Online maar ongelukkig? Hoe missen net gelukkig kan maken
Altijd online, maar toch ongeluk
kig. Het klinkt tegenstrijdig, maar voor veel jongeren is het dagelijkse realiteit. Waar Fear of Missing Out (FoMO) hen in de ban houdt van hun smartphone, blijkt de tegenhanger Joy of Missing Out (JoMO) verrassend genoeg een sleutel tot meer rust en zelfvertrouwen.
De digitale druk van FoMO
Stel je voor: je zit thuis en ziet op Instagram dat je vrienden samen uit zijn. Je voelt een steek van jaloezie en de drang om toch nog te gaan. Dat is FoMO in actie: de angst om iets te missen wat anderen meemaken.
Mijn onderzoek, onder meer dan 1000 jongeren, toont dat die angst een zware tol eist. Jongeren met een hoge FoMO scoren lager op mentaal welzijn, vergelijken zich meer met anderen en gebruiken hun smartphone problematischer. Het resultaat? Stress, onzekerheid en een lager zelfbeeld.
De onverwachte kracht van JoMO
Maar het verhaal stopt niet bij die negatieve spiraal. Er bestaat een verrassende tegenhanger: JoMO. Dat is de rust en tevredenheid die je voelt wanneer je bewust kiest om offline te zijn.
Jongeren die vaker JoMO ervaren, scoren beter op welzijn en zelfvertrouwen. Ze vergelijken zich minder met anderen en zijn minder afhankelijk van hun smartphone. Even de stekker eruit trekken blijkt dus niet saai of asociaal, maar net gezond en bevrijdend.
Waarom dit iedereen aangaat
Misschien denk je: dit gaat alleen over studenten die veel op TikTok zitten. Maar de bredere impact is groot. De jongerengeneratie van vandaag zijn de werknemers, ondernemers en beleidsmakers van morgen. Hun welzijn bepaalt niet alleen hun persoonlijke geluk, maar ook hun productiviteit, hun veerkracht en hun vermogen om gezond te functioneren in een digitale maatschappij.
Sociale media zullen niet verdwijnen. Integendeel: de digitale wereld wordt alleen maar intenser. Maar dit onderzoek toont dat we jongeren kunnen wapenen. Niet door schermen compleet te verbieden, maar door hen te leren hoe ze een gezonde balans vinden.
Wat kunnen we ermee?
Voor ondernemers liggen er kansen in welzijnsprogramma’s die jongeren ondersteunen bij het omgaan met digitale druk. Denk aan apps die niet enkel stimuleren om online te zijn, maar ook aanmoedigen om offline rust te nemen.
Voor beleidsmakers is er een duidelijke boodschap: investeer in digitale geletterdheid en mentale weerbaarheid. Leer jongeren hoe ze JoMO kunnen ontwikkelen, zodat ze niet ten onder gaan aan de constante sociale vergelijking die sociale media met zich meebrengen.
De paradox van missen
FoMO en JoMO lijken elkaars tegenpolen, maar samen vertellen ze hetzelfde verhaal: altijd online zijn maakt niet automatisch gelukkig. Soms is het net het bewust missen van een bericht, een feestje of een update dat zorgt voor meer rust en zelfvertrouwen.
Misschien is dat de grootste paradox van ons digitale tijdperk: wie durft offline te gaan, mist minder dan wie voortdurend online blijft.
Bibliografie
BIBLIOGRAFIE
Barry, C. T., Smith, E. E., Murphy, M. B., Halter, B. M., & Briggs, J. (2023). JOMO: Joy of missing out and its association with social media use, self-perception, and mental health. Telematics and Informatics Reports, 10, 100054. https://doi.org/10.1016/j.teler.2023.100054
Błachnio, A., & Przepiórka, A. (2018). Facebook intrusion, fear of missing out, narcissism, and life satisfaction: A cross-sectional study. Psychiatry Research, 259, 514–519. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2017.11.012
Brailovskaia, J., & Margraf, J. (2023). Less sense of control, more anxiety, and addictive social media use: Cohort trends in German university freshmen between 2019 and 2021. Current Research in Behavioral Sciences, 4, 100088. https://doi.org/10.1016/j.crbeha.2022.100088
Brailovskaia, J., & Margraf, J. (2024). From fear of missing out (FoMO) to addictive social media use: The role of social media flow and mindfulness. Computers in Human Behavior, 150, 107984. https://doi.org/10.1016/j.chb.2023.107984
Brailovskaia, J., Schillack, H., & Margraf, J. (2020). Tell me why are you using social media (SM)! Relationship between reasons for use of SM, SM flow, daily stress, depression, anxiety, and addictive SM use–An exploratory investigation of young adults in Germany. Computers in Human Behavior, 113, 106511. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106511
Buunk A. P., Gibbons F. X., Dijkstra D. P., Krizan Z. (2019). Individual differences in social comparison. In J. Suls, R. L. Collins, L. Wheeler (Eds.), Social comparison, judgment, and behavior (pp. 77–104). Oxford University Press.
Dogan, V. (2019). Why do people experience the fear of missing out (FoMO)? Exposing the link between the self and the FoMO through self-construal. Journal of Cross-Cultural Psychology, 50(4), 524–538. https://doi.org/10.1177/0022022119839145
Eitan, T., & Gazit, T. (2023). No social media for six hours? The emotional experience of Meta's global outage according to FoMO, JoMO and internet intensity. Computers in Human Behavior, 138, 107474. https://doi.org/10.1016/j.chb.2022.107474
Eitan, T., & Gazit, T. (2024). The “here and now” effect: JoMO, FoMO and the well-being of social media users. Online Information Review, 48(5), 1002–1024. https://doi.org/10.1108/OIR-03-2023-0111
Elhai, J. D., Levine, J. C., Alghraibeh, A. M., Alafnan, A. A., Aldraiweesh, A. A., & Hall, B. J. (2018). Fear of missing out: Testing relationships with negative affectivity, online social engagement, and problematic smartphone use. Computers in Human Behavior, 89, 289–298. https://doi.org/10.1016/j.chb.2018.08.02033
Elhai, J. D., Levine, J. C., & Hall, B. J. (2019). The relationship between anxiety symptom severity and problematic smartphone use: A review of the literature and conceptual frameworks. Journal of Anxiety Disorders, 62, 45–52. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2018.11.005
Elhai, J. D., Yang, H., & Montag, C. (2021). Fear of missing out (FoMO): Overview, theoretical underpinnings, and literature review on relations with severity of negative affectivity and problematic technology use. Brazilian Journal of Psychiatry, 43, 203–209. https://doi.org/10.1590/1516-4446-2020-0870
Franchina, V., Vanden Abeele, M., Van Rooij, A. J., Lo Coco, G., & De Marez, L. (2018). Fear of missing out as a predictor of problematic social media use and phubbing behavior among Flemish adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(10), 2319. https://doi.org/10.3390/ijerph15102319
Fioravanti, G., Casale, S., Benucci, S. B., Prostamo, A., Falone, A., Ricca, V., & Rotella, F. (2021). Fear of missing out and social networking sites use and abuse: A meta analysis. Computers in Human Behavior, 122, 106839. https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.106839
Goldman, I., Davis, C. H., & Clark, R. A. (2023). Exploring subjective sociocultural understandings of “fear of missing out” (FoMO) and the unsettled self in a time of deep mediatization. New Media & Society, 27(1), 480–501. https://doi.org/10.1177/14614448231177966
Groenestein, E., Willemsen, L., van Koningsbruggen, G. M., Ket, H., & Kerkhof, P. (2024). The relationship between fear of missing out, digital technology use, and psychological well-being: A scoping review of conceptual and empirical issues. PLOS ONE, 19(10), e0308643. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0308643
Hafizh, A. M., Hidayat, F., & Suansyah, A. (2024). FOMO vs. JOMO: Understanding the psychology behind social media consumption behavior and its impact on mental well being with a communication psychology approach. World Journal of Islamic Learning and Teaching, 1(2), 10–18. https://doi.org/10.61132/wjilt.v1i2.37
Holte, A. J., & Ferraro, F. R. (2020). Anxious, bored, and (maybe) missing out: Evaluation of anxiety attachment, boredom proneness, and fear of missing out (FoMO). Computers in Human Behavior, 112, 106465. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106465
Jacobsen, S. (2021). FOMO, JOMO and COVID: How missing out and enjoying life are impacting how we navigate a pandemic. Journal of Organizational Psychology, 21(3). Kotronoulas, G., Miguel, S., Dowling, M., Fernández-Ortega, P., Colomer- Lahiguera, S.,
Bağçivan, G., … Papadopoulou, C. (2023). An overview of the fundamentals of data management, analysis, and interpretation in quantitative research. Seminars in Oncology Nursing, 39(2), 151398. https://doi.org/10.1016/j.soncn.2023.15139834
Kwon, M., Kim, D.-J., Cho, H., & Yang, S. (2013). The Smartphone Addiction Scale: Development and validation of a short version for adolescents. PLOS ONE, 8(12), e83558. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0083558
O’Day, E. B., & Heimberg, R. G. (2021). Social media use, social anxiety, and loneliness: A systematic review. Computers in Human Behavior Reports, 3, 100070. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2021.100070
Petrillo, G., Capone, V., Caso, D., & Donizzetti, A. R. (2015). The Mental Health Continuum Short Form (MHC–SF) as a measure of well-being in the Italian context. Social Indicators Research, 121(1), 291–312. https://doi.org/10.1007/s11205-014-0629-3
Pilcher, N., & Cortazzi, M. (2024). ‘Qualitative’ and ‘quantitative’ methods and approaches across subject fields: Implications for research values, assumptions, and practices. Quality & Quantity, 58, 2357–2387. https://doi.org/10.1007/s11135-023-01734-4
Ponnet, K. (2016). 20161109_Codeboek_FOMOstudie_voorSTUDENT. Excel bestand. Geraadpleegd op 1 maart 2025.
Ponnet, K., & Hardyns, W. (2022). Toegepaste statistiek: From zero to statistical hero. Gent: Pelckmans Uitgevers.
Przybylski, A. K., Murayama, K., DeHaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841–1848. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014
Rosenberg, M. (1979). Conceiving the Self. New York: Basic Books.
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2020). Intrinsic and extrinsic motivation from a self-determination theory perspective: Definitions, theory, practices, and future directions. Contemporary educational psychology, 61, 101860. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2020.101860
Sekścińska, K., & Jaworska, D. (2022). Who felt blue when Facebook went down? The role of self-esteem and FoMO in explaining people's mood in reaction to social media outage. Personality and Individual Differences, 188, 111460. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.111460
Servidio, R., Soraci, P., Griffiths, M. D., Boca, S., & Demetrovics, Z. (2024). Fear of missing out and problematic social media use: A serial mediation model of social comparison and self-esteem. Addictive Behaviors Reports, 19, 100536. https://doi.org/10.1016/j.abrep.2024.100536
Stöven, L. M., & Herzberg, P. Y. (2020). Relationship 2.0: A systematic review of associations between the use of social network sites and attachment style. Journal of Social and Personal Relationships, 38(3), 1103–1128. https://doi.org/10.1177/0265407520982671
Tandon, A., Laato, S., Islam, N., & Dhir, A. (2025). Social comparisons at social networking sites: How social media-induced fear of missing out and envy drive compulsive use. Internet Research, 35(2), 691–718. https://doi.org/10.1108/INTR-10-2022-077035
West, M., Rice, S., & Vella-Brodrick, D. (2024). Adolescent social media use through a self determination theory lens: A systematic scoping review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 21(7), 862. https://doi.org/10.3390/ijerph21070862
Xie, X., Jin, G., & Bai, Q. (2024). Dealing with unnecessary: The mediation role of social overload on fear of missing out and social media fatigue. SAGE Open, 14(3), 21582440241266358. https://doi.org/10.1177/21582440241266358
