De invloed van Donald Trump op wapengeweld: meer schietpartijen in Republikeinse staten door lakse wapenwetten
Wapens zijn in de Verenigde Staten veel meer dan gebruiksvoorwerpen: ze zijn symbolen van vrijheid, zelfbeschikking en verzet tegen de overheid. Tegelijk staan ze symbool voor geweld en angst. Vooral in conservatieve staten zoals Alabama, waar wapenbezit diep in de cultuur verankerd is, botsen overtuigingen fel. Welke rol speelt president Donald Trump in dit debat?
Volgens Kristiaan Versluys, hoogleraar Amerikaanse cultuur (UGent), ligt de oorsprong van het wapenbezit diep in de Amerikaanse geschiedenis. “Het tweede amendement van 1791 gaf burgers het recht om milities te vormen tegen de Britse overheersing. Dat groeide uit tot een symbool van persoonlijke vrijheid. Voor veel Amerikanen maakt wapenbezit deel uit van hun identiteit.”
Hoewel het amendement oorspronkelijk verwees naar milities, hanteren conservatieven vandaag een veel bredere interpretatie. Het gevolg is dat de VS nu jaarlijks zo’n 600 massamoorden tellen – gemiddeld bijna twee per dag. “In geen enkel ander land zien we zulke cijfers”, aldus Versluys.
'Wapengek'
In Alabama zijn wapens alomtegenwoordig. Luke Moore (20), student aan Troy University, verdedigt ze fel. “Het is ons grondwettelijk recht. Mijn vader nam me mee op jacht; voor ons is dat een familietraditie. Wapens zijn niet het probleem, criminelen wel.”
Zijn medestudente Harrison Glackmeyer (21) ziet het anders. “Ik ken mensen die stierven door wapengeweld. De angst is reëel. Trump romantiseert wapens en schildert elke vorm van controle af als een aanval op vrijheid. Maar ondertussen kan bijna iedereen, ook wie psychische problemen heeft, een wapen kopen.”
Luke Moore en Harrison Glackmeyer. @Alicia Bens
De wapenlobby
Trump is al jaren een uitgesproken verdediger van wapenrechten. Hij verbindt migratie en criminaliteit met de nood aan wapens, hoewel cijfers van het Amerikaanse ministerie van Justitie tonen dat migranten minder vaak misdrijven plegen dan Amerikaanse burgers. Toch blijft de retoriek van Trump aanslaan bij zijn achterban.
Zijn nauwe band met de National Rifle Association (NRA) versterkt dat. De wapenlobby schonk in 2016 meer dan 30 miljoen dollar aan zijn campagne. “Trump betaalde die steun terug in macht en invloed”, zegt Versluys. Al is de NRA intussen verzwakt door corruptieschandalen en rechtszaken, hun gedachtegoed blijft invloedrijk.
Verdeeldheid
Tegelijk maakte Trump meermaals loze beloften. Na bloedige schietpartijen kondigde hij strengere achtergrondcontroles aan, maar trok die plannen in na druk van de NRA. Tijdens zijn campagne van 2024 beloofde hij zelfs de strengere regels van president Biden terug te draaien. Begin 2025 ging hij zo ver om ex-gedetineerden opnieuw wapenvergunningen toe te staan – terwijl hun stemrecht nog steeds beperkt blijft.
Een grote hinderpaal is de politieke verdeeldheid. Zelfs met brede steun raken strengere wetten vaak niet door het Congres.
Amerikakenner en journalist Bert De Vroey: “Zelfs wanneer er in beide kamers een meerderheid bestond, blokkeerden partijen elkaars voorstellen. Dat voedt de roep om een ‘sterke leider’ die doorpakt – een rol die Trump handig invult.”
Sociale ongelijkheid
Trump weet vooral de Amerikanen te bereiken die zich buitengesloten voelen. De kloof tussen rijk en arm is enorm: de onderste helft van de bevolking bezit slechts 3% van de nationale rijkdom, terwijl de rijkste 10% meer dan de helft in handen heeft. Versluys: “Die ongelijkheid voedt frustratie. Voor veel Republikeinse stemmers is een wapen een manier om zich te verzetten tegen een mogelijk corrupte overheid.”
Voor studenten als Harrison is die realiteit beklemmend. “Het voelt alsof ons land verlamd is. Trump verergert het probleem alleen maar. Wij verdienen beter dan een regering die blijft blunderen.”
Wapenrijke toekomst
Ondanks toenemende kritiek lijkt een snelle omkering onwaarschijnlijk. In sommige staten mogen zelfs leerkrachten wapens dragen na een korte training. De denkwijze van de wapenlobby blijft overeind: “De enige verdediging tegen een slechte man met een geweer is een goede man met een geweer.”
Zolang het tweede amendement zo breed wordt geïnterpreteerd, en zolang politici verdeeld blijven, zullen massamoorden de Verenigde Staten blijven teisteren. De vraag is niet of er een volgende komt – maar wanneer.
Alicia Bens
Bibliografie
About | Center for Gun Violence Solutions. (z.d.). Center For Gun Violence Solutions. https://publichealth.jhu.edu/center-for-gun-violence-solutions/about
About Gun Owners of America. (2024). Gun Owners Of America. https://www.gunowners.org/about-goa/
About NICS. (2020, 4 augustus). fbi.gov. https://www.fbi.gov/how-we-can-help-you/more-fbi-services-and-informati…
ABC News. (2024, 10 november). 2024 US presidential election results: Live Map. https://abcnews.go.com/Elections/2024-us-presidential-election-results-…
Andone, D. (2018, 26 februari). The warning signs almost everyone missed. CNN. https://edition.cnn.com/2018/02/25/us/nikolas-cruz-warning-signs/index…
Background Checks. (z.d.). Sandy Hook Promise. https://actionfund.sandyhookpromise.org/issues/end-mass-shootings/backg…
BBC News. (2023, 13 april). US gun control: What is the NRA and why is it so powerful? https://www.bbc.com/news/world-us-canada-35261394
Center for American Progress. (2021). Frequently Asked Questions About the “Charleston Loophole”. https://www.americanprogress.org/wp-content/uploads/sites/2/2021/02/Cha…
Chuck, E., Johnson, A., & Siemaszko, C. (2018, 14 februari). 17 killed in mass shooting at high school in Parkland, Florida. NBC News. https://www.nbcnews.com/news/us-news/police-respond-shooting-parkland-f…
CNN Editorial Research. (2013, 31 oktober). Virginia tech shootings fast Facts. CNN. https://edition.cnn.com/2013/10/31/us/virginia-tech-shootings-fast-fact…
Constitutional Amendments – Amendment 2 – “The Right to Keep and Bear Arms”. (z.d.). Ronald Reagan.
https://www.reaganlibrary.gov/constitutional-amendments-amendment-2-rig… arms#:~:text=%E2%80%9CA%20well%20regulated%20Militia%2C%20being,%2C%20shall%20not%20be%20infringed.%E2%80%9D
Cullen, D. (2024, 2 mei). It’s 25 years since Columbine. This is why I can’t leave the story behind. The Guardian. https://www.theguardian.com/us-news/2024/apr/20/its-25-years-since-colu…
De Greef, J. (2022, 25 mei). Waar komt fascinatie van Amerikanen voor vuurwapens vandaan en waarom is dat zo moeilijk te veranderen? vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/25/van-waar-komt-de-fascinatie-van…
Echoes of Columbine. (2019, 22 augustus). [Video]. fbi.gov. https://www.fbi.gov/video-repository/echoes-of-columbine-2019a.mp4/view
El-Bawab, N. (2024, 9 september). Could charging parents of shooters be a deterrent for gun violence? ABC News. https://abcnews.go.com/US/charging-parents-shooters-deterrent-gun-viole…
EenVandaag. (2022, June 3). In Amerika zijn schoolkinderen vaker slachtoffer van wapengeweld dan militairen en agenten samen.
https://eenvandaag.avrotros.nl/item/in-amerika-zijn-schoolkinderen-vake…
Everytown for Gun Safety Support Fund. (2024a, maart 1). How can we prevent gun violence in American schools? Everytown Research & Policy. https://everytownresearch.org/report/how-can-we-prevent-gun-violence-in…
Everytown for Gun Safety Support Fund. (2024, 25 november). Alabama. Everytown Research & Policy. https://everytownresearch.org/rankings/state/alabama/
Everytown.org. (2018). FATAL GAPS: HOW THE VIRGINIA TECH SHOOTING PROMPTED CHANGES IN STATE MENTAL HEALTH RECORDS REPORTING. https://everytownresearch.org/wp-content/uploads/sites/4/2020/08/FATAL-…
Everytown. Gun Owner Safety Training | Everytown. https://www.everytown.org/solutions/safety-training/
Giffords: Courage to Fight Gun Violence. (2024, 28 juni). Alabama Gun Laws: A complete guide | Giffords. GIFFORDS. https://giffords.org/lawcenter/gun-laws/states/alabama/
Guns in the Home: How to Keep Kids Safe. (z.d.). HealthyChildren.org. https://www.healthychildren.org/English/safety-prevention/at-home/Pages….
Gun ownership, by party affiliation U.S. 2022 | Statista. (2024, 5 juli). Statista. https://www.statista.com/statistics/249775/percentage-of-population-in-…
Grommen, S. (2022, 25 mei). Een eenzaat die afhaakte op school en plots foto’s van geweren postte: dit weten we al over de schutter in Uvalde. vrtnws.be. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/25/wat-weten-we-over-de-schutter-i…
Igielnik, R. (2024, 14 april). Rural and urban gun owners have different experiences, views on gun policy. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/short-reads/2017/07/10/rural-and-urban-gun-…
Jensen, A. E. (2024, September 5). Schoolshootings – Geschiedenis herhaalt zich in sneltreinvaart. Historia .
https://historianet.nl/maatschappij/geschiedenis-van-amerika/schoolshoo… -geschiedenis-herhaalt-zich-in-sneltreinvaart
Johnson, D. (1999, 28 april). TERROR IN LITTLETON: THE TEACHER; As They Mourn, They Are Left to Wonder. The New York Times. https://www.nytimes.com/1999/04/28/us/terror-in-littleton-the-teacher-a…
Klebold, S. (2016, November). My son was a Columbine shooter. This is my story [Video].TEDTalks.https://www.ted.com/talks/sue_klebold_my_son_was_a_columbine_shooter_th…
Learish, J. (2022, 14 april). Gun map: Ownership by state - statistics and rates. CBS News. https://www.cbsnews.com/pictures/gun-ownership-rates-by-state/
Leeds Matthews, A., O’Kruk, A., & Choi, A. (2024, 16 december). School shootings in the US: Fast Facts. CNN. https://edition.cnn.com/us/school-shootings-fast-facts-dg/index.html
Levenson, E., Royal, D., & Weisfeldt, S. (2022, 23 augustus). Nikolas Cruz’s defense says his brain was ‘poisoned’ by birth mother’s addictions in death penalty trial. CNN. https://edition.cnn.com/2022/08/22/us/nikolas-cruz-trial-defense/index….
Matthews, D. (2019, August 4). What no politician wants to admit about gun control. Vox.
https://www.vox.com/2015/10/5/9454161/gun-violence-solution
Mitchell, T., & Mitchell, T. (2024, 14 april). The demographics of gun ownership. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/social-trends/2017/06/22/the-demographics-o…
Nadeem, R., & Nadeem, R. (2024, 20 december). For Most U.S. Gun Owners, Protection Is the Main Reason They Own a Gun. Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/politics/2023/08/16/for-most-u-s-gun-owners…
National Rifle Association. (z.d.). : About the NRA. https://home.nra.org/about-the-nra/
Nieuw rapport benadrukt wapenproblematiek in VS: 1 op 5 volwassenen heeft familielid dat overleed door vuurwapen. (2023, May 11). Het Laatste Nieuws. https://www.hln.be/buitenland/nieuw-rapport-benadrukt-wapenproblematiek…
Prince, H., Courts, J. W., Shapiro, E., & Estrada, I. (2024, 24 mei). Uvalde 2 years later: Where the investigation stands. ABC News. https://abcnews.go.com/US/uvalde-2-years-investigation-stands/story?id=…
Protecting Children From Gun Violence. (2024). Sandy Hook Promise. https://www.sandyhookpromise.org/
Rapport onthult details uit leven van massamoordenaar. (2016, 19 februari). Algemeen Dagblad. https://www.ad.nl/buitenland/rapport-onthult-details-uit-leven-van-mass…
Risk factors, protective factors, and warning signs. (2024, 9 augustus). American Foundation For Suicide Prevention. https://afsp.org/risk-factors-protective-factors-and-warning-signs/#ris…
Rossin-Slater, M. (2022, juni). Surviving a school shooting: Impacts on the mental health, education, and earnings of American youth. Stanford Institute For Economic Policy Research (SIEPR). https://siepr.stanford.edu/publications/health/surviving-school-shootin…
R,L. (2024, April 9). Ouders van 15-jarige Amerikaanse schutter die klasgenoten doodschoot, krijgen celstraf: ‘Ze gaven hun zoon een vuurwapen.’ De Morgen. https://www.demorgen.be/snelnieuws/ouders-van-15-jarige-amerikaanseschu…
Spencer, T. (2022, 21 juli). Parkland school shooter acted casually after fleeing | AP News. AP News. https://apnews.com/article/shootings-education-florida-fort-lauderdale-…
Statista. (2024, 7 augustus). U.S. gun laws 2024, by state. https://www.statista.com/statistics/1381099/us-gun-laws-by-state/#:~:te….
Stroop, C. (2023, August 30). Wat jongeren in de Verenigde Staten echt denken over wapens. De Wereld Morgen.
https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2023/08/30/wat-jongeren-in-devere…
Topic: Gun laws in the United States. (2024, 26 juli). Statista. https://www.statista.com/topics/12578/gun-laws-in-the-united-states/#to…
Teves, T. (19 november). A call to end the media coverage mass shooters want [Video]. TED Talks.https://www.ted.com/talks/tom_teves_a_call_to_end_the_media_coverage_ma…
Ulens, J. (2024, 1 oktober). Hoe de Amerikaanse staten de Verenigde Staten werden. Knack. https://www.knack.be/geschiedenis/verlichting/hoe-de-amerikaanse-staten…
Williams, A. (2022, 26 mei). Who is Salvador Ramos? What we know about Texas elementary school shooting suspect. FOX 7 Austin. https://www.fox7austin.com/news/who-is-salvador-romas-what-we-know-abou…
Woodrow Cox, J., Rich, S., Trevor, L., Muyskens, J., & Ulmanu, M. (2024, 16 december). More than 390,000 students have experienced gun violence at school since Columbine. The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/education/interactive/school-shootings-d…
Yousif, N. (2023, 28 maart). Why number of US mass shootings has risen sharply. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-64377360
