Van schoolbank naar zelfstandigheid: twee studenten vullen leemte in financieel onderwijs op
- IneHendrickx
Hoe leer je jongeren écht voorbereiden op het leven na school? Twee studenten vullen leemte in onderwijs met eigen werkboek én educatieve website
Wat als je pas van school komt en je weet niet hoe je een arbeidscontract leest? Of wat beleggen precies inhoudt? Of hoe je voorkomt dat je in de schulden raakt? Hanne Motmans en Ine Hendrickx, twee studenten van de educatieve bachelor secundair onderwijs (wiskunde en economie) aan Hogeschool PXL, stelden zich diezelfde vragen en besloten er iets aan te doen.
Ze ontwikkelden twee krachtige tools: een praktisch werkboek voor gebruik in de klas en een website waarmee jongeren ook volledig zelfstandig aan de slag kunnen. Beide zijn gericht op leerlingen uit de arbeidsmarktgerichte finaliteit in de derde graad en helpen hen om met meer vertrouwen en kennis de stap naar de arbeidsmarkt te zetten.
De cursus en website zomen in op thema’s die écht van tel zijn in het dagelijkse leven: Hoe lees je een arbeidscontract en waar moet je op letten? Wat houdt beleggen precies in? Wat staat er in een verzekeringsovereenkomst en welke verzekeringen zijn verplicht? Hoe stel je een gezinsbudget op en hoe hou je je uitgaven onder controle? Hoe kun je verstandig sparen? En welke rol speelt de overheid in het herverdelen van inkomens?
“Toen de nieuwe eindtermen rond economische en financiële competenties in 2023 van kracht gingen, merkten we dat er nauwelijks lesmateriaal beschikbaar was voor de A-finaliteit,” vertellen Hanne en Ine. “Met ons werkboek én onze website willen we daar verandering in brengen. Beide tools zijn praktisch, toegankelijk en afgestemd op jongeren.”
De cursus werd reeds uitgetest in een schoolomgeving en verfijnd op basis van feedback. Bovendien is het materiaal breder inzetbaar dan enkel in de A-finaliteit: met enkele uitbreidingen kan het ook gebruikt worden in andere finaliteiten. Daarnaast biedt het ook mogelijkheden voor ziekenhuisscholen en detentiecentra, waar jongeren worden voorbereid op een toekomst waarin ze opnieuw hun plaats op de arbeidsmarkt moeten vinden.
Wat er na hun bachelorproef met dit project gebeurt, is nog open. Maar dat Hanne en Ine met hun combinatie van werkboek en website een toekomstgericht en waardevol educatief pakket hebben ontwikkeld, staat vast; voor jongeren, voor leerkrachten en voor het onderwijs van morgen.
Bibliografie
Bibliografie bachelorproef:
Admin. (2022, juli). Mindmapping in de klas: zo werkt het - Docentenbijscholing. Docentenbijscholing. https://www.docentenbijscholing.nl/mindmapping/.
AHOVOKS (2025). Onderwijskwalificatie | De Vlaamse kwalificatiestructuur. https://app.akov.be/pls/pakov/f?p=VLAAMSE_KWALIFICATIESTRUCTUUR:BEROEPSKWALIFICATIE::::1020:P1020_BK_DOSSIER_ID,P1020_BKD_PROCES_ID,P1020_HEEFT_DEELKWALIFICATIES:222,8225,NEE.
AHOVOKS (2025). Onderwijskwalificatie | De Vlaamse kwalificatiestructuur. https://app.akov.be/pls/pakov/f?p=VLAAMSE_KWALIFICATIESTRUCTUUR%3AONDERWIJSKWALIFICATIE%3A%3A%3A%3A1030%3AP1030_OK_DOSSIER_ID%2CP1030_TYPE%3A2566%2Cstructuuronderdeel&utm.
Bakker, C., & Deinum, J. F. (2002). Activerende didactiek: Een actief lerende leerling in de klas. Levende Talen Tijdschrift, 3(3), 3-10. Geraadpleegd via https://research.rug.nl/en/publications/activerende-didactiek-een-actief-lerende-leerling-in-de-klas.
Beckers, M. (red.) (1999). Samen aan de slag. Klein praktijkboek voor actief en zelfstandig leren. Eindhoven: Lecturis.
Bellens et al. (2022, juni). Wijze lessen voor het ontwikkelen, kiezen en gebruiken van leermiddelen. Thomas More. https://thomasmore.be/nl/kwaliteitskader-leermiddelen.
Bransford, J. D., Brown, A. L., & Cocking, R. R. (2000). How people learn (Vol. 11). Washington, DC: National academy press.
Castelein, E., Coens, J., De Witte, K., Houben J., Lauwers, W., Segers, J., & Van den Branden, K. (2016). Binnenklasdifferentiatie. Een beroepshouding, geen recept. Acco: Leuven.
ChatGPT. (2025). Spellingscontrole en verbeteren van de teksten. Laatst geraadpleegd op 5 juni 2025, van https://chatgpt.com/?oai-dm=1.
Claes, N. et al. (2023). Financiële en economische vorming, derde graad. Kalmthout: Pelckmans.
Copilot (2025). Spellingscontrole en verbeteren van de teksten. Laatst geraadpleegd op 1 mei 2025, van https://copilot.microsoft.com/chats/ULuhQN7PjPjodD3i2zPuQ.
De Meyer, I., Berlamont, L., Hoedt, L., Janssens, R., Lermytte, A., Warlop, N., van Braak, J. (2023). Vlaams Rapport PISA2022. Gent: Universiteit Gent.
https://www.pisa.ugent.be/resultaten/pisa-2022/vlaamseresultaten.
De Radar. (2020). https://broedersvanliefde.be/scholen-voorzieningen/de-radar.
De Witte, K. & Schelfhout, W. (2015). Vakdidactiek economie. Leuven, LannooCampus.
Dixson, D., & Worrell, F. C. (2016). Formative and summative assessment in the classroom. Theory into practice, 55(2), 153-159.
Duaal Leren Vlaanderen. (2024). https://www.duaalleren.vlaanderen/leerling.
Dunlosky, J. K.A. Rawson, E.J. Marsh, M.J. Nathan, D.T. Willingham (2013). Improving students’ learning with effective learning techniques: Promising directions from cognitive and educational
Ebbens, S., Ettekoven, S. & Van Rooijen, J. (1996). Effectief leren in de les, Basisvaardigheden van docenten. Groningen: Wolters-Noordhoff.
EDUboxen financiële geletterdheid. (2021, januari 15). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/wikifin-school/eduboxen-financiele-geletterdheid.
Febelfin. (2023). Onderzoek toont nood aan meer financiële kennis aan: bijna de helft van de jongeren piekert over geld. Febelfin.be.https://febelfin.be/nl/pers/bank-maatschappij/onderzoek-toont-nood-aan-meer-financiele-kennis-aan-bijna-de-helft-van-de-jongeren-piekert-over-geld#:~:text=Jongeren%20weten%20weinig%20over%20hun,en%20belastingen%20weten%20jongeren%20weinig.
Frame. (2025, mei 22). VAN IN. https://www.vanin.be/methodes/secundair-onderwijs/financiele-en-economische-geletterdheid/frame/.
Gemeenschapsinstelling De Kempen. (2024). Jeugdhulp.be. https://www.jeugdhulp.be/organisaties/gemeenschapsinstelling/gemeenschapsinstelling-de-kempen-campus-de-hutten.
Glaser, R. (1991). The maturing of the relationship between the science of learning and cognition and educational practice. Learning and Instruction, 1, 129-144.
GO! (2024). Leerplannen. Pro.g-O.be. https://pro.g-o.be/themas/leerplannen/.
Goossens, S., Wils, M. (2023). 12 werkvormen die checken waar je leerlingen staan. Klasse. https://www.klasse.be/632271/12-werkvormen-die-checken-waar-je-leerlingen-staan/.
Grommen, S. (2024, juni 27). Vlaamse scholieren aan de top op vlak van financiële geletterdheid, maar koppositie staat onder druk. vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/06/27/vlaamse-scholieren-aan-de-top-op-vlak-van-financiele-geletterdhe/.
Hoof, T., Surma, T., & Kirschner, P. A. (2021). Leer studenten studeren met succes. Antwerpen: Thomas More-hogeschool.
Iterbeke, K., De Witte, K., Declercq, K., & Schelfhout, W. (2020). The effect of ability matching and differentiated instruction in financial literacy education. Evidence from two randomised control trials. Economics of Education Review, 101949.
psychology. Psychological Science in the Public Interest, 14 (2013), pp. 4–58 https://doi.org/10.1177/1529100612453266.
Jutten, J. (2013, juni). Mindmap maken - systeemdenken in de klas. Wij-Leren.nl. https://wij-leren.nl/mindmap-maken-kinderen.php.
Kannapel, P. J., Clements, S. K., Taylor, D., & Hibpshman, T. (2005). Inside the black box of high-performing high-poverty schools. Lexington, KY: The Prichard Committee for Academic Excellence.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen. (2023). Activerende werkvormen. Geraadpleegd via https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/download/content/83d61103-826e-4524-a7c3-712e993a8684/attachments/werkvormen%20actief%20leren%20informatica.pdf.
Katholiek Onderwijs Vlaanderen. (2025). PRO. - Katholiekonderwijs.vlaanderen.be https://pro.katholiekonderwijs.vlaanderen/vakken-en-leerplannen?tab=derdegraad.
Kessels, J.W.M., & Smit C.A. (1995). Opleiders in organisaties. Activerende werkvormen voor groepen. Deventer: Kluwer.
Lamberigts, R., Brok, P.J. den, Derksen, K. & Bergen T. (1999). Het concept activerende instructie gemeten via de perceptie van leerlingen. Pedagogische Studiën, 1, 36-50.
Lermytte, A., Finet, C., Warlop, N., Hoedt, L., Berlamont, L., & Van Braak, J. (2024). Vlaams rapport PISA2022: Financiële Geletterdheid. In Universiteit Gent, Universiteit Gent. Universiteit Gent. https://data-onderwijs.vlaanderen.be/documenten/bestanden/PISA-2022-vlaams-rapport%202022-financiele-geletterdheid.pdf.
Mijn geld en ik. (2022, september 27). Mijn Geld En Ik. https://mijngeldenik.be/.
OESO (2023). PISA 2022 Assessment and Analytical Framework. Parijs: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/dfe0bf9c-en.
Onderwijsdoelen. (2025). https://onderwijsdoelen.be/.
Onderwijsdoelen. (z.d.). https://onderwijsdoelen.be/uitgangspunten/5325.
Onderzoektool - Onderzoekdoen.nl. (2025). Onderzoekdoen.nl. https://www.onderzoekdoen.nl/kennisbank/likert-schaal.
Pauk, W., & Owens, R. J. Q. (2008). How to study in college (9e editie). Boston, MA: Houghton Mifflin
Peeters, W. (2019, september 23). Sluit je les af met een exit ticket. Vernieuwenderwijs.
https://vernieuwenderwijs.nl/sluit-je-les-af-met-een-exit-ticket/.
Placklé, I. & Van Cauteren, C. (2020). Vakdidactiek Project Algemene Vakken – Leren in Samenhang.
Plantyn. (mei, 2022). Binnenkijken bij ziekenhuisschool De Radar. https://www.plantyn.com/blog/binnenkijken-bij-ziekenhuisschool-de-radar-20WN7ALNuhUHbwVE0rwznG.
Poortemans, J. (2025, maart 10). Twee op de drie jongeren vinden hun financiële kennis ondermaats. Trends Kanaal Z. https://trends.knack.be/geld/twee-op-de-drie-jongeren-vinden-hun-financiele-kennis-ondermaats/.
Redactieteam Ecent. (2024). Constructivisme. https://elbd.sites.uu.nl/2017/04/17/constructivisme/
Schelfhout, W., Dochy, F., Janssens, S., Struyven, K., Gielen, S., & Sierens, E. (2006). Towards an equilibrium model for creating powerful learning environments. Validation of a questionnaire on creating powerful learning environments. European Journal for Teacher Education, 29 (4), 471-503.
Sint-Martinusscholen. (2023). https://www.st-martinus.be/studieaanbod.
Struyven, K. Coubergs, C., & Gheyssens, E. (2015). Ieders leer-kracht. Binnenklasdifferentiatie realiseren in de praktijk. Leuven: ACCO.
Thomas More. (2022). Een samenvatting die je helpt om beter te leren en te onthouden. https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/blog/een-samenvatting-die-je-helpt-om-beter-te-leren-en-te.
Thomas More. (2023). Waar zijn die handjes? Over zin en onzin van cold calling tijdens je les. https://thomasmore.be/nl/expertisecentrum-onderwijs-en-leren/blog/waar-zijn-die-handjes-over-zin-en-onzin-van-cold-calling.
UGent. (z.d.). Vlaams rapport PISA 2022. In Vlaams Rapport PISA 2022.
https://www.pisa.ugent.be/uploads/files/Vlaams-Rapport_PISA2022.pdf.
Universitair Medisch Centrum Utrecht. (2015). Activerende werkvormen.https://tauu.uu.nl/wp-content/uploads/2015/01/activerende-werkvormen_UMCUtrecht.pdf.
Van Biesen, J. (2025, februari 27). Sleutelcompetentie: economische en financiële competenties. KlasCement. https://www.klascement.net/thema/financieeleconomische-competenties/.
Van De Pontseele, F. (2023, december 5). PISA-resultaten: Vlaanderen zakt verder weg. Klasse. https://www.klasse.be/703691/pisa-resultaten-wiskunde/.
Veenman, S. (2003). Constructivisme en instructivisme. Onderzoek van Onderwijs, 32, 32-34.
Verpoest., B. (2024, oktober). Laat je lessen beter plakken met Cornell. Klasse. https://www.klasse.be/724272/laat-je-lessen-beter-plakken-met-cornell-samenvatting/.
Vlaanderen.be (2024). Opleidingen secundair onderwijs met beroeps- en deelkwalificaties. https://www.vlaanderen.be/onderwijs-en-vorming/diplomas-getuigschriften-certificaten-kwalificaties/een-diploma-of-studiebewijs-behalen/diploma-secundair-onderwijs/een-diploma-ander-studiebewijs-en-kwalificaties-behalen-in-het-gewoon-voltijds-secundair-onderwijs/opleidingen-secundair-onderwijs-met-beroeps-en-deelkwalificaties.
Vlaanderen.be. (2019). https://www.vlaanderen.be/onderwijs-en-vorming/zorgondersteuning-en-begeleiding-in-het-onderwijs/onderwijs-voor-leerlingen-met-specifieke-noden/onderwijs-voor-langdurig-zieke-leerlingen.
Vlaanderen.be. (2019). https://www.vlaanderen.be/plaatsing-van-een-jongere-in-een-gemeenschapsinstelling.
VZW Elkeen. (2015). http://www.elkeen.be/.
Wikifin. (2024). PISA2022 Vlaamse resultaten financiële geletterdheid. https://www.wikifin.be/sites/default/files/documents/plenaire-sessie-pisa-241114.pdf.
Bibliografie ontwikkeling werkboek:
Aangifte in de personenbelasting. (2025). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/belastingen-en-begroting/federale-belastingen-en-begroting/aangifte-in-de-personenbelasting.
Aansprakelijkheid, wat is daar nu juist de betekenis van? (2023). Huysman Verzekeringen. https://www.huysman.be/nieuws/wat-betekent-aansprakelijkheid/.
Accijnzen. (2015, oktober 16). FOD Financiën. https://financien.belgium.be/nl/ondernemingen/accijnzen.
Acerta. (2025). Acerta ontzorgt starters, zelfstandigen en werkgevers. Acerta. https://www.acerta.be/nl.
ACLVB. (2020, januari 20). Ik ben gestopt met studeren of afgestudeerd. Wat nu? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hdY7f-In3Pw.
Advo-Recht.be. (2020, april 10). Aansprakelijkheid van de ouders voor hun kinderen |Advo-Recht.be. https://advo-recht.be/kennisbank/burgerlijke-aansprakelijkheid/algemeen-burgerlijke-aansprakelijkheid/aansprakelijkheid-van-de-ouders-voor-hun-kinderen/.
Alles over de btw voor starters. (2025). Xerius. https://www.xerius.be/nl-be/zelfstandig-worden/je-voorbereiding/btw-uitgelegd.
Alles over Groeipakket, toeslagen en uitbetalingen in Vlaanderen - Parentia. (2025). Parentia. https://www.parentia.be/nl/vlaanderen/groeipakket?gad_source=1&gclid=Cj0KCQjwwae1BhC_ARIsAK4Jfrz-O-sT_vkGKoCMvU-6byAMbmafchHcU6Epgsl7mkh-318alXrcqA4aAsdPEALw_wcB.
Autoverzekering. (2025). Assuralia. https://www.assuralia.be/nl/thema/mobiliteit/autoverzekering.
Autoverzekeringen | Yuzzu. (2024). Yuzzu.be. https://www.yuzzu.be/nl/autoverzekering.
Belastingaangifte 2025. (2025). FOD Financiën. https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingaangifte/indienen/belastingaangifte.
Belastingtarieven. (2023). FOD Financiën. https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingaangifte/inkomsten/belastingtarieven#q1.
Beleggen | Triodos Impact Portfolio | Triodos Bank. (2025). Triodos.be. https://www.triodos.be/nl/vermogensbeheer/triodos-impact-portfolio.
Beleggingsfondsen Triodos | Triodos Bank. (2025). Triodos.be. https://www.triodos.be/nl/beleggen/beleggingsfondsen.
België, een federale staat | Belgium.be. (2025). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_staat.
Berber Verpoest. (2024, October). Laat je lessen beter plakken met Cornell. Klasse. https://www.klasse.be/724272/laat-je-lessen-beter-plakken-met-cornell-samenvatting/.
Betaling van het loon | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid - Arbeid en Sociaal Overleg. (2020). Belgie.be. https://werk.belgie.be/nl/themas/internationaal/detachering/arbeidsvoorwaarden/loon/betaling-van-het-loon.
BijlesHuis. (2023, april 7). Hoe studeer je het best? 7 tips om efficiënt te studeren. BijlesHuis - Individueel Leren. https://blog.bijleshuis.be/hoe-studeer-je-het-best
BIZ West-Vlaanderen. (2022, september 7). Verzekeren DIY [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=6ru3mWOQ6Y0
Bollen, K. (2021, december 17). Buren merken brand tijdig op. Hln.be. https://www.hln.be/scherpenheuvel-zichem/buren-merken-brand-tijdig-op~a48176e5/.
btw | Belgium.be. (2025). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/belastingen/btw.
Budget, betalen, lenen en verzekeren. (2024, april 30). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/budget-betalen-lenen-en-verzekeren#paragraph-0.
Burgers. (2025). Actiris.brussels. https://www.actiris.brussels/nl/burgers/.
CAW. (2025). CAW. https://www.caw.be/.
ChatGPT (2025). Spellingscontrole en verbeteren teksten. Laatst geraadpleegd op 5 mei 2025, van https://chatgpt.com/?oai-dm=1.
Citoyens. (2025). Le Forem. https://www.leforem.be/index.html.
Claes, N. et al. (2023). Financiële en economische vorming, derde graad. Kalmthout: Pelckmans.
collectieve goederen | uitleg door Economie Academy. (2025). Economie-Academy.nl. https://www.economie-academy.nl/economie-begrippen/collectieve-goederen#:~:text=Dit%20zijn%20goederen%20die%20door%2Cwe%20aan%20de%20overheid%20betalen.
Copilot (2025). Spellingscontrole en verbeteren teksten. Geraadpleegd op 20 april 2025, van https://copilot.microsoft.com/chats/ULuhQN7PjPjodD3i2zPuQ.
De bevoegdheden van de federale overheid | Belgium.be. (2025). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_overheid/bevoegdheden_federale_overheid.
De sociale zekerheid in België | socialezekerheid.be. (2016). Socialsecurity.be. https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/over-de-sociale-zekerheid/de-sociale-zekerheid-in-belgie.
Decock, S. (2024, november 22). De koers van bitcoin blijft maar stijgen: wat is dat en hoe koop ik er zelf? De Standaard; standaard.be. https://www.standaard.be/cnt/dmf20241122_95557531.
Definitie van een begroting | BOSA. (2025). BOSA. https://bosa.belgium.be/nl/themas/begroting-en-boek-houding/federale-begroting/enkele-basisbegrippen/definitie-van-een.
DEKRA - On the safe side. (2024). Dekra.be. https://www.dekra.be/nl/home/.
Depositobeschermingsregeling. (2025). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/consumentenzaken/depositobeschermingsregeling.
Dienstverlening van de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn …. (2022). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/gezondheid-en-welzijn/gezondheid/zorg-vinden/dienstverlening-van-de-openbare-centra-voor-maatschappelijk-welzijn-ocmw.
Durfdenken.be - Universiteit Gent. (2023). Professor geeft 14 tips om succesvol de blok door te komen. https://www.durfdenken.be/nl/studentenleven/professor-geeft-14-tips-om-succesvol-de-blok-door-te-komen
Een auto kopen: dit zijn de “verborgen” kosten. (2021). Gocar.be. https://gocar.be/nl/autonieuws/praktisch/een-auto-kopen-dit-zijn-de-verborgen-kosten.
Ferda van Benthem. (2022, juli 31). Wat is aansprakelijkheid? AK Advocaten; AK-Advocaten. https://ak-advocaten.eu/wat-is-aansprakelijkheid/#:~:text=Aansprakelijkheid%20betekent%20dat%20een%20ander%2Cdragen%20voor%20zijn%20eigen%20schade.
Fontys Blended Learning. (2020, 30 november). Canva | Tutorials | Het maken van een poster [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=rfT2O8L1CSk.
Gemeentebelasting. (2025). FOD Financiën. https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingaangifte/aanslagbiljet/gemeentebelasting.
Haesevoets. (2016). Haesevoets. https://www.haesevoets.com/.
Het gezinsbudget beheren |Gids voor Gezinnen. (2024). Gidsvoorgezinnen.be. https://www.gidsvoorgezinnen.be/werken-en-geld/gezinnen-die-het-financieel-moeilijk-hebben/het-gezinsbudget-beheren-2.
Hoe herken je een duurzame belegging? | Febelfin. (2023). Febelfin. https://febelfin.be/nl/themas/duurzaamheid/duurzaam-beleggen/hoe-herken-je-een-duurzame-belegging.
Hoe investeren in een beleggingsfonds? (2024, augustus 14). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/beleggingsfonds/hoe-investeren-een-beleggingsfonds.
Hoe kijk ik mijn belastingaangifte na? (2025). Federaalombudsman.be. https://www.federaalombudsman.be/nl/hoe-kijk-ik-mijn-belastingaangifte-na.
Hoe koop en verkoop je een aandeel? (2024, december 3). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/aandeel/hoe-koop-en-verkoop-je-een-aandeel.
Hoe obligaties kopen en verkopen? (2024, december 3). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/obligatie/hoe-obligaties-kopen-en-verkopen.
Hoe weet je dat je een kwaliteitsvolle obligatie koopt? (2024, december 3). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/obligatie/hoe-weet-je-dat-je-een-kwaliteitsvolle-obligatie.
Hoeveel kost een krediet: het JKP. (2025, januari 7). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/budget-betalen-lenen-en-verzekeren/lening-en-krediet/hoe-sluit-je-een-lening-af-praktische-3.
Huishoudbudget | Statbel. (2023, september 26). Fgov.be. https://statbel.fgov.be/nl/themas/huishoudens/huishoudbudget.
Hulp zoeken bij financiële problemen. (2024). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/hulp-zoeken-bij-financiele-problemen.
Ik ga alleen wonen, krijg ik dan nog het Groeipakket of kinderbijslag? - Parentia. (2019). Parentia. https://www.parentia.be/nl/gezinsadministratie/ik-ga-alleen-wonen-krijg-ik-dan-nog-groeipakket-of-kinderbijslag.
Inkomsten. (2025). FOD Financiën. https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingaangifte/inkomsten.
Inkomstenbelasting | Belgium.be. (2025). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/belastingen/inkomstenbelastingen.
Je bent student. (2025, juni 3). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/belastingaangifte/je-beroepsinkomen/je-bent-student?_gl=1*1oznzkt*_up*MQ..&gclid=CjwKCAjwtNi0BhA1EiwAWZaANLri3cjmiLcdniCIvRCSQqp_93jPKm1IFxb_l6bRXeN2gWEYKEWxlRoCPvMQAvD_BwE.
Je loon als zelfstandige. (2025). VLAIO. https://www.vlaio.be/nl/begeleiding-advies/start/verplichtingen-na-de-start/je-loon-als-zelfstandige.
Je loon en voordelen | Student At Work. (2024). Student at Work. https://www.studentatwork.be/nl/je-loon-en-voordelen.html.
Je loonbrief begrijpen. (2025, juni 4). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/inkomen-en-loon/je-loonbrief-begrijpen?_gl=1*dkhbry*_up*MQ..&gclid=CjwKCAjwtNi0BhA1EiwAWZaANLri3cjmiLcdniCIvRCSQqp_93jPKm1IFxb_l6bRXeN2gWEYKEWxlRoCPvMQAvD_BwE.
Journalistiek Arteveldehogeschool. (2022, mei 24). Wat is de personenbelasting? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=WxrsGtUxVbo.
juffrouwfemke. (2020, August 11). Exit Tickets: 68 formats. Juffrouw Femke. https://juffrouwfemke.com/2020/08/11/exit-tickets-68-formats/
Kilometerverzekering voor auto. (2025). Belfius Direct. https://www.belfiusdirect.be/nl/mobiliteit/auto/?&utm_source=google&utm_medium=cpc&utm_campaign=SEARCH_GOOGLE_PRODUCT_NRT_BENL_NB_AUTO_COMPETITORS&utm_content=KW_MULTIPLE&gad_source=1&gclid=CjwKCAiArva5BhBiEiwA-oTnXWksWN_GKU-yb2B0MDHZO5dB7q3ypINkF5sNBrBiJ.
KlasCement info@klascement.net. (2023, februari 1). WAKOSTA?!-app: Lessuggesties. KlasCement. https://www.klascement.net/downloadbaar-lesmateriaal/169651/wakostaapp-lessuggesties/?previous.
Loonbescherming | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid - Arbeid en Sociaal Overleg. (2015). Belgie.be. https://werk.belgie.be/nl/themas/verloning/loonbescherming.
Loonbrief. (2025). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/loonbrief.
Loor, B. D. (2024, maart 6). Wat zijn sociale bijdragen en waarom moet je ze als zelfstandige betalen? Liantis.be; Liantis. https://blog.liantis.be/nl/zelfstandig-worden/sociale-bijdragen.
Milieuheffing. (2025). Centraal Bureau Voor de Statistiek. https://www.cbs.nl/nl-nl/onze-diensten/methoden/begrippen/milieuheffing.
OCMW | Belgium.be. (2017). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/familie/sociale_steun/ocmw.
Organisatie en bevoegdheden van de federale overheid van België. (2024). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/organisatie-en-bevoegdheden-van-de-federale-overheid-van-belgie.
Overzicht van de bedragen. (2019). Groeipakket.be. https://www.groeipakket.be/bedragen.
Paris C7+ | Gazelle. (2025). Koninklijke Gazelle. https://www.gazellebikes.com/nl-be/elektrische-fietsen/paris-c7plus?color=color-thyme-green&frame=frame-low.
Pensioensparen. (2025). FOD Financiën. https://fin.belgium.be/nl/particulieren/belastingvoordelen/pensioensparen#q1.
Pensioensparen. (2025). Pensioensparen: betaal minder belastingen - KBC Bank & Verzekering. KBC. https://www.kbc.be/particulieren/nl/pensioensparen.html.
Quiz Beleggen. (2025). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/quiz-beleggen.
Quiz Kredieten. (2025). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/quiz-kredieten.
Redactie KW. (2024, maart 8). “Ik maak nooit studentencontracten”: zeventiger krijgt zware boete voor zwartwerk in zijn restaurant in Poperinge - KW.be. KW.be. https://kw.be/nieuws/criminaliteit/fraude/ik-maak-nooit-studentencontracten-zeventiger-krijgt-zware-boete-voor-zwartwerk-in-zijn-restaurant-in-poperinge/.
Redactie. (2024, september 30). Duurdere dienstencheques en geen godsdienstvakken meer, maar wel meer geld voor kinderopvang: Vlaamse regering stelt budgettaire plannen voor. Hln.be. https://www.hln.be/binnenland/duurdere-dienstencheques-en-geen-godsdienstvakken-meer-maar-wel-meer-geld-voor-kinderopvang-vlaamse-regering-stelt-budgettaire-plannen-voor~a5d641ba/.
Renteopdevoet.be | Aflossing berekenen hypothecaire lening. (2025). Rodv.be. https://www.rodv.be/berekenen/BerekenAflossing.aspx#aflossingstabel.
Roos, J. (2024, augustus 30). Het Nieuwsblad. https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20240830_95186819.
Rop, P. D. (2020, juni 26). Hoe verloopt de schaderegeling bij de autoverzekering? Verzekeringen.be. https://www.verzekeringen.be/autoverzekering-hoe-verloopt-de-schaderegeling-en-de-vergoeding#:~:text=Je%20bent%20gedeeltelijk%20aansprakelijk%20voor%2Ceen%20deel%20van%20de%20schade.
Rop, P. D. (2020, juni 26). Woordenboek. Verzekeringen.be. https://www.verzekeringen.be/verzekeringen-woordenboek.
Scholenpakket verzekeringen. (2025). Assuralia. https://www.assuralia.be/nl/scholen.
Selectra. (2022, november 24). CallMePower. https://callmepower.be/nl/verzekering/verzekeraar.
Simuleer je lening - KBC Bank & Verzekering. (2015). KBC. https://www.kbc.be/particulieren/nl/proces/simuleer-je-lening.html?loa-credit-purpose-code=30096&dashboard-code=&third-party=&merchantId=&merchantName=&prefilledDataToken=&entry=&extRef=#/loa/simulation-input.
Smet, C. (2024, november 17). Dak van koeienstal komt deels naar beneden: brandweer brengt dieren in veiligheid. Het Nieuwsblad; nieuwsblad.be. https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20241117_94131102#:~:text=In%20Wingene%20is%20zaterdagochtend%20een%2Cdieren%20in%20veiligheid%20te%20brengen.&text=Het%20incident%20vond%20plaats%20op%2Cmaar%20de%20dieren%20bleven%20ongedeerd.
Statistieken | RIZIV. (2025). Fgov.be. https://www.inami.fgov.be/nl/statistieken.
Tax-on-web. (2015, oktober 16). FOD Financiën. https://financien.belgium.be/nl/E-services/Tax-on-web.
Van Emelen, F. (2020). Lift 2 B, economie & organisatie, B stroom, KathOndVla. Wommelgem: Van In
Vastgoedprijzen | Statbel. (2025, april 30). Fgov.be. https://statbel.fgov.be/nl/themas/bouwen-wonen/vastgoedprijzen.
Vdab. (2025). Vdab.be. https://www.vdab.be/.
Veilig werken: wie is verantwoordelijk en wie is aansprakelijk? - 112bhv.nl. (2024, februari 27). 112bhv.nl. https://www.112bhv.nl/nieuws/veilig-werken-wie-is-verantwoordelijk-en-wie-is-aansprakelijk/#:~:text=Voor%20de%20duidelijkheid%2C%20er%20is%2Cde%20verplichting%20niet%20wordt%20nageleefd.
Vennootschapsbelasting. (2024). UNIZO.
https://www.unizo.be/ondernemersgids/financieel/fiscaliteit/vennootschapsbelasting-0.
verantwoordelijk / aansprakelijk. (2023). Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/team-taaladvies/taaladviezen/verantwoordelijk-aansprakelijk.
Verkeersbelasting | Belgium.be. (2024). Belgium.be. https://www.belgium.be/nl/mobiliteit/Voertuigen/verkeersbelasting_en_verzekering/verkeersbelasting.
Verplichte Arbeidsongevallenverzekering. (2025). Securex; This is Securex. https://www.securex.be/nl/zelfstandig-zijn/verzekeringen/uw-medewerkers-beschermen/verplichte-arbeidsongevallenverzekering#:~:text=Als%20werkgever%20ben%20je%20verplicht%2Cvan%20en%20naar%20het%20werk.
Verplichtingen van de werkgever en de werknemer | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid - Arbeid en Sociaal Overleg. (2025). Belgie.be. https://werk.belgie.be/nl/themas/arbeidsovereenkomsten/uitvoering-van-de-arbeidsovereenkomst/verplichtingen-van-de-werkgever.
Verzekeringen - veelgestelde-vragen - Autoverzekering - Wat is het verschil tussen een BA, mini en full omnium? (z.d.). Aanbieders.be. https://www.aanbieders.be/verzekeringen/veelgestelde-vragen/autoverzekering/wat-is-het-verschil-tussen-een-ba-mini-en-full-omnium.
Voor iedere behoefte een ander krediet. (2025, januari 7). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/budget-betalen-lenen-en-verzekeren/lening-en-krediet/een-lening-een-krediet/voor-iedere-behoefte.
VRT MAX. (2025). Www.vrt.be. https://www.vrt.be/vrtmax/podcasts/vrt-max/m/money-time/1/ga-ik-de-besparingen-voelen-/.
VRT NWS. (2014, juni 7). Beleggen in kunst? - Guy Janssens. Vrtnws.be; VRT NWS: nieuws. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2014/06/07/beleggen_in_kunst-guyjanssens-1-1990941/.
VRT NWS. (2024, april 25). Kwart van vooraf ingevulde belastingaangiften bevat fouten, zegt ACV | VRT NWS: nieuws. VRTNWS; VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/04/25/kwart-van-vooraf-ingevulde-belastingaangiften-bevat-fouten-zegt/.
VRT NWS. (2024, januari 26). Meer dan 51.000 Belgische huishoudens maken gebruik van schuldhulpverlening: “Dit is het topje van de ijsberg” | VRT NWS: nieuws. VRTNWS; VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/01/26/schulden-schuldhulpverlening-netwerk-tegen-armoede-steunpunt-men/.
VRT NWS. (2024, november 19). Duizenden euro’s leefloon met verzonnen verhaal: Pano legt chaos bloot bij OCMW van Anderlecht | VRT NWS: nieuws. VRTNWS; VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/11/18/pano-ocmw-brussel-leefloon-zonder-recht/.
VRT NWS. (2024, september 25). Daarom is het belangrijk om te weten wat de begroting juist is: “Het gaat over jouw portemonnee” | VRT NWS: nieuws. VRTNWS; VRT NWS. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/09/24/daarom-is-het-belangrijk-om-te-weten-wat-de-begroting-juist-is/.
Waar aandelen kopen? (2024, december 9). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/aandeel/waar-aandelen-kopen.
Waar vind je informatie over beleggingsfondsen? (2024, juli 15). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/sparen-en-beleggen/beleggingsproducten/beleggingsfonds/waar-vind-je-informatie-over.
Waarvoor kan ik terecht bij een vakbond? | WAT WAT. (2025). Watwat.be. https://www.watwat.be/werk/waarvoor-kan-ik-terecht-bij-een-vakbond.
Wanneer is iemand burgerlijk aansprakelijk? (2023, augustus 23). Assuralia. https://www.assuralia.be/nl/artikel/wanneer-is-iemand-burgerlijk-aansprakelijk.
Wat doet een OCMW? | socialezekerheid.be. (2025). Socialsecurity.be. https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/sociale-bijstand-en-ocmw/wat-doet-een-ocmw.
Wat is de bedrijfsvoorheffing? (2025). Securex; This is Securex. https://www.securex.be/nl/lex4you/werkgever/themas/verlonen/fiscale-loonlasten-bedrijfsvoorheffing/wat-is-de-bedrijfsvoorheffing
Wat is een pensioenspaarverzekering? (2024, december 2). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/pensioen-en-pensioenvoorbereiding/pensioensparen/wat-een-pensioenspaarverzekering.
Wat is ESG en waarom is het belangrijk? - Altares. (2025, februari 24). Altares. https://www.altares.be/learn/esg/.
Wat is het Groeipakket en hoe vraag je het aan? (2025, mei 28). Groeipakket.be. https://www.groeipakket.be/.
Wat zijn de inkomsten van een studentenjob? (2025, juni 4). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/inkomen-en-loon/wat-zijn-de-inkomsten-van-een-studentenjob?_gl=1*dkhbry*_up*MQ..&gclid=CjwKCAjwtNi0BhA1EiwAWZaANLri3cjmiLcdniCIvRCSQqp_93jPKm1IFxb_l6bRXeN2gWEYKEWxlRoCPvMQAvD_BwE.
Wat zijn je rechten als werknemer? (2025, mei 5). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/eerste-job/wat-zijn-je-rechten-als-werknemer.
Wat zijn je rechten als werknemer? (2025, mei 5). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/eerste-job/wat-zijn-je-rechten-als-werknemer?_gl=1*dkhbry*_up*MQ..&gclid=CjwKCAjwtNi0BhA1EiwAWZaANLri3cjmiLcdniCIvRCSQqp_93jPKm1IFxb_l6bRXeN2gWEYKEWxlRoCPvMQAvD_BwE.
Welke zaken moet je in orde brengen als je stopt met studeren en gaat werken? (2025, mei 5). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/belasting-werk-en-inkomen/eerste-job/welke-zaken-moet-je-orde-brengen-als-je-stopt-met-studeren-en?gad_source=1&gclid=Cj0KCQjw2ou2BhCCARIsANAwM2GP1Y0YK5kjEBAsulEBSibKqLKH0voijaXUKnENnyJh9pjnbrxFMZIaAmAQEALw_wcB.
Welkom | Securex. (2019). Securex; This is Securex. https://www.securex.be/nl.
Werkgevers en de RSZ - Welke soorten bijdragen bestaan er? (2025). Socialsecurity.be. https://www.socialsecurity.be/site_nl/employer/infos/employers_nsso/which-contributions.htm#:~:text=De%20bijzondere%20bijdragen-%2CGewone%20socialezekerheidsbijdragen%2Cvoor%20de%20private%20profitsector%2025%25.
Wikifin. (2015, september 25). WikiFin@School: Lenen [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=mdgVoS6-1PU.
Wikifin. (2021, mei 6). Obligaties, coupons en ratingbureaus [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=2-pcg9ajxEk.
Wikifin. (2021, mei 6). Wat is een aandeel? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=95wJbKPI9po.
Wikifin. (2021, mei 6). Wat is een beleggingsfonds? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=7AMCLmfGkQE.
Wikifin. (2021, mei 6). Welke soort spaarrekening kiezen? [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=IDeeP51wBxE.
Woordenlijst. (2024, September 25). Wikifin. https://www.wikifin.be/nl/woordenlijst.
