Vrede kan je leren én toepassen
Vrede kan je leren én toepassen
67% van de deelnemers van trainingen in conflicthantering zijn het erover eens dat bijscholing ook effectief het gebruik van geweld vermindert en zo een veiliger leeromgeving creëert. Vooraf stelde slechts 49% dit als een te verwachte doelstelling. De deelnemers aan een vredesvorming bij o.a. Pax Christi Vlaanderen krijgen dus meer dan verwacht. We stellen ook vast dat zij verdeeld zijn over de doelstelling of een leidinggevende of een leraar na het volgen van een training in conflicthantering minder tijd moet besteden aan disciplinemaatregelen. We denken dat hier bij de ontwikkeling van de training nog meer op ingezet kan worden, zodat deze doelstelling ook beter aangevoeld wordt door de deelnemers. We constateren dat de deelnemers de trainingen in conflicthantering positief evalueren. 78% van de deelnemers aan de vormingsinitiatieven geven aan dat de training hen op weg zette om sommige zaken met betrekking tot conflicthantering in de toekomst anders aan te pakken. Een jammerlijke vaststelling is evenwel dat ruim de helft (52,4%) van de respondenten vond dat deelname aan de training een hoge taakbelasting tot gevolg had: het gewone werk blijft liggen en het leidt tot chaos wanneer men terug komt van de training.
Het systematisch bevragen van deelnemers aan vredesvormingen naar de concrete toepassing van de gevolgde training in hun omgeving – dit heet transfer – vormt een lacune bij vredesbewegingen en vormingscentra. De trainingsinstituten missen een doelgericht meetinstrument dat de mening van de deelnemers omtrent transfer voldoende in rekening brengt. In de studie werd – vanuit de theorie van vredeseducatie en de evaluatietheorie van trainingen – een vredeseducatief transfermodel ontwikkeld, met de focus op transfer. Vanuit de praktijk werden door middel van een analyse-instrument 133 vormingsinitiatieven uit 74 verschillende organisaties gescreend op 18 transferkenmerken. Na deze observatiefase in het onderzoek werd een wetenschappelijk onderbouwd meetinstrument ontwikkeld. Vooraf, onmiddellijk na en een maand tot één jaar na de training werd gepeild bij de deelnemers of er een transfer had plaatsgevonden. Het ontwikkelde instrument bevraagt jongeren vanaf 16 jaar in schoolverband, maar kan ook ingezet worden bij volwassen deelnemers uit de sociaal culturele sector en het bedrijfsleven. Met het instrument peilt men naar factoren die de toepassing van wat men leerde, beïnvloeden, zoals motivatie, arbeid- en schoolklimaat, ontwerp van de training en de strategie om het later toe te passen. Tot slot van deze studie toetsten we bij 4 experts hoe zij rekening houden met transfer in het ontwerp van hun vredestraining. Experts in trainingen over conflicthantering bevestigen het belang van transfer. Zij duiden bovendien nog andere beïnvloedende factoren in het transferproces aan, zoals speelsheid, persoonlijkheidskenmerken, trainingskennis, doorzettingsvermogen en het trainen met kleine succeservaringen.
Vormingswerkers, trainers, leraren en docenten vragen zich af of het voorbereidingswerk van een vredesles of een training in conflicthantering werkelijk loont wanneer ze wensen dat deelnemers toepassen wat ze geleerd hebben. Moet er bijvoorbeeld niet meer aandacht besteed worden aan het motiveren van de deelnemers? Moet de energie van de trainer niet eerder focussen op het voorbereiden van de terugkomst van de cursisten na de training? Dit vraagstuk werd behandeld in de afstudeerscriptie van Gio De Weerd.
Met uitdrukkelijke dank aan promotor prof. dr. Piet Van den Bossche
en prof. dr. Gracienne Lauwers voor de feedback.
Meer informatie: Gio De Weerd is master- en werkstudent Universiteit Antwerpen, Onderwijs- en opleidingswetenschappen en werkt bij Pax Christi Vlaanderen op de dienst Vredeseducatie.
0474 900 836 of gio.deweerd@paxchristi.be
