Van spelen kan je leren!
Stel je voor dat je die saaie werkbladeren kan vervangen door interactieve spelen. Je niet de hele dag moet stilzitten maar kan bewegen en leren tijdens het spelen. Dat klinkt als de droom van elk kind die misschien wel werkelijkheid wordt!
Vanuit persoonlijke interesse en nood aan achtergrondinformatie en inspiratiemateriaal rond spelend leren in meerdere stagecontexten, trachten we een antwoord te vinden op de onderzoeksvraag: ‘Wat is spelend leren en hoe kunnen we dit functioneel inzetten in het lager onderwijs?’ Binnen het onderzoek werd eerst gekeken naar het belang van spelend leren vanuit de overheid, onderwijskoepels, werkboeken en de praktijk. Vervolgens werd gekeken in welke mate spelend leren aanwezig is in het onderwijs en welke behoeften leerkrachten hierrond hebben. Daarna werd een theoretisch kader uitgewerkt in combinatie met inspiratiemateriaal. Om af te sluiten werden deze kaders teruggekoppeld naar de praktijk.
Is spelen dan zo belangrijk?
Zowel in Malawi als in Vlaanderen zien we een zekere belangstelling voor spelend leren, dat zich reeds vertaald in theorie, maar de uitwerking in de praktijk uitblijft. Ook het belang van spelend leren op de ontwikkeling van het kind werd bekeken. Hieruit kwam dat spelend leren een invloed had op de motorische, cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling, bovendien heeft spelend leren een maatschappelijk en neurologisch karakter. Om een kader uit te denken om spelend leren functioneel in te zetten werd gehandeld vanuit observaties en experimenten en dit toegepast op het didactisch model. Zo werd een stappenplan gemaakt voor de leerkracht om van een gewone les een les spelend leren te maken, waarbij rekening gehouden wordt met de didactische principes.
En wat met de leerkracht…?
Daarnaast werd ook de rol van de leerkracht beschreven vanuit de basishoudingen (uit het pedagogisch model) afgestemd op het spelend leren om tegemoet te komen aan de basisbehoeften van de leerlingen. Ook het creëren van een fouten-maken-mag klimaat en een rustige leeromgeving zijn hier van groot belang.
En nu de praktijk…
Na het onderzoek werden de resultaten en het inspiratiemateriaal gedeeld met het lerarenteam van betreffende scholen. In Malawi gebeurde dit onder de vorm van een workshop waarbij het theoretisch kader eerst behandeld werd gevolgd door een aanbod aan fysiek inspiratiemateriaal. De leerkrachten kregen de kans om vragen te stellen, de leerspelen uit te testen en om een leerspel onder begeleiding uit te werken. Al deze resultaten en inspiratiemateriaal werden gebundeld op de website ‘spelend leren’ om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken waarop alles samenkomt, deze deelde ik dan ook met de stagecontext in België. Op de website wordt het theoretisch kader toegelicht aan de hand van een presentatie zowel in het Engels als in het Nederlands. Verder vindt u op de site inspiratiemateriaal onder de vorm van kant-en-klare 30 uitgewerkte leerspelen, met differentiatie op niveau van leerprofiel, interesse en niveau. Via deze QR-code komt u op de website terecht.
Naast de leerkrachten willen we met dit onderzoek ook de directies/ zorgcoördinatoren ondersteunen. Hiervoor werd een implementatieplan opgesteld om de eerste stappen te zetten naar spelend leren met een team. In dit plan worden er tools aangereikt voor een eerste kennismaking met spelend leren en hoe men deze werkvorm kan ‘aanleren’.
Samengevat kunnen we zeggen dat je van spelen kan leren en dit zeker gerealiseerd kan worden in werkelijkheid. Om het schoolteam verder te professionaliseren, kan men steeds teruggrijpen naar de site 'spelend leren' waar een theoretische basis met inspiratiemateriaal aangeboden wordt.
