Seksuele zelfontplooiing bij vrouwen. Voorkomen en attitudes van masturbatie

Seksuele zelfontplooiing bij vrouwen

Voorkomen en attitudes ten opzichte van masturbatie

In onze huidige maatschappij wordt er tussen pot en pint wel eens over seks gesproken, ook via de vele mediakanalen wordt seks schaamteloos getoond. Er is met andere woorden heel wat te doen over de overseksualisering of pornoficatie van de maatschappij. Maar is de gemiddelde Vlaming nu bevrijd, oversekst of net geremd? Seks is vandaag meer bespreekbaar dan vroeger, maar de seksuele beleving houden wij het liefst verborgen voor anderen. Ook solo-seks is nog steeds een taboe. De oude spreuk “van masturbatie wordt je blind” spookt nog bij menig mensen in het achterhoofd.

Ook wat betreft de vrouw en seksualiteit is er al veel discussie geweest . Denk maar aan de emotionele bijwerkingen die anticonceptie zoals de pil kan teweegbrengen. Maar wat met de emancipatie van de vrouw op seksuologisch vlak? Hebben vrouwen evenveel seks als mannen en evenveel zin in vrijen? En wat met masturbatie? Indien je op zoek gaat naar wetenschappelijke artikels omtrent masturbatie bij mannen krijg je al snel een paar miljoen hits. Ben je op zoek naar onderzoek omtrent masturbatie bij vrouwen, dan moet je jezelf tevreden stellen met slechts een paar honderd artikels. Hoe komt dat? Mogen wij ervan uitgaan dat vrouwen niet masturberen?  Bovenstaande vragen werden in een vragenlijst gegoten en voorgeschoteld aan 994 vrouwen van verschillende leeftijden. Er werd stilgestaan bij de betekenis van masturbatie, de frequentie maar ook de gevoelens die vrouwen ervaren tijdens en na het masturberen. Tevens werd ook kort bevraagd of vrouwen praten over masturbatie en of hun partner weet heeft van de masturbatieactiviteit van hun vrouw.

Om het onderzoek naar masturbatie zo goed mogelijk te begrijpen en te evalueren dienen wij even dieper in te gaan op de definitie masturbatie. De term masturbatie is afgeleid van het Latijnse woord “manu-stuprare” wat letterlijk betekent “bezoedelen met de handen”. (Swift,1993). De definities verschillen onderling in de vraag of masturbatie uitsluitend gebeurt met als doel om uitsluitend orgasme op te wekken. Daarom is het niet altijd duidelijk of masturbatie enkel een manier is om jezelf te bevredigen of manier van zelfstimulatie kan zijn zonder dat daar per se een orgasme op hoeft te volgen. Ook de context is vaak erg vaag. Dient masturbatie alleen te gebeuren of kan dit ook in de aanwezigheid van een partner of samen met de partner voorkomen?

Om masturbatie te definiëren werd in dit onderzoek voor volgende omschrijving gekozen: “Ieder soort lichamelijke prikkeling die resulteert in een staat van opgewondenheid van de genitaliën. Hierbij kan het gaan om de prikkeling van de genitaliën met de hand, door wrijving of met de mond of door ze in contact te brengen met een ander voorwerp. Er hoeft geen orgasme op te volgen. Wel dient deze handeling gezien te worden als een vorm van zelfstimulatie (waarbij je jezelf stimuleert) en niet in het kader van voorspel waarbij jouw partner dit bij jou doet.”

In dit onderzoek bevroeg Véronique Vancauwenbergh, seksuologe, 994 Vlaamse vrouwen over hun masturbatieactiviteit. Zij ging na welke gevoelens, redenen en factoren hierbij relevant zijn. Dit onderzoek is in eerste instantie van exploratieve aard, vermits er in Vlaanderen nog maar weinig onderzoek is gebeurd naar masturbatie bij vrouwen.

Naar alle verwachting blijkt dat 97,5% van de vrouwen al ooit heeft gemasturbeerd. Dit is meer dan in vooronderzoek werd vastgesteld (Herbenik et al. (2011). Slechts 2,5% van de vrouwen geeft aan nog nooit te hebben gemasturbeerd. Men begint met masturberen tussen 12 en 14 jaar. Vrouwen masturberen voornamelijk om een orgasme te bereiken (49,5%), omdat ze seksueel opgewonden zijn (48,4%), omdat zij masturbatie leuk vinden (46,7%) en om te ontspannen (46,3%). Wat betreft de gevoelens tijdens of na het masturberen geven vrouwen aan dat ze zich vaak tevreden (54,9%) en voldaan voelen (48,3%). Vrouwen voelen zich zelden vies, of ervaren slechts sporadisch een gevoel van walging (91,4%) of angst (omdat hun waarden en normen dit niet toestaan (83,5%) . Vrouwen stimuleren zich tijdens het masturberen clitoraal (70,1%) en maken gebruik van fantasie (36,6%). Technieken die vrouwen zelden gebruiken zijn muziek (64,6%), druk op de dijbenen (52%) en pornografie (27%). Vrouwen praten ook over masturbatie (70%). Hierbij zijn de partner (47,8%) en vriendin(nen) (46,6%) de populairste keuzes. Wat betreft professionele hulp zou 71,5% van de vrouwen aankloppen bij een seksuoloog.

De onderzoekers vonden ook een verband tussen de relationele status en seksueel actief zijn. Hierbij vermoeden wij dat vrouwen in een relatie meer seksueel actief zijn. Dit impliceert dat vrouwen masturbatie vaak nog zien als een onderdeel van de relatie en masturbatie nog niet opvatten als een vorm van zelfontplooiing. Hier kunnen wij ons de bedenking maken dat het fenomeen “Sex with benefits” nog niet helemaal is ingeburgerd bij alleenstaande vrouwen. Vrouwen hebben nog steeds het klassieke idee van masturbatie, vermits een relatie maakt dat je minder masturbeert. Dit geeft stof tot nadenken wat betreft de vrouwelijke zelfontplooiing. Zien vrouwen masturbatie als zelfontplooiing los van hun partner? Dit is een aspect dat verder dient te worden geëxploreerd in vervolgonderzoek.

Het huidig onderzoek biedt ook adviezen naar de klinische praktijk toe. Hulpverleners dienen er zich bewust van te zijn dat vrouwen wel degelijk (frequent) masturberen en er dient aandacht te zijn voor de positieve elementen van masturbatie. Er zou ook meer focus mogen liggen op de gevoelens die vrouwen ervaren bij het masturberen. Masturbatie bij vrouwen is vaak nog taboe en onbespreekbaar. Wij weten dat vrouwen masturberen en moeten dit mijn inziens ook erkennen en als seksuoloog of hulpverlener vrouwen hierbij te ondersteunen. Hierbij denk ik aan het leren omgaan met bepaalde gevoelens waarbij er tegelijkertijd aandacht is voor het zelfbeeld en de zelfontplooiing van de vrouw. We weten uit onderzoek dat vrouwen vaak gebruik maken van fantasie of in sommige gevallen pornografie, dit zou men eventueel als suggestie kunnen voorstellen in therapie. Tot slot ben ik van mening dat masturbatie nog niet uit de schaduw is getreden en men hierover schaamteloos kan spreken. Men kan stellen dat het taboe er nog steeds is maar wel gaandeweg verminderd. Naar ons gevoel is het nog een hele stap om masturbatie te onderscheiden als onderdeel van een relatie en het te onderkennen als een vorm van zelfontplooiing en emancipatie bij de vrouw. Hierbij zijn de eerste stappen gezet van een studie die enkel nog kan groeien.