TurningTables
Vrijwilligerstoerisme in de zorg: De wederzijdse perceptie van de lokale gezondheidsmedewerkers en de westerse gezondheidsmedewerkers.
Oyinlola Taiwo
Stel, je bent verpleegkundige in opleiding. Je droomt ervan om op stage te gaan in het buitenland. Je fantaseert dat je aan de andere kant van de wereld bijvoorbeeld kinderen gaat helpen. Je ziet jezelf al als verpleegkundige mensen ondersteuning bieden in omstandigheden die je hier niet gewoon bent. Dan is medisch vrijwilligerstoerisme misschien iets voor jou!
Durf jij de uitdaging aan?
Een andere kijk op medisch vrijwilligerswerk
Helaas is vrijwilligerstoerisme niet altijd rozengeur en maneschijn. Het fenomeen bestaat al jaren en heeft twee kanten. Het heeft weliswaar een heel positieve input, maar soms ook negatieve gevolgen. Veel vrijwilligers gaan naar lage-inkomenslanden met de bedoeling iets goeds te doen en met het idee ter plaatse een verschil te kunnen maken, maar ze zijn zich doorgaans niet bewust van de mogelijke negatieve gevolgen.
Als verpleegkundige is het belangrijk om over deze mogelijke negatieve gevolgen na te denken en ze trachten te voorkomen. Als onderzoeksvraag voor deze bachelorproef werd er gekozen om de wederzijdse percepties van de lokale- en de westerse gezondheidsmedewerkers te onderzoeken. Wat denken wij over hen, en vice versa.
Nieuwe inzichten en ondervindingen
De opmerkingen over medisch vrijwilligerstoerisme die aan bod komen zijn o.a. dat westerse vrijwilligers hun manier van werken niet of moeilijk kunnen aanpassen aan de manier van werken ter plaatse. Veel westerse vrijwilligers lijken te lijden aan het ‘witte redderscomplex’, een term die verwijst naar de manier waarop westerse mensen naar vreemde gebieden reizen met het idee dat ze complete gemeenschappen van alle problemen redden, zelfs problemen die ze zelf niet kennen.
De gastlanden zien het bezoek van de westerse vrijwilligers als een poging om de westerse visie op gezondheid(szorg) op te dringen aan de lokale omgeving wat wegens beperkte middelen niet altijd realiseerbaar is. Het is daarom niet alleen belangrijk om de ‘wittereddersjas’ aan te trekken, maar ook rekening te houden met de noden van de mensen ter plaatse.
Hoe kunnen we deze percepties veranderen?
Het is belangrijk om vrijwilligers en stagiairs, alvorens ze naar het gastland vertrekken, bewust te maken van de percepties die de gastlanden hebben. En waar die percepties vandaan komen. Vrijwilligers moeten ook beseffen dat de locals een andere kijk hebben op wat de westerse vrijwilligers in het gastland komen doen.
Het spel TurningTables, durf jij de uitdaging aan?
TurningTables betekent letterlijk ‘de rollen omdraaien’. Ga de uitdaging aan om vrijwilligerstoerisme eens vanuit het oogpunt van de locals te bekijken.
Voor het praktijkgedeelte van de bachelorproef werkten we een educatief spel uit, waarin stagiairs en kandidaat-vrijwilligers aan de hand van leuke en uitdagende vragen meer bewustzijn wordt bijgebracht. Vragen over algemene kennis i.v.m. vrijwilligerstoerisme en vragen die specifiek ingaan op de taal en cultuur en op verpleegkunde. TurningTables brengt ook een aantal ethische stellingen naar voor waarin de 4 spelers hun eigen mening naar voren brengen en hierover discussiëren. Door met elkaar in debat te treden en de verschillende stellingen en gedachten van de locals te bespreken, leer je wat de percepties van de gastgemeenschappen zijn en hoe je eventueel jouw eigen percepties en verwachtingen kan bijschaven.
Het educatief spel zet in op een aantal sleutelcompetenties van de verpleegkundige, zoals rekening houden met de behoeften, gevoelens en de eigenheid van de zorgvrager en zijn culturele diversiteit, het stellen van prioritaire en haalbare doelen en zich kunnen aanpassen aan nieuwe en wisselende omstandigheden.
Ik ben ervan overtuigd dat jij na het lezen van mijn bachelorproef al een heel stuk op weg bent om jouw medische stage in het buitenland bewuster tegemoet te gaan.
Ik spreek uit ondervinding, het is een unieke ervaring en een intense beleving.
Laat je, samen met vrienden, meeslepen door het spel TurningTables en bereidt jullie voor op jullie buitenlands avontuur.
Foto: het spel TurningTables
