Kinderen beïnvloeden jobkansen

Moederschapsbonus bij twee kinderen, vaders benadeeld

Het hebben van kinderen heeft een invloed op de aanwervingskansen van mannen en vrouwen – zij het elk op een andere manier. Voor mannen brengt het vaderschap lagere kansen op de arbeidsmarkt met zich mee. Bij vrouwen heeft het moederschap an sich geen effect op de arbeidsmarktuitkomsten, maar wel het aantal kinderen dat de vrouw heeft.

We kunnen er onze klok haast op gelijk stellen; met het vallen van de eerste blaadjes en het heropenen van de schoolpoorten laaien de discussies weer hevig op rond de combinatie werk-gezin. Het hele jaar door kruipt menig journalist en columnist in de pen over ploetermoeders en allerlei andere onderwerpen gerelateerd aan het jongleren van een succesvolle baan en het opvoeden van kinderen. Of hoe zat het ook al weer met die te lang durende zomervakantie? Maar de vraag die geen van ons durft te stellen is hoe die kleine sloebers de kansen beïnvloeden van diegenen die op zoek gaan naar een job.

Correspondentieonderzoek

Om voor eens en voor altijd een antwoord te bieden op de vraag of ouders anders behandeld worden op de arbeidsmarkt dan hun kinderloze collega’s werd een correspondentieonderzoek opgezet. Naar 480 vacatures werden telkens twee cv’s uitgestuurd waarvan steeds een kandidaat kinderen had en de andere niet. Door de reacties van de werkgevers op deze sollicitaties te registreren, kan onder andere nagegaan worden welke profielen de hoogste kans hebben om uitgenodigd te worden voor een eerste kennismakingsgesprek. Dit voorziet ons van een indicatie van de profielen die uiteindelijk de job aangeboden krijgen.

Moederschapsbonus bij 2 kinderen

In Amerikaanse context werd bij vergelijkbaar onderzoek een zogenaamde moederschapsmalus onderscheiden. In tegenstelling tot deze verwachte negatieve impact van kinderen op de arbeidsmarktuitkomsten van vrouwen, zien we in huidig onderzoek geen significant verschillende behandeling van vrouwen met of zonder kinderen. Een verdere opdeling van de data leidt tot opvallende conclusies met betrekking tot het aantal kinderen, waarbij vrouwen met twee kinderen voordeel halen uit hun moederschap ten opzichte van kinderloze vrouwen. Moeders met één kind ontvangen dan weer minder uitnodigingen dan vrouwen zonder kinderen. Een verklaring die hiervoor aangereikt wordt, is dat werkgevers uitgaan van het idee van het gezin met twee kinderen. Hieruit vloeit de verwachting voort dat vrouwen met geen of één kind een hogere kans hebben om nog aan (verdere) gezinsuitbreiding te doen en dus een verwachte lagere productiviteit hebben. De opmerkelijkste bevinding van het onderzoek is bovendien dat in Vlaamse context vooral mannen met kinderen moeten inboeten aan aanwervingskansen op de arbeidsmarkt, een zogenaamde vaderschapsmalus.

De vaderschapsmalus onder de loep

De algemene bevinding dat vaders in vergelijking met kinderloze mannen 18 procent minder uitnodigingen ontvangen voor een gesprek kan nog verder worden verfijnd. Zo wordt de vaderschapsmalus voornamelijk gedreven door typisch mannelijk-gedomineerde beroepen, waarbij vaders bijna veertig procent minder uitnodigingen ontvingen voor een kennismakingsgesprek dan hun kinderloze tegenhangers. Opvallend is bovendien dat we een vadersmalus kunnen onderscheiden bij jobs in de private sector, maar dat mannen die solliciteren voor een job in de publieke sector net voordeel halen uit hun vaderschapsstatus. Een mogelijke verklaring voor de vaderschapsmalus in termen van jobkansen bestaat uit het signaal dat uitgaat van een man die in zijn cv opgeeft kinderen te hebben. Werkgevers zouden hier een toewijding aan het gezin uit kunnen afleiden, die haaks staat op een toewijding aan de carrière.