De dag dat de hemel viel

De dag dat de hemel viel

Waar was u op 22 maart 2016?

Paniek, angst en chaos in ons land, hoofd en hart.

Pacifist, anarchist, links of rechts, allemaal rekenden we op de hulp, steun en verdediging van ons leger. Maar op wie kunnen de militairen en hun gezinnen rekenen?

 

De militairen, een heet hangijzer

maar hun geliefden staan vaak ik de kou

Sinds de aanslagen van 2015 in Parijs en die van 2016 in ons land zijn de Belgische militairen in het straatbeeld gekomen. Defensie België rolde een grote operatie op eigen grondgebied uit, maar de buitenlandse missies bleven ook doorlopen. Vijf jaar na deze aanslagen kent elke Belg wel het beeld van deze militairen in onze samenleving. Maar wie ziet de gezinnen achter deze militairen? Wie ondersteunt en begeleidt de partners van deze militairen die vaak wekenlang van huis zijn?

Je wordt verliefd...

Stel: je ontmoet die ene persoon, je wordt tot over je oren verliefd. Alles klopt en je droomt al van een leven samen. Maar dan moet hij of zij jou iets belangrijks zeggen: "Ik ben militair". In het begin zal je dit misschien spannend en stoer vinden, iemand in uniform heeft toch net dat tikkeltje meer. Maar wat het echt betekent om getrouwd of samen te zijn met een militair, dat weet, voel en ondervind je pas gaandeweg. De pijn van het regelmatig afscheid nemen, de onzekerheid, de angst, de spanning en onmacht, het hoort er allemaal bij. Net als het trotse gevoel, de liefde en samenhorigheid. Onze militairen worden goed getraind en best goed begeleid. Binnen Defensie zijn er verschillende hulpbronnen om onze militairen te ondersteunen. Maar wat nog te weinig gezien en erkend wordt zijn de gezinnen en families achter deze militairen. Zij krijgen geen training, ervaren niet dat kameraadschap en die samenhorigheid. Zij worden nog te vaak in het ongewisse gelaten. 

Om deze militaire partners en gezinnen te kunnen begeleiden en ondersteunen moet er eerst in kaart gebracht worden waar de noden, wensen, valkuilen en krachten van deze gezinnen zich bevinden zodat Defensie hier adequaat kan op inspelen. De impact van militaire buitenlandse zendingen manifesteert zich op erg veel verschillende dimensies van een relatie. Bijvoorbeeld de communicatie, de hechting aan elkaar, de koppelidentiteit. 

We fight for our country , but we also fight for our loved ones

Ondertussen zijn jullie getrouwd en gesetteld. Plots kondigt je partner aan dat hij/zij op zending moet vertrekken voor enkele weken of maanden. Slik, nu is het voor echt. Wekenlang zullen jullie gescheiden zijn en moeten jullie andere manieren van communicatie en nabijheid zoeken. Degene in uniform worden goed voorbereid en begeleid, maar jij staat er vaak helemaal alleen voor. Je voelt allerlei emoties, maar dikwijls durf je deze niet uiten. Je wilt de ander er niet mee lastigvallen. Als je geluk hebt, kan je bij vrienden en familie terecht met je zorgen en twijfels. Maar vaak krijg je te horen "Je wist waar je aan begon toen je met een militair trouwde". Maar dit klopt niet. Wist jij veel hoe afscheid nemen ging voelen, wat je moest doen of juist niet doen... 

Een militair heeft twee families, het gezin thuis en Defensie. Het is een balans zoeken, je aanpassen en je schikken naar de regels.



In mijn bachelorproef probeer ik de noden, wensen, pijnpunten en krachtbronnen van militaire gezinnen in kaart te brengen. Om daarna een plan van aanpak uit te werken zodat deze gezinnen actief mee betrokken worden en zich gehoord en gesteund voelen. Dit deed ik aan de hand van gesprekken met verschillende militaire gezinnen en de begeleiding en opvolging van één militair gezin gedurende een jaar. 

De vergeten groep

We hebben vaak een verkeerd beeld van de militair. De stoere macho man zonder emoties of gevoelens. We zien enkel de man of vrouw in uniform, maar nog veel te weinig de man, vrouw, zoon, dochter, mama of papa, die ook in dat uniform zit. Als zij op zending vertrekken moeten zij hun thuis, hun partner en de kinderen achterlaten. Ook bij hen komen daar veel emoties bij kijken. Zal mijn partner het alleen redden? Waar kan hij/zij terecht? Militairen maken zich soms meer zorgen over hun familie thuis dan om zichzelf en de missie. Willen we deze militairen en bij uitbreiding de missies en onze legermacht helpen en ondersteunen, dan zullen we meer oog moeten gaan hebben voor deze militaire gezinnen. Met we verwijs ik naar de samenleving, maar zeker ook naar Defensie zelf.  Wil die de job van militair aantrekkelijker maken en hen gelukkiger en efficiënter maken, zullen ze een tandje moeten bijsteken.

Ze zullen de gezinnen een actieve partner van Defensie moeten maken, een extra component, die ook ondersteund en begeleid moet worden. Zo kan de militair met een geruster hart vertrekken, wetende dat zijn/haar partner ook een team rond zich heeft waar hij/zij terecht kan met vragen, bezorgdheden en verhalen. 

Het plan van aanpak

In deze scriptie werk ik drie plannen uit die Defensie kan gebruiken om de militaire gezinnen actief bij het militaire leven te betrekken. Enkele vaste gezinsdagen per jaar per eenheid om op een informele leuke manier kennis te maken met de militaire basis, de collega's en de missies. Partnernamiddagen voor en na zending om goede afspraken te maken, om elkaar als partners terug te vinden en samen verder te kunnen. Een buddywerking voor het thuisfront waar ze een luisterend oor en begrijpend hart vinden en elkaar kunnen ondersteunen op zowel praktisch als emotioneel vlak. 

Het vertrekken, het wegzijn en het terug thuiskomen. Zoveel emoties en veranderingen. Dit vraagt tijd, begeleiding, geduld en liefde. Met andere militaire koppels hierover kunnen spreken en terecht kunnen bij Defensie voor begeleiding zou een basisrecht moeten zijn voor onze militaire gezinnen. 

Het kan je zomaar overkomen, je wordt verliefd op een militair... en je leven zal nooit meer hetzelfde zijn.

Céline-Marie Grenné