Storyboarding en leren presenteren
Storyboarding en leren presenteren
In een onderwijscontext is de presentatie de communicatievorm bij uitstek om informatie over te dragen. Hierdoor is het relevant dat het onderwijs aandacht besteedt aan het aanbrengen van presentatievaardigheden bij leerlingen. Presentatievaardigheden draaien om meer dan spreken alleen. Ook de structuur van de presentatie en de eventuele visuele ondersteuning zijn van groot belang. Nu rijst de vraag hoe we leerlingen dit alles kunnen aanleren. We kunnen hiervoor inspiratie zoeken in de ideeën van presentatieprofessionals als Garr Reynolds, Nancy Duarte en Cliff Atkinson. Zij beschouwen de presentatie als het vertellen van een verhaal aan het publiek en benadrukken dan ook het belang van een verhaalstructuur in een presentatie. Zij zien ook potentieel in het gebruik van een techniek uit de filmwereld genaamd storyboarding in het voorbereiden van de visuele ondersteuning voor een presentatie. Bij de animatiefilms van Pixar bijvoorbeeld, gaan de makers eerst het verhaal uitwerken. Vervolgens maken zij hiervan een storyboard. Dit is een opeenvolging van schetsen die het verloop van het verhaal weergeeft. Pas als het storyboard helemaal goed zit wordt gestart met het maken van de digitale animaties. Dit proces kan ook gebruikt worden bij het voorbereiden van een presentatie.
Voor het masterproefonderzoek Storyboarding en leren presenteren werd een training uitgewerkt waarin leerlingen uit het secundair onderwijs leren hoe zij een presentatie kunnen voorbereiden met focus op de verhalende structuur van een presentatie. Verder leren de leerlingen ook hoe zij aan de hand van een storyboard de slides bij hun presentatie kunnen ontwerpen.
Concreet begint de training met een voorbereidende oefening voor de leerlingen. Zij brengen een krantenartikel rond een actueel probleem mee naar de les. Nadien volgt een klassikale instructie van twee à drie lesuren. Deze instructie begint met een introductie over verhalen en presenteren door de leraar. Nadien leren de leerlingen aan de hand van een schema hoe zij een structuur kunnen uitwerken voor hun presentatie rond de problematiek uit hun eigen krantenartikel. Eens de structuur is uitgewerkt maken de leerlingen een storyboard. Hierbij maken ze eigenlijk een voorontwerp voor hun slides op werkbladen. Ze nemen telkens de kernzin uit hun verhaalstructuur en gebruiken deze als titel van hun toekomstige slide. Per titel denken ze na welk beeld ze hierbij willen tonen en maken daarvan een ruwe schets. Ook denken de leerlingen verder na over wat ze bij elke slide willen vertellen, maar deze tekst komt later niet op de slides. Eens dit klaar is kunnen de leerlingen hun visuele ondersteuning uitwerken in een programma als PowerPoint. Zij werken dit thuis af en oefenen ook hun presentatie. Uiteindelijk brengt elke leerling zijn of haar presentatie van ongeveer 5 minuten voor de klas.
Deze training werd in de loop van het schooljaar 2014-2015 gegeven aan twee klassen uit het 6de en twee klassen uit het 7dejaar secundair. Uit de onderzoeksresultaten bij deze groep blijkt dat de presentatiecompetentie van de leerlingen na de training hoger ligt dan ervoor. Uit interviews met de leerlingen bleek dat zij vooral positief staan tegenover het gebruik van de verhaalstructuur. Het volledig uittekenen van de storyboardoefening vonden de meesten onder hen tijdrovend. Het feit dat er door deze oefening minder tekst op de uiteindelijke slides staat vonden de leerlingen wel zeer goed. Enkele leerlingen stelden dan ook voor om de storyboardoefening te behouden, maar het gewenste beeld per slide kort in woorden te beschrijven of echt een heel ruwe schets te maken.
Uit dit onderzoek blijkt dus dat deze aanpak een boeiende piste kan zijn in het aanleren van presentatievaardigheden. Meer specifiek in het leren structureren van een presentatie en het leren voorbereiden van de visuele ondersteuning bij een presentatie. De lesmaterialen (presentatie, werkbladen…) en de handleiding die voor dit onderzoek ontwikkeld zijn beschikbaar via een webpagina. Geïnteresseerde leraren kunnen direct aan de slag met de aanpak uit dit onderzoek of er elementen uithalen en deze aanpassen aan de eigen lespraktijk.
