Kinderen als content: Wat delen ouders online?
Een schattige babyfoto, een peuter die jarig is, een gezin op vakantie. Voor veel ouders lijkt het vanzelfsprekend om zulke momenten te delen op sociale media. Maar wat delen ouders precies, en brengt dat delen ook risico’s met zich mee? Om beter te begrijpen wat ouders precies delen en hoe bewust ze omgaan met de privacy van hun kinderen, analyseerde Nena Huybrechts Instagram posts voor haar masterthesis die ze uitvoerde in het kader van de opleiding communicatiewetenschappen aan de universiteit van Antwerpen.
Sharenting onder de loep: betekenis en soorten inhoud
Sharenting is intussen een alledaags fenomeen. Een groot deel van de ouders die sociale media gebruikt, heeft al eens foto’s of video’s van hun kinderen gedeeld. De term verwijst naar de praktijk waarbij ouders, verzorgers of familieleden informatie over minderjarige kinderen online plaatsen meestal op online platformen zoals Facebook en Instagram.
In de meeste gevallen gaat het om beelden uit het dagelijkse leven: spelende kinderen in de tuin of een foto met mama of papa. Daarnaast delen ouders vaak foto’s van bijzondere gelegenheden zoals verjaardagen, eerste stapjes of uitstapjes met het gezin.
Likes, liefde en erkenning: de drijfveren achter sharenting
De voornaamste reden waarom ouders aan sharenting doen, is om vrienden en familie op de hoogte te houden van het leven van hun kind. Door foto’s en verhalen te delen, voelen ze zich verbonden met hun omgeving en ontvangen ze vaak positieve reacties en bemoedigende feedback. Dat zorgt voor een gevoel van steun en erkenning, zeker bij jonge ouders die soms met onzekerheid of een gevoel van isolatie kampen. Daarnaast gebruiken veel ouders sociale media als bron van advies en inspiratie: ze zoeken erkenning, delen ervaringen en krijgen tips van andere ouders. Het online plaatsen van foto’s waarop kinderen lachen, spelen of iets nieuws leren, is voor velen ook een manier om te tonen dat ze betrokken en trotse ouders zijn.
Toch kiezen sommige ouders bewust voor de omgekeerde strategie. Zij delen geen of nauwelijks informatie over hun kinderen, uit bezorgdheid voor hun privacy. Ze willen vermijden dat onbekenden misbruik maken van persoonlijke beelden of gegevens van hun kinderen.
De keerzijde van die schattige foto
Hoewel de meeste ouders vooral positieve foto’s delen van hun kinderen, blijkt dat ongeveer één op drie ouders risicovolle inhoud plaatst. In de meeste gevallen gaat het om identificeerbare informatie, zoals de naam, leeftijd of verjaardag van het kind, waardoor hun privacy in het gedrang komt. Daarnaast posten ouders ook beelden die gevoelig of kwetsbaar kunnen zijn: baby’s in bad, peuters enkel in een pamper, of kinderen die huilen of boos kijken. Wat voor ouders een grappig of eerlijk moment lijkt, kan voor het kind later gênant of zelfs schadelijk zijn.
Mindful sharenting: wél delen, maar met grenzen
Toch zijn er ook ouders die zich bewust zijn van de risico’s en actief proberen de privacy van hun kinderen te beschermen. Uit het onderzoek is gebleken dat 28% van de ouders op deze manier omgaat met het delen van informatie over hun kinderen. Zij passen zogenaamde mindful sharenting-technieken toe: manieren om wél beelden te delen, maar met meer voorzichtigheid. Zo kiezen sommige ouders ervoor om hun kinderen niet volledig in beeld te brengen en enkel een deel te tonen, zoals een handje, voetje of de achterkant van het hoofd.
Anderen gebruiken accessoires zoals een zonnebril of hoedje om het gezicht deels te verbergen, of zetten digitale hulpmiddelen in door bijvoorbeeld een emoji of sticker over het gezicht te plaatsen. Op die manier proberen ze het evenwicht te bewaren tussen het delen van mooie momenten en het beschermen van hun kind tegen ongewenste blootstelling online.
Van onschuldige foto naar digitale voetafdruk
Wat begint als een onschuldige foto delen met familie en vrienden, kan onbedoeld een blijvende digitale voetafdruk creëren. Ouders zoeken online verbinding en erkenning, maar onbewust lopen ze het risico de privacy van hun kinderen te schenden en hen later in een kwetsbare positie te brengen. Een bewuste en doordachte aanpak, zoals bewust kiezen welke momenten gedeeld worden of het gezicht van het kind gedeeltelijk verbergen, kan helpen om mooie herinneringen wél te delen, maar zonder de persoonlijke grenzen van het kind te overschrijden. Zo kunnen ouders online aanwezig zijn, terwijl ze de veiligheid en privacy van hun kinderen beschermen.
Bibliografie
Adawiah, L. R., & Rachmawati, Y. (2021). Parenting program to protect children's privacy: The phenomenon of sharenting children on social media. Jurnal Pendidikan Usia Dini, 15(1), 162-180.
Autenrieth, U. (2018). Family photography in a networked age: Anti-sharenting as a reaction to risk assessment and behaviour adaption.
Auxier, B., Anderson, M., Perrin, A., & Turner, E. (2020). Parents’ attitudes—and experiences—related to digital technology. Pew Research Center.
Bare, C. (2020). The undisclosed dangers of parental sharing on social media: a content analysis of sharenting images on Instagram East Tennessee State University].
Blum-Ross, A., & Livingstone, S. (2020). “Sharenting,” parent blogging, and the boundaries of the digital self. In Self-(re) presentation now (pp. 70-85). Routledge.
Braun, H. I., Jackson, D. N., & Wiley, D. E. (2001). Socially desirable responding: The evolution of a construct. In The role of constructs in psychological and educational measurement (pp. 61-84). Routledge.
Brosch, A. (2016). When the child is born into the Internet: Sharenting as a growing trend among parents on Facebook.
Choi, G. Y., & Lewallen, J. (2018). “Say Instagram, kids!”: Examining sharenting and children's digital representations on Instagram. Howard Journal of Communications, 29(2), 144-164.
Conti, M. G., Del Parco, F., Pulcinelli, F. M., Mancino, E., Petrarca, L., Nenna, R., Di Mattia, G., Matera, L., La Regina, D. P., & Bonci, E. (2024). Sharenting: characteristics and awareness of parents publishing sensitive content of their children on online platforms. Italian Journal of Pediatrics, 50(1), 135.
Doğan Keskin, A., Kaytez, N., Damar, M., Elibol, F., & Aral, N. (2023). Sharenting syndrome: an appropriate use of social media? Healthcare,
Dost-Gözkan, A. (2022). Adolescent–parent relationships and youth well-being in Turkey. Child Development Perspectives, 16(3), 173-179.
Duggan, M., Lenhart, A., Lampe, C., & Ellison, N. B. (2015). Parents and social media. Pew Research Center, 16(1), 2.
Hoekstra, H., Jonker, T., & van der Veer, N. (2022). Nationale Social Media Onderzoek 2022.
Hofstede, G. (2011). Dimensionalizing cultures: The Hofstede model in context. Online readings in psychology and culture, 2(1), 8.
Holiday, S., Norman, M. S., & Densley, R. L. (2022). Sharenting and the extended self: Self-representation in parents’ Instagram presentations of their children. Popular communication, 20(1), 1-15.
Humphrey, A., & Bliuc, A.-M. (2021). Western individualism and the psychological wellbeing of young people: A systematic review of their associations. Youth, 2(1), 1-11.
Kartal, C., & Yücel, R. (2024). SHARENTING AND SOCIAL MEDIA: TURNING PARENTS’POSTS INTO MARKETING TOOLS. Public Administration and Law Review(4 (20)), 82-95.
Kumar, P., & Schoenebeck, S. (2015). The modern day baby book: Enacting good mothering and stewarding privacy on Facebook. Proceedings of the 18th ACM conference on computer supported cooperative work & social computing,
Laor, T. (2022). My social network: Group differences in frequency of use, active use, and interactive use on Facebook, Instagram and Twitter. Technology in Society, 68, 101922.
Lavorgna, A., Tartari, M., & Ugwudike, P. (2023). Criminogenic and harm-enabling features of social media platforms: The case of sharenting practices. European Journal of Criminology, 20(3), 1037-1060.
Lavorgna, A., Ugwudike, P., & Tartari, M. (2023). Online sharenting: Identifying existing vulnerabilities and demystifying media reported crime risks. Crime, Media, Culture, 19(4), 472-490.
Lazard, L., Capdevila, R., Dann, C., Locke, A., & Roper, S. (2019). Sharenting: Pride, affect and the day-to-day politics of digital mothering. Social and Personality Psychology Compass, 13(4), e12443.
Le Moignan, E., Lawson, S., Rowland, D. A., Mahoney, J., & Briggs, P. (2017). Has Instagram Fundamentally Altered the'Family Snapshot'? Proceedings of the 2017 CHI conference on human factors in computing systems,
Limniou, M., Ascroft, Y., & McLean, S. (2022). Differences between Facebook and Instagram usage in regard to problematic use and well-being. Journal of technology in behavioral science, 1-10.
Marasli, M., Suhendan, E., Yilmazturk, N. H., & Cok, F. (2016). Parents’ shares on social networking sites about their children: Sharenting. The Anthropologist, 24(2), 399-406.
Minkus, T., Liu, K., & Ross, K. W. (2015). Children seen but not heard: When parents compromise children's online privacy. Proceedings of the 24th international conference on World Wide Web,
Ní Bhroin, N., Dinh, T., Thiel, K., Lampert, C., Staksrud, E., & Ólafsson, K. (2022). The privacy paradox by proxy: Considering predictors of sharenting. Media and Communication, 10(1), 371-383.
Otero, P. (2017). Sharenting... should children’s lives be disclosed on social media. Arch Argent Pediatr, 115(5), 412-413.
Ranzini, G., Newlands, G., & Lutz, C. (2020). Sharenting, peer influence, and privacy concerns: A study on the Instagram-sharing behaviors of parents in the United Kingdom. Social Media+ Society, 6(4), 2056305120978376.
Romero-Rodríguez, J.-M., Kopecký, K., García-González, A., & Gómez-García, G. (2022). Sharing images or videos of minors online: Validation of the Sharenting Evaluation Scale (SES). Children and youth services review, 136, 106396.
Ruiz-Gómez, A. (2024). Commercial sharenting on Instagram: How parents build social capital and monetize baby accounts sharenting.
Sheldon, P., & Bryant, K. (2016). Instagram: Motives for its use and relationship to narcissism and contextual age. Computers in human Behavior, 58, 89-97.
Siibak, A., & Traks, K. (2019). The dark sides of sharenting. Catalan journal of communication & cultural studies, 11(1), 115-121.
Steinberg, S. B. (2016). Sharenting: Children's privacy in the age of social media. Emory Lj, 66, 839.
Tosuntaş, Ş. B., & Griffiths, M. D. (2024). Sharenting: A systematic review of the empirical literature. Journal of
Family Theory & Review, 16(3), 525-562.
Van den Abeele, E., Hudders, L., & Vanwesenbeeck, I. (2024). The (un) necessity of child portrayal in momfluencer content: exploring mothers’ perspectives on influencer sharenting through in-depth interviews. Information, Communication & Society, 1-21.
van Miltenburg, E. (2024). Werkboek inhoudsanalyse.
Verswijvel, K., Walrave, M., Hardies, K., & Heirman, W. (2019). Sharenting, is it a good or a bad thing? Understanding how adolescents think and feel about sharenting on social network sites. Children and youth services review, 104, 104401.
Wagner, A., & Gasche, L. A. (2018). Sharenting: Making decisions about other's privacy on social networking sites.
Walrave, M., Robbé, S., Staes, L., & Hallam, L. (2023). Mindful sharenting: how millennial parents balance between sharing and protecting. Frontiers in psychology, 14, 1171611.
Zimmermann, P., Mühling, L. E., Lichtenstein, L., & Iwanski, A. (2022). Still mother after all these years: Infants still prefer mothers over fathers (if they have the choice). Social Sciences, 11(2), 51.
