VTM Nieuwsportaal.

Op 15 april 2003 lanceerde de openbare omroep een eigen webgebaseerd nieuwsportaal onder de naam ‘vrtnieuws.net’, een grote stap in de internetwereld, door de commerciële zenders met argusogen bekeken. Toch besloot tot op heden geen enkele van deze zenders om een gelijkaardige stap te zetten. Zelfs de Vlaamse Media Maatschappij (VMMa), bekend van de televisiezenders VTM, KANAALTWEE, JIM en de radiozender Q-MUSIC, verroerde geen vin.

Daarentegen heeft de VMMa zich doorheen haar geschiedenis altijd als een vooruitstrevend bedrijf geprofileerd, tenminste op de vlakken waar nieuws en technologie samenkomen. Denk maar aan de aankoop van satellite-news-gathering-wagens als een van de eerste zenders in Europa. In november 1998 werd de website ‘vtm.be’ gelanceerd. Hierop was toen al een nieuwsgedeelte aanwezig waar men, naast het lezen van korte nieuwsberichten, de mogelijkheid had om het nieuws integraal te bekijken. Krijn Jonckheere, content manager interactive VMMa: “VTM was de eerste Europese zender die zijn nieuws integraal de wereld rondstuurde via het internet, maar een nieuwsportaal, dat hebben we nog niet”.

Maar wat is een “nieuwsportaal”?  Het woordenboek omschrijft de Engelse term ‘portal’ als een website die als startpagina kan worden beschouwd en van waaruit een gebruiker vertrekt vooraleer hij naar andere websites surft. De woorden ‘nieuwsportaal’ en ‘news portal’ worden in geen enkel woordenboek vermeld. Op basis van een evaluatie van de honderden websites op het internet die zichzelf ‘nieuwsportaal’ noemen en rekening houdend met de mogelijke uitbreiding van de term naar nieuwere media als interactieve digitale televisie en mobiel internet, is een nieuwsportaal “een snelle en overzichtelijke toegang tot het nieuws van de dag, waarbij er meer informatie opgevraagd kan worden over een bepaald onderwerp.”

Volgens Paratel, de dochteronderneming van VMMa die ondermeer bevoegd is voor de commercialisering van de website vtm.be, is het belang van een nieuwsportaal erg duidelijk: Een vergroting van het nieuwsaanbod zou meer bezoekers naar de website halen, waardoor de inkomsten uit internetreclame gevoelig zouden stijgen. De nieuwsdienst heeft daar echter een heel andere mening over. Redactionele onafhankelijkheid wordt er hoog in het vaandel gedragen, een eventuele nieuwsportaal zal zonder reclame zijn, zelfstandig en onder de vleugels van de nieuwsredactie. Een tegenstelling die niet gemakkelijk valt te verzoenen, zeker niet wanneer we het kostenplaatje bekijken.

En de kosten zijn niet min: de ontwikkelingskosten worden door Paratel op 50.000 euro geraamd. Voor de benodigde technische ondersteuning en voorziening kan nogmaals 50.000 euro per jaar gerekend worden. Er wordt immers gemiddeld zo’n 8 miljoen megabyte trafiek per maand verwacht, die tienduizenden dagelijkse internetgebruikers veroorzaken door naar de website te surfen. Alle afbeeldingen, teksten en videofragmenten moeten immers naar de gebruiker doorgesluisd worden en daarvoor worden uiteraard flink wat kosten aangerekend.

De grootste kost voor een nieuwsportaal zal echter bij de ondersteuning liggen. Aangezien de hoofdredactie erop staat dat alles wat met nieuws te maken heeft door de nieuwsredactie wordt aangemaakt, zal er een volledig nieuwe webredactie van minstens 10 redacteurs opgezet moeten worden. Overdreven? Piet Deslé, hoofdredacteur van het VMMa radionieuws, denkt van niet: “Om zo’n reusachtige hoeveelheden tekst te schrijven op zo’n korte tijd moet je twee redacteurs hebben, elke dag van de week, en gedurende twee shiften.” En daarvoor zijn er wegens het speciale statuut van redacteurs in ploegensysteem 10 fulltime equivalenten nodig. Goed voor een half miljoen euro loonkosten in totaal per jaar. Een indrukwekkende vaststelling inderdaad.

Iedereen die geconfronteerd wordt met deze cijfers zal beamen dat een verzoening tussen het commerciële belang en de redactionele onafhankelijkheid zich opdringt. Behalve de nieuwsdienst dan, want die houdt voet bij stuk: “We zijn hier Amerika niet hé”, aldus hoofdredacteur Eric Goens. De missie van commerciële bedrijven als VMMa en Paratel ligt echter net iets anders dan de missie van een openbare omroep. Een stelling die tegenwoordig in zijn effectiveit betwist kan worden, maar die toch een ander licht werpt op de noodzaak van zo’n geldverslindend nieuwsportaal.

Naast de missie verschilt uiteraard ook de aanpak van het nieuws, een gegeven dat niet onbelangrijk is voor het opzetten van een nieuwsportaal. De makers van “Het Nieuws” proberen immers dichter bij de mensen te staan. Ze richten zich bijvoorbeeld op de onderwerpen waarvan ze denken dat ze de mensen interesseren. Daarbij is de manier waarop deze onderwerpen worden overgebracht ‘menselijker’, om de term ‘simpeler’ niet in de mond te nemen. Een identieke kopie van vrtnieuws.net is daarom niet alleen overbodig maar zelfs oninteressant.

Stef Wauters beaamt: “We moeten de lineariteit van de uitzending bewaren, dat is altijd onze grootste troef geweest.” Al sinds 1998 kunnen de nieuwsuitzendingen van VTM integraal online herbekeken worden en er was ondervonden dat velen dit verkiezen boven de fragmentgerichte aanpak van vrtnieuws.net. Daarbij geeft het de mogelijkheid om een model uit te werken dat ook voor internetleken geschikt is: Een website die automatisch ‘Het Nieuws’ van begin tot einde afspeelt, bijkomende informatie geeft per onderwerp en de mogelijkheid biedt om direct naar het onderwerp van keuze te gaan. Het kan allemaal. Tenminste, als het bedrijf er maar zijn voordeel uit kan halen. En daar wringt nu net het schoentje. Want welk belang kan een commercieel mediabedrijf nu hebben in een redactioneel onafhankelijk nieuwsportaal waar veel geld naar toe gaat, maar dat weinig tot geen geld opbrengt. Akkoord, het draagt bij tot de versteviging van het merk “Het Nieuws” en zal op termijn vast bijdragen tot verhoging van de kijkcijfers. Om de nieuwsportaal écht interessant te maken is er echter meer nodig.

Inkomsten bijvoorbeeld, die je kunt genereren door het nieuwsportaal te integreren binnen vtm.be, de moedersite die wél reclame-inkomsten kan permitteren. Of verlaging van de kosten door een afgeslankte versie aan te bieden. De meest interessante opportuniteit is echter van heel andere aard. Nieuwe mediaplatformen bieden zich tegenwoordig schuifelend aan, we denken aan de lancering van iDTV en de opkomst van de derde generatie mobiel internet in de vorm van UMTS en HSDPA. Zo is het evengoed mogelijk om het besproken nieuwsportaal niet enkel op het internet aan te bieden, maar ook interactief op je televisiescherm of mobiele telefoon. Zo kunnen de kosten aardig worden verdeeld, en worden de poorten naar andere winstgevende mediaplatformen opengezet.

Een soortgelijke nieuwsportaal werd in samenwerking met de nieuwsdienst uitgewerkt. De bal ligt nu in het kamp van de Vlaamse Media Maatschappij, benieuwd of ze hem deze keer opnieuw laten liggen, of met beide handen zullen grijpen.

Jurgen Dedeckere