Vrijwillige openbaarmaking van financiële informatie bij Belgische kmo’s gedurende de periode 2009-2011
Welke factoren moedigen Belgische kmo’s aan tot vrijwillige openbaarmaking van financiële informatie?
Belgische kmo’s mogen hun jaarrekening rapporteren via het verkorte schema dat opgesteld is door de Nationale Bank van België. In dit verkorte schema is onder meer het vermelden van de omzet niet verplicht. Heel wat kmo’s kiezen er echter voor om vrijwillig meer informatie openbaar te maken dan wettelijk verplicht is. Uit onderzoek blijkt dat startende ondernemingen eerder geneigd zijn vrijwillige openbaarmaking te verrichten. Bovendien laten ondernemingen zich in de keuze tot vrijwillige openbaarmaking leiden door de schuldgraad, belastingvoet, belangrijke stakeholders en de gewoonten in de sector.
Ondernemingen kunnen een positief signaal sturen naar externe of interne partijen door middel van vrijwillige openbaarmaking van financiële informatie. Dit kan door het publiceren van persberichten, videoconferenties, managementvoorspellingen of berichten op websites. Belgische kmo’s kunnen echter ook aan vrijwillige openbaarmaking doen door de jaarrekening op te stellen via het volledige schema, of door de omzet te vermelden in de jaarrekening. Uit onderzoek bij Belgische kmo’s over de periode 2009-2011 blijkt dat er sprake is van een algemeen starterseffect. Dit wil zeggen dat startende ondernemingen sneller aan vrijwillige openbaarmaking doen dan gevestigde ondernemingen. Bovendien zijn ondernemingen die de omzet vermelden gemiddeld kleiner dan hun concurrenten die de omzet niet tonen, en verrichten ondernemingen met een hoge schuldgraad sneller vrijwillige openbaarmaking omdat dit vereist wordt door schuldeisers. Stakeholders zoals leveranciers en arbeiders hebben eveneens een positief effect op de openbaarmaking van de omzet. Verder zullen ondernemingen die winstgevender zijn sneller financiële gegevens vrijwillig openbaar maken. Dit toont aan dat ze niet terughoudend zijn om de reden van hun succes te tonen aan hun concurrenten. Een andere factor die meespeelt in de beslissing zijn de gewoonten en gebruiken in de sector waarin de onderneming actief is. Een onderneming gevestigd in een sector waarin vrijwillige openbaarmaking eerder de norm dan de uitzondering is, zal zelf ook sneller omzet openbaar maken. De invloed van de sector is bovendien sterker van toepassing op startende ondernemingen dan op gevestigde.
Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat ondernemingen die kiezen voor vrijwillige openbaarmaking via het gebruik van het volledige schema van de jaarrekening doorgaans groter zijn dan ondernemingen die ervoor kiezen de omzet te vermelden. Dit wordt verklaard door het feit dat vermelden van de omzet geen extra kosten met zich meebrengt, omdat deze ondernemingen nog kunnen genieten van het verlaagd tarief om de jaarrekening neer te leggen.
Een interessante piste voor verder onderzoek is het algemene starterseffect dat blijkt uit de resultaten. Interviews met leidinggevenden in startende ondernemingen kunnen meer inzicht geven in de strategie rond vrijwillige openbaarmaking die deze starters hanteren.
