Technologie en innovatie in de sportwereld: een economische en strategische analyse

Sport en innovatie, twee beste vrienden

Technologie en innovatie zijn onmisbaar geworden in de huidige samenleving, maar ook in de sportwereld. Gaande van nieuwe voedingssupplementen voor topsporters tot nieuwe composietmaterialen voor fietskaders tot de introductie van sensoren in sportkledij. In nagenoeg iedere sport is technologie een zeer belangrijke rol gaan spelen. Binnen de sport kunnen technologie en innovatie verschillende functies hebben, gaande van het creëren van extra veiligheid tot het verbeteren van de prestaties van de atleet. In dit eindwerk ligt de focus op technologie en innovatie die atleten in staat stellen om betere prestaties te leveren. We maken hiervoor een onderscheid tussen projecten gefocust op topsport en projecten rond breedtesport.

Bij dit innovatieproces zijn tal van verschillende stakeholders betrokken. De voornaamste zijn de overheid, de kennisinstellingen, de sportwereld en de bedrijfswereld. Al snel werd het duidelijk dat deze laatste drie zeer sterk verweven zijn. Ze vormen een soort gouden driehoek waarbij samenwerking noodzakelijk is om tot innovatie te komen. De manier waarop deze samenwerking georganiseerd wordt, kan echter sterk verschillen. Ieder van hen heeft een ander doel voor ogen. De bedrijven zijn vooral gefocust op het generen van nieuwe producten en diensten, die uiteindelijk een extra vorm van omzet kunnen betekenen. De kennisinstellingen streven vooral het opdoen van kennis na, via uitgebreid onderzoek. De sportwereld is dan weer gefocust op het verbeteren van de prestaties van de atleten.

Omwille van deze verschillende doelstellingen hebben de stakeholders ieder een eigen aanpak om innovatie na te streven. In dit verhaal heeft de overheid een meer passieve, overkoepelende rol. Ze biedt ondersteuning aan de verschillende stakeholders in het nastreven van hun doelen, onder meer door het toekennen van financiële middelen en infrastructuur. Het uiteindelijk doel van de overheid is dan ook om het maatschappelijk welzijn te creëren.

In dit eindwerk wordt dieper ingegaan op de onderlinge relaties tussen de verschillende stakeholders. Daarnaast worden er ook twee verschillende modellen die innovatie en technologie in de sportwereld stimuleren nader bestudeerd. Enerzijds het model dat gehanteerd wordt door Flanders Bike Valley en anderzijds het model rond de gouden driehoek dat in Nederland wordt gebruikt bij InnoSport NL en Sports & Technology. Hoewel de modellen enkele gelijkenissen vertonen, hanteren ze allebei een totaal verschillende aanpak. Vooral het uiteindelijke doel dat ze nastreven is sterk verschillend. Bij Flanders Bike Valley ligt de focus op de verdere ontwikkeling van de fietsindustrie, terwijl bij het Nederlandse model de focus ligt op het behalen van medailles. De analyse van de modellen toont ons duidelijk dat er geen ideaal model bestaat. Het Nederlands model lijkt echter wel beter geschikt voor projecten rond topsport, terwijl het model van Flanders Bike Valley beter geschikt lijkt voor projecten rond breedtesport.

Naast de invloed die de innovaties hebben binnen de sportwereld zelf, hebben ze vaak ook een veel grotere maatschappelijke impact. Veel innovaties vinden hun weg van de sportwereld naar totaal andere industrieën waar ze op een andere manier worden toegepast en op deze manier een positieve spillover vormen naar de maatschappij toe. Mogelijke hinderpalen bij deze spillovers kunnen de hoge kosten van de technologie en confidentialiteit zijn.

Tot slot kunnen we stellen dat technologie en innovatie een complex gebeuren is, ook in de sportwereld. De invloed ervan op maatschappelijk vlak en bijgevolg ook het algemeen belang ervan is echter niet te onderschatten. Het is dan ook enorm belangrijk dat innovatie wordt aangemoedigd. De creatie van modellen die deze innovatie stimuleren is dan ook uitermate noodzakelijk.