LEZEN DOORHEEN DE BLINDE VLEKKEN DANKZIJ LETTERS DIE ZICH AANPASSEN AAN JE OGEN
Zicht is een van de meest fundamentele en kostbare aspecten van het dagelijks leven. We gebruiken het om onze geliefden te zien, ons te oriënteren, van de natuur te genieten, en cruciaal, om te lezen. Lezen is onze toegangspoort tot kennis, informatie en ontsnapping of ontspanning. Stel je nu voor dat je je favoriete boek openslaat en de tekst begint te trillen en te vervormen, totdat de woorden in het midden verdwijnen achter blinde vlekken. Je wrijft in je ogen, verandert je blik, gebruikt oogdruppels, maar de vlekken blijven. Dan volgt de harde realisatie in de spreekkamer van de oogarts waarin de diagnose leefstijdsgebonden maculadegeneratie (AMD) wordt gesteld, een aandoening die het centrale zicht onherroepelijk aantast. Degeneratief vermindert je visuele vermogen om te lezen. Dit scenario is voor jou misschien denkbeeldig, maar het is de dagelijkse realiteit voor 200 miljoen mensen wereldwijd. Binnen vijftien jaar zal dit aantal naar verwachting oplopen tot 300 miljoen. AMD is geen uitzondering meer, het is een alledaagse, groeiende werkelijkheid.
Figuur 1: Blinde vlekken in het centrale zicht. Hutama (2025)
Ik kwam niet als buitenstaander bij dit onderwerp terecht. Sinds mijn vierde leef ik met zware bijziendheid. Hoewel mijn aandoening heel anders is dan AMD, heeft het me intens bewust gemaakt van de kwetsbaarheid van ons zicht. Die persoonlijke ervaring was de vonk voor mijn masterproef ‘ReSight’. Ik wilde onderzoeken hoe typografie het lezen kan heruitvinden wanneer het centrale zicht wegvalt. De centrale vraag die me dreef was: ‘Wat als typografie zich zelf zou kunnen aanpassen aan de ogen’.
Een dubbele interventie als idee achter Resight
De meeste hulpmiddelen voor AMD steunen nog steeds op uitvergroting: grotere letters, hoger contrast, ingezoomde schermen. Dit biedt een beperkte oplossing, maar zodra je beperkt bent tot het zien van slechts twee woorden tegelijk, verdampt het natuurlijke leesritme en het genot van die vlotheid. Mijn aanpak, ReSight, bestaat uit twee innovatieve onderdelen. Het eerste is Locus Serif, een lettertype dat speciaal werd ontworpen voor lezen met het perifere zicht, het zogenaamde zijzicht, waarmee gedoelt wordt op wat je waarneemt aan de zijkanten, boven- en onderkant van je blik zonder je hoofd te bewegen (zie figuur 2). Het tweede is een slimme leesinterface die de tekst horizontaal laat scrollen, verankerd aan de plek die lezers met AMD gebruiken: de zogenaamde preferred retinal locus (PRL). Deze zogenoemde PRL is dat deel van het perifere zicht waar men nog het best kan zien. Lezen met behulp van de PRL (ook wel de excentrische kijktechniek genoemd) maakt deel uit van de revalidatiemethoden voor het zicht die in dit ontwerpproject mee worden opgenomen . Deze therapieën richten zich erop het resterende zicht zo goed mogelijk te benutten, en in sommige gevallen zelfs te verbeteren.
Figuur 2: Gezichtsveld van één oog, met de verschillende hoekbereiken (fovea, parafovea, perifovea en perifere zone) en hun overeenkomstige niveaus van gezichtsscherpte. Hutama (2025)
Locus Serif, een variabel lettertype voor het perifere zicht
Locus Serif is dynamisch en variabel, wat betekent dat het zich automatisch kan afstemmen op de persoonlijke behoeften van de AMD-lezer. Het ontwerp heeft twee instelbare 'assen' die de herkenbaarheid van letters in de periferie versterken. 1/ Letterbreedte: Bredere letters zijn beter herkenbaar in het perifere zicht, omdat ze crowding (het in elkaar overlopen van letters) verminderen. 2/ Seriflengte: De kleine 'streepjes' onder en boven aan letters (serifs) zijn korter. Dit voorkomt dat details versmelten met naburige letters, terwijl ze toch genoeg ritme behouden om woorden als geheel leesbaar te maken. Andere ontwerpkeuzes zoals een relatief grote x-hoogte en een gemiddelde lijndikte volgen hetzelfde, onderzoeksgestuurde principe om het verwerken van letters in het perifere zicht te optimaliseren. Smal waar het zicht nog scherp is, breder waar het wazig wordt.
Figuur 3: Anatomie van typografie (de aangehaalde onderdelen zijn gemarkeerd in geel). Coles (2012)
De literatuur is duidelijk: het perifere zicht verkleint de perceptual span (het aantal letters dat we tegelijk kunnen verwerken) en dwingt tot extra, onhandige oogbewegingen (saccades).
Een interface om te lezen zonder oogbewegingen
Typografie alleen is niet genoeg. Vlot lezen hangt ook af van oogbewegingen. Bij AMD raakt dit proces verstoord. Lezers moeten leren een ander deel van het netvlies te gebruiken. De ReSight-interface ondersteunt deze noodzakelijke revalidatie. In plaats van volledige paragrafen, toont ze telkens één regel tekst, die horizontaal over het scherm schuift. Deze regel wordt verankerd aan de PRL die de lezer zelf instelt. De tekst beweegt, de ogen blijven stil. Door revalidatiestrategieën te combineren met typografisch ontwerp, transformeert dit project training naar een vloeiende, doorlopende leesomgeving, in plaats van een gefragmenteerde.
Typografie is meer dan esthetiek
Ik ben geen medisch onderzoeker, maar een ontwerpend onderzoeker bij READSEARCH, gedreven door de overtuiging dat typografie functionele architectuur is. De verhoudingen, spatiëring en het ritme van letters hebben een directe impact op hoe snel we kunnen lezen. Voor wie helder ziet, zijn die nuances klein. Voor wie strijdt tegen de mist van AMD, beslissen ze of iemand vlot blijft lezen of de handdoek in de ring gooit. ReSight is een dubbele interventie waarin herkenning op letterniveau en het leesproces op verwerkingsniveau ondersteund wordt.
Vooruitblik
De volgende stappen zijn concreet. ReSight kan verder worden getest en verfijnd met oogbewegingsregistratie en zelfs machine learning, om de interface nog preciezer aan te passen aan de individuele noden. Uiteindelijk moet dit leiden tot een applicatie die mensen met AMD echt de leeshonger teruggeeft.
Toen ik dit project begon, stelde ik mezelf een eenvoudige maar radicale vraag: kan typografie zelf een krachtig toegankelijkheidstool worden? ReSight is mijn eerste, hoopvolle antwoord. Het lost niet alle leesproblemen voor AMD-lezers op, maar het wil ze wel significant verlichten. Voor mij is Resight ook persoonlijk omdat het voorkomt uit mijn eigen ervaring met slechtziendheid. Mijn bijziendheid heeft me er altijd aan herinnerd dat lezen geen vanzelfsprekendheid is, maar soms een voorrecht. Of zoals Harper Lee het schreef: “Until I feared I would lose it, I never loved to read. One does not love breathing.”
Bibliografie
Akthar, F., Harvey, H., Subramanian, A., Liversedge, S., & Walker, R. (2021). A comparison of reading, in people with simulated and actual central vision loss, with static text, horizontally scrolling text, and rapid serial visual presentation. Journal of Vision, 21(12), 5. https://doi.org/10.1167/jov.21.12.5
Ambati, J., & Fowler, Benjamin J. (2012). Mechanisms of Age-Related Macular Degeneration. Neuron, 75(1), 26–39. https://doi.org/10.1016/j.neuron.2012.06.018
Andersen, G. J. (2012). Aging and vision: changes in function and performance from optics to perception. Wiley Interdisciplinary Reviews: Cognitive Science, 3(3), 403–410. https://doi.org/10.1002/wcs.1167
Arditi, A., Cagenello, R., & Jacobs, B. (1995). Letter Strokewidth, Spacing, and Legibility. Vision Science and Its Applications, 1. https://doi.org/10.1364/vsia.1995.tuc1
Astle, A. T., Blighe, A. J., Webb, B. S., & McGraw, P. V. (2015). The effect of normal aging and age-related macular degeneration on perceptual learning. Journal of Vision, 15(10), 16. https://doi.org/10.1167/15.10.16
Bachfischer, G., & Robertson, T. (2005). From Movable Type to Moving Type-Evolution in technological mediated Typography. AUC Academic and Developers Conference; Citeseer. https://www.academia.edu/23957724/From_Movable_Type_to_Moving_Type_Evolution_in_technological_mediated_Typography
Beier, S. (2012). Reading letters : designing for legibility. Bis.
Beier, S. and Dyson, M. C. (2014) The influence of serifs on 'h' and 'i': useful knowledge from design led scientific research. Visible Language, 47 (3). pp. 7495. ISSN 00222224. http://centaur.reading.ac.uk/38656/
Beier, S. (2023). Typeface Legibility and Low-vision Readers | Sofie Beier | ATypI 2023 Paris. YouTube; ATypI. https://www.youtube.com/watch?v=qWSZNMVbx0g
Beier, S., Oderkerk, C. A. T., Bay, B., & Larsen, M. (2021). Increased letter spacing and greater letter width improve reading acuity in low vision readers. Information Design Journal, 26(1). https://doi.org/10.1075/idj.19033.bei
Beier, S., & Oderkerk, C. A. T. (2019). Smaller visual angles show greater benefit of letter boldness than larger visual angles. Acta Psychologica, 199, 102904. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2019.102904
Beier, S., & Oderkerk, C. A. T. (2021). The effect of age and font on reading ability. Visible Language, 53(3). https://doi.org/10.34314/vl.v53i3.4654
Bernard, J.-B., Aguilar, C., & Castet, E. (2016). A New Font, Specifically Designed for Peripheral Vision, Improves Peripheral Letter and Word Recognition, but Not Eye-Mediated Reading Performance. PLOS ONE, 11(4), e0152506. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0152506
Bessemans, A. (2016). Matilda: a typeface for children with low vision. WORLD SCIENTIFIC EBooks, 19–36. https://doi.org/10.1142/9789814759540_0002
Bessemans, A., Renckens, M., Bormans, K., Nuyts, E., & Larson, K. (2019). Visual Prosody Supports Reading Aloud Expressively. Visible Language, 53(3). https://doi.org/10.34314/vl.v53i3.4653
Bessemans, A. (2022). Academic Research Into Typographic Design at the Beginning of a New Era. Visible Language, 56(2), 84–95. https://journals.uc.edu/index.php/vl/article/view/6057
Bouma, H. (1971). Visual recognition of isolated lower-case letters. Vision Research, 11(5), 459–474. https://doi.org/10.1016/0042-6989(71)90087-3
Bourne, R. R. A., Jonas, J. B., Flaxman, S. R., Keeffe, J., Leasher, J., Naidoo, K., Parodi, M. B., Pesudovs, K., Price, H., White, R. A., Wong, T. Y., Resnikoff, S., & Taylor, H. R. (2014). Prevalence and causes of vision loss in high-income countries and in Eastern and Central Europe: 1990–2010. British Journal of Ophthalmology, 98(5), 629–638. https://doi.org/10.1136/bjophthalmol-2013-304033
Bragg, D., Shiri Azenkot, Larson, K., Bessemans, A., & Adam Tauman Kalai. (2017). Designing and Evaluating Livefonts. User Interface Software and Technology. https://doi.org/10.1145/3126594.3126660
Buettner, M., Krischer, C. C., & Meissen, R. (1985). Characterization of gliding text as a reading stimulus. Bulletin of the Psychonomic Society, 23(6), 479–482. https://doi.org/10.3758/bf03329859
Bullimore, M. A., & Bailey, I. L. (1995). Eye movements and reading in age-related maculopathy. Ophthalmic and Physiological Optics, 10(3), 314. https://doi.org/10.1016/0275-5408(90)90035-w
Cai, T., Wallace, S., Rezvanian, T., Dobres, J., Kerr, B., Berlow, S., Huang, J., Sawyer, B. D., & Bylinskii, Z. (2022). Personalized Font Recommendations: Combining ML and Typographic Guidelines to Optimize Readability. Designing Interactive Systems Conference. https://doi.org/10.1145/3532106.3533457
Cajar, A., Engbert, R., & Laubrock, J. (2020). How spatial frequencies and color drive object search in real-world scenes: A new eye-movement corpus. Journal of Vision, 20(7), 8. https://doi.org/10.1167/jov.20.7.8
Chatard, H., Tepenier, L., Beydoun, T., Offret, O., Salah, S., Bucci, M. P., Mohand-Said, S., & Bucci, M. P. (2019). Effect of Saccadic Movements and Visual-Attentional Training on Reading Task in Age-Related Macular Degeneration Subject. Journal of Surgery; Gavin Publishers. https://www.gavinpublishers.com/article/view/effect-of-saccadic-movements-and-visual-attentional-training-on-reading-task-in-age-related-macular-degeneration-subject
Cheong, A. M. Y., Legge, G. E., Lawrence, M. G., Cheung, S.-H., & Ruff, M. A. (2007). Relationship between slow visual processing and reading speed in people with macular degeneration. Vision Research, 47(23), 2943–2955. https://doi.org/10.1016/j.visres.2007.07.010
Cheung, S.-H., & Legge, G. E. (2005). Functional and cortical adaptations to central vision loss. Visual Neuroscience, 22(2), 187–201. https://doi.org/10.1017/S0952523805222071
Chung, S. (2024, May 5). ARVO 2024: Understanding the reading problem for patients with central vision loss. Modern Retina. https://www.modernretina.com/view/arvo-2024-understanding-the-reading-problem-for-patients-with-central-vision-loss
Chung, S. T. L. (2010). Enhancing Visual Performance for People with Central Vision Loss. Optometry and Vision Science, 87(4), 276–284. https://doi.org/10.1097/opx.0b013e3181c91347
Chung, S. T. L. (2011). Improving Reading Speed for People with Central Vision Loss through Perceptual Learning. Investigative Opthalmology & Visual Science, 52(2), 1164. https://doi.org/10.1167/iovs.10-6034
Chung, S. T. L. (2021). Training to improve temporal processing of letters benefits reading speed for people with central vision loss. Journal of Vision, 21(1), 14. https://doi.org/10.1167/jov.21.1.14
Chung, S. T. L., & Tjan, B. S. (2009). Spatial-frequency and contrast properties of reading in central and peripheral vision. Journal of Vision, 9(9), 16–16. https://doi.org/10.1167/9.9.16
Chung, S., & Legge, G. E. (2025). Is the Normal Periphery in Young Adults a Good Model for Reading in the Presence of Central Vision Loss? Investigative Ophthalmology & Visual Science, 66(2), 62–62. https://doi.org/10.1167/iovs.66.2.62
Cooreman, B., & Beier, S. (2024). A Theory of Visual Attention Based Assessment of Font Style: How important is x-height for font legibility?. Poster session presented at Society for the Scientific Study of Reading: Annual Conference, Copenhagen, Denmark.
Crossland, M. D., Engel, S. A., & Legge, G. E. (2011). THE PREFERRED RETINAL LOCUS IN MACULAR DISEASE. Retina, 31(10), 2109–2114. https://doi.org/10.1097/iae.0b013e31820d3fba
Delhaene, S., & WISE Channel. (2013). How the Brain Learns to Read - Prof. Stanislas Dehaene [YouTube Video]. In YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=25GI3-kiLdo
Deng, Y., Qiao, L., Du, M., Qu, C., Wan, L., Li, J., & Huang, L. (2021). Age-related macular degeneration: Epidemiology, genetics, pathophysiology, diagnosis, and targeted therapy. Genes & Diseases, 9(1). https://doi.org/10.1016/j.gendis.2021.02.009
Dickinson, C., Subramanian, A., & Harper, R. A. (2016). Evaluating the Effectiveness of an Established Community-Based Eccentric Viewing Rehabilitation Training Model—the EValuation Study. Investigative Opthalmology & Visual Science, 57(8), 3640. https://doi.org/10.1167/iovs.15-18458
Dyson, M. C. (2016). Perspectives on legibility. Legible-Typography.com. https://legible-typography.com/en/3-perspectives-on-legibility
Dyson, M. C., & Suen, C. Y. (2016). Digital Fonts and Reading. World Scientific.
Faverio, M., & Perrin, A. (2022, January 6). Three-in-ten Americans now read e-books. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/01/06/three-in-ten-americans-now-read-e-books/
Feng, H. L., Roth, D. B., Fine, H. F., Prenner, J. L., Modi, K. K., & Feuer, W. J. (2017). The Impact of Electronic Reading Devices on Reading Speed and Comfort in Patients with Decreased Vision. Journal of Ophthalmology, 2017, 1–4. https://doi.org/10.1155/2017/3584706
Fine, E. M., & Peli, E. (1995). Scrolled and rapid serial visual presentation texts are read at similar rates by the visually impaired. JOSA A, 12(10), 2286–2292. https://doi.org/10.1364/JOSAA.12.002286
Fine, S. L., Berger, J. W., Maguire, M. G., & Ho, A. C. (2000). Age-Related Macular Degeneration. New England Journal of Medicine, 342(7), 483–492. https://doi.org/10.1056/nejm200002173420707
Finger, R. P., Fenwick, E., Marella, M., Dirani, M., Holz, F. G., Chiang, P. P.-C., & Lamoureux, E. L. (2011). The Impact of Vision Impairment on Vision-Specific Quality of Life in Germany. Investigative Opthalmology & Visual Science, 52(6), 3613. https://doi.org/10.1167/iovs.10-7127
G. Pelli, D., & A. Tillman, K. (2007). Parts, Wholes, and Context in Reading: A Triple Dissociation. PLoS ONE, 2(8). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0000680
Gaffney, A. J., Margrain, T. H., Bunce, C. V., & Binns, A. M. (2014). How effective is eccentric viewing training? A systematic literature review. Ophthalmic and Physiological Optics, 34(4), 427–437. https://doi.org/10.1111/opo.12132
Gibson, E. J. (1963). Perceptual Learning. Annual Review of Psychology, 14(1), 29–56. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.14.020163.000333
Gill, K., Mao, A., Powell, A. M., & Sheidow, T. (2013). Digital reader vs print media: the role of digital technology in reading accuracy in age-related macular degeneration. Eye, 27(5), 639–643. https://doi.org/10.1038/eye.2013.14
Gold, J. I., & Watanabe, T. (2010). Perceptual learning. Current Biology, 20(2), R46–R48. https://doi.org/10.1016/j.cub.2009.10.066
Goldstein, J. E., Jackson, M. L., Fox, S. M., Deremeik, J. T., & Massof, R. W. (2015). Clinically Meaningful Rehabilitation Outcomes of Low Vision Patients Served by Outpatient Clinical Centers. JAMA Ophthalmology, 133(7), 762. https://doi.org/10.1001/jamaophthalmol.2015.0693
Hamade, N., Hodge, W. G., Rakibuz-Zaman, M., & Malvankar-Mehta, M. S. (2016a). The Effects of Low-Vision Rehabilitation on Reading Speed and Depression in Age Related Macular Degeneration: A Meta-Analysis. PLOS ONE, 11(7), e0159254. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0159254
Hamade, N., Hodge, W. G., Rakibuz-Zaman, M., & Malvankar-Mehta, M. S. (2016b). The Effects of Low-Vision Rehabilitation on Reading Speed and Depression in Age Related Macular Degeneration: A Meta-Analysis. PLOS ONE, 11(7), e0159254. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0159254
Harvey, H., & Walker, R. (2014). Reading with peripheral vision: A comparison of reading dynamic scrolling and static text with a simulated central scotoma. Vision Research, 98, 54–60. https://doi.org/10.1016/j.visres.2014.03.009
Hong, S. P., Park, H., Kwon, J.-S., & Yoo, E. (2014). Effectiveness of eccentric viewing training for daily visual activities for individuals with age-related macular degeneration: a systematic review and meta-analysis. NeuroRehabilitation, 34(3), 587–595. https://doi.org/10.3233/NRE-141055
Houston, K. (2015). Shady characters : ampersands, interrobangs and other typographical curiosities. Penguin Books.
Hudson, J. (2016, September 14). Introducing OpenType Variable Fonts. Medium. https://medium.com/variable-fonts/https-medium-com-tiro-introducing-opentype-variable-fonts-12ba6cd2369
Kelly, N., Vukicevic, M., & Koklanis, K. (2023). Effectiveness of visual and acoustic biofeedback eccentric viewing training in conjunction with home exercises on visual function: a retrospective observational review. Strabismus, 1–11. https://doi.org/10.1080/09273972.2023.2172435
Kuraitytė, M. (2022). Tracking Kinetic Typography: A comparative analysis between eye movements in kinetic typography and serial presentation. Universidade de Lisboa Faculdade de Belas-Artes.
Labo Société Numérique . (2022, April 22). The number of readers of digital books has doubled in five years - Labo. Gouv.fr. https://labo.societenumerique.gouv.fr/en/articles/the-number-of-digital-book-readers-doubled-in-five-years/
Larson, K. (2004). The science of word recognition. Eye Magazine; Eye. https://www.eyemagazine.com/opinion/article/the-science-of-word-recognition
Legge and Researchers Identify Critical Character Count for Text Reading on Digital Displays. (2020, November 19). College of Liberal Arts. https://cla.umn.edu/psychology/news-events/story/legge-and-researchers-identify-critical-character-count-text-reading-digital-displays
Legge, G. E. (2016). Reading Digital with Low Vision. Visible Language, 50(2), 102. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5726769/
Legge, G. E., & Chung, S. T. L. (2016). Low Vision and Plasticity: Implications for Rehabilitation. Annual Review of Vision Science, 2(1), 321–343. https://doi.org/10.1146/annurev-vision-111815-114344
Legge, G. E., Pelli, D. G., Rubin, G. S., & Schleske, M. M. (1985). Psychophysics of reading—I. Normal vision. Vision Research, 25(2), 239–252. https://doi.org/10.1016/0042-6989(85)90117-8
Legge, G. E., Rubin, G. S., Pelli, D. G., & Schleske, M. M. (1985). Psychophysics of reading—II. Low vision. Vision Research, 25(2), 253–265. https://doi.org/10.1016/0042-6989(85)90118-x
Lin, R. (2022, November 15). Evaluating Visual Quality in AMD. Reviewofoptometry.com. https://www.reviewofoptometry.com/article/evaluating-visual-quality-in-amd
Markowitz, S. N. (2016). State-of-the-art: low vision rehabilitation. Canadian Journal of Ophthalmology, 51(2), 59–66. https://doi.org/10.1016/j.jcjo.2015.11.002
Minakata, K., & Beier, S. (2021). The effect of font width on eye movements during reading. Applied Ergonomics, 97, 103523. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2021.103523
Minakata, K., & Beier, S. (2022). The dispute about sans serif versus serif fonts: An interaction between the variables of serif and stroke contrast. Acta Psychologica, 228, 103623. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2022.103623
Mitchell, J., & Bradley, C. (2006). Quality of life in age-related macular degeneration: a review of the literature. Health and Quality of Life Outcomes, 4(1). https://doi.org/10.1186/1477-7525-4-97
Mitchell, P., Liew, G., Gopinath, B., & Wong, T. Y. (2018). Age-related macular degeneration. The Lancet, 392(10153), 1147–1159. https://doi.org/10.1016/s0140-6736(18)31550-2
Oderkerk, C. A. T., & Beier, S. (2021). Fonts of wider letter shapes improve letter recognition in parafovea and periphery. Ergonomics, 65(5), 1–9. https://doi.org/10.1080/00140139.2021.1991001
Owsley, C. (2016). Vision and Aging. Annual Review of Vision Science, 2(1), 255–271. https://doi.org/10.1146/annurev-vision-111815-114550
Palmén, H., Gilbert, M. D., & Crossland, D. S. (2023). How bold can we be? The impact of adjusting font grade on readability in light and dark polarities. CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. https://doi.org/10.1145/3544548.3581552
Palmer, S., Logan, D., Nabili, S., & Dutton, G. N. (2009). Effective rehabilitation of reading by training in the technique of eccentric viewing: evaluation of a 4-year programme of service delivery. British Journal of Ophthalmology, 94(4), 494–497. https://doi.org/10.1136/bjo.2008.152231
Pardo, O. (2023). The Ergonomy of Type. Royal Danish Academy.
Peyrin, C., Ramanoël, S., Roux-Sibilon, A., Chokron, S., & Hera, R. (2017). Scene perception in age-related macular degeneration: Effect of spatial frequencies and contrast in residual vision. Vision Research, 130, 36–47. https://doi.org/10.1016/j.visres.2016.11.004
Plank, T., Rosengarth, K., Schmalhofer, C., Goldhacker, M., Brandl-Rühle, S., & Greenlee, M. W. (2014). Perceptual learning in patients with macular degeneration. Frontiers in Psychology, 5. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.01189
Ramírez Estudillo, J. A., León Higuera, M. I., Rojas Juárez, S., Ordaz Vera, M. de L., Pablo Santana, Y., & Celis Suazo, B. (2017). Visual rehabilitation via microperimetry in patients with geographic atrophy: a pilot study. International Journal of Retina and Vitreous, 3, 21. https://doi.org/10.1186/s40942-017-0071-1
Ransom, M., & Goldstone, R. L. (2024). Perceptual Learning. MIT Press EBooks. https://doi.org/10.21428/e2759450.4481de80
Richards, E., Bennett, P. J., & Sekuler, A. B. (2006). Age related differences in learning with the useful field of view. Vision Research, 46(25), 4217–4231. https://doi.org/10.1016/j.visres.2006.08.011
Rubin, G. S., Crossland, M. D., Dunbar, H., Brown, G. M., Bledi Petriti, Roche, H., Sirrell, S. V., Kavitha Thayaparan Broom, & Hamilton, R. (2023). Eccentric viewing training for age-related macular disease: Results of a randomised controlled trial (the EFFECT study). Ophthalmology Science, 100422–100422. https://doi.org/10.1016/j.xops.2023.100422
Rubin, G. S., & Feely, M. (2009). The Role of Eye Movements During Reading in Patients with Age-Related Macular Degeneration (AMD). Neuro-Ophthalmology, 33(3), 120–126. https://doi.org/10.1080/01658100902998732
Rubin, G. S., & Turano, K. (1994). Low vision reading with sequential word presentation. Vision Research, 34(13), 1723–1733. https://doi.org/10.1016/0042-6989(94)90129-5
Russell-Minda, E., Jutai, J. W., Strong, J. G., Campbell, K. A., Gold, D., Pretty, L., & Wilmot, L. (2007). The Legibility of Typefaces for Readers with Low Vision: A Research Review. Journal of Visual Impairment & Blindness, 101(7), 402–415. https://doi.org/10.1177/0145482x0710100703
Sabel, B. (2019, May 31). Reading when suffering Age-related Macular Degeneration: New Exercise. Savir-Center. https://savir-center.com/en/reading-when-suffering-age-related-macular-degeneration-new-exercise/
Saenger, P. (1994). Space Between Words: The Origins of Silent Reading. Stanford University Press.
Samara, T. (2008). Letterforms. Rockport Publishers.
Seiple, W., Szlyk, J. P., McMahon, T., Pulido, J., & Fishman, G. A. (2005). Eye-Movement Training for Reading in Patients with Age-Related Macular Degeneration. Investigative Opthalmology & Visual Science, 46(8), 2886. https://doi.org/10.1167/iovs.04-1296
Smallfield, S., & Kaldenberg, J. (2020). Occupational Therapy Interventions for Older Adults With Low Vision. American Journal of Occupational Therapy, 74(2), 7402395010p1. https://doi.org/10.5014/ajot.2020.742004
Stahl, A. (2020). The Diagnosis and Treatment of age-related Macular Degeneration. Deutsches Aerzteblatt Online, 117(29-30), 513–520. https://doi.org/10.3238/arztebl.2020.0513
Stelmack, J. (2019). Strategies to help reading for the AMD patient with central scotomas. Aoa.org; American Optometric Association. https://www.aoa.org/news/clinical-eye-care/public-health/reading-for-the-amd-patient
Swenor, B. K., & Ehrlich, J. R. (2021). Ageing and vision loss: looking to the future. The Lancet Global Health, 9(4), e385–e386. https://doi.org/10.1016/s2214-109x(21)00031-0
Taipale, J., Mikhailova, A., Ojamo, M., Nättinen, J., Väätäinen, S., Gissler, M., Koskinen, S., Rissanen, H., Sainio, P., & Uusitalo, H. (2019). Low vision status and declining vision decrease Health-Related Quality of Life: Results from a nationwide 11-year follow-up study. Quality of Life Research, 28(12), 3225–3236. https://doi.org/10.1007/s11136-019-02260-3
Tarita-Nistor, L., Gonza´lez, E. G., Mandelcorn, M. S., Lillakas, L., & Steinbach, M. J. (2009). Fixation Stability, Fixation Location, and Visual Acuity after Successful Macular Hole Surgery. Investigative Opthalmology & Visual Science, 50(1), 84. https://doi.org/10.1167/iovs.08-2342
Unger, G. (2018). Theory of type design. Nai010.
van Nispen, R. M., Virgili, G., Hoeben, M., Langelaan, M., Klevering, J., Keunen, J. E., & van Rens, G. H. (2020). Low vision rehabilitation for better quality of life in visually impaired adults. Cochrane Database of Systematic Reviews, 1. https://doi.org/10.1002/14651858.cd006543.pub2
Venkataraman, A. P., Lewis, P., Unsbo, P., & Lundström, L. (2017). Peripheral resolution and contrast sensitivity: Effects of stimulus drift. Vision Research, 133, 145–149. https://doi.org/10.1016/j.visres.2017.02.002
Verghese, P., Vullings, C., & Shanidze, N. (2021). Eye Movements in Macular Degeneration. Annual Review of Vision Science, 7(1), 773–791. https://doi.org/10.1146/annurev-vision-100119-125555
von Ompteda, K. (2022). The Influence of Stroke Width on Legibility for Low Vision Adults: Integrating Scientific & Design Knowledge on Typeface Boldness. Royal College of Art.
Walker, R., Bryan, L., Harvey, H., Riazi, A., & Anderson, S. J. (2016). The value of Tablets as reading aids for individuals with central visual field loss: an evaluation of eccentric reading with static and scrolling text. Ophthalmic and Physiological Optics, 36(4), 459–464. https://doi.org/10.1111/opo.12296
Waugh, N., Loveman, E., Colquitt, J., Royle, P., Yeong, J. L., Hoad, G., & Lois, N. (2018). Introduction to age-related macular degeneration. In www.ncbi.nlm.nih.gov. NIHR Journals Library. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500483/
Wong, W. L., Su, X., Li, X., Cheung, C. M. G., Klein, R., Cheng, C.-Y., & Wong, T. Y. (2014). Global prevalence of age-related macular degeneration and disease burden projection for 2020 and 2040: a systematic review and meta-analysis. The Lancet Global Health, 2(2), e106–e116. https://doi.org/10.1016/s2214-109x(13)70145-1
World Health Organization. (2024, October 1). Ageing and Health. World Health Organization. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health
Xiong, Y.-Z., Lorsung, E. A., Mansfield, J. S., Bigelow, C., & Legge, G. E. (2018). Fonts Designed for Macular Degeneration: Impact on Reading. Investigative Opthalmology & Visual Science, 59(10), 4182. https://doi.org/10.1167/iovs.18-24334
Yu, D. (2022). Training peripheral vision to read: Using stimulus exposure and identity priming. Frontiers in Neuroscience, 16. https://doi.org/10.3389/fnins.2022.916447
Yu, H., & Kwon, M. (2023). Altered Eye Movements During Reading With Simulated Central and Peripheral Visual Field Defects. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 64(13), 21–21. https://doi.org/10.1167/iovs.64.13.21
