De opmars van de superheldin

Superman, Batman, Black Panther en Captain America. Deze namen klinken u waarschijnlijk bekend in de oren. Superhelden zijn enorm populair. En niet alleen mannen, maar ook meer vrouwelijke superhelden vinden hun weg naar het witte doek. Maar wat weten wij nu over deze superheldinnen? Kunnen we ze beschouwen als voorvechters van het feminisme of herbevestigen ze traditionele stereotypes? 

Het superheldengenre heeft altijd al gespeeld met het herdenken van de realiteit. Door de immense populariteit en het fictieve karakter, vormt het het perfecte genre om maatschappelijke problemen aan te kaarten en te strijden voor een inclusieve samenleving. Toch bleven vrouwen lang afwezig in het genre of werden ze voorgesteld als het hulpeloze vriendinnetje in nood.  

Belang van vrouwelijke superhelden

Met de opkomst van films en series zoals Wonderwoman, Captain Marvel, Batwoman en Supergirl lijkt daar verandering in te komen. Sterke, vrouwelijke superhelden kunnen een belangrijke invloed hebben op meisjes en vrouwen wereldwijd. Daarom deed ik onderzoek naar 2 superheldenseries uit ‘Arrowverse’, een fictief universum bestaande uit verschillende series en superhelden die met elkaar in in verband staan. 

Positieve representaties

Uit de studie van de series ‘Arrow’ en ‘Supergirl’ blijkt dat deze series vrouwelijke superhelden voornamelijk positief afbeelden. Dit doen ze door vrouwen voor te stellen als onder andere sterk, slim en onafhankelijk. Superhelden zoals The Black Canary, Speedy en Supergirl vechten net zoals hun mannelijke tegenhangers tegen het kwaad. 

“While you were gone, I had to figure out how to survive, and I am glad that I did because the old me, she was weak”

S7E8 - Arrow

Toch is er een verschil tussen de 2 series. Waar ‘Arrow’ in het begin durft terugvallen op mannelijke én vrouwelijke clichés en daar slechts geleidelijk aan verandering in brengt, bezit ‘Supergirl’ al vanaf het eerste seizoen een uitgesproken feministisch verhaal. Zo focust de serie op het harde werk dat de superheldin moet leveren om uit te groeien tot de held van haar stad terwijl ze continue wordt vergeleken met haar neef, Superman. 

I am so sick of hearing about the man of steel. Every woman worth her salt knows that we have to work twice as hard as a man to be thought of as half as good. 

S1E2 - Supergirl

Stereotypes en onderrepresentatie

Hoewel beide series een goede beoordeling krijgen in het onderzoek, wil dat niet zeggen dat stereotypes afwezig zijn. ‘Supergirl’ vergroot die clichés voornamelijk uit om ze te bekritiseren. ‘Arrow’ daarentegen gebruikt stereotypes om weerstand te bieden tegen positieve representaties. Daarnaast stelt de serie obstakels die vrouwen ervaren voor als problemen van een andere, niet-westerse wereld terwijl ‘Supergirl’ die obstakels juist openlijk aankaart.

“What do you think is so bad about girl? I’m a girl, and your boss and powerful and rich and hot and smart. So, if you perceive Supergirl as anything less than excellent isn’t the real problem you?”

S1E1 - Supergirl

Niet alleen verschijnen er meer vrouwelijke superhelden, er duiken ook vaker gekleurde en/of LHBTQ (lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, queer, red.) superhelden op. Ondanks dat deze personages sterk in de minderheid zijn, blijken de representaties die aanwezig zijn voornamelijk positief. De series stellen de weinige vrouwelijke, gekleurde en/of LHBTQ superhelden voor als complexe personages en reduceren deze niet tot clichés. 

(Maatschappelijke) evolutie

‘Arrow’ en vooral ‘Supergirl’ doen het dus algemeen goed als ze vrouwelijke superhelden voorstellen. Zo dragen deze series hun steentje bij om onze samenleving te herdenken en veranderen. Toch zijn stereotiepe representaties niet afwezig en worden die zowel herbevestigd als uitgedaagd. 

Het superheldengenre zit vol spanningen en tegenstrijdigheden en er is dus nog altijd ruimte voor verbetering. Toch tonen deze series in welke richting het genre kan evolueren, misschien zelfs met maatschappelijke veranderingen tot gevolg.