Is funshoppen met uitsterven bedreigd door corona?
De laatste maanden heeft het coronavirus heel de wereld in bedwang gehouden. Mensen bleven gedwongen thuis en een simpel bezoekje aan de supermarkt was niet meer hetzelfde. Meer nog, onze supermarktbezoeken werden beperkt in tijd en plots moesten we alleen winkelen. In een ideale wereld worden onze boodschappen automatisch gescand en betalen we via onze smartphone. Maar zijn we hier wel klaar voor?
Wekelijks trekken duizenden Vlamingen naar de supermarkt. Hier volgen ze steeds eenzelfde stappenplan. Men gaat binnen, verzamelt zijn boodschappen en begeeft zich naar de kassa’s. Aan deze kassa’s worden vervolgens de boodschappen gescand en betaalt de klant. Jarenlang hebben we ons trouw aan dit stappenplan gehouden. Toch heeft corona gezorgd dat we moesten afwijken van onze gewoonten. Zo was het plotsklaps niet meer sociaal aanvaardbaar om in contact te komen met mensen buiten onze bubbel. Dit werd een reden om af te wijken van onze traditionele supermarktconcepten en iets nieuws te proberen.
Een mogelijk alternatief zou een contactloze kassa-omgeving kunnen zijn waarbij de combinatie van automatisch scannen en mobiel betalen het ultieme doel is. In dergelijke situatie verzamelt de klanten zijn boodschappen zoals steeds. Vervolgens loopt de klant door een speciale poort die alle producten scant, wandelt hij buiten en ontvangt de rekening in een gebruiksvriendelijke mobiele betaling. Deze rekening kan hij vervolgens via de applicatie van zijn bank betalen. Op deze manier wordt het sociaal contact beperkt en komt de klant niet of minder in contact met de infrastructuur van de supermarkt en de andere supermarktbezoekers.
Grootschalige bevraging
De contactloze kassa-omgeving in de supermarkt zou de perfecte oplossing zijn voor de huidige problematieken in de Vlaamse supermarkten. Al moet de Vlaamse supermarktbezoeker hier wel open voor staan. In een recente bevraging bij Vlaamse supermarktbezoekers is onderzocht wat het verschil is in winkelplezier tussen de klassieke kassa-omgeving, i.e. een supermarktmedewerker die de boodschappen scant en de klant die betaalt via bancontact, maaltijdcheques of cash, en de contactloze kassa-omgeving waarbij de boodschappen automatisch gescand worden en de klant via zijn smartphone betaalt. Daarnaast werd ook de optie van een zelfscanner, i.e. een toestel waarmee de klant tijdens het winkelen zelf zijn boodschappen kan scannen, geïntroduceerd.
Om te weten waarom het winkelplezier verandert bij de verschillende kassa-mogelijkheden, zijn een aantal extra zaken gemeten. Zo blijkt uit eerdere onderzoeken dat een supermarktbezoeker meer winkelplezier heeft wanneer de wachtrij aan de kassa korter is. Daarnaast blijkt dat het winkelplezier daalt wanneer een klant zich zorgen maakt om zijn privacy. In het geval van de alternatieve kassa-omgeving wordt de klant namelijk steeds omringd door heel wat technologie waardoor de supermarkt ten alle tijden weet wie wat neemt. Dit zorgt dat de consument die zich op voorhand zorgen maakt om zijn privacy, zal vrezen dat de supermarkt de specifieke aankoop en locatie kan nagaan en er mogelijks een gegevenslek kan plaatsvinden. Ten slotte speelt het al dan niet hebben van angst voor technologie een mogelijke rol. Wie angst heeft voor het gebruiken van technologie, gaat namelijk minder geneigd zijn met plezier terug te kijken naar een winkelbezoek dan iemand die geen angst voor technologie heeft.
Supermarktbezoeker is niet klaar
Uit de bevraging zijn twee belangrijke conclusies getrokken. Zo blijkt dat de angst voor technologie effectief een grote rol speelt. Supermarktbezoekers met angst voor technologie zijn minder geneigd een supermarktbezoek plezierig te vinden wanneer ze geconfronteerd worden met technologie. Zo blijkt dat deze mensen liever geholpen worden door een winkelmedewerker dan dat ze gebruik moeten maken van de zelfscanner of het automatisch scannen. Klanten met een angst voor technologie betalen ook liever met een vertrouwd betaalmiddel zoals cash of bancontact dan gebruik te maken van mobiel betalen.
Daarnaast blijkt dat heel wat consumenten zich zorgen maken over hun privacy. Bovendien heeft dit een grote invloed op het winkelplezier. Des te meer technologie gebruikt wordt in de supermarkt, des te meer zorgen ze zich maken rond hun privacy waardoor het winkelplezier van de consument vermindert. De klant blijft dus de traditionele kassa-omgeving verkiezen boven de contactloze kassa.
Invloed van corona
Aangezien de respondenten verzameld zijn tussen februari en april 2020, kan het effect van de corona epidemie nauwgezet opgevolgd worden. Zo valt het op dat respondenten vanaf 12 maart, i.e. de dag waarop heel wat mensen in de supermarkten zijn gaan hamsteren, meer geneigd zijn om te kiezen voor de contactloze betaalomgeving. Meer zelfs, de respondent heeft vanaf 12 maart significant meer winkelplezier wanneer gebruik gemaakt wordt van automatisch scannen dan wanneer een winkelmedewerker de boodschappen scant. Dit kan verklaard worden door de toegenomen smetvrees van heel wat mensen. Door de toepassing van automatisch scannen of gebruik te maken van een zelfscanner, heeft de klant minder contact met andere mensen.
Verder blijkt dat de invloed van angst voor technologie op het winkelplezier gedaald is na het uitbreken van de coronacrisis. Dit betekent dat mensen die aangegeven hebben in zekere mate een angst te hebben voor technologische toepassingen toch wat plezier halen uit het gebruik van automatisch scannen na het uitbreken van de coronacrisis.
Toekomstpotentieel
Hieruit blijkt dat het verhaal van automatisch scannen en mobiel betalen nog niet afgelopen is. Mits de nodige ondersteuning van de lokale supermarkt en de overheid, heeft dit verhaal heel wat potentieel. Zo is het van algemeen belang dat het contact in de supermarkt beperkt wordt. Toch moet de consument nog overtuigd worden dat de privacyzorgen overbodig zijn. We hebben dus nog een lange weg te gaan maar het run-shoppen zal in de toekomst weer fun-shoppen kunnen worden.
