbrenging van afvalstoffen, Pb.L. 190, 12.7.2006.
Verordening (EU) 2024/1157 van het Europees Parlement en de Raad van 11 april 2024 betreffende de overbrenging van afvalstoffen, tot wijziging van de Verodeninen (EU) nr. 1257/2013 en (EU) 2020/1056 en tot intrekking van Verordening (EG) nr.1013/2006, Pb.L. 2024/1157, 30.4.2024.
Verordening (EU) 2024/1781 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juni 2024 betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van vereisten inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten, tot wijziging van Richtlijn (EU) 2020/1828 en Verordening (EU) 2023/1542, en tot intrekking van Richtlijn 2009/125/EG, Pb.L. 2024/1781, 28.6.2024.
76
§3 Andere Europese instrumenten
EUROPESE COMMISSIE, Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio’s, De Europese Green Deal, COM(2019) 640 final.
EUROPESE COMMISSIE, Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio’s, Een nieuw actieplan voor een circulaire econonomie Voor een schoner en concurrerender Europa, COM(2020) 98 final.
EUROPESE COMMISSIE, Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio’s, Een nieuw industriestrategie voor Europa, COM(2020) 102 final.
EUROPESE COMMISSIE, Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio’s, EU- strategie voor duurzaam en circulair textiel, COM(2022) 141 final.
EUROPESE COMMISSIE, Commission staff working document, Impact Assessment Report accompanying the document Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council amending Directives 2005/29/EC and 2011/83/EU as regards empowering consumers for the green transition through better protection against unfair practices and better information, SWD(2022) 85 final.
EUROPESE COMMISSIE, Commission staff working document, Scenarios towards co- creation of a transition pathway for a more resilient, sustainable and digital textiles ecosystem, SWD(2022) 105 final.
§4 (Voorstellen voor) Franse wetgeving
Code de la consommation (Fr), version 2025, www.legifrance.gouv.fr.
Code de l’environnement (Fr), version 2025, www.legifrance.gouv.fr.
Décret n° 2022-748 (Fr) 29 april 2022 relatif à l'information du consommateur sur les qualités et caractéristiques environnementales des produits générateurs de déchets, JO 30 april 2022, www.legifrance.gouv.fr.
Loi n° 2020-105 (Fr) 10 februari 2020 relative à la lutte contre le gaspillage et à l’économie circulaire, JO 11 februari 2020, www.legifrance.gouv.fr.
Loi n° 2021-1104 (Fr) 22 augustus 2021 portant lutte contre le dérèglement climatique et renforcement de la résilience face à ses effets, JO 24 augustus 2024, www.legifrance.gouv.fr.
77
Proposition de loi n° 2129 (Fr) visant à réduire l’impact environnemental de l’industrie textile, neergelegd op 30 januari 2024, www.assemblee-nationale.fr/.
Proposition de loi n° 258 (Fr) visant à réduire l’impact environnemental de l’industrie textile, aangenomen op 14 maart 2024, www.assemblee-nationale.fr/.
RECHTSLEER
§1 Tijdschriftartikels
ALIZADEH L., LISCIO M.C. en SOSPIRO P., ‘The phenomenon of greenwashing in the fashion industry: A conceptual framework’, Sustainable Chemistry and Pharmacy 37 2024, 101416, 1-12, DOI: 10.1016/j.scp.2023.101416.
AMATUCCI C. en MOLLO G., ‘EU v. Greenwashing: the reliability of environmental claims to safeguard green consumerism’, Revue Lexsociété 2024, 1-17.
BICK R., HALSEY E. en EKENGA C.C., ‘The global environmental injustice of fast fashion’, Environ Health 17 2018, 1-4, DOI: 10.1186/s12940-018-0433-7.
BREWER M.K., ‘Slow Fashion in a Fast Fashion World: Promoting Sustainability and Responsibility’, Laws 8 (4), 24 2019, 1-9, DOI: 10.3390/laws8040024.
BUENO N., BERNAZ N., HOLLY G. en MARTIN-ORTEGA O., ‘The EU Directive on Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD): The Final Political Compromise’,Business and Human Rights Journal 9(2) 2024, 294-300, DOI: 10.1017/bhj.2024.10.
CAUFFMAN C., ‘De Consumer empowermentrichtlijn. Over groene claims, zwarte handelspraktijken en grijze zones’, Tijdschrift voor Consumentenrecht en Handelspraktijken 3 2024, 110-114.
CENTOBELLI P., ABBATE S., NADEEM S.P. en GARZA-REYES J.A.,
CERDAN C., GAZULLA C., RAUGEI M., MARTINEZ E. en FULLANA-I-PALMER P., ‘Proposal for new quantitative eco-design indicators: a first case study’, J. Clean. Prod. 17(18) 2009, 1638-1643.
CORTE P., ‘The Proposal of a Green Claims Directive’, European Food and Feed Law Review 18(3) 2023, 152-156.
fashion industry: An all-round perspective’,Current Opinion in Green and
‘Slowing the fast
Sustainable Chemistry 38: 100684 2022, 1-9, DOI: 10.1016/j.cogsc.2022.100684.
78
CROFTON S. en DOPICO L., ‘Zara-Inditex and the growth of fast fashion’, Essays in Economic & Business History 25 2007, 41-54.
EVANS L., ‘The Green Claims Directive: The Future Legal Framework for Advertising with Environmental Claims’, European Food and Feed Law Review 19(4) 2024, 174-187.
FEINSTEIN N., ’Learning from Past Mistakes: Future Regulation to Prevent Greenwashing’, Boston College Environmental Affairs Law Review 2012, 1-29, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2137234.
FONT C.M. en FONT X., ‘Fast fashion consumption as a female competition strategy: implications for sustainable consumption’, Journal of Fashion Marketing and Management 29(2) 2025, 198-213, DOI: 10.1108/JFMM-03-2023-0063.
FRANCO M.A., ‘Circular economy at the micro level: a dynamic view of incumbents’ struggles and challenges in the textile industry’, J Clean Prod 168 2017, 833-845, DOI: 10.1016/j.jclepro.2017.09.056.
GOWOREK H., FISHER T., COOPER T., WOODWARD S. en HILLER A., ‘The sustainable clothing market: An evaluation of potential strategies for UK retailers’, International Journal of Retail & Distribution Management 40(12) 2012, 935-955.
HAMSTER J.E.S., ‘Het voorstel van de Europese Commissie voor een richtlijn inzake passende zorgvuldigheid op het gebied van duurzaamheid: een kritische verkenning’, Maandblad voor Ondernemingsrecht 8(5-6) 2022, 150-159, DOI: 10.5553/MvO/245231352022008005004.
HELSEL, S., ‘The truth is always in style: targeting greenwashed advertising in the fashion industry’, Sustainable Development Law & Policy 21(2) 2021, 15-16.
JOY A., SHERRY J.F., VENKATESH A., WANG J. en CHAN R., ‘Fast Fashion, Sustainability, and the Ethical Appeal of Luxury Brands’, Fashion Theory 16(3) 2012, 273-295, DOI: 10.2752/175174112X13340749707123.
JUNG S. en JIN B., ‘Sustainable Development of Slow Fashion Businesses: Customer Value Approach’, Sustainability 8(6): 540 2016, 1-15, DOI: 10.3390/su8060540.
JUNG S. en DOWSE M., ‘Key Aspects of the Green Claims Directive Proposal’, Journal of European Consumer and Market Law 13(1) 2024, 11-23.
KARAOSMAN H., PERRY P., BRUN A. en MORALES-ALONSO G., ‘Behind the runway: Extending sustainability in luxury fashion supply chains’, Journal of Business Research 117 2020, 652-663, DOI: 10.1016/j.jbusres.2018.09.017.
79
KEIRSBILCK B., ‘Empowering Consumers for the Green Transition: Overview of Directive (EU) 2024/825’, Journal of European Consumer and Market Law 13(5) 2024, 205- 217.
KEIRSBILCK B. en TERRYN E., ‘Duurzaamheid en consumentenrecht’, R.D.C.-T.B.H. 10 2021, 433-494.
KEIRSBILCK B. en TERRYN E., ‘Milieuclaims – tussen greenwashing en greenhushing – recente ontwikkelingen’, D.C.C.R. 2 2024, 21-46.
LEGERE A. en KANG J., ‘The role of self-concept in shaping sustainable consumption: a model of slow fashion’, J Clean Prod 258: 120699 2020, DOI: 10.1016/j.jclepro.2020.120699.
MCNEILL L. en MOORE R., ‘Sustainable fashion consumption and the fast fashion conundrum: fashionable consumers and attitudes to sustainability in clothing choice’, International journal of consumer studies 39(3) 2015, 212-222, DOI: 10.1111/ijcs.12169.
MEYERMANS SPELMANS E., ‘Ecodesign XL: van energie-efficiëntie naar een circulaire economie in de textielindustrie’, Nederlands tijdschrift voor Europees Recht 30(5-6) 2024, 91-97, DOI: 10.5553/NtER/138241202024030005001.
MICHEL A., ‘Actualité sur le droit de la consommation en matière d’obsolescence prématurée’, Droit de la consommation / Consumentenrecht 1 2020, 86-92, http://hdl.handle.net/2078.1/229075.
MORAN C.A., EICHELMANN E. en BUGGY C.J., ‘The challenge of “Depeche Mode” in the fashion industry – Does the industry have the capacity to become sustainable through circular economic principles, a scoping review’, Sustainable Environment 7(1) 2021, 1-16, DOI: 10.1080/27658511.2021.1975916.
MUNIR S. en MOHAN V., ‘Consumer perceptions of greenwashing: lessons learned from the fashion sector in the UAE’, Asian Journal of Business Ethics 11 2022, 1-44, DOI: 10.1007/s13520-021-00140-z.
NIINIMÄKI K., PETERS G., DAHLBO H., PERRY P., RISSANEN T. en GWILT A., ‘The environmental price of fast fashion’, Nature Reviews: Earth Environ 1 2020, 189-200, DOI: 10.1038/s43017-020-0039-9.
OLIVAR APONTE N., HERNÁNDEZ GÓMEZ J., TORRES ARGÜELLES V. en SMITH E.D., ‘Fast fashion consumption and its environmental impact: a literature review’, Sustainability: Science, Practice, & Policy 20(1) 2024, 1-24, DOI: 10.1080/15487733.2024.2381871.
80
PAPASOLOMOU I., MELANTHIOU Y. en TSAMOURIDIS A., ‘The fast fashion vs environment debate: Consumers' level of awareness, feelings, and behaviour towards sustainability within the fast-fashion sector’, Journal of marketing communications 29(2) 2023, 191-209, DOI: 10.1080/13527266.2022.2154059.
PASCAL A., ‘Bilan et perspectives pour des droits à une consommation durable’, R.E.D.C. 2024/3, 427-446.
PERRY P., WOOD S. en FERNIE J., ‘Corporate social responsibility in garment sourcing networks: factory management perspectives on ethical trade in Sri Lanka’, J. Bus. Ethics 130 2015, 737-752, DOI: 10.1007/s10551-014-2252-2.
ROELOFS J. en FILEMON A-F., ‘Europese Commissie stelt nieuwe regels voor tegen greenwashing’, Nederlands Juristenblad 37 2023, 3240-3245, https://www.hsleiden.nl/media/3446.
ROOZEN I. en RAEDTS M., ‘The power of negative publicity on the fast fashion industry’, Journal of Global Fashion Marketing 11(4) 2020, 380-396, DOI: 10.1080/20932685.2020.1798802.
SAMMONS E., ‘‘Green’ is the New Black: Enforcing Consumer Protection Laws against Greenwashing in the Fashion Industry’, Emory International Law Review 38(1) 2024, 191-232.
SANDIN G. en PETERS G.M., ‘Environmental impact of textile reuse and recycling – A review’, J Clean Prod 184 2018, 353-365, DOI: 10.1016/j.jclepro.2018.02.266.
SCOONES I., ‘Sustainability’, Development in Practice 17(4) 2007, 589-596, DOI: 10.1080/09614520701469609.
SHIRVANIMOGHADDAM K., MOTAMED B., RAMAKRISHNA S. en NAEBE M., ‘Death by waste: Fashion and textile circular economy case’, Science Of The Total Environment 718 2020, 137317, DOI: 10.1016/j.scitotenv.2020.137317.
SINGH Z., ‘Health status of textile industry workers: prevalence and socioeconomic correlates of different health problems’, Public Health and Preventive Medicine 1(3) 2015, 137- 143, http://files.aiscience.org/journal/article/pdf/70260043.pdf.
SPELMANS E.M. en PETERS J., ‘The True Price of Fast Fashion: How the Green Deal Can Contribute to Better Labour Conditions in the Fashion Industry’, Revue des Affaires Européennes (3) 2023, 753-769.
§2 Verzamelwerken
81
BASSETT N., ‘Sustainable Fashion Through Circular Business Innovations: New Business Models Reduce Waste’ in MATTHES, A., BEYER, K., CEBULLA, H., ARNOLD, M.G. en SCHUMANN, A. (eds.), Sustainable Textile and Fashion Value Chains: Drivers, Concepts, Theories and Solutions, Springer, 2021, 287-297 p.
BECKER-OLSEN K. en POTUCEK S., ‘Greenwashing’ in IDOWU, S.O., CAPALDI, N., ZU, L. en GUPTA, A.D. (eds.), Encyclopedia of Corporate Social Responsibility, Springer, 2013, 1318-1323 p., DOI: 10.1007/978-3-642-28036-8_104.
BERBERYAN Z., JASTRAM S.M. en FRIEDMAN B.A., ‘Drivers and obstacles of ethical fashion consumption’ in HEUER, M. en BECKER-LEIFHOLD, C. (eds.), Eco- Friendly and Fair: Fast Fashion and Consumer Behaviour, Taylor & Francis Group, 2017, 36-48 p., DOI: 10.4324/9781351058353.
CANDELORO D., ‘Sustainability in Fast Fashion Era: The Jan ‘N June Case’ in CHAN H.-L. en REN S. (eds.), Operations Management in the Era of Fast Fashion: Technologies and Circular Supply Chains, Springer, 2022, 9-27 p., DOI: 10.1007/978-981-19-1177- 4_2.
CARO F. en MARTINEZ-DE-ALBENIZ V., ‘Fast Fashion: Business Model Overview and Research Opportunities’ in AGRAWAL, N. en SMITH, S.A. (eds.), Retail Supply Chain Management: Quantitative Models and Empirical Studies, Springer, 2014, 237- 264 p., DOI: 10.1007/978-1-4899-7562-1_9.
CARRONE N.P., ‘Traceability and Transparency: A Way Forward for SDG 12 in the Textile and Clothing Industry’ in GARDETTI, M.A. en MUTHU, S.S. (ed.), The UN Sustainable Development Goals for the Textile and Fashion Industry, Springer, 2020, 1-21 p., DOI: 10.1007/978-981-13-8787-6.
DERWANZ H., ‘Looking backwards and forwards in sustainable fashion: A comparison of two social enterprises to circulate used clothes’ in HEUER M. en BECKER-LEIFHOLD C. (eds.), Eco-Friendly and Fair: Fast Fashion and Consumer Behaviour, Taylor & Francis Group, 2017, 92-100 p., DOI: 10.4324/9781351058353.
GARG P., ‘Introduction to Fast Fashion: Environmental Concerns and Sustainability Measurements’ in SHUKLA, V. en KUMAR, N. (eds.), Environmental Concerns and Sustainable Development, Springer, 2020, 409-427 p., DOI: 10.1007/978-981-13- 6358-0_18.
GODLEY A., ‘The Sewing Machine’ in POUILLARD, V. en DUBÉ-SENÉCAL, V., The Routledge History of Fashion and Dress, 1800 to the Present, Routledge, 2023, 17-42 p.
82
GUPTA S. en GENTRY J.W., ‘Evaluating fast fashion: Examining its micro and macro perspective’ in HEUER, M. en BECKER-LEIFHOLD, C. (eds.), Eco-Friendly and Fair: Fast Fashion and Consumer Behaviour, Taylor & Francis Group, 2017, 15-24 p., DOI: 10.4324/9781351058353.
HAEGGBLOM J. en BUDDE I., ‘Circular Design as a Key Driver for Sustainability in Fashion and Textiles’ in MATTHES A., BEYER, K., CEBULLA, H., ARNOLD M.G., en SCHUMANN A. (eds.), Sustainable Textile and Fashion Value Chains: Drivers, Concepts, Theories and Solutions, Springer, 2021, 35-47 p., DOI: 10.1007/978-3-030- 22018-1_3.
INDRIANINGSIH A.W. en DARSIH C., ‘Natural Coloring Agents in Raising Awareness of Indonesian Textile Industry Sustainability and the Role of Corporate Social Responsibility: Health and Environmental Aspects’ in MUTHU S.S. (ed.), Corporate Social Responsibility in Textiles and Fashion, Springer, 2024, 1-13 p., DOI: 10.1007/978-3-031-61099-8_1.
JOY A. en PEÑA C., ‘Sustainability and the Fashion Industry: Conceptualizing Nature and Traceability’ in HENNINGER C.E., ALEVIZOUH P.J., GOWOREK H. en RYDING, D. (eds.), Sustainability in Fashion: A Cradle to Upcycle Approach, Palgrave Macmillan, 2017, 31-54 p., DOI: 10.1007/978-3-319-51253-2_3.
KANER G., ‘Greenwashing: How Difficult It Is to Be Transparent to the Consumer—H&M Case Study’ in MUKONZA C., HINSON R.E., ADEOLA O., ADISA I., MOGAJI E. en CAN KIRGIZ A. (eds.), Green Marketing in Emerging Markets, Palgrave Macmillan, 2021, 203-226 p.
KHANDUAL A. en PRADHAN S., ‘Fashion Brands and Consumers Approach Towards Sustainable Fashion’ in MUTHU S.S. (ed.), Fast Fashion, Fashion Brands and Sustainable Consumption. Textile Science and Clothing Technology, Springer, 2019, 37-54 p., DOI: 10.1007/978-981-13-1268-7_3.
LEE K.E., ‘Environmental Sustainability in the Textile Industry’ in MUTHU S.S. (ed.), Sustainability in the Textile Industry, Springer, 2017, 17-55 p.
LIU H. en RACCO A., ‘The Global Impact of Fast Fashion’ in YOUNG, R.L. (ed.), Climate Change Education: Reimagining the Future with Alternative Forms of Storytelling, Lexington Books, 2022, 151-176 p.
LIU N. en XIE F., ‘Sustainable Practices in Fast Fashion’ in CHAN, H.-L. en REN, S. (eds.),
Operations Management in the Era of Fast Fashion: Technologies and Circular Supply Chains, Springer, 2022, 29-45 p., DOI: 10.1007/978-981-19-1177-4_3.
83
MAULIK S.R. en CHANDRA A., ‘Recycling: An Approach Towards Sustainability and to Maintain Corporate Social Responsibility’ in MUTHU S.S. (ed.), Corporate Social Responsibility in Textiles and Fashion, Springer, 2024, 137-157 p., DOI: 10.1007/978- 3-031-61099-8_7.
NG N.K-Y., CHOW P-S. en CHOI T-M., ‘Impacts of Social Media Mediated Electronic Words of Mouth on Young Consumers’ Disposal of Fashion Apparel: A Review and Proposed Model’ in CHOI T-M. en CHENG T.C.E. (eds.), Sustainable Fashion Supply Chain Management: From Sourcing to Retailing, Springer, 2015, 47-58 p., DOI: 10.1007/978-3-319-12703-3.
RUTTER C., ARMSTRONG K. en CANO M.B., ‘The Epiphanic Sustainable Fast Fashion Epoch: A New Fashion Ethical Fashion Mandate’ in HENNINGER C.E., ALEVIZOU, P.J. GOWOREK H. en RYDING D. (eds.), Sustainability in Fashion: A Cradle to Upcycle Approach, Palgrave Macmillan, 2017, 11-30 p., DOI: 10.1007/978-3-319- 51253-2_2.
SMITH M., ‘Business Sustainability and the Triple Bottom Line: Considering the Interrelationships of People, Profit, and Planet’ in BYRNE L.B. (ed.), Learner- Centered Teaching Activities for Environmental and Sustainability Studies, Springer, 2016, 181-186 p., DOI: 10.1007/978-3-319-28543-6_23.
STRÄHLE J., ‘Green fashion retail’ in STRÄHLE J. (ed.), Green Fashion Retail, Springer, 2017, 1-6 p.
SURJIT R., TARUNVALAVAN K.S., SRUTHI V. en SHANRUTHI H., ‘CSR Activities of Fast Fashion Brands: A Move Toward Sustainability’ in MUTHU S.S. (ed.), Corporate Social Responsibility in Textiles and Fashion, Springer, 2024, 159-176 p., DOI: 10.1007/978-3-031-61099-8_8.
§3 Boeken
AGRAWAL S. en PURI R., Green HRM: A Climate Conscious Route to Triple Bottom Line, SAGE Publications India, 2021, 272 p.
BROOKS A., Clothing Poverty: The Hidden World of Fast Fashion and Second-Hand Clothes, Bloomsbury Academic & Professional, 2019, 481p.
BRUNDTLAND G.H., Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, Oxford University Press, 1987, 383 p.
KESTEMONT L. en SCHOUKENS P., Rechtswetenschappelijk schrijven, Acco, 2021, 144p.
LONGONI A., Sustainable Operations Strategies: The Impact of Human Resource
Management and Organisational Practices on the Triple Bottom Line, Springer, 2014,
DOI: 10.1007/978-3-319-06352-2.
MICHEL A., Premature Obsolescence, Intersentia, 2023, 672 p.
POPELIER P., Rechtszekerheid als beginsel voor behoorlijke regelgeving, Intersentia, 1997,
667 p.
§4 Rapporten
AMED I., BERG A., D’AURIA G., BALCHANDANI A., RÖLKENS F., BARRELET D., GRUNBERG J., KERSNAR J., DE BRANCHE A., CRUMP H., STARZYNSKA E. en BAIN M, ‘The State of Fashion 2024’, Mc Kinsey & Company New York, Rapport, 2023, https://www.mckinsey.com/industries/retail/our-insights/state-of-fashion.
AUTORITÉ DE RÉGULATION PROFESSIONNELLE DE LA PUBLICITÉ (ARPP), ‘Recommandation Développement Durable v3’, Rapport, 2020, https://www.arpp.org/wp-content/uploads/2020/04/RECOMMANDATION- DÉVELOPPEMENT-DURABLE-v3.pdf.
CARBONFACT, ‘The Definite Guide for textile sustainability regulations’, Rapport, 2024, https://www.carbonfact.com/textile-regulations-guide.
CHANGING MARKETS FOUNDATION, ‘A New Look for the Fashion Industry: EU Textile Strategy and the Crucial Role of Extended Producer Responsibility’, Rapport, 2022, https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2022/03/EPR-New-Look-Bri…- Online-format-layout.pdf.
COBBING M., WOHLGEMUTH V. en VICAIRE Y. ‘Greenwash Danger Zone’, Greenpeace Germany, Rapport, 2023, https://www.greenpeace.de/publikationen/Greenpeace_Report_Greenwash_Dan… Zone.pdf.
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘Environmental claims in the EU: Inventory and reliability assessment Draft final report’, Rapport, 2020, https://data.europa.eu/doi/10.2779/83089.
DG GROW (EUROPESE COMMISSIE), ‘Transition pathway for the Textiles ecosystem’, Rapport, 2023, https://data.europa.eu/doi/10.2873/86186.
ECO TLC, ‘Refashion Annual Report #2019’, Rapport, 2019, https://refashion.fr/pro/sites/default/files/rapport-etude/ECO_TLC_EN_B….
ELLEN MACARTHUR FOUNDATION, ‘Pushing the boundaries of EPR policy for textiles’, Rapport, 2024, https://emf.thirdlight.com/file/24/.ZiP8Qz.ZFIne4O.ZgPf.Zs3SDL/EPR%20Te… %20Report%20H%2009-24.pdf.
ENVIRONMENTAL AUDIT COMMITTEE (HOUSE OF COMMONS), ‘Fixing Fashion: clothing consumption and sustainability’, Rapport, 2019.
EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY, ‘Country Profile: France: Early warning assessment related to the 2025 targets for municipal waste and packaging waste’, Rapport, 2022, https://www.eea.europa.eu/publications/many-eu-member- states/france.
EUROPEAN UNION AGENCY FOR FUNDAMENTAL RIGHTS (FRA), ‘Enforcing Consumer Rights to Combat Greenwashing’, Rapport, 2024, https://fra.europa.eu/en/publication/2024/enforcing-consumer-rights-com…- greenwashing?page=2&crossref=1#Box_France_decisions_illustrating.
GENERATION CLIMATE EUROPE (GCE), ‘Greenwashing in the fashion industry policy paper’, Rapport, 2021, https://circulareconomy.europa.eu/platform/sites/default/files/greenwas…- paper.pdf.
GREENPEACE GERMANY, ‘Nachhaltigkeit ist tragbar’, Rapport, 2022, https://www.greenpeace.de/publikationen/220728-greenpeace-report-nachha…- mode.pdf.
INSPECTION GÉNÉRALE DES FINANCES, INSPECTION GÉNÉRALE DE L’ENVIRONNEMENT ET DU DÉVELOPPEMENT DURABLE, CONSEIL GÉNÉRAL DE L’ECONOMIE, DE L’INDUSTRIE, DE L’ENERGIE ET DES TECHNOLOGIES, ‘Performances et gouvernance des filières à responsabilité élargie des producteurs’, Rapport, 2024, https://www.economie.gouv.fr/files/files/directions_services/cge/filier….
INTERNATIONAL LABOUR ORGANIZATION (ILO), ‘World Employment Social Outlook: Trends 2016’, Rapport, 2016.
JANSSEN C., VAN DER VAART I., BOS I. en BAKKER A., ‘Fast fashion onderzoek: Vermindering van de negatieve impact’, KplusV, Rapport, 2020.
JEPSEN D., SPRENGLER L. en AUGSBERG L., ‘Delivering resource-efficient products – How Ecodesign can drive a circular economy in Europe’, European Environmental Bureau (EEB), Rapport, 2015, https://eeb.org/wp- content/uploads/2019/05/Delivering-resource-efficient-products.pdf.
KERR J. en LANDRY J., ‘Pulse of the Fashion Industry’, Global Fashion Agenda & The Boston Consulting Group, Rapport, 2017, https://globalfashionagenda.org/resource/pulse-of-the-fashion-industry-….
LEHMANN M., ARICI G., BOGER S., MARTINEZ-PARDO C., KRUEGER F., SCHNEIDER M., CARRIÈRE-PRADAL B. en SCHOU D., ‘Pulse of the fashion industry: 2019 update’, Global Fashion Agenda and The Boston Consulting Group, Rapport, 2019, http:// media-publications.bcg.com/france/Pulse-of-the-Fashion- Industry2019.pdf.
MACINTOSH E., ‘Circular textiles policy review: Considerations for EU trading partner countries’, European Environmental Bureau (EEB), Rapport, 2024, https://eeb.org/wp-content/uploads/2024/12/Circular-textiles-policy- review_December-2024.pdf.
MANSHOVEN S., CHRISTIS M., VERCALSTEREN A., ARNOLD M., NICOLAU M., LAFOND E., MORTENSEN L.F. en COSCIEME L., ‘Textiles and the environment in a circular economy’, European Environment Agency, Rapport, 2019.
MCKINSEY & COMPANY AND GLOBAL FASHION AGENDA, ‘Fashion on Climate: How the industry can urgently act to reduce its greenhouse gas emissions’, Rapport, 2020, https://www.mckinsey.com/~/media/mckinsey/industries/retail/our%20insig… on%20on%20climate/fashion-on-climate-full-report.pdf.
MCKINSEY APPAREL, FASHION & LUXURY GROUP, ‘Scaling textile recycling in Europe – turning waste into value’, Rapport, 2022, https://www.mckinsey.com/industries/retail/our-insights/scaling-textile…- europe-turning-waste-into-value.
MINISTÈRE DE LA TRANSITION ÉCOLOGIQUE, ‘Loi Climat & Résilience: Décryptage de la loi promulguée et publiée au Journal Officiel le 24 août 2021’, Rapport, 2021, https://www.ecologie.gouv.fr/sites/default/files/documents/21128_DP%20L… t_FINAL.pdf.
MINISTÈRE DE LA TRANSITION ECOLOGIQUE, ‘La Loi Anti-Gaspillage dans le Quotidien des Français: concrètement ça donne quoi?’, Rapport, 2021, https://www.ecologie.gouv.fr/sites/default/files/Document_LoiAntiGaspil… 020.pdf.
OXFAM FRANCE, ‘Fast Fashion: impacts, alternatives et moyens d’agir’, Rapport, 2021, https://www.oxfamfrance.org/app/uploads/2022/03/Fast-Fashion-Impacts- alternatives-et-moyens-dagir.pdf.
TEXTILE EXCHANGE, ‘The Life Cycle Assessment of Organic Cotton – a Global Average’, Rapport, 2014, https://www.ajsosteniblebcn.cat/the-life-cycle-assessment-of-organic- cotton-fiber_38172.pdf.
TEXTILE EXCHANGE, ‘Preferred Fiber & Materials’, Rapport, 2021, https://textileexchange.org/app/uploads/2021/08/Textile-Exchange_Prefer…- and-Materials-Market-Report_2021.pdf.
HOLLY G., ‘The EU Corporate Sustainability Due Diligence Directive: Maximising Impact Through Transposition And Implementation’, The Danish Institute For Human Right, Rapport, 2024, https://www.humanrights.dk/files/media/document/DIHR_The%20EU%20Corpora… %20Sustainability%20Due%20Diligence%20Directive_0.pdf.
TRUNK U., HARDING-ROLLS G., BANEGAS X. en URBANCIC N., ‘Fossil fashion: the hidden reliance of fast fashion on fossil fuels’, Changing Markets Foundation, Rapport, 2021, http://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2021/01/FOSSIL- FASHION_Web-compressed.pdf.
TRUNK U., HARDING-ROLLS G., BANEGAS X., URBANCIC N. en NGUYEN A., ‘Synthetics Anonymous: Fashion brands' addiction to fossil fuels’, Changing Markets Foundation, Rapport, 2021, http://changingmarkets.org/wp- content/uploads/2021/07/SyntheticsAnonymous_FinalWeb.pdf.
TRUNK U., HARDING-ROLLS G., BANEGAS X., URBANCIC N., RAUTNER M. en HOLKAR V., ‘Trashion: The stealth export of waste plastic clothes to Kenya’, Changing Markets Foundation, Rapport, 2023, https://changingmarkets.org/wp- content/uploads/2023/02/CM-Trashion-online-reports-layout.pdf.
TRUNK U., URBANCIC N. en NGUYEN A., ‘Fashion’s plastic paralysis: How Brands Resist Change and Fuel Microplastic Pollution’, Changing Markets Foundation, Rapport, 2024, https://changingmarkets.org/wp-content/uploads/2024/09/Fashions-Plastic- Paralysis.pdf.
UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME (UNEP), ‘Sustainability and Circularity in the Textile Value Chain: Global Stocktaking’, Rapport, 2020, https://wedocs.unep.org/20.500.11822/34184.
UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME (UNEP), ‘Catalysing Science-based Policy Action On Sustainable Consumption And Production’, Rapport, 2021, https://www.oneplanetnetwork.org/sites/default/files/from- crm/report_unea5_catalysing_science-based_policy_action_on_scp_- _task_group_irp-one_planet_0.pdf.
UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME (UNEP), ‘Sustainability and Circularity in the Textile Value Chain: a Global Roadmap’, Rapport, 2023.
WERELDCOMMISSIE OVER MILIEU EN ONTWIKKELING, ‘Our Common Future’, Rapport, 1987, http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf.
MEDIA
§1 EU websites
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Vragen en antwoorden over nieuwe EU-regels voor afvaltransporten’, 17 november 2021 https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/qanda_21_5918.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Just and sustainable economy: Companies to respect human rights and environment in global value chains’, 23 februari 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/fs_22_1147.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Vragen en antwoorden: Voorstel voor een richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid’, 23 februari 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/qanda_22_1146.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Extended Producer Responsibility for textiles’, 5 juli 2023, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/fs_23_3636.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Stopping greenwashing: how the EU regulates green claims’, 15 januari 2024, https://www.europarl.europa.eu/topics/en/article/20240111STO16722/stopp…- greenwashing-how-the-eu-regulates-green-claims.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘De gevolgen van textielproductie en -afval voor het milieu (infografieken)’, 25 maart 2024, https://www.europarl.europa.eu/topics/nl/article/20201208STO93327/de-ge…- van-textielproductie-en-afval-voor-het-milieu-infografieken.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Alleen nog duurzame producten in de EU dankzij regels inzake ecologisch ontwerp’, 24 april 2024, https://www.europarl.europa.eu/topics/nl/article/20230629STO01708/allee…- duurzame-producten-in-de-eu-dankzij-regels-inzake-ecologisch-ontwerp.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘De Europese Green Deal’, https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/e…- green-deal_nl (geraadpleegd in mei 2024).
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Ecodesign for Sustainable Products’, https://commission.europa.eu/energy-climate-change-environment/standard…- and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/ecodesign-sustainable- products-regulation_en (geraadpleegd in mei 2024).
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Corporate sustainability due diligence’, https://commission.europa.eu/business-economy-euro/doing-business- eu/sustainability-due-diligence-responsible-business/corporate-sustainability-due- diligence_en (geraadpleegd in februari 2025).
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘Circular economy: new criteria to enable sustainable choices and protect consumers and companies from greenwashing’, 22 maart 2023, https://data.europa.eu/doi/10.2779/826535.
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘EU action against microplastics’, Brochure, 16 oktober 2023, https://data.europa.eu/doi/10.2779/917472.
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘How is the EU making fashion sustainable?’, https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/reset-trend/ho…- making-fashion-sustainable_en (geraadpleegd in april/mei 2024).
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘EU strategy for sustainable and circular textiles’, https://environment.ec.europa.eu/strategy/textiles-strategy_en (geraadpleegd in april/mei 2024).
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘Waste Framework Directive’, https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/waste-frame…- directive_en (geraadpleegd in april/mei 2024).
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘New Regulation on waste shipments enters into force’, 20 mei 2024, https://environment.ec.europa.eu/news/new-regulation-waste- shipments-enters-force-2024-05-20_en.
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘Waste shipments’, https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/waste-shipm… (geraadpleegd in januari 2025).
DG ENV (EUROPESE COMMISSIE), ‘About the Environmental Footprints Methods’, https://green-business.ec.europa.eu/environmental-footprint-methods/abo…- environmental-footprint-methods_en (geraadpleegd in maart 2025).
DG GROW (EUROPESE COMMISSIE), ‘Textiles Ecosystem Transition Pathway – Co- creation and co-implementation process’, https://single-market-
economy.ec.europa.eu/sectors/textiles-ecosystem/textiles-transition-pathway_en (geraadpleegd in januari 2024).
DG TRADE AND ECONOMIC SECURITY (EUROPESE COMMISSIE), ‘Sustainable development’, https://policy.trade.ec.europa.eu/development-and- sustainability/sustainable-development_en (geraadpleegd in februari 2025).
EUROPEES PARLEMENT, ‘EU strategy for sustainable and circular textiles’, legislative train, 20 maart 2024, https://www.europarl.europa.eu/legislative-train/carriage/eu- textiles-strategy/report.
EUROPEAN PRODUCT BUREAU (EUROPESE COMMISSIE), ‘Textile products’, https://susproc.jrc.ec.europa.eu/product-bureau/product-groups/467/home (geraadpleegd in maart 2025).
EUROSTAT, ‘Where does EU waste go?’, 20 april 2021, https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/-/ddn-20210….
RAGONNAUD G., ‘'Green claims' directive: Protecting consumers from greenwashing’, European Parliamentary Research Service (EPRS), 5 maart 2024, https://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document/EPRS_BRI(2023)7539….
RAGONNAUD G. en ASHTON D., ‘’Green claims’ directive: Protecting consumers from greenwashing’ European Parliamentary Research Service (EPRS), oktober 2024, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2023/753958/EPRS_BRI(202 3)753958_EN.pdf.
ŠAJN N., ‘Environmental impact of the textile and clothing industry: What consumers need to know’, European Parliamentary Research Service (EPRS), januari 2019, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2019/633143/EPRS_BRI(201 9)633143_EN.pdf.
ŠAJN N., ‘Textiles and the environment’, European Parliamentary Research Service (EPRS), 3 mei 2022, https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2022/729405/EPRS_BRI(202 2)729405_EN.pdf.
§2 Andere websites
AUTHORITY FOR CONSUMERS & MARKETS (ACM), ‘ACM launches investigations into misleading sustainability claims in three sectors’, 2021, https://www.acm.nl/en/publications/acm-launches-investigations-misleadi…- sustainability-claims-three-sectors.
BAIN M., ‘If your clothes aren’t already made out of plastic, they will be’, Quartz, 2015, https://qz.com/414223/if-your-clothes-arent-already-made-out-of-plastic…- be.
BIRCH S., ‘The history of fast fashion’, Ocean Generation, 2023, https://oceangeneration.org/the-history-of-fast-fashion/.
CAMBRIDGE DICTIONARY, ‘Fast fashion’, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/fast-fashion (geraadpleegd op 24 april 2024).
CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK (CBS), ‘Oeso-landen’, https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2024/17/handelsmissies-helpen-bedrijven- internationaal-op-weg/oeso-landen (geraadpleegd in maart 2025).
CHANGING MARKETS FOUNDATION, ‘Joint Statement on Extended Producer Responsibility for Textiles’, oktober 2023, https://changingmarkets.org/wp- content/uploads/2023/10/joint_statement_extendedproducerresponsibilityEPRfortexti les.pdf.
COBBING M. en VICAIRE Y., ‘Timeout for fast fashion’, Greenpeace Germany, 2016, https://www.greenpeace.org/static/planet4-international-stateless/2018/…- fact-sheet-timeout-for- fast-fashion.pdf.
COBBING M. en VICAIRE Y., ‘Fashion at the crossroads’, Greenpeace Germany, 2016, https://www.greenpeace.org/static/planet4-international-stateless/2017/…- fashion-at-the-crossroads.pdf.
COMPETITION AND MARKETS AUTHORITY (CMA), ‘ASOS, Boohoo and Asda investigated over fashion ‘green’ claims, 2022, https://www.gov.uk/government/news/asos-boohoo-and-asda-investigated-ov…- fashion-green-claims.
ELLEN MACARTHUR FOUNDATION, ‘Redesigning the future of fashion’, 2021, https://ellenmacarthurfoundation.org/topics/fashion/overview.
ELLEN MACARTHUR FOUNDATION, ‘France’s Anti- waste and Circular Economy Law: eliminating waste and promoting social inclusion’, 2022, https://www.ellenmacarthurfoundation.org/circular-examples/frances-anti…- and-circular-economy-law.
ELLEN MACARTHUR FOUNDATION, ‘EPR for textiles in France’, 2024, https://www.ellenmacarthurfoundation.org/epr-for-textiles-in-france.
ENERGIE- EN MILIEU INFORMATIESYSTEEM (EMIS), ‘Circulaire textieleconomie: verantwoordelijkheid nemen voor het verminderen, hergebruiken en recyclen van textielafval en het stimuleren van markten voor gebruikt textiel’, 2023, https://emis.vito.be/nl/artikel/circulaire-textieleconomie-verantwoorde…- nemen-voor-het-verminderen-hergebruiken-en.
EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY, ‘Textiles in Europe's circular economy’, Briefing, 2019, https://www.eea.europa.eu/publications/textiles-in-europes-circular- economy/textiles-in-europe-s-circular-economy.
EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY, ‘Plastic in textiles: towards a circular economy for synthetic textiles in Europe’, Briefing, 2021, https://www.eea.europa.eu/publications/plastic-in-textiles-towards-a.
EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY, ‘Microplastics from textiles: towards a circular economy for textiles in Europe’, Briefing, 2022, https://www.eea.europa.eu/publications/microplastics-from-textiles-towa….
EUROPEAN ENVIRONMENT AGENCY, ‘The destruction of returned and unsold textiles in Europe’s circular economy’, Briefing, 2024, https://www.eea.europa.eu/publications/the-destruction-of-returned-and.
JURY DE DÉONTOLOGIE PUBLICITAIRE (JDP), nr.756/21, 2 juli 2021, https://www.jdp- pub.org/avis/adidas-affichage-plainte-fondee/.
L’AGENCE DE LA TRANSITION ÉCOLOGIQUE (ADEME), ‘Textiles d'habillement, linge de maison et chaussures: données 2022, juli 2024, https://librairie.ademe.fr/index.php?controller=attachment&id_attachmen… eview.
L’AGENCE DE LA TRANSITION ÉCOLOGIQUE (ADEME), ‘Greenwashing: cela ne coûterait pas moins cher d’agir?’, https://infos.ademe.fr/magazine-novembre- 2022/dossier/greenwashing-cela-ne-couterait-pas-moins-cher-dagir/ (geraadpleegd in februari 2025).
MCKINSEY & COMPANY NEW YORK, ‘What is fast fashion?’, 2023, https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-explainers/what-is-…- fashion#/.
MINISTÈRE DE LA TRANSITION ÉCOLOGIQUE ET DE LA COHÉSION DES TERRITOIRES, ‘Indice de durabilité’, 9 april 2024, https://www.ecologie.gouv.fr/politiques-publiques/indice-durabilite.
MINISTÈRE DE LA TRANSITION ÉCOLOGIQUE ET DE LA COHÉSION DES TERRITOIRES, ‘La loi anti-gaspillage pour une économie circulaire’, 17 april 2024, https://www.ecologie.gouv.fr/loi-anti-gaspillage-economie-circulaire.
PETIT R., ‘Analyse de la proposition de loi contre la fast fashion, par Glynnis Makoundou’, The Good Goods, 2024, https://www.thegoodgoods.fr/media/reglementation/open- editorial-analyse-de-la-proposition-de-loi-contre-la-fast-fashion-par-glynnis- makoundou/.
REFASHION, ‘Tout savoir sur la loi AGEC’, https://refashion.fr/pro/fr/tout-savoir-sur-la-loi- agec (geraadpleegd op 9 mei 2024).
REMY N., SPEELMAN E. en SWARTZ S., ‘Style That’s Sustainable: A New Fast Fashion Formula’, McKinsey & Company New York, 2016, https://www.mckinsey.com/capabilities/sustainability/our-insights/style…- sustainable-a-new-fast-fashion-formula#/.
THE EUROPEAN APPAREL AND TEXTILE CONFEDERATION (EURATEX), ‘2024 is a turning point for the European textiles and clothing industry’, 19 december 2023, https://euratex.eu/news/2024-is-a-turning-point-for-the-european-textil…- clothing-industry/.
WEINSWIG D., ‘Fast Fashion Speeding Towards Ultrafast Fashion’, Fung Global Retail & Technology, 2017, https://www.deborahweinswig.com/wp- content/uploads/2017/05/Fast-Fashion-Speeding-Toward-Ultrafast-Fashion-May- 19_2017-DF.pdf.
ZERO WASTE FRANCE, ‘À vos marques, prêts, attaquez: Zero Waste France porte plainte contre Adidas et New Balance pour greenwashing’, 2022, https://www.zerowastefrance.org/zero-waste-france-plainte-adidas-new-ba…- greenwashing/.
§3 Online kranten/magazines
GUILLOU A., ‘5 ans de la loi AGEC: grande ambition, timide application’, La Grande Conversation 7 februari 2025, https://www.lagrandeconversation.com/ecologie/5-ans- de-la-loi-agec-grande-ambition-timide-application/.
KENT S., ‘Norway Warns H&M, Norrøna Over Misleading Sustainability Claims’, Business of Fashion 16 juni 2022, https://www.businessoffashion.com/articles/sustainability/hm-norrona-no…- sustainability-environmental-marketing-higg/.
NATH G., ‘Een kleerkast vol plastic: hoe fast fashion het milieu kapotmaakt’, De Standaard 13 januari 2024, https://www.standaard.be/cnt/dmf20240109_95458584.
NATH G., ‘Zijn duurdere kleren ook ethischer?’, De Standaard 27 januari 2024, https://www.standaard.be/cnt/dmf20240126_97311257.
NATH G., ‘Frankrijk broedt op ‘duurzaamheidstaks’ voor kleren van Shein’, De Standaard 15 maart 2024, https://www.standaard.be/cnt/dmf20240315_94791360.
SIMON F., ‘Zalando to overhaul ‘misleading’ green claims on its websites, EU says’, Euractiv 23 februari 2024, https://www.euractiv.com/section/energy- environment/news/update-1-zalando-to-overhaul-sustainability-claims-european- commission-says/.
SJOUWERMAN S., ‘‘Mode wordt niet duurzamer zolang alleen de consument ervoor opdraait’’, Vogue NL 21 maart 2024, https://www.vogue.nl/cultuur/voices/fast- fashion-belasting-frankrijk/.
SPENCER M. en CHAPPRON C., ‘French lawmakers approve bill to apply penalties on fast fashion’, Reuters 14 maart 2024, https://www.reuters.com/world/europe/french- lawmakers-approve-bill-apply-penalties-fast-fashion-2024-03-14/.
X., ‘«Greenwashing»: Zero Waste France porte plainte contre Adidas et New Balance’, Le Figaro 22 juni 2022, https://www.lefigaro.fr/flash-eco/greenwashing-zero-waste- france-porte-plainte-contre-adidas-et-new-balance-20220622.
X, ‘A new revolution for EU fashion and textiles’, Euractiv 14 maart 2023, https://www.euractiv.com/section/energy-environment/opinion/a-new-revol…- eu-fashion-and-textiles/.
X, ‘Chinese kledingreus Shein heeft winst meer dan verdubbeld’, De Standaard 31 maart 2024, https://www.standaard.be/cnt/dmf20240331_92825455.
X., ‘Grote bedrijven en MVO Nederland pleiten voor opschalen circulaire economie’, Accountant 1 april 2025, https://www.accountant.nl/nieuws/2025/4/grote-bedrijven- en-mvo-nederland-pleiten-voor-opschalen-circulaire-economie/.
ZIMMERMANN A. en CATER L., ‘Commission falls short on pledge to beat microplastic pollution’, Politico 16 oktober 2023, https://www.politico.eu/article/eu-commission- falls-short-pledge-beat-microplastic-pollution-action-plan/.
ZUVELA, T. en BRIERS, V-S., ‘Frankrijk wil kledingverspilling aanpakken door fast fashion te verbieden’, Marie Claire BE 30 april 2024, https://marieclaire.be/nl/fransen-willen- fast-fashion-verminderen/.
§4 Persberichten
CHANGING MARKETS FOUNDATION, ‘Fashion and plastics in the firing line as EU unveils plan to crackdown on rotten green claims’, Persbericht, 9 maart 2023, https://changingmarkets.org/press-releases/fashion-and-plastics-in-the-…- eu-unveils-plan-to-crackdown-on-rotten-green-claims/.
CHANGING MARKETS FOUNDATION, ‘EU’s proposed crackdown on greenwashing takes aim at bogus certification, falls short of banning climate-washing claims’, Persbericht, 22 maart 2023, https://changingmarkets.org/press-releases/eus-proposed-crackdown- on-greenwashing-takes-aim-at-bogus-certification-falls-short-of-banning-climate- washing-claims/.
CHANGING MARKETS FOUNDATION, ‘Waste Framework Directive: a missed opportunity for textile recycling, but a glimmer of hope for reducing clothing dumped on the Global South, Persbericht, 5 juli 2023, https://changingmarkets.org/press- releases/waste-framework-directive-a-missed-opportunity-for-textile-recycling-but- a-glimmer-of-hope-for-reducing-clothing-dumped-on-the-global-south/.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Een rechtvaardige en duurzame economie: Commissie komt met regels die bedrijven verplichten mensenrechten en milieu in mondiale waardeketens te eerbiedigen’, Persbericht, 23 februari 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_22_1145.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Green Deal: nieuwe voorstellen om van duurzame producten de norm te maken en Europa minder afhankelijk te maken op het gebied van hulpbronnen’, Persbericht, 30 maart 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_22_2013.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Circulaire economie: Commissie stelt nieuwe consumentenrechten en een verbod op greenwashing voor’, Persbericht, 30 maart 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_22_2098.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Consumentenbescherming: duurzame keuzes mogelijk maken en paal en perk stellen aan greenwashing’, Persbericht, 22 maart 2023, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_22_2013.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Commission welcomes provisional agreement to enhance the circularity of textiles and reduce food waste’, Persbericht, 18 februari 2025, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_548.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Ending fast fashion: tougher rules to fight excessive production and consumption’, Persbericht, 27 april 2023, https://www.europarl.europa.eu/pdfs/news/expert/2023/4/press_release/20… R82040/20230424IPR82040_en.pdf.
DG COMM (EUROPEES PARLIAMENT), ‘Circulaire economie voor textiel: verantwoordelijkheid nemen voor het verminderen, hergebruiken en recyclen van textielafval, en de markten voor gebruikt textiel een impuls geven’, Persbericht, 5 juli 2023, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/ip_23_3635.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Corporate due diligence rules agreed to safeguard human rights and environment’, Persbericht, 14 december 2023, https://www.europarl.europa.eu/pdfs/news/expert/2023/12/press_release/2… R15689/20231205IPR15689_en.pdf.
DG COMM (EUROPEES PARLIAMENT), ‘MEPs adopt new law banning greenwashing and misleading product information’, Persbericht, 17 januari 2024, https://www.europarl.europa.eu/pdfs/news/expert/2024/1/press_release/20… R16772/20240112IPR16772_en.pdf.
DG COMM (EUROPESE COMMISSIE), ‘Zalando commits to provide clearer information for consumer following EU action’, Persbericht, 22 februari 2024, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_948.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Deal on new EU rules to make sustainability the norm’, Persbericht, 5 december 2023, https://www.europarl.europa.eu/news/en/press- room/20231204IPR15634/deal-on-new-eu-rules-to-make-sustainable-products-the- norm.
DG COMM (EUROPEES PARLIAMENT), ‘EP-leden pleiten voor strengere EU-regels voor vermindering van voedsel- en textielafval’, Persbericht, 13 maart 2024, https://www.europarl.europa.eu/pdfs/news/expert/2024/3/press_release/20… R19011/20240308IPR19011_nl.pdf.
DG COMM (EUROPEES PARLEMENT), ‘Ecodesign: new EU rules to make sustainable products the norm’, Persbericht, 23 april 2024, https://www.europarl.europa.eu/news/nl/press-room/20240419IPR20576/ecod…- new-eu-rules-to-make-sustainable-products-the-norm.
SGR (RAAD VAN DE EUROPESE UNIE), ‘Verordening ecologisch ontwerp: Raad bepaalt standpunt’, Persbericht, 22 mei 2023, https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2023/05/22/ecod…- regulation-council-adopts-position/.
SGR (RAAD VAN DE EUROPESE UNIE), ‘Richtlijn voor sterkere consumentenrechten bij groene transitie definitief goedgekeurd’, Persbericht, 20 februari 2024, https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2024/02/20/cons…- rights-final-approval-for-the-directive-to-empower-consumers-for-the-green- transition/.
SGR (RAAD VAN DE EUROPESE UNIE), ‘Overbrening van afvalstoffen: Raad keurt nieuwe regels goed’, Persbericht, 25 maart 2024, https://www.consilium.europa.eu/nl/press/press-releases/2024/03/25/waste- shipments-council-signs-off-on-more-efficient-updated-rules/.
SGR (RAAD VAN DE EUROPESE UNIE), ‘Waste framework directive: Council set to start talks on its revision’, Persbericht, 17 juni 2024, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/06/17/waste- framework-directive-council-set-to-start-talks-on-its-revision/.
§5 Lezing
VERHOEVEN, A. (EUROPESE COMMISSIE), ‘The future of EU regulation: the case of corporate responsibility and sustainability’, Lezing (Aula DV3 01.01), 19 februari 2025.
