Laat me jouw Spotify Wrapped zien en ik zeg wie jij bent
Wat zegt jouw Spotify Wrapped over jou? Welke muzikale aanwijzingen gebruiken mensen om zich een beeld van jouw persoonlijkheid te vormen? En kloppen die indrukken eigenlijk wel?
Muziek als aanwijzing voor persoonlijkheid
Waarschijnlijk ben je het al tegengekomen op sociale media, en heb je het misschien zelf ook gedeeld: de Spotify Wrapped. Spotify maakt van iemands muziekluistergedrag jaarlijks zo een compilatie. Door je Wrapped te delen, laat je een stukje van jezelf zien. Het fungeert als een lens waar anderen doorheen kunnen kijken. Dat is best uniek, want historisch gezien waren strikt individuele muziekvoorkeuren zelden zichtbaar voor anderen.
Het blijkt dat mensen allerlei persoonlijkheidsindrukken vormen wanneer ze iemands Spotify Wrapped zien. Wie graag naar heavy metal, hardrock, punk of gothic luistert, wordt door anderen als minder vriendelijk gezien. Fans van jazz of religieuze muziek worden eerder als introvert beoordeeld. Luisteraars van klassieke en religieuze muziek worden als gewetensvoller gezien, terwijl liefhebbers van trance of techno als minder gewetensvol worden ingeschat. Mensen die naar reggae luisteren of graag naar veel verschillende genres luisteren, worden als meer open voor ervaringen gezien, terwijl wie vooral naar éénzelfde artiest luistert, juist als minder open wordt beschouwd.
Hoe dan ook: het zijn indrukken, en zoals je waarschijnlijk weet, zijn de aanwijzingen die mensen gebruiken om een indruk te vormen niet altijd juist. Ook in deze thesis bleek het gebruik van de muziekaanwijzingen niet te kloppen.
De Spotify Wrapped biedt een informatieve lens op wie je bent
Hoewel de gebruikte muzikale aanwijzingen niet juist waren, bleken mensen toch in staat – zij het in bescheiden mate – accurate indrukken te vormen van hoe open, gewetensvol en emotioneel stabiel iemand is. Hoe ze dat precies doen, blijft een raadsel: we weten niet welke elementen in de Spotify Wrapped hun oordeel beïnvloeden. In dit onderzoek werd gekeken naar zestien muzikale aanwijzingen, maar andere mogelijke factoren – zoals de titels van nummers – zijn niet meegenomen. Bovendien combineren mensen in het dagelijks leven vaak verschillende soorten informatie, waaraan ze ook een verschillend gewicht toekennen. Dit aspect van informatie integratie werd in deze thesis niet onderzocht.
Toch is het opvallend dat mensen, ondanks de beperkte input, tot op zekere hoogte juiste persoonlijkheidsindrukken kunnen vormen. Dat is verrassend, want uit talloze betrouwbare onderzoeken blijkt dat de verbanden tussen muziekvoorkeuren en persoonlijkheid doorgaans klein zijn. Je zou dus verwachten dat muziek weinig zegt over wie je bent, en toch blijkt het enige relevantie te hebben.
Marketingtruc?
Is de Spotify Wrapped gewoon een slimme marketingtruc? En weerspiegelt die Wrapped wel écht iemands muziekvoorkeuren? Ja, en ja! Dat Spotify sterk inzet op marketing, betekent niet dat er geen waarheid in zit. Aan de participanten werd anoniem gevraagd in hoeverre ze zich konden vinden in hun top 5 uit de Spotify Wrapped. Gemiddeld genomen vonden ze dat die hun muziekvoorkeuren goed weergaf.
Zo verliep het onderzoek
De Spotify Wrapped is niet permanent beschikbaar. Maar wie in de zoekbalk van Spotify ‘Spotify Wrapped’ intypt, krijgt een afspeellijst te zien met persoonlijke favoriete nummers van het afgelopen jaar. Ik vroeg de participanten – volledig anoniem – om een screenshot te maken van hun top 5 nummers. Omdat de genres niet expliciet vermeld worden, vroeg ik hen ook om hun voorkeur voor 14 verschillende genres aan te geven. Deze twee elementen werden samengevoegd om zo een gesimuleerde Spotify Wrapped op te maken.
Daarnaast werd hun persoonlijkheid bevraagd: deelnemers moesten op een schaal van 0 tot 5 aangeven in hoeverre bepaalde eigenschappen op hen van toepassing zijn, zoals "spraakzaam", "geneigd om fouten bij anderen te zien", "grondig", "depressief", "inventief", enzovoort. Op basis van deze informatie stelde ik muziekprofielen op, zonder informatie van de persoonlijkheid.
Een voorbeeld van een muziekprofiel
Observatoren kregen enkel deze muziekprofielen te zien en moesten vervolgens inschatten hoe de persoon is. Op een schaal van 0 tot 7 werd gevraagd in hoeverre zij dachten dat iemand bijvoorbeeld ‘extravert en enthousiast’, ‘kritisch en ruziezoekend’, ‘gedisciplineerd en grondig’, ‘emotioneel kwetsbaar’ of ‘open voor ervaringen en creatief’, … was.
Uit dit onderzoek blijkt dat mensen inderdaad verschillende persoonlijkheidsindrukken vormen op basis van iemands Spotify Wrapped. Ze maken hierbij gebruik van verschillende aanwijzingen, maar deze aanwijzingen blijken niet correct. Tegelijkertijd toonde het onderzoek aan dat mensen toch accurate indrukken konden maken van hoe open, gewetensvol en emotioneel stabiel iemand is. Hoe ze dat precies doen, blijft echter onduidelijk.
Swipen is nog nooit zo gemakkelijk geweest!
Wie op zoek is naar de perfecte match op een datingapp, doet er goed aan om z’n eigen Spotify Wrapped te uploaden – en te speuren naar de Wrapped van anderen. Wellicht ben je in staat om iemands persoonlijkheid op basis van muzikale voorkeuren in te schatten. Zo wordt naar links of rechts swipen ineens een stuk gemakkelijker!
Bibliografie
Adolphs, R. (2009). The Social Brain: Neural Basis of Social Knowledge. Annual Review of Psychology, 60(1), 693–716. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.60.110707.163514
Anderson, I., Gil, S., Gibson, C., Wolf, S., Shapiro, W., Semerci, O., & Greenberg, D. M. (2021). “Just the Way You Are”: Linking Music Listening on Spotify and Personality. Social Psychological and Personality Science, 12(4), 561–572. https://doi.org/10.1177/1948550620923228
Anglim, J., Dunlop, P. D., Wee, S., Horwood, S., Wood, J. K., & Marty, A. (2022). Personality and Intelligence: A Meta-Analysis. Psychological Bulletin, 148(5–6), 301–336. https://doi.org/10.1037/bul0000373
Barrick, M. R., & Mount, M. K. (1991). The Big Five personality dimensions and job performance: A meta-analysis. Personnel Psychology, 44(1), 1–26. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1991.tb00688.x
Brunswik, E. (1955). Representative design and probabilistic theory in a functional psychology. Psychological Review, 62(3), 193–217. https://doi.org/10.1037/h0047470
Burroughs, W. J., Drews, D. R., & Hallman, W. K. (1991). Predicting Personality from Personal Possessions: A Self-presentational Analysis. Journal of Social Behavior and Personality, 6(6), 147–163. https://kuleuven.e-bronnen.be/scholarly journals/predicting-personality-personal-posessions-self/docview/1292260552/se 2?accountid=17215
Chapman, B. P., Roberts, B., & Duberstein, P. (2011). Personality and longevity: knowns, unknowns, and implications for public health and personalized medicine. Journal of aging research, 2011, 759170. https://doi.org/10.4061/2011/759170
Choi, H., Diener, E., & Oishi, S. (2024). Do We Know How Happy Strangers Are? Accuracy in Well-Being Judgments at Zero Acquaintance. Social Psychological and Personality Science, 15(6), 691–701. https://doi.org/10.1177/19485506231197844
Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203771587
Conger, A. J. (1980). Integration and generalization of kappas for multiple raters. Psychological Bulletin, 88(2), 322–328. https://doi.org/10.1037/0033 2909.88.2.322
Connelly, B. S., & Ones, D. S. (2010). An Other Perspective on Personality: Meta-Analytic Integration of Observers’ Accuracy and Predictive Validity. Psychological Bulletin, 136(6), 1092–1122. https://doi.org/10.1037/a0021212
Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1999). A five-factor theory of personality. Handbook of personality: Theory and research, 2(01), 139–153. https://www.researchgate.net/publication/284978581
Darbyshire, D., Kirk, C., Wall, H. J., & Kaye, L. K. (2016). Don’t Judge a (Face)Book by its Cover: Exploring judgement accuracy of others’ personality on Facebook. Computers in Human Behavior, 58, 380–387. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.01.021
Dong, Z., & Xie, T. (2023). How to know who you are through your short video selfies?- Capturing personality via short video selfies. Frontiers in psychology, 14, 1–9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1072344
Elvers, P., Omigie, D., Fuhrmann, W., & Fischinger, T. (2015). Exploring the musical taste of expert listeners: musicology students reveal tendency toward omnivorous taste. Frontiers in psychology, 6, 1–11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.01252
Fleiss, J. L., & Cohen, J. (1973). The Equivalence of Weighted Kappa and the Intraclass 53 Correlation Coefficient as Measures of Reliability. Educational and Psychological Measurement, 33(3), 613–619. https://doi.org/10.1177/001316447303300309
Fransson, M., Granqvist, P., Bohlin, G., & Hagekull, B. (2013). Interlinkages between attachment and the Five-Factor Model of personality in middle childhood and young adulthood: A longitudinal approach. Attachment and Human Development, 15(2), 219 239. https://doi.org/10.1080/14616734.2013.754985
Funder, D. C. (1995). On the Accuracy of Personality Judgment: A Realistic Approach. Psychological Review, 102(4), 652–670. https://doi.org/10.1037/0033-295X.102.4.652
Gosling, S. D., Ko, S., Mannarelli, T., & Morris, M. E. (2002). A room with a cue: Personality judgments based on offices and bedrooms. Journal of Personality and Social Psychology, 82(3), 379–398. https://doi.org/10.1037/0022-3514.82.3.379
Greb, F., Steffens, J., & Schlotz, W. (2018). Understanding music-selection behavior via statistical learning: Using the percentile-Lasso to identify the most important factors. Music & Science, 1, 1–17. https://doi.org/10.1177/2059204318755950
Hall, J. A., Pennington, N., & Lueders, A. (2014). Impression management and formation on Facebook: A lens model approach. New Media and Society, 16(6), 958–982. https://doi.org/10.1177/1461444813495166
Hartwig, M., & Bond, C. F. (2011). Why Do Lie-Catchers Fail? A Lens Model Meta-Analysis of Human Lie Judgments. Psychological Bulletin, 137(4), 643–659. https://doi.org/10.1037/a0023589
Hinds, J., & Joinson, A. N. (2024). Digital Data and Personality: A Systematic Review and Meta-Analysis of Human Perception and Computer Prediction. Psychological Bulletin, 150(6), 727–766. https://doi.org/10.1037/bul0000430
Hofmans, J., Kuppens, P., & Allik, J. (2008). Is short in length short in content? An examination of the domain representation of the Ten Item Personality Inventory scales in Dutch language. Personality and Individual Differences, 45(8), 750–755. https://doi.org/10.1016/j.paid.2008.08.004
Hyatt, C. S., Reddi, P. J., Sharpe, B. M., Michopoulos, V., van Rooij, S. J. H., House, S. L., Beaudoin, F. L., An, X., Stevens, J. S., Zeng, D., Neylan, T. C., Clifford, G. D., Linnstaedt, S. D., Germine, L. T., Bollen, K. A., Rauch, S. L., Haran, J. P., Lewandowski, C., Musey, P. I., … Maples-Keller, J. L. (2024). Longitudinal associations between five factor model and impulsive personality traits and PTSD symptoms: Findings from the AURORA study. Journal of Research in Personality, 112, 1–12. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2024.104524
John, O. P., & Srivastava, S. (1999). The Big Five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. In L. A. Pervin & O. P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (2nd ed., pp. 102–138). Guilford Press. https://jenni.uchicago.edu/econ-psych-traits/John_Srivastava_1995_big5…;
Karelaia, N., & Hogarth, R. M. (2008). Determinants of Linear Judgment: A Meta-Analysis of Lens Model Studies. Psychological Bulletin, 134(3), 404–426. https://doi.org/10.1037/0033-2909.134.3.404
Kaufmann, E., Reips, U.-D., & Wittmann, W. W. (2013). A Critical Meta-Analysis of Lens Model Studies in Human Judgment and Decision-Making. PloS One, 8(12), 1–16. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0083528
Koutsoumpis, A., Oostrom, J. K., Holtrop, D., van Breda, W., Ghassemi, S., & de Vries, R. E. (2022). The Kernel of Truth in Text-Based Personality Assessment: A Meta-Analysis of the Relations Between the Big Five and the Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC). Psychological Bulletin, 148(11–12), 843–868. https://doi.org/10.1037/bul0000381.supp
Letzring, T. D., & Funder, D. C. (2021). The realistic accuracy model. In T. D. Letzring & J. S. Spain (Eds.), The Oxford handbook of accurate personality judgment (pp. 9–24). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780190912529.001.0001
Letzring, T. D., Murphy, N. A., Allik, J., Beer, A., Zimmermann, J., & Leising, D. (2021). The judgment of personality: An overview of current empirical research findings. Personality Science, 2. https://doi.org/10.5964/ps.6043
Letzring, T. D., Wells, S. M., & Funder, D. C. (2006). Information quantity and quality affect the realistic accuracy of personality judgment. Journal of Personality and Social Psychology, 91(1), 111–123. https://doi.org/10.1037/0022-3514.91.1.111
Luo, J., Zhang, B., Graham, E. K., & Mroczek, D. K. (2023). Does Personality Always Matter for Health? Examining the Moderating Effect of Age on the Personality-Health Link From Life Span Developmental and Aging Perspectives. Journal of Personality and Social Psychology, 125(5), 1189–1206. https://doi.org/10.1037/pspp0000485
Malinka, J., Mitte, K., & Ziegler, M. (2025). Who (Really) Wins with Basic Income: Personality and Values as Predictors of Happiness Trajectories. Journal of Happiness Studies, 26(1), 1–34. https://doi.org/10.1007/s10902-024-00831-x
Malouff, J. M., Thorsteinsson, E. B., & Schutte, N. S. (2005). The relationship between the five-factor model of personality and symptoms of clinical disorders: A meta-analysis. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 27(2), 101–114. https://doi.org/10.1007/s10862-005-5384-y
Malouff, J. M., Thorsteinsson, E. B., Schutte, N. S., Bhullar, N., & Rooke, S. E. (2010). The Five-Factor Model of personality and relationship satisfaction of intimate partners: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 44(1), 124–127. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2009.09.004
Mammadov, S. (2022). Big Five personality traits and academic performance: A meta- analysis. Journal of Personality, 90(2), 222–255. https://doi.org/10.1111/jopy.12663
Marrero, Z. N. K., Gosling, S. D., Pennebaker, J. W., & Harari, G. M. (2022). Evaluating voice samples as a potential source of information about personality. Acta Psychologica, 230, 1–10. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2022.103740
Menuhin, Y., & Davis, C. W. (1979). The music of man. Macdonald General Books.
Muszyński, M. (2023). Attention checks and how to use them: Review and practical recommendations. Ask: Research and Methods, 32(1), 3–38. https://doi.org/10.18061/ask.v32i1.0001
Naumann, L. P., Vazire, S., Rentfrow, P. J., & Gosling, S. D. (2009). Personality judgments based on physical appearance. Personality and Social Psychology Bulletin, 35(12), 1661–1671. https://doi.org/10.1177/0146167209346309 Nagy, D. (2023, January 6).
Spotify Wrapped: To share or not to share? The Tower. https://sbadamsthetower.com/10721/opinion/spotify-wrapped-to-share-or-n… Nave, G., Minxha, J., Greenberg, D. M., Kosinski, M., Stillwell, D., & Rentfrow, J. (2018).
Musical Preferences Predict Personality: Evidence From Active Listening and Facebook Likes. Psychological Science, 29(7), 1145–1158. https://doi.org/10.1177/0956797618761659
Osterholz, S., Mosel, E. I., & Egloff, B. (2023). #Insta personality: Personality expression in Instagram accounts, impression formation, and accuracy of personality judgments at 57 zero acquaintance. Journal of Personality, 91(3), 566–582. https://doi.org/10.1111/jopy.12756
Poropat, A. E. (2009). A Meta-Analysis of the Five-Factor Model of Personality and Academic Performance. Psychological Bulletin, 135(2), 322–338. https://doi.org/10.1037/a0014996
Rentfrow, P. J., Goldberg, L. R., & Levitin, D. J. (2011). The structure of musical preferences: A five-factor model. Journal of Personality and Social Psychology, 100(6), 1139 1157. https://doi.org/10.1037/a0022406
Rentfrow, P. J., & Gosling, S. D. (2006). Message in a Ballad: The Role of Music Preferences in Interpersonal Perception. Psychological Science, 17(3), 236–242. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2006.01691.x
Rentfrow, P. J., & Gosling, S. D. (2007). The content and validity of music-genre stereotypes among college students. Psychology of Music, 35(2), 306–326. https://doi.org/10.1177/0305735607070382
Rolstad, S., Adler, J., & Rydén, A. (2011). Response burden and questionnaire length: Is shorter better? A review and meta-analysis. Value in Health, 14(8), 1101–1108. https://doi.org/10.1016/j.jval.2011.06.003
Ruben, M. A., & Hall, J. A. (2016). A Lens Model Approach to the Communication of Pain. Health Communication, 31(8), 934–945. https://doi.org/10.1080/10410236.2015.1020261
Schäfer, T., & Mehlhorn, C. (2017). Can personality traits predict musical style preferences? A meta-analysis. Personality and Individual Differences, 116, 265–273. 58 https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.04.061
Stephan, Y., Sutin, A. R., Luchetti, M., Canada, B., & Terracciano, A. (2022). Personality and fatigue: meta-analysis of seven prospective studies. Scientific Reports, 12(1), 1–8. https://doi.org/10.1038/s41598-022-12707-2
Streiner, D. L. (2015). Best (but oft-forgotten) practices: the multiple problems of multiplicity—whether and how to correct for many statistical tests. The American Journal of Clinical Nutrition, 102(4), 721–728. https://doi.org/10.3945/ajcn.115.113548
Sust, L., Stachl, C., Kudchadker, G., Bühner, M., & Schoedel, R. (2023). Personality Computing With Naturalistic Music Listening Behavior: Comparing Audio and Lyrics Preferences. Collabra. Psychology, 9(1). https://doi.org/10.1525/collabra.75214
Tskhay, K. O., & Rule, N. O. (2014). Perceptions of personality in text-based media and OSN: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 49(1), 25–30. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2013.12.004
van Aarde, N., Meiring, D., & Wiernik, B. M. (2017). The validity of the Big Five personality traits for job performance: Meta-analyses of South African studies. International Journal of Selection and Assessment, 25(3), 223–239. https://doi.org/10.1111/ijsa.12175
Vazire, S., Naumann, L. P., Rentfrow, P. J., & Gosling, S. D. (2008). Portrait of a narcissist: Manifestations of narcissism in physical appearance. Journal of Research in Personality, 42(6), 1439–1447. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2008.06.007
Wikipedia contributors. (n.d.). Music genre. Wikipedia. Retrieved December 31, 2024, from https://en.wikipedia.org/wiki/Music_genre
Wikipedia contributors. (n.d.). Spotify Wrapped. Wikipedia. Retrieved January 20, 2025, from https://en.wikipedia.org/wiki/Spotify_Wrapped
